Thiếu máu não là tình trạng não bị thiếu oxy do máu không lưu thông đến não. Chế độ ăn chính là một trong những nguyên nhân gây nên tình trạng này. Vậy thiếu máu não nên ăn gì? Hãy cùng Docosan tìm hiểu về top 15 thực phẩm người thiếu máu não nên ăn nhé!
Tóm tắt nội dung
Giới thiệu về bệnh thiếu máu não
Thiếu máu não là gì?
Thiếu máu não là tình trạng máu không cung cấp đủ oxy cho não để não hoạt động. Lâu dần có thể dẫn đến tình trạng chết não, nhồi máu não, đột quỵ do thiếu máu hay xuất huyết não. Có hai loại thiếu máu não là thiếu máu não toàn bộ hay thiếu máu não cục bộ.
- Thiếu máu não cục bộ: Chỉ bị ở một phần của não.
- Thiếu máu não toàn bộ: Bị thiếu máu toàn bộ não.
Nguyên nhân gây thiếu máu não
Nhiều nguyên nhân dẫn đến thiếu máu não. Bệnh nhân có tiền sử mắc các bệnh liên quan đến tim mạch có nguy cơ cao hơn so với người bình thường. Một số bệnh lý có thể kể đến như:
- Thoái hóa đốt sống cổ: Các mạch máu dẫn máu đến não tại các đốt sống cổ bị tắc nghẽn khiến máu không được bơm đều đặn để cung cấp oxy.
- Bệnh xơ vữa động mạch: Các mảng xơ vữa bám lên và làm giảm diện tích thành mạch. Do vậy máu lưu thông ngày càng khó khăn, dễ hình thành cục máu đông làm ảnh hưởng đến lưu lượng máu lên não.
- Chèn ép thành động mạch: Khối u là một trong những tác nhân chèn ép thành mạch, cản trở động mạch cung cấp máu cho não.
- Dị tật bẩm sinh: Bệnh nhân bị dị tật tim bẩm sinh khiến các động mạch lưu thông máu khó khăn, gây thiếu máu não và tạo cục máu đông.
- Tăng huyết áp: Thành mạch bị giãn ra, kèm theo các tổn thường khác dẫn đến phình mạch máu, xuất huyết não và thiếu máu não.
Bên cạnh các bệnh lý, một vài thói quen, lối sống sinh hoạt không lành mạnh cũng góp phần gây nên tình trạng não thiếu oxy:
- Dùng điện thoại, máy tính nhiều.
- Ăn nhiều chất béo.
- Lười vận động.
- Kê gối đầu quá cao.
Đối tượng dễ bị thiếu máu não
Thiếu máu não thường gặp ở người lớn tuổi hoặc người mắc các bệnh lý tim mạch, tiểu đường. Thế nhưng triệu chứng này ngày càng trẻ hóa và có thể gặp ở các bạn trẻ làm việc văn phòng, áp lực cao. Người có chế độ sống không lành mạnh, sống trong môi trường ô nhiễm cũng có nguy cơ bị thiếu máu não.
Dấu hiệu nhận biết triệu chứng người bị thiếu máu não
Thiếu máu não thường xảy ra thoáng qua, khoảng từ 3 – 5 phút. Triệu chứng của bệnh rất đa dạng, có thể nhầm lẫn qua các bệnh lý khác:
- Đau đầu: Là tình trạng thường gặp nhất và dễ nhầm sang bệnh khác. Đau đầu do thiếu máu não thường bắt đầu từ cảm giác đau nhói ở một vùng cố định trên đầu, sau đó sẽ lan rộng toàn đầu.
- Chóng mặt: Cũng là một hiện tượng hay gặp, dễ nhầm lẫn. Chóng mặt đột ngột khi cơ thể đang bình thường là dấu hiệu thiếu máu não.
- Giảm thị lực: Có thể giảm thị lực một mắt hoặc cả hai mắt hoặc bị tình trạng nhìn đôi.
- Ù tai: Do não thiếu oxy nên các tế bào não bị tổn thương dẫn đến ù tai.
- Rối loạn vận động và cảm giác: Cơ thể suy nhược, mất cảm giác hoàn toàn ở một hoặc hai bên cơ thể.
Chế độ dinh dưỡng cho người thiếu máu não nên ăn
Các loại rau lá xanh
Các loại rau cải như bó xôi, cải thìa, cải xoăn và cải bẹ xanh chứa một lượng lớn vitamin A, vitamin C, các loại vitamin nhóm B, các chất chống oxy hóa và chất dinh dưỡng giúp cải thiện tình trạng thiếu máu não. Đồng thời, rau lá xanh còn có chất kháng viêm tự nhiên, chất xơ, giữ cân bằng đường huyết.
Thịt gà
Thịt gà chứa hàm lượng cao sắt heme, giúp bổ sung sắt cho bệnh nhân thiếu máu. Khi ăn kèm với các thực phẩm chứa sắt non-heme (thường có nguồn gốc từ thực vật) sẽ giúp tăng hấp thu sắt.
Gan
Một số người cho rằng ăn nội tạng động vật không tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên gan lại là một nguồn cung cấp sắt và folate tuyệt vời cho người thiếu máu não. Thế nhưng theo khuyến cáo của bác sĩ, người thiếu máu não kèm theo bệnh lý tim mạch, u xơ tử cung,… thì không nên ăn quá nhiều nội tạng động vật.
Hải sản
Ăn các loại hải sản như nghêu, sò, ốc, tôm, cua, cá sẽ cung cấp hàm lượng lớn sắt heme cho cơ thể. Một vài loại cá chứa nhiều sắt bạn có thể thêm vào bữa ăn của mình như cá thu, cá ngừ, cá rô, cá hồi,… Bạn không nên dùng hải sản với các thực phẩm giàu canxi vì canxi sẽ làm giảm hấp thu sắt.
Các loại đậu
Bạn ăn chay và lo sợ bản thân bị thiếu sắt? Đừng lo, các loại đậu như đậu nành, đậu gà, đậu đen, đậu Hà Lan cũng thuộc nhóm thực phẩm chứa nhiều sắt, phù hợp cho các bệnh nhân thiếu máu não. Đậu có chi phí rẻ, dễ tìm, phù hợp với bữa ăn của tất cả mọi người.
Quả hạch và các loại hạt
Bên cạnh đậu, các loại hạt và quả hạch cũng là loại thức ăn phổ biến đối với người thiếu máu não cần bổ sung sắt. Hạt điều, hạt dẻ cười, hạt hướng dương hay hạnh nhân đều là những loại hạt tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, bạn nên cẩn trọng với hạnh nhân vì chúng chứa hàm lượng cao canxi làm cản trở sự hấp thu của sắt vào cơ thể.
Quả mọng
Quả mọng như dâu tây, việt quất, mâm xôi có chứa các chất chống oxy hóa như vitamin C, vitamin E và anthocyanin giúp ngăn chặn tình trạng oxy hóa gây tổn thương tế bào não. Đồng thời, quả mọng còn có flavonoid, các loại polyphenol hỗ trợ ngăn chặn các bệnh lý hệ tuần hoàn, bảo vệ mạch máu, cải thiện dòng lưu thông máu.
Trứng
Chỉ cần một quả trứng cũng có thể cải thiện đáng kể sức khỏe tim mạch của bạn. Trứng cung cấp cho cơ thể protein, có vai trò hình thành tế bào, mô cơ thể, góp phần vào chức năng của tế bào não. Bên cạnh đó, trứng còn bổ sung choline, acid béo, vitamin B12, vitamin D, sắt, kẽm,….
Các sản phẩm từ đậu nành
Khoa học đã chứng minh isoflavones trong đậu nành có khả năng kháng viêm, tăng cường sự lưu thông máu. Ngoài ra, đậu nành cũng hỗ trợ cung cấp các loại omega-3, protein, chất xơ có lợi cho hoạt động của não bộ.
Thịt bò
So với thịt gà, thịt bò có hàm lượng sắt cao hơn hẳn. Thịt bò còn có vitamin B12, kích thích cơ thể sản xuất hồng cầu, vitamin E, kẽm và omega-3 giúp cải thiện chức năng não, giảm viêm. Vì vậy, thịt bò là một lựa chọn tốt cho thực đơn của bệnh nhân thiếu máu.
Rau chân vịt
Bổ sung rau chân vịt vào bữa ăn giúp cải thiện đáng kể lưu thông máu lên não. Chúng cung cấp nguồn sắt non-heme hỗ trợ tái tạo máu và vitamin C. Vitamin C có khả năng thúc đẩy cơ thể tăng hấp thu sắt cho cơ thể.
Hạt bí ngô
Bạn có thể ăn hạt bí ngô như một loại thức ăn vặt vì sự tiện lợi của loại hạt này. Người ta tìm thấy hạt bí ngô có thể hỗ trợ bổ sung sắt, vitamin K, kẽm, mangan, magie cho những người bị thiếu hụt chất dinh dưỡng do ăn uống.
Diêm mạch
Hạt diêm mạch đã được chứng minh sẽ cung cấp khoảng 2,8mg sắt cho cơ thể khi được nấu chín. Đồng thời, so với các loại ngũ cốc khác, hạt diêm mạch không những có hàm lượng protein cao hơn hẳn mà còn giàu folate, magie, đồng, mangan. Hoạt tính chống oxy hóa của hạt diêm mạch cũng giúp các tế bào não tránh bị tổn thương do các gốc tự do hình thành vì stress.
Bông cải xanh
Bông cải xanh, loại rau cải quen thuộc trong bữa ăn người Việt, có thể đem lại lợi ích cho bệnh nhân thiếu máu não. Mỗi khẩu phần ăn hàng ngày khi bổ sung bông cải xanh sẽ giúp cung cấp lượng lớn vitamin K, sắt và vitamin C, tăng hấp thu sắt. Đặc biệt, bông cải xanh có các hoạt chất indole, sulforaphane, glucosinolate có tác dụng chống ung thư.
Socola đen
Socola đen đã được chứng minh đem lại hiệu quả bảo vệ tim mạch cao. Socola đen giúp ngăn ngừa đột quỵ, giảm nguy cơ mắc bệnh đau tim, cải thiện tuần hoàn máu nhờ thành phần hợp chất flavanols. Ngoài ra, socola còn cung cấp prebiotic, nguồn thức ăn cho các vi sinh vật đường ruột có lợi của cơ thể.
Thực phẩm mà người bị thiếu máu não không nên ăn
Sữa
Sữa và các sản phẩm từ sữa có hàm lượng cao protein và canxi. Hai nhóm chất này sẽ cản trở sự hấp thu sắt của cơ thể. Vì vậy, không nên uống sữa, ăn phô mai, sữa chua và kem cùng với các thực phẩm bổ sung sắt.
Canxi
Tương tự như sữa, canxi cũng ảnh hưởng đến quá trình thu nhận sắt của người bệnh thiếu máu não, khiến tình trạng bệnh không cải thiện. Các loại thực phẩm giàu canxi như rau xanh, cá mòi, cá hồi là những món ăn người thiếu máu không nên dùng.
Trà
Uống trà hàng ngày là thói quen của nhiều người cao tuổi, nhóm đối tượng phổ biến nhất của tình trạng thiếu máu não. Tuy nhiên, tannin trong trà lại có tác dụng ức chế sự hấp thu của sắt khiến người cao tuổi không thể cải thiện bệnh thiếu máu dù đã tiếp nhận điều trị. Bên cạnh trà, tannin còn có nhiều trong cà phê, rượu vang đỏ, nước ép lựu,…
Cách phòng ngừa thiếu máu não
Lối sống thiếu khoa học là một trong những tác nhân gây thiếu máu não. Vì lẽ đó, cố gắng thay đổi thói quen sinh hoạt càng sớm càng tốt để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình. Bạn nên:
- Tập thể dục thể thao thường xuyên.
- Có chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi hợp lý.
- Khám sức khỏe định kỳ.
- Tránh làm việc quá sức, stress.
- Tránh thay đổi thân nhiệt đột ngột.
- Ngủ đủ giấc mỗi ngày.
Một số câu hỏi liên quan
Người bị thiếu máu não nên uống vitamin gì?
Đối với những bệnh nhân bị thiếu máu não do chế độ dinh dưỡng, bác sĩ có thể khuyên bệnh nhân sử dụng một số thực phẩm chức năng để cải thiện lưu thông máu. Một vài sản phẩm hỗ trợ não bộ, tăng cung cấp oxy cho não phổ biến có thể kể đến như viên uống bổ sung sắt, vitamin B12, omega-3, vitamin C,….
Thiếu máu não nên làm gì?
Nếu tình trạng thiếu máu não không quá nghiêm trọng, bạn có thể thử một số cách dưới đây để cải thiện sức khỏe, giúp não bộ khỏe mạnh như:
- Giữ tâm trạng thoải mái, tránh stress.
- Tập thể dục thường xuyên.
- Nghỉ ngơi đầy đủ.
- Ăn uống đủ chất, phù hợp.
Người bị thiếu máu não nên uống thuốc gì?
Hiện nay trên thị trường có rất nhiều các sản phẩm bổ não, không cần kê đơn, có ích cho sức khỏe của người thiếu máu. Thuốc bổ não Ginkgo Biloba có chiết xuất từ dược liệu được rất nhiều người tin dùng, hỗ trợ cải thiện trí nhớ, chức năng não bộ. Tuy nhiên, chỉ nên dùng các sản phẩm này sau khi đã tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Thiếu máu não nên uống gì?
Tương tự như thức ăn giàu hàm lượng sắt, nước uống các loại cũng có thể đem lại hiệu quả tăng lưu thông máu lên não, giảm tình trạng thiếu máu. Người bệnh có thể uống:
- Nước lọc: Mỗi người cần uống đủ 2 lít nước/ngày để duy trì tình trạng cân bằng nước trong cơ thể, hỗ trợ lưu thông máu.
- Nước ép hoa quả giàu vitamin C: Vitamin C tăng khả năng hấp thu sắt, gia tăng lưu lượng máu đến não.
- Nước ép rau củ: Trong rau củ nhiều chất xơ, khoáng chất tăng cường hệ miễn dịch, cung cấp năng lượng cho người bệnh.
Xem thêm:
- Đau đầu chóng mặt là bệnh gì? Nguyên nhân, triệu chứng, cách xử lý
- Hội chứng PTSD là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu, triệu chứng, điều trị
- Tâm thần phân liệt – Top 5 triệu chứng đáng nghi
Thiếu máu não là tình trạng bệnh lý phổ biến ở mọi lứa tuổi. Do vậy, mỗi chúng ta hãy cùng nâng cao nhận biết để mau chóng thay đổi thói quen sinh hoạt, chế độ ăn uống nhằm giảm nguy cơ bị thiếu máu não, cải thiện chất lượng cuộc sống.
Tài liệu tham khảo:
1. Cerebral Ischemia
- Link tham khảo: https://www.neurosurgery.columbia.edu/patient-care/conditions/cerebral-ischemia
- Ngày tham khảo: 10/09/2024
2. Best Diet Plan for Anemia
- Link tham khảo: https://www.healthline.com/health/best-diet-plan-for-anemia#takeaway
- Ngày tham khảo: 11/09/2024
3. 12 Healthy Foods That Are High in Iron
- Link tham khảo: https://www.healthline.com/nutrition/healthy-iron-rich-foods
- Ngày tham khảo: 11/09/2024
