Thoái hóa khớp gối là một trong những căn bệnh phổ biến và gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống ở người cao tuổi. Hiện tại chưa có phương pháp điều trị khỏi thoái hóa khớp gối hoàn toàn mà chỉ có thể làm chậm quá trình tiến triển bệnh. Thói quen sinh hoạt và làm việc liên quan đến hoạt động là một trong những nguyên nhân chính gây thoái hóa khớp gối. Doctor có sẵn sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cơ bản về dấu hiệu thoái hóa khớp gối sớm để bạn kịp thời tìm đến các phác đồ điều trị thoái hóa khớp gối phù hợp.
Tóm tắt nội dung
Thoái hóa khớp gối là gì?
Thoái hóa khớp gối (knee osteoarthritis hoặc knee gonarthrosis) là kết quả của sự hao mòn và mất dần sụn khớp. Đây là căn bệnh phổ biến nhất ở người cao tuổi. Thoái hóa khớp gối có thể được chia thành hai loại, nguyên phát và thứ phát.
Thoái hóa khớp gối nguyên phát là tình trạng thoái hóa khớp mà không có nguyên nhân rõ ràng. Thoái hóa khớp gối thứ phát là hậu quả của sự tập trung lực bất thường trên khớp như nguyên nhân sau chấn thương hoặc sụn khớp bất thường, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp.
Thoái hóa khớp gối thường là một bệnh tiến triển và cuối cùng có thể dẫn đến tàn tật. Cường độ của các triệu chứng lâm sàng có thể khác nhau ở mỗi cá nhân. Tuy nhiên, chúng thường trở nên nghiêm trọng hơn, thường xuyên hơn và suy nhược hơn theo thời gian. Tốc độ tiến triển cũng khác nhau ở mỗi cá nhân.
Các triệu chứng lâm sàng thường gặp bao gồm đau đầu gối khởi phát từ từ và nặng hơn khi hoạt động, cứng và sưng đầu gối, đau sau khi ngồi hoặc nghỉ ngơi kéo dài và cơn đau trầm trọng hơn theo thời gian.
Điều trị thoái hóa khớp gối bắt đầu bằng các phương pháp bảo tồn và tiến tới các lựa chọn điều trị bằng phẫu thuật khi điều trị bảo tồn thất bại. Mặc dù các loại thuốc có thể giúp làm chậm sự tiến triển của thoái hóa khớp gối và các tình trạng viêm khác, nhưng hiện tại không có tác nhân điều trị bệnh nào được chứng minh là có thể điều trị thoái hóa khớp gối.
Nguyên nhân gây thoái hóa khớp gối
Nguyên nhân phổ biến nhất gây thoái hóa khớp gối là tuổi tác. Hầu như tất cả mọi người cuối cùng sẽ bị thoái hóa khớp gối ở một mức độ nào đó. Nhưng có một số điều làm tăng nguy cơ bị thoái hóa khớp gối đáng kể ở độ tuổi sớm hơn gồm có:
- Tuổi: Khả năng phục hồi của sụn giảm dần khi con người già đi.
- Cân nặng: Trọng lượng làm tăng áp lực lên tất cả các khớp, đặc biệt là đầu gối. Mỗi 0.5kg cân nặng bạn tăng thêm sẽ khiến đầu gối của bạn tăng thêm 1.5 đến 2 kg trọng lượng.
- Di truyền: Điều này bao gồm các đột biến di truyền có thể khiến một người dễ bị thoái hóa khớp gối hơn. Nó cũng có thể là do những bất thường di truyền về hình dạng của xương bao quanh khớp gối.
- Giới tính: Phụ nữ từ 55 tuổi trở lên có nguy cơ mắc thoái hóa khớp gối cao hơn nam giới.
- Chấn thương áp lực lặp đi lặp lại: Những người có nghề nghiệp gồm nhiều hoạt động có thể gây căng thẳng cho khớp, chẳng hạn như quỳ, ngồi xổm hoặc nâng tạ nặng (25 kg trở lên), có nhiều khả năng bị thoái hóa khớp gối do áp lực liên tục lên khớp. .
- Vận động viên: Các vận động viên tham gia bóng đá, quần vợt hoặc chạy đường dài có thể có nguy cơ bị thoái hóa khớp gối cao hơn. Điều đó có nghĩa là vận động viên nên cẩn thận để tránh chấn thương. Nhưng điều quan trọng cần lưu ý là tập thể dục vừa phải thường xuyên giúp củng cố các khớp và có thể làm giảm nguy cơ thoái hóa khớp gối. Trên thực tế, các cơ xung quanh đầu gối yếu có thể dẫn đến thoái hóa khớp gối.
- Béo phì: Mang thêm trọng lượng cơ thể góp phần gây ra chứng thoái hóa khớp gối theo nhiều cách, và bạn càng nặng thì nguy cơ càng cao. Trọng lượng tăng làm tăng thêm áp lực cho các khớp chịu trọng lượng, chẳng hạn như khớp hông và đầu gối của bạn. Ngoài ra, mô mỡ tạo ra các protein có thể gây viêm có hại trong và xung quanh khớp của bạn.
- Các bệnh khác: Những người bị viêm khớp dạng thấp, loại viêm khớp phổ biến thứ hai, cũng có nhiều khả năng bị thoái hóa khớp gối. Những người bị rối loạn chuyển hóa nhất định, chẳng hạn như quá tải sắt hoặc dư thừa hormone tăng trưởng, cũng có nguy cơ mắc thoái hóa khớp gối cao hơn.
Dấu hiệu thoái hóa khớp gối
Thoái hóa khớp gối thường ảnh hưởng đến những người trên 50 tuổi, nhưng cũng có thể xảy ra sớm hơn. Các dấu hiệu thoái hóa khớp gối có thể xuất hiện ở giai đoạn đầu của viêm khớp gối là:
- Đau: Đặc biệt khi co và duỗi thẳng đầu gối và chịu trọng lượng nặng.
- Sưng tấy: Do sự tích tụ chất lỏng trong khớp hoặc do sự phát triển của xương gọi là gai xương hình thành khi sụn bị gãy.
- Hơi ấm ở da trên đầu gối, đặc biệt là vào cuối ngày.
- Đau khi ấn xuống đầu gối.
- Cứng khớp khi vận động khớp, đặc biệt là vào buổi sáng hoặc sau một thời gian không hoạt động hoặc đi bộ.
- Tiếng kêu cót két trong khớp khi co, được gọi là “crepitus”.
- Hoạt động có thể làm cho các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn, dẫn đến đau vào cuối ngày, đặc biệt là sau một thời gian dài đứng hoặc đi bộ.
- Mất tính linh hoạt: Bạn có thể không thể di chuyển khớp của mình trong toàn bộ phạm vi chuyển động của nó.
- Xương: Những mảnh xương thừa này trông giống như những cục cứng, có thể hình thành xung quanh khớp bị ảnh hưởng.
Nếu đầu gối đỏ, sốt hoặc xuất hiện cả hai triệu chứng thì vấn đề có thể không phải là thoái hóa khớp gối.
Khám thoái hóa khớp ở đâu?
Victoria Healthcare là cơ sở được đầu tư trang thiết bị hiện đại, đội ngũ y bác sĩ năng động, tâm huyết, nhiều năm kinh nghiệm với nhiều chuyên khoa khác nhau. Hiện tại phòng khám có dịch vụ khám tổng quát về cơ xương khớp phù hợp với các bệnh nhân có vấn đề về thoái hóa khớp gối cũng như các bệnh lý về khớp khác.
Phòng Khám Chuyên Sâu Cơ Xương Khớp – Cột Sống được điều hành bởi ThS.BS.CK2. Dương Minh Trí có nhiều năm tu nghiệp chuyên sâu cơ xương khớp tại các nước phát triển đã có hơn 15 năm kinh nghiệm, chuyên sâu về các bệnh Cơ Xương Khớp: Viêm khớp; Thoái hóa khớp; Viêm khớp dạng thấp; Viêm gân – dây chằng; Đau lưng mãn tính; Thoái hóa cột sống; Đau thần kinh tọa; Viêm thần kinh ngoại biên; Loãng xương; Gout (thống phong); Hội chứng ống cổ tay; Viêm bao gân các ngón; Đau gót chân, gai gót chân; Đau thắt lưng cấp; Ngón tay lò xo (không co giãn được); U hoạt dịch quanh khớp; Giãn tĩnh mạch,…
Bệnh viện Chấn Thương Chỉnh Hình TP HCM là một địa chỉ đáng tin cậy chuyên sâu về các bệnh cơ xương khớp với đội ngũ y bác sĩ có nhiều năm kinh nghiệm, các chuyên gia vật lý trị liệu hỗ trợ bệnh nhân trong quá trình hồi phục chức năng sau chấn thương khớp.
Bệnh viện Quốc tế City (CIH) là Bệnh viện đa khoa cao cấp đầu tiên của Khu Y tế kỹ thuật cao, cam kết cung cấp các dịch vụ y tế đẳng cấp quốc tế với đội ngũ bác sĩ và y tá hàng đầu được đào tạo bài bản và chuyên nghiệp thăm khám và điều trị các chuyên khoa trong đó có cơ xương khớp, phục hồi chức năng và chăm sóc người cao tuổi thuộc diện Bảo hiểm y tế.
Chẩn đoán thoái hóa khớp gối
Việc chẩn đoán thoái hóa khớp gối sẽ bắt đầu bằng việc khám sức khoẻ. Bác sĩ cũng sẽ lấy bệnh sử của bạn và lưu ý bất kỳ triệu chứng nào. Hãy nhớ lưu ý điều gì làm cho cơn đau trở nên tồi tệ hơn hoặc tốt hơn để giúp bác sĩ xác định xem liệu triệu chứng của bạn là do thoái hóa khớp gối hay bệnh gì khác có thể gây ra cơn đau của bạn. Ngoài ra, hãy tìm hiểu xem có ai khác trong gia đình bạn bị viêm khớp hay không. Một số xét nghiệm có thể giúp chẩn đoán thoái hóa khớp gối:
- Lấy mẫu dịch khớp: Bác sĩ dùng kim để lấy mẫu dịch từ khớp. Họ gửi chất lỏng đến phòng thí nghiệm để xét nghiệm nhằm kiểm tra các dấu hiệu của các vấn đề về khớp khác, chẳng hạn như bệnh gout hoặc nhiễm trùng.
- Chụp cộng hưởng từ (MRI): Điều này có thể cung cấp hình ảnh chi tiết của đầu gối, có thể cho thấy sự tích tụ chất lỏng ở xương đùi hoặc xương đầu gối.
- Chụp X-quang: Chúng có thể tiết lộ tổn thương khớp gối ở giai đoạn sau nhưng có thể không phát hiện được những thay đổi ở giai đoạn đầu.
- Các bác sĩ có thể sử dụng xét nghiệm máu để loại trừ các tình trạng khác có thể gây ra cơn đau, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp, một loại viêm khớp khác do rối loạn hệ thống miễn dịch.
Điều trị thoái hóa khớp gối
Duy trì cân nặng khỏe mạnh
Nếu bạn hiện đang thừa cân, việc giảm thậm chí vài cân sẽ giúp ích cho bệnh thoái hóa khớp gối. Việc giảm cân có thể làm giảm áp cho khớp và sẽ giúp giảm bớt các triệu chứng, có thể giúp giảm viêm và nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe khác, chẳng hạn như tăng huyết áp, đái tháo đường và các bệnh lý tim mạch.
Tập thể dục thường xuyên
Tập thể dục là rất quan trọng nếu bạn bị thoái hóa khớp gối. Nó có thể giúp bạn:
- Quản lý cân nặng của bạn
- Tăng cường sức mạnh cơ bắp để hỗ trợ khớp gối của bạn
- Chuyển động tốt hơn
- Giảm áp lực lên khớp gối
Các hoạt động phù hợp bao gồm tập thể dục nhịp điệu tác động nhẹ nhàng, bao gồm:
- Đạp xe
- Đi dạo
- Bơi lội hoặc thể dục nhịp điệu dưới nước khác
- Thái cực quyền
- Yoga
- Bài tập giãn cơ, tăng cường và giữ thăng bằng
Bác sĩ vật lý trị liệu có thể giúp bạn chuẩn bị một chương trình phù hợp. Các chuyên gia khuyên bạn nên làm việc với huấn luyện viên hoặc tập thể dục với người khác để giúp bạn luôn có động lực. Nó có thể đơn giản như mời một người bạn, hàng xóm hoặc thành viên gia đình cùng bạn đi dạo hàng ngày. Điều này sẽ làm cho việc tập thể dục trở thành một sự kiện xã hội cũng như một buổi tập luyện.
Thuốc giảm đau
Thuốc không kê đơn (OTC) và thuốc kê đơn có thể giúp giảm đau và các triệu chứng khác liên quan đến thoái hóa khớp gối.
Một số lựa chọn nằm trong phác đồ điều trị thoái hóa khớp gối có thể giúp bạn kiểm soát cơn đau và khó chịu nhẹ bao gồm:
- Thuốc kháng viêm không steroid (NSAID), ví dụ như ibuprofen
- Acetaminophen (Paracetamol), nếu bạn không thể dung nạp NSAID
- Các chế phẩm bôi ngoài da có chứa NSAID hoặc capsaicin
Ngoài ra nếu các biện pháp điều trị bằng thuốc OTC không hiệu quả, phác đồ điều trị thoái hóa khớp gối có thể thêm:
- Duloxetine
- Tramadol
- Venlafaxine
- Gabapentin
- Pregabalin
- Eperisone
- Diacerein
- Piascledine
- Tramadol là một loại thuốc opioid
Liệu pháp thay thế
Ngoài việc tập thể dục và dùng thuốc, các liệu pháp phi y tế khác có thể giúp bạn kiểm soát viêm khớp đầu gối tốt hơn. Bao gồm các:
- Các hoạt động giảp áp lực, chẳng hạn như yoga và thái cực quyền
- Châm cứu
- Chườm nóng và lạnh để giảm đau và viêm
- Liệu pháp nghề nghiệp: thay đổi tư thế hay các hoạt động giúp giảm áp lực lên gối
- Liệu pháp hành vi nhận thức, có thể giúp bạn kiểm soát cơn đau, sự khó chịu và căng thẳng khi sống chung với tình trạng mãn tính
- Không khuyến nghị xoa bóp, trị liệu bằng tay hoặc sử dụng kích thích điện qua da đối với thoái hóa khớp gối.
- Một số người sử dụng colchicine, dầu cá hoặc vitamin D để điều trị viêm khớp, nhưng các chuyên gia cũng không khuyến khích những loại này vì chúng chưa cho thấy lợi ích trong các nghiên cứu khoa học. Ngoài ra, colchicine có thể có tác dụng phụ bất lợi như tiêu chảy và nôn mửa.
- Tránh các loại thuốc như glucosamine, chondroitin sulfate, hydroxychloroquine, tiêm botox và tiêm acid hyaluronic vì không có đủ bằng chứng cho thấy chúng an toàn hoặc hiệu quả.
Tiêm kháng viêm Steroid
Đối với tình trạng đau và viêm nặng, bác sĩ có thể tiêm glucocorticoid hoặc corticosteroid trực tiếp vào khớp giúp cấp cứu trợ tạm thời, nhưng chúng không cung cấp cứu trợ lâu dài. Việc tiêm steroid thường xuyên cũng có thể dẫn đến các tác dụng phụ tiêu cực, vì vậy bác sĩ thường sẽ hạn chế các phương pháp điều trị này.
Phẫu thuật
Nếu cơn đau khớp trở nên nghiêm trọng và các phương pháp điều trị khác không giúp ích, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật. Có nhiều lựa chọn phẫu thuật khác nhau để điều trị thoái hóa khớp gối.
Phẫu thuật nội soi khớp
Đây là một thủ tục xâm lấn tối thiểu, trong đó bác sĩ phẫu thuật sử dụng máy soi khớp, một loại máy ảnh, để xem bên trong đầu gối. Trong khi làm như vậy, họ cũng có thể sửa chữa vết thương hoặc làm sạch các mảnh vụn, chẳng hạn như các mảnh xương, khỏi khớp để bảo vệ mô khớp khỏe mạnh tốt hơn.
Điều này có thể giúp giảm triệu chứng và ít xâm lấn hơn so với phẫu thuật toàn bộ khớp gối. Tuy nhiên, nếu bạn bị thoái hóa khớp gối, bạn vẫn có thể thấy rằng mình sẽ cần phải thay khớp gối toàn bộ trong tương lai.
Cắt xương
Phẫu thuật cắt xương có thể giúp ích nếu bạn bị thoái hóa khớp gối giai đoạn đầu chỉ ảnh hưởng đến xương ở một bên khớp. Trong thủ thuật này, bác sĩ phẫu thuật sẽ cắt và định hình lại xương. Điều này sẽ giảm áp lực lên phần bị thương và điều chỉnh sự thẳng hàng của xương.
Nó có thể phù hợp nếu bạn:
- Năng động, dưới 60 tuổi và không thừa cân
- Chỉ bị đau ở một bên đầu gối
- Thoái hóa khớp chủ yếu là do hoạt động hoặc đứng lâu
- Loại phẫu thuật này có thể giúp ngăn chặn hoặc làm chậm quá trình tổn thương khớp.
Thay khớp gối
Trong phẫu thuật thay khớp gối toàn bộ, bác sĩ phẫu thuật sẽ loại bỏ mô và xương bị tổn thương và thay thế khớp gối bằng khớp nhân tạo. Họ có thể thực hiện điều này thông qua phẫu thuật mở hoặc xâm lấn tối thiểu. Các yếu tố như mức độ hoạt động và sức khỏe tổng thể của cá nhân giúp bác sĩ xác định liệu đây có phải là lựa chọn phẫu thuật tốt nhất hay không.
Câu hỏi thường gặp
Thoái hóa khớp gối nên uống thuốc gì?
Thoái hóa khớp gối có thể sử dụng một số loại thuốc giảm đau như paracetamol, kháng viêm không steroid dạng uống hoặc bôi da để giúp giảm triệu chứng đau tạm thời. Tuy nhiên bạn cần đến gặp bác sĩ để được kê toa phù hợp với tình trạng của mình.
Thoái hóa khớp gối có chữa được không?
Thoái hóa khớp gối hiện là căn bệnh không thể chữa khỏi, chỉ có các phác đồ điều trị thoái hóa khớp gối làm chậm quá trình thoái hóa hoặc loại bỏ các yếu tố nguy cơ làm trầm trọng bệnh.
Thoái hóa khớp gối có đi bộ được không?
Thoái hóa khớp gối vẫn có thể đi bộ, đi xe đạp, bơi lội, các hoạt động không gây áp lực quá lớn lên khớp gối.
Thoái hóa khớp gối có nguy hiểm không?
Thoái hóa khớp gối vẫn là một căn bệnh nguy hiểm, ảnh hưởng đến khả năng vận động cần được theo dõi và điều trị.
Thoái hóa khớp gối là một trong những căn bệnh nguy hiểm ở người cao tuổi, có nguy cơ tàn tật và gây hạn chế vận động. Ngay khi có dấu hiệu thoái hóa khớp gối, bạn hãy đến ngay các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám, điều trị và theo dõi.
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Doctor có sẵn Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch khám với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6179584/
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/310641#diagnosis
- https://www.webmd.com/osteoarthritis/ostearthritis-of-the-knee-degenerative-arthritis-of-the-knee
- https://www.healthline.com/health/osteoarthritis/treatment-options-osteoarthritis-knee
- https://www.healthline.com/health/osteoarthritis/knee/osteoarthritis-of-the-knee#causes
- https://www.healthline.com/health/osteoarthritis-stages-of-oa-of-the-knee#stage-1-minor
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/osteoarthritis/symptoms-causes/syc-20351925
- https://sportsmedicine.mayoclinic.org/condition/kneearthritis
