Bong gân cổ chân là một chấn thương do sự kéo căng hoặc rách các dải mô cứng (dây chằng) giúp giữ xương mắt cá chân lại với nhau. Bài viết sau đây của Docosan sẽ cung cấp đến bạn đọc những thông tin hữu ích về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bong gân cổ chân hiệu quả cho bạn đọc.
Tóm tắt nội dung
Giới thiệu về bong gân cổ chân
Bong gân cổ chân là gì?
Bong gân cổ chân là chấn thương thường gặp xảy ra khi dây chằng mắt cá chân bị rách hoặc giãn quá mức, thường là sau khi bị ngã, lật hoặc trẹo mắt cá chân. Phần lớn bong gân cổ chân có thể tự lành nhưng bác sĩ sẽ khuyến cáo điều trị để tăng cường sức mạnh cho các cơ đã bị thương, giúp hạn chế những vùng cơ ấy bị bong gân trong tương lai.
Nguyên nhân và các yếu tố rủi ro gây bong gân cổ chân
Bong gân cổ chân là tình trạng có thể xảy ra từ những sự cố khi hoạt động thường ngày, bao gồm:
- Ngã hoặc vấp ngã trên bề mặt không bằng phẳng.
- Tiếp đất không đúng cách sau khi nhảy.
- Mất thăng bằng.
- Tham gia các môn thể thao có liên quan đến việc lăn hoặc xoay chân (bóng rổ, bóng bầu dục, bóng đá, quần vợt,…).
Do đó, những đối tượng thường xuyên chơi thể thao, đi bộ nhiều hoặc mang cỡ giày không phù hợp cũng có nguy cơ bị bong gân cổ chân cao hơn bình thường.
Phân loại bong gân cổ chân theo 3 mức độ
Có 3 phân loại bong gân cổ chân dựa trên mức độ tổn thương dây chằng:
- Cấp độ 1 (Nhẹ): Các sợi dây chằng bị kéo căng nhẹ hoặc có một vết rách rất nhỏ. Khi bị bong gân cổ chân mức độ nhẹ, mắt cá chân sẽ bị sưng nhẹ và đau khi chạm vào.
- Cấp độ 2 (Trung bình): Dây chằng bị rách, nhưng không rách hoàn toàn. Mắt cá chân của người bị bong gân cổ chân mức độ trung bình thường bị sưng do chấn thương và đau khi di chuyển.
- Cấp độ 3 (Nặng): Dây chằng bị rách hoàn toàn. Người bị bong gân cổ chân mức độ nặng sẽ bị sưng mắt cá chân đáng kể, chấn thương gây đau và đi lại khó khăn.
Triệu chứng của bong gân cổ chân
Các triệu chứng của bong gân cổ chân bao gồm:
- Đau, đặc biệt là khi dồn trọng lượng lên mắt cá chân.
- Cảm giác đau khi chạm vào.
- Sưng tấy.
- Bầm tím.
- Gặp khó khăn khi đi bộ.
Chẩn đoán chính xác bong gân cổ chân
Khi một người nhận thấy các triệu chứng của bong gân cổ chân, các bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra khả năng cử động của bàn chân và mắt cá nhân để xác định phạm vi chuyển động, từ đó xác định được dây chằng nào đang bị tổn thương. Sau đó, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân chụp X-quang để đưa ra kết luận chính xác nhất về tình trạng chấn thương.
Điều trị bong gân cổ chân
Đối với phần lớn các trường hợp bong gân cổ chân, các bác sĩ khuyến nghị sử dụng phương pháp PRICE trong vòng từ 24 đến 48 giờ đầu sau chấn thương. Trong đó, PRICE là viết tắt của các từ: bảo vệ, nghỉ ngơi, chườm đá, nén và nâng cao.
- Bảo vệ: Người bệnh nên dùng nạng, nẹp hoặc đai để hạn chế sử dụng cổ chân bị thương.
- Nghỉ ngơi: Người bệnh cần hạn chế các hoạt động thể chất có thể gây căng thẳng cho vùng đang bị bong gân, không chạy, nhảy, tập thể dục cường độ mạnh.
- Chườm đá: Người bệnh nên chườm đá hoặc túi lạnh bọc trong khăn vào cổ chân khoảng 20 phút để giảm sưng.
- Nén: Người bệnh có thể quấn cổ chân nhẹ nhàng bằng băng thun để giúp giảm sưng.
- Nâng cao: Người bệnh nên kê mắt cá chân lên gối khi ngồi hoặc nằm sao cho mắt cá chân cao hơn tim.
Nếu tình trạng bong gân gây đau và sưng nhiều hoặc người bệnh gặp khó khăn khi đi lại, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và hướng dẫn về các phương pháp điều trị bong gân cổ chân phù hợp nhất.
Phòng ngừa bong gân cổ chân hiệu quả, tránh tái phát
Để phòng ngừa bong gân cổ chân hiệu quả, mọi người nên lưu ý các biện pháp sau:
- Duy trì sức mạnh cơ bắp và sự dẻo dai của cơ thể bằng cách tập thể dục thường xuyên, điều độ.
- Luôn khởi động và giãn cơ trước khi tập thể dục và hoạt động thể chất.
- Cần chú ý đến những bề mặt không bằng phẳng ở nơi tập thể thao, đi bộ hoặc chạy.
- Lưu ý giảm tốc độ hoặc dừng lại nếu cơ thể cảm thấy mệt mỏi trong khi hoạt động hoặc tập thể dục.
- Mang giày có kích cỡ phù hợp và kiểu dáng thoải mái khi vận động để hạn chế nguy cơ chấn thương.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Dấu hiệu bất thường
Bạn nên đến gặp bác sĩ để đánh giá tình trạng bong gân cổ chân nếu cảm thấy không thể đi lại sau chấn thương và tình trạng sưng tấy, đau đớn không thuyên giảm hoặc trở nên tồi tệ hơn sau từ 24 đến 48 giờ kể từ khi bị bong gân.
Một số bệnh viện chuyên khoa uy tín
Để đảm bảo an toàn cho bản thân, bạn đọc nên đến thăm khám tại các phòng khám, bệnh viện chuyên khoa cơ xương khớp, chấn thương chỉnh hình uy tín khi gặp phải chấn thương và nhận thấy tình trạng không thuyên giảm sau từ 24 đến 48 giờ:
- Phòng khám chuyên khoa chấn thương chỉnh hình và vật lý trị liệu Bonedoc.
- Bệnh viện Chấn Thương Chỉnh Hình TP HCM.
- Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh Bắc Giang.
- Bệnh viện chấn thương chỉnh hình SAIGON – ITO – Chi Nhánh Tân Bình.
- BỆNH VIỆN STO PHƯƠNG ĐÔNG.
- Bệnh viện Quốc tế City – City International Hospital (CIH).
Một số câu hỏi liên quan
Bong gân cổ chân bao lâu thì khỏi?
Thời gian phục hồi bong gân cổ chân thay đổi tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương. Có thể mất từ 2 tuần để chữa lành bong gân nhẹ và từ 6 đến 12 tuần để chữa lành bong gân nặng. Ngoài ra, bạn có thể bổ sung viên uống Nat B để hỗ trợ nhanh quá trình phục hồi.
Bong gân cổ chân nên làm gì?
Đối với bong gân mức độ nhẹ, bệnh nhân có thể tự điều trị tại nhà bằng các biện pháp sau càng sớm càng tốt:
- Nghỉ ngơi, không đi lại ở chân bị chấn thương.
- Chườm đá tại vị trí sưng, mỗi lần chườm từ 20 đến 30 phút, mỗi ngày chườm từ 3 đến 4 lần, lưu ý không đặt đá trực tiếp lên da mà cho vào túi đá hoặc chườm qua lớp khăn.
- Dùng băng chun ép nhẹ xung quanh khớp cổ chân hoặc dùng thanh nẹp cổ chân lại.
- Dùng nạng khi di chuyển để hạn chế tác động áp lực lên vùng bị chấn thương.
- Kê cao chân trong vòng 48 giờ đầu kể từ khi chấn thương, tốt nhất là nên kê chân cao hơn tim.
- Dùng thuốc giảm đau, chống viêm, giảm phù nề như: Ibuprofen, Alpha Choay,… Cần lưu ý dùng đúng liều, đúng thời điểm và tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần thiết.
Thuốc nào được dùng để điều trị bong gân mắt cá chân?
Một số loại thuốc giảm đau, chống viêm như Ibuprofen, Alpha Choay,… có thể giúp làm giảm đau và sưng do bong gân cổ chân. Ngoài ra, bổ sung thêm vitamin B từ các sản phẩm như NatB cũng có thể giúp tăng khả năng phục hồi xương khớp.
Bong gân mắt cá chân có tự lành không?
Hầu hết các trường hợp bong gân cổ chân đều có thể tự lành, nhưng việc phục hồi sức mạnh ở mắt cá chân có thể giúp ngăn ngừa chấn thương lặp lại trong tương lai. Tốt nhất là người bệnh cần tuân thủ các biện pháp điều trị trong một thời gian, kể cả sau khi cảm giác đau đã thuyên giảm đáng kể để mắt cá chân hồi phục hoàn toàn, từ đó hạn chế bong gân tái phát.
Nếu các triệu chứng của người bệnh kéo dài hơn từ 4 đến 6 tuần sau chấn thương và người bệnh vẫn cảm thấy yếu khi đi lại bằng chân, đây có thể là dấu hiệu của tình trạng bong gân mắt cá chân mạn tính. Lúc này, người bệnh nên đến cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và điều trị hợp lý.
Xem thêm:
- Bong gân: Nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị
- Viêm gân gót chân: Triệu chứng và điều trị như thế nào?
- Top 5 bệnh xương khớp thường gặp ở mọi đối tượng
Bong gân cổ chân là loại chấn thương thường gặp xuất phát từ những hoạt động hằng ngày. Chính vì vậy, mỗi người đều cần biết cách điều trị và phòng ngừa bong gân cổ chân hiệu quả. Nếu cảm thấy bài viết hữu ích, bạn đọc hãy chia sẻ đến người thân và bạn bè để cùng biết cách phòng ngừa bong gân cổ chân.
Nguồn tham khảo:
1. Sprained Ankle
- Link tham khảo: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22048-sprained-ankle
- Ngày tham khảo: 19/09/2024
2. Sprained ankle
- Link tham khảo: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sprained-ankle/symptoms-causes/syc-20353225
- Ngày tham khảo: 19/09/2024
3. Sprained Ankle: Treatment and Recovery
- Link tham khảo: https://www.webmd.com/pain-management/ankle-sprain
- Ngày tham khảo: 19/09/2024
