Hắc lào là một bệnh da liễu thường gặp do vi nấm gây ra, đặc trưng bởi các tổn thương da xuất hiện ở nhiều nơi trên cơ thể. Bệnh này không chỉ gây ngứa ngáy, khó chịu mà còn có khả năng lây lan nhanh chóng nếu không được điều trị kịp thời. Việc hiểu biết về nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị bệnh hắc lào là hết sức cần thiết để bảo vệ sức khỏe và ngăn chặn sự lây lan của bệnh. Cùng Docosan tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây nhé!
Tóm tắt nội dung
Bệnh hắc lào là gì?
Hắc lào hay còn được gọi là bệnh nấm da, hắc lào đồng tiền là một bệnh da liễu gây ra bởi tình trạng da bị nhiễm vi nấm thuộc nhóm Dermatophytes. Tổn thương thường xuất hiện ở vùng da ẩm ướt và các nếp gấp kẽ như kẽ bẹn 2 bên, nếp lằn mông, vùng quanh thắt lưng…Các loại nấm Dermatophytes chính thường gây ra bệnh hắc lào bao gồm:
- Trichophyton: Là nhóm nấm phổ biến gây ra hắc lào, ảnh hưởng đến da, tóc và móng.
- Microsporum: Loại nấm này thường liên quan đến tổn thương trên da và tóc.
- Epidermophyton: Gây ra các tổn thương da chủ yếu ở khu vực bẹn và bàn chân.
Nguyên nhân gây bệnh hắc lào
Nguyên nhân chính gây nên bệnh hắc lào là sự xâm nhập của các loại vi nấm thuộc nhóm Dermatophytes vào cơ thể. Các loại nấm này có thể sống và phát triển trên các tế bào chết, tóc và móng. Những nguyên nhân và yếu tố góp phần bao gồm:
- Tiếp xúc trực tiếp với người bệnh: Bệnh hắc lào có thể lây từ người này sang người khác qua việc tiếp xúc da trực tiếp hoặc sử dụng chung đồ dùng cá nhân như khăn tắm, quần áo.
- Tiếp xúc với động vật bị nhiễm nấm: Một số loài động vật, đặc biệt là chó và mèo, có thể mang nấm và chuyển sang cho người qua việc tiếp xúc hoặc qua môi trường sống.
- Môi trường ẩm ướt và nóng: Sống trong môi trường ẩm ướt và nóng bức tạo điều kiện thuận lợi cho vi nấm phát triển. Các khu vực như bẹn, nách và kẽ chân dễ bị nhiễm bệnh do thường xuyên tiếp xúc với mồ hôi và độ ẩm cao.
- Sức đề kháng kém: Hệ miễn dịch yếu, do bệnh tật hoặc tình trạng sức khỏe không tốt có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh hắc lào.
- Vệ sinh cá nhân kém: Thói quen không duy trì vệ sinh cá nhân tốt như không tắm rửa thường xuyên hoặc sử dụng đồ dùng cá nhân không sạch sẽ cũng có thể làm tăng nguy cơ nhiễm nấm.
Triệu chứng của bệnh hắc lào
Ngứa: Đây là dấu hiệu dễ nhận thấy nhất của bệnh hắc lào. Các vùng da có sang thương sẽ ngứa nhiều tăng dần, tạo cảm giác khó chịu cho người bệnh.
Hình thái tổn thương da: Tổn thương dạng mảng hồng ban và có hình tròn, bầu dục hay hình đa cung, giới hạn rõ, xung quanh có nhiều mụn nước nhỏ li ti, có xu hướng lành ở trung tâm tạo hình vành khăn dần dần lan rộng.
Hắc lào có thể xuất hiện ở khắp nơi trên cơ thể. Tuy nhiên cũng xuất hiện khu trú ở một vùng cơ thể nhất định. Y học đã phân loại bệnh dựa vào vị trí của vùng da bị tổn thương:
- Nấm chân: Thường xuất hiện ở kẽ các ngón chân hoặc lòng bàn chân, gây ra tình trạng da tróc vảy, nứt nẻ và đôi khi xuất hiện mụn nước. Bạn sẽ cảm thấy ngứa, đặc biệt là sau khi tháo giày và tất.
- Nấm bẹn: Loại nấm này gây phát ban, ngứa vùng bẹn và giữa 2 đùi. Bệnh phổ biến ở các vận động viên và những người thường xuyên ra nhiều mồ hôi.
- Nấm da đầu: Bệnh phổ biến ở trẻ em hơn người lớn, gây ra tình trạng da đầu bị ngứa và xuất hiện các mảng tròn không có tóc ở da đầu. Nếu không được điều trị, các mảng này sẽ lớn dần và xuất hiện các chấm đen nhỏ ở nơi tóc bị gãy.
- Nấm móng: Móng có hiện tượng dày sừng, đổi màu và tách ra khỏi giường móng. Tình trạng này thường xảy ra ở móng chân hơn là ở móng tay. Những người mắc bệnh nấm chân có thể thấy nấm lan sang móng chân của họ.
Bệnh hắc lào có nguy hiểm không? Biến chứng là gì?
Hắc lào là một bệnh lý lành tính, không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại gây khó chịu, bất tiện trong cuộc sống của người bệnh. Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, bệnh có thể lây lan sang các vùng da khác trên cơ thể dẫn đến nhiễm trùng da, xuất hiện nhiều mụn mủ và sưng đau.
Ngoài ra, hắc lào còn có thể để lại sẹo thâm gây mất thẩm mỹ và ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý cũng như chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vì vậy, việc nhận biết và điều trị sớm bệnh hắc lào rất quan trọng để kiểm soát bệnh hiệu quả.
Cách điều trị bệnh hắc lào
Điều trị hắc lào thường bao gồm các phương pháp điều trị tại chỗ và toàn thân để kiểm soát và loại bỏ vi nấm:
Điều trị tại chỗ:
- Sử dụng thuốc bôi kháng nấm như Ketoconazole, Miconazole, Clotrimazole,… để loại bỏ nấm trực tiếp trên vùng da bị bệnh.
- Lưu ý: Trước khi bôi thuốc, cần vệ sinh sạch sẽ vùng da bị nhiễm, bôi thuốc đều đặn theo hướng dẫn, và tiếp tục sử dụng thuốc trong vài tuần sau khi triệu chứng đã thuyên giảm để đảm bảo bệnh không tái phát.
Điều trị toàn thân:
- Áp dụng trong các trường hợp hắc lào lan rộng, nhiễm trùng nặng hoặc không đáp ứng với thuốc bôi.
- Sử dụng thuốc uống kháng nấm như Itraconazole, Fluconazole, Terbinafine,… và có thể kết hợp thêm kháng sinh, kháng histamin theo chỉ định của bác sĩ để điều trị từ bên trong cơ thể.
- Lưu ý: Trong quá trình sử dụng thuốc uống, cần theo dõi kỹ tác dụng phụ và đảm bảo uống đủ liều để tránh trường hợp kháng thuốc hoặc tái phát.
Kết hợp các biện pháp hỗ trợ:
- Giữ vệ sinh da sạch sẽ, khô thoáng để hạn chế môi trường phát triển của nấm.
- Mặc quần áo rộng rãi, thấm hút mồ hôi nhằm giảm sự ẩm ướt trên da.
- Tránh cào, gãi hoặc chà xát lên vùng da bệnh để ngăn ngừa tình trạng lây lan và bội nhiễm.
- Hạn chế tiếp xúc với nguồn lây nhiễm, chẳng hạn như người hoặc động vật nhiễm nấm, không dùng chung đồ dùng cá nhân để tránh lây nhiễm cho người khác.
- Bổ sung dinh dưỡng và các vitamin như vitamin A, vitamin C, vitamin D,… để tăng cường hệ miễn dịch giúp tăng sức đề kháng với các tác nhân gây bệnh.
Cách phòng ngừa bệnh hắc lào
Để phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh hắc lào hiệu quả, cần tuân thủ các biện pháp vệ sinh và chăm sóc cá nhân sau đây:
- Vệ sinh cá nhân sạch sẽ: Tắm gội thường xuyên, đặc biệt sau khi ra mồ hôi, để loại bỏ vi khuẩn và nấm có thể gây bệnh.
- Không dùng chung đồ dùng cá nhân: Tránh dùng chung quần áo, khăn tắm, dao cạo,… với người khác để hạn chế nguy cơ lây nhiễm.
- Giặt giũ quần áo thường xuyên: Quần áo cần được giặt sạch và phơi khô dưới ánh nắng mặt trời để tiêu diệt vi khuẩn và nấm còn sót lại.
- Tránh tiếp xúc trực tiếp với người hoặc động vật bị bệnh: Giữ khoảng cách và tránh tiếp xúc với nguồn lây nhiễm để ngăn ngừa bệnh lây lan.
- Giữ môi trường sống sạch sẽ, khô thoáng: Đảm bảo nơi ở luôn được vệ sinh sạch sẽ và khô ráo vì môi trường ẩm ướt là điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển.
- Tăng cường sức đề kháng: Duy trì chế độ ăn uống cân bằng, nghỉ ngơi hợp lý và tập thể dục đều đặn để nâng cao sức khỏe tổng thể, giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng hiệu quả hơn.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Cần gặp bác sĩ chăm sóc sức khỏe, nếu bạn có những biểu hiện của nhiễm trùng nấm da:
- Tổn thương xuất hiện trên da đầu của bạn.
- Có dấu hiệu nhiễm trùng (đỏ và sưng đau).
- Nhiễm nấm trong thời kỳ mang thai.
- Lây lan sang các vùng khác trên cơ thể.
- Không cải thiện sau khi sử dụng thuốc chống nấm không kê đơn theo chỉ dẫn.
Các xét nghiệm chẩn đoán
Để chẩn đoán bệnh hắc lào, bác sĩ có thể yêu cầu một số xét nghiệm sau:
- Xét nghiệm vi nấm soi tươi: Lấy mẫu da từ vùng tổn thương, sau đó xử lý bằng dung dịch potassium hydroxide (KOH) để làm sạch tế bào da và làm nổi bật các sợi nấm dưới kính hiển vi. Đây là phương pháp phổ biến để xác định sự hiện diện của nấm Dermatophytes.
- Nuôi cấy nấm: Mẫu da hoặc móng có thể được nuôi cấy trong môi trường đặc biệt để xác định loại nấm gây bệnh. Phương pháp này giúp xác định chính xác loài nấm nhưng thường mất vài tuần để có kết quả.
- Xét nghiệm ánh sáng Wood (Wood’s Lamp): Sử dụng ánh sáng tia cực tím để kiểm tra sự phát sáng của nấm trong mẫu da. Phương pháp này có thể giúp phát hiện một số loài nấm, nhưng không phải lúc nào cũng chính xác.
- Xét nghiệm sinh thiết da: Nếu cần, bác sĩ có thể lấy một mẫu nhỏ da để gửi đi xét nghiệm mô học. Điều này giúp xác định sự hiện diện của nấm và phân biệt hắc lào với các bệnh da liễu khác.
Các xét nghiệm này giúp bác sĩ xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.
Một số bệnh viện chuyên khoa uy tín
Khi cần khám và điều trị bệnh hắc lào hoặc các vấn đề về da liễu khác, bạn nên chọn những bệnh viện uy tín có chuyên khoa da liễu với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm. Một số bệnh viện uy tín tại Việt Nam bao gồm:
- Bệnh viện Da liễu Trung ương (Hà Nội): Đây là bệnh viện hàng đầu về da liễu tại Việt Nam, chuyên điều trị các bệnh về da, bao gồm cả hắc lào.
- Bệnh viện Da liễu TP. Hồ Chí Minh: Một trong những cơ sở y tế chuyên sâu về da liễu, phục vụ nhu cầu khám chữa bệnh của người dân tại TP.HCM và các tỉnh lân cận.
- Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội): Khoa Da liễu tại Bệnh viện Bạch Mai cũng được đánh giá cao về chất lượng khám chữa bệnh, với đội ngũ chuyên gia và trang thiết bị hiện đại.
- Bệnh viện Chợ Rẫy (TP. Hồ Chí Minh): Đây là một trong những bệnh viện lớn và uy tín nhất tại Việt Nam, với các dịch vụ khám chữa bệnh da liễu chất lượng.
Một số câu hỏi liên quan
Bệnh hắc lào có tự khỏi không?
Bệnh hắc lào có thể tự khỏi trong một số trường hợp nếu hệ miễn dịch của cơ thể đủ mạnh và môi trường sống được cải thiện. Tuy nhiên, để đảm bảo điều trị hiệu quả và ngăn ngừa sự lây lan, việc sử dụng thuốc chống nấm theo chỉ định của bác sĩ thường là cần thiết.
Bệnh hắc lào có thể tái phát không?
Có, bệnh hắc lào có thể tái phát nếu không được điều trị triệt để hoặc nếu các yếu tố gây bệnh (như môi trường ẩm ướt hoặc tiếp xúc với nguồn lây) vẫn còn tồn tại. Việc duy trì vệ sinh cá nhân tốt và tuân thủ đầy đủ hướng dẫn điều trị có thể giúp giảm nguy cơ tái phát.
Bệnh hắc lào ảnh hưởng đến thai kỳ như thế nào?
Bệnh hắc lào không ảnh hưởng trực tiếp đến thai kỳ hoặc sức khỏe của thai nhi. Tuy nhiên, phụ nữ mang thai nên thận trọng khi sử dụng thuốc điều trị hắc lào. Một số thuốc chống nấm có thể không an toàn trong thai kỳ, nên việc điều trị nên được thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ.
Bệnh hắc lào khác với bệnh chàm như thế nào?
Hắc lào do nấm Dermatophytes gây ra, trong khi bệnh chàm (eczema) thường liên quan đến phản ứng dị ứng hoặc viêm da không do nấm. Hắc lào thường có hình dạng tổn thương tròn hoặc bầu dục, với viền đỏ và bong tróc vảy. Ngược lại, bệnh chàm thường gây ra các vết đỏ, ngứa, và khô da, có thể xuất hiện dưới dạng mảng hoặc nổi mụn.
Việc nhận biết và điều trị sớm bệnh hắc lào rất quan trọng để tránh các biến chứng và ngăn ngừa lây lan. Hãy chủ động chăm sóc sức khoẻ của bản thân bằng cách tuân thủ các biện pháp vệ sinh cá nhân và tìm kiếm sự tư vấn của bác sĩ khi có dấu hiệu bất thường. Hãy theo dõi Docosan để được nắm bắt thông tin sức khoẻ một cách sớm nhất nhé!
Xem thêm:
