Tổng quan về xét nghiệm viêm gan B

Tổng quan về xét nghiệm viêm gan B là một điều quan trọng cần biết đối với người Việt Nam – vùng lưu hành của bệnh. Viêm gan B là bệnh truyền nhiễm qua đường máu với tỷ lệ nhiễm cao và có biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên nếu bệnh được phát hiện kịp thời và điều trị sớm sẽ có khả năng khỏi bệnh và tạo được miễn dịch. Việc phát hiện sớm bệnh viêm gan B sẽ phụ thuộc quan trọng vào xét nghiệm huyết thanh các dấu ấn của vi rút viêm gan B. Hãy cùng Docosan tìm hiểu về Tổng quan về xét nghiệm viêm gan B trong bài viết sau đây nhé!

Ý nghĩa của chỉ số xét nghiệm viêm gan B

Đây là xét nghiệm không thể thiếu trước khi bất kỳ bệnh nhân nào được truyền máu hay người nào đi hiến máu.

Thể hiện lợi ích cao để đánh giá các tình trạng bệnh lý

• Chán ăn, suy nhược cơ thể bất thường 
• Đau ở vùng thượng vị hay vùng hạ sườn phải của gan 
• Vàng da niêm, vàng mắt 
• Nước tiểu vàng sậm, phân bạc màu 
• Xơ gan không rõ căn nguyên cần xác định dấu ấn vi rút 
• Bệnh nhân có kết quả xét nghiệm chức năng gan bị biến đổi kiểu tình trạng hủy tế bào gan
• Người bình thường không có triệu chứng nhưng có tiền căn gia đình mắc bệnh viêm gan B theo phương thức lây truyền mẹ con hoặc vợ chồng. 
• Tầm soát thường quy khi khám sức khỏe định kỳ.  

Các xét nghiệm huyết thanh học tìm dấu ấn vi rút viêm gan B nên được thực hiện cùng với xét nghiệm huyết thanh chẩn đoán viêm gan A hoặc C, bệnh tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm trùng, nhiễm Toxoplasma và bệnh hệ thống do vi rút Cytomegalo. 

Ngoài ra xét nghiệm viêm gan B còn quan trọng cần được tiến hình trong trường hợp

• Cho các nhân viên y tế cũng như người bình thường để quyết định xem có đủ tiêu chuẩn và cần thiết phải tiêm phòng vắc xin viêm gan B hay không.
• Trước khi tiến hành phẫu thuật lớn hay nhỏ để có biện pháp tránh lây nhiễm 
• Trong quá trình mang thai để xác định nguy cơ nhiễm vi rút viêm gan B cho bào thai. 

Các xét nghiệm viêm gan B

Xét nghiệm HBsAg

• Là loại kháng nguyên trên bề mặt của vi rút và là một chất chỉ điểm chính của viêm gan B 
• Yếu tố chỉ điểm sớm nhất cho tình trạng bị nhiễm vi rút cấp, xuất hiện từ 4 – 12 tuần sau lần phơi nhiễm đầu tiên và có thể phát hiện trước khi có triệu chứng
• Nếu trường hợp bệnh nhân có HBs tồn tại kéo dài trên 6 tháng thì cần xem xét cẩn thận về khả năng tiến triển sang tình trạng viêm gan mạn
• Đây là xét nghiệm được chỉ định để sàng lọc cho người hiến máu và chẩn đoán viêm gan B. 

Xét nghiệm HBeAg

• Chỉ tìm thấy trong máu khi có sự hiện diện của vi rút viêm gan B, chứng tỏ đang có tình trạng nhiễm vi rút và bệnh nhân đang ở giai đoạn vi rút nhân lên
• Nồng độ của kháng nguyên này tương ứng với tốc độ nhân lên của vi rút nên được sử dụng chủ yếu để đánh giá mức độ nhiễm bệnh viêm gan B 
• Xét nghiệm này có kết quả mất đi là một tiên lượng tốt cho bệnh nhân và nói được rằng người đó không còn là nguồn lây nhiễm vi rút cho người khác nữa 
• Nếu tồn tại của HBe quá 6 tuần gợi ý nguy cơ cao tiến triển sang thể mạn tính.

Xét nghiệm HBcAg

• Tương ứng với kháng nguyên lõi của vi rút viêm gan B nên không thể phát hiện được trên huyết thanh của người bệnh mà chỉ có thể tìm thấy trong các tế bào gan bị nhiễm vi rút 
• Vì vậy đây không phải là xét nghiệm trên thực tế mà chỉ có mục đích làm nghiên cứu.

Xét nghiệm kháng thể viêm gan B – Anti HBc

• Loại kháng thể xuất hiện sớm nhất trong huyết thanh và cũng tồn tại lâu trong nhiều năm hoặc thậm chí suốt cuộc đời
• Sự hiện diện đơn độc của kháng thể này gợi ý một viêm gan B tương đối mới.

Xét nghiệm kháng thể viêm gan B – Anti HBe

• Nếu xuất hiện là một bằng chứng tốt cho tiến triển thuận lợi của bệnh và chỉ dẫn bệnh nhân không còn là nguồn lây nhiễm vi rút nữa 
• Tồn tại trong nhiều năm và có ý nghĩa nói đây là người lành mang vi rút.

Xét nghiệm kháng thể viêm gan B – Anti HBs

• Chỉ dẫn về tình trạng bệnh nhân khỏi bệnh hết triệu chứng viêm gan B và chứng tỏ đã có miễn dịch với vi rút viêm gan B. Muốn xác định một người có sức miễn dịch mạnh hay yếu với virus viêm gan B thì cần định lượng kháng thể viêm gan B.  
• Xuất hiện cuối cùng và tồn tại nhiều tháng tới nhiều năm.

Xét nghiệm sự hiện diện của virus – HBV DNA

• Xét nghiệm vi phân tử thể hiện tình trạng nhân lên của vi rút tương ứng với mức độ bệnh viêm gan B
• Giúp xác định người bệnh viêm gan B đang nhiễm chủng vi rút thể hoang dại hoặc thể biến chủng, có ý nghĩa trong điều trị đặc hiệu cho bệnh nhân.

Quy trình xét nghiệm viêm gan B

Cách lấy bệnh phẩm

Xét nghiệm viêm gan B được tiến hành trên huyết thanh trong máu của bệnh nhân.

Xét nghiệm viêm gan B có cần nhịn ăn không?

Đối với chỉ làm xét nghiệm này đơn thuần thì không cần người bệnh phải nhịn ăn trước khi lấy máu xét nghiệm. Tuy nhiên nếu xét nghiệm tầm soát sức khỏe định kỳ sẽ cần làm thêm các xét nghiệm như đường huyết tương lúc đói thì lúc này cần phải nhịn ăn trước xét nghiệm 8 giờ.

Yếu tố góp phần thay đổi kết quả 

Bệnh nhân đã tiến hành các xét nghiệm chẩn đoán sử dụng chất đồng vị phóng xạ trong vòng 7 ngày trước khi lấy máu xét nghiệm viêm gan B có thể gây hiện tượng tăng giả tạo các chỉ số dấu ấn vi rút. 

Xét nghiệm viêm gan B bao nhiều tiền?

Ở mỗi cơ sở y tế khác nhau thì giá xét nghiệm viêm gan B cũng sẽ khác nhau, người đăng ký có thể chọn lựa xét nghiệm HbsAg và HBV hoặc cả 2 lọai xét nghiệm. Bình quân giá mỗi loại xét nghiệm là từ 70,000 – 150,000 VNĐ. Những cơ sở tư nhân thường có mức giá cao hơn, bù lại thời gian xét nghiệm sẽ nhanh hơn.

Ngoài ra nếu muốn xét nghiệm sâu các vấn đề về gan và các loại xét nghiệm máu liên quan thì tổng chi phí sẽ cao hơn, từ vài trăm ngàn cho đến vài triệu đồng.

Mời bạn tham khảo Gói xét nghiệm viêm gan B/Kháng thể Viêm Gan B

Kết quả xét nghiệm viêm gan B sẽ như thế nào?

• Kháng nguyên bề mặt vi rút viêm gan B – HBsAg dương tính: một trong hai tình huống là đang bị Viêm gan B thể tiến triển hay mạn tính hoặc là tình trạng người lành mang vi rút.
• Kháng thể kháng HBsAg  – Anti HBs dương tính: Đã có miễn dịch đối với vi rút viêm gan B, xảy ra khi đã có tiêm vắc xin phòng bệnh hoặc do nhiễm vi rút tự nhiên và cơ thể sinh miễn dịch.
• Kháng nguyên vỏ của vi rút viêm gan B – HBeAg dương tính: Nhiễm vi rút viêm gan B cấp tính hoặc mạn tính 
• Kháng thể kháng HBeAg – Anti HBe dương tính: Đang bị viêm gan do vi rút B hay tình trạng người lành mang vi rút 
• Kháng thể kháng kháng nguyên lõi – Anti HBc dương tính: Nhiễm viêm gan B.

---

Xét nghiệm viêm gan B có nhiều vai trò quan trọng trong tầm soát và chẩn đoán các bệnh nhân bị viêm gan chưa có biểu hiện. Tuy nhiên các kết quả cần phối hợp thêm nhiều thông tin về chức năng gan cũng như phương tiện hình ảnh học của gan. Nếu có các yếu tố nguy cơ của bệnh truyền nhiễm vi rút viêm gan B hay xuất hiện các biểu hiện của Viêm gan thì cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa thực hiện các xét nghiệm.

Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.

Ngoài ra, mời bạn tham khảo thêm Gói xét nghiệm viêm gan C có tại Docosan