Xét nghiệm AFP thường được chỉ định trong bệnh ung thư gan nguyên phát, xơ gan và theo dõi trong điều trị. Alpha fetoprotein – AFP là glycoprotein trọng lượng phân tử 70 000 Daltons, được sản xuất bởi túi noãn, tế bào gan chưa biệt hóa và đường tiêu hóa của bào thai. Bài viết sau đây của Docosan sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về ý nghĩa xét nghiệm AFP.
Tóm tắt nội dung
Xét nghiệm AFP là gì?
AFP (alpha-fetoprotein) là một loại protein được tạo ra trong chủ yếu ở túi noãn hoàng và tế bào gan của thai nhi đang phát triển. Nồng độ AFP thường cao sau khi em bé được sinh ra và giảm xuống mức rất thấp khi bé được 2 tuổi. Một người trưởng thành khỏe mạnh cũng có nồng độ AFP rất thấp.
AFP được xemnhư một chất chỉ dấu ung thư đối với một số loại ung thư. Chất chỉ dấu ung thư là những chất do tế bào ung thư hoặc tế bào bình thường tạo ra để phản ứng với bệnh ung thư trong cơ thể. Nồng độ AFP tăng cao ở những bệnh nhân ung thư gan, ung thư buồng trứng hoặc tinh hoàn, cũng như ở các bệnh nhân bị xơ gan và viêm gan.
Xét nghiệm chỉ dấu ung thư AFP thường không được sử dụng để sàng lọc hoặc chẩn đoán ung thư trừ khi kết hợp kết quả với các xét nghiệm khác. Xét nghiệm AFP có thể được sử dụng để theo dõi hiệu quả của việc điều trị ung thư và xem xét liệu bệnh ung thư có tái phát hay không.
Xét nghiệm AFP để làm gì?
Xét nghiệm chất chỉ điểm ung thư AFP có thể được chỉ định trong các trường hợp sau :
- Giúp xác nhận hoặc loại trừ chẩn đoán ung thư gan, ung thư buồng trứng hoặc tinh hoàn.
- Theo dõi điều trị ung thư. Nồng độ AFP thường tăng lên nếu ung thư đang lan rộng và giảm xuống khi điều trị có kết quả.
- Đánh giá liệu ung thư có tái phát hay không.
- Theo dõi sức khỏe bệnh nhân xơ gan hoặc viêm gan.
Ai cần xét nghiệm AFP?
Bạn có thể cần xét nghiệm chất chỉ điểm ung thư AFP nếu bác sĩ cho rằng bạn có khả năng bị ung thư gan, ung thư buồng trứng hoặc tinh hoàn.
Bạn cũng có thể cần xét nghiệm AFP nếu bạn đang điều trị các bệnh ung thư nói trên hoặc đã hoàn thành điều trị. Xét nghiệm giúp bác sĩ đánh giá liệu phương pháp điều trị có hiệu quả hay không hoặc liệu bệnh ung thư có tái phát sau khi điều trị hay không.
Ngoài ra, bạn cũng cần xét nghiệm nếu bạn bị một số bệnh về gan khiến bạn có nguy cơ cao bị ung thư gan.
Thực hiện xét nghiệm AFP như thế nào?
Bạn không cần chuẩn bị gì trước khi xét nghiệm. Xét nghiệm AFP được thực hiện tương tự các xét nghiệm máu thông thường. Bác sĩ sẽ lấy mẫu máu từ tĩnh mạch trên cánh tay bằng ống kim tiêm và cho vào ống nghiệm chuyên dụng. Bạn có thể cảm thấy hơi châm chích. Quá trình này thường mất vài phút. Có rất ít rủi ro khi lấy mẫu máu. Bạn có thể bị đau nhẹ hoặc bầm tím tại vị trí kim tiêm được đưa vào, nhưng tình trạng này sẽ biến mất nhanh chóng.
Kết quả xét nghiệm AFP
Nếu kết quả cho thấy nồng độ AFP trong máu bệnh nhân cao, kết hợp với triệu chứng lâm sàng và/hoặc một số xét nghiệm khác có thể giúp bác sĩ khẳng định chẩn đoán bệnh ung thư gan, ung thư buồng trứng hoặc tinh hoàn. Đôi khi, nồng độ AFP cao là dấu hiệu của các bệnh ung thư khác, bao gồm bệnh ung thư Hodgkin và ung thư hạch, hoặc các rối loạn gan không phải ung thư.
Nếu bạn đang được điều trị ung thư, bác sĩ có thể đề nghị xét nghiệm nhiều lần trong suốt quá trình điều trị. Kết quả xét nghiệm có thể cho thấy:
- Nồng độ AFP đang tăng lên. Có thể ung thư đang lan rộng và / hoặc quá trình điều trị không hiệu quả.
- Nồng độ AFP đang giảm. Có thể phương pháp điều trị có hiệu quả.
- Nồng độ AFP không tăng hoặc giảm. Bệnh không có tiến triển tốt hoặc xấu.
- Nồng độ AFP giảm, nhưng sau đó tăng lên. Có thể ung thư đã tái phát sau khi điều trị.
Phòng khám tư vấn và xét nghiệm AFP
- Phòng khám Golden Healthcare, Tân Bình, TP.HCM.
- Trung tâm chẩn đoán và xét nghiệm y khoa Điag, Quận 10 TP.HCM.
- Phòng khám Đa khoa Quốc tế TIMEC, Bình Tân, TP.HCM.
- Phòng khám DHA Healthcare, Quận 3, TP.HCM
Xét nghiệm AFP giúp theo dõi nhiều tình trạng bệnh lý nguy hiểm trong cơ thể bạn, chẳng hạn như ung thư gan, ung thư tuyến sinh dục hay những bệnh lý không phải ung thư như viêm gan, xơ gan. Bạn đọc nên trao đổi kỹ lưỡng với bác sĩ trước khi thực hiện xét nghiệm.
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
Nguồn tham khảo: Alpha Fetoprotein (AFP) Tumor Marker Test – medlineplus.gov
