Đau đầu chóng mặt là bệnh gì? Nguyên nhân, dấu hiệu, điều trị

Ngày cập nhật: 11/09/24

Tác giả: Dược sĩ, Thạc sĩ Nguyễn Thị Thanh Tú

Cách trị đau đầu chóng mặt tuy rằng không phải khó nhưng để có kết quả ổn định và dứt điểm bệnh lại không hề dễ tí nào. Hãy cùng Docosan tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu kèm theo để có thể đưa ra cách làm sao để điều trị được bệnh này một cách tốt nhất nhé!

Giới thiệu chung về đau đầu chóng mặt

Đau đầu và chóng mặt là những triệu chứng phổ biến, có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc kết hợp với nhau. Đây đều là những triệu chứng không điển hình, có thể bắt gặp trong nhiều bệnh lý khác nhau. Cần phân biệt rõ giữa đau đầu, chóng mặt và hoa mắt để xác định nguyên nhân chính xác và có phương pháp điều trị hiệu quả.

Đau đầu: Đau đầu có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau như căng thẳng, mệt mỏi hoặc các vấn đề nghiêm trọng hơn như đau nửa đầu, viêm xoang, các bệnh lý thần kinh. Cơn đau thường khu trú ở đầu, có thể là đau nhói, đau âm ỉ hoặc đau nặng. Tùy thuộc vào nguyên nhân mà cơn đau có thể kéo dài từ vài phút đến vài ngày.
Chóng mặt: Chóng mặt là cảm giác mất thăng bằng hoặc quay cuồng, thường khiến người bệnh cảm thấy như thể mình hoặc môi trường xung quanh đang chuyển động. Đây có thể là dấu hiệu của các vấn đề về tai trong, rối loạn hệ thần kinh hoặc vấn đề về tuần hoàn máu. Chóng mặt có thể đi kèm với cảm giác buồn nôn hoặc nôn mửa.
Hoa mắt: Hoa mắt là cảm giác nhìn mờ, mất tầm nhìn hoặc cảm giác như có ánh sáng chói lóa chiếu vào mắt. Nguyên nhân thường do các vấn đề về thị lực, hạ huyết áp hoặc tình trạng thiếu máu não. Hoa mắt cũng có thể là dấu hiệu của các vấn đề nghiêm trọng hơn như đột quỵ hoặc rối loạn tuần hoàn não.

Có thể thấy, mỗi biểu hiện là dấu hiệu chỉ ra các bệnh lý khác nhau. Do đó, cần phân biệt rõ các triệu chứng này để xác định nguyên nhân chính xác.

Đau đầu và chóng mặt là triệu chứng thường gặp ở nhiều người

Nguyên nhân gây đau đầu chóng mặt

Đau đầu và chóng mặt có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

Đau nửa đầu

Đau nửa đầu là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra đau đầu, chóng mặt. Cơn đau thường xuất hiện ở một bên đầu và có thể kèm theo buồn nôn, nhạy cảm với ánh sáng, tiếng ồn. Ngoài ra, những người bị đau nửa đầu thường có cảm giác chóng mặt hoặc mất thăng bằng.

Dị ứng

Dị ứng có thể gây ra các triệu chứng như nghẹt mũi, đau đầu, chóng mặt do các xong bị viêm nhiễm và tăng áp lực trong vùng mũi. Khi cơ thể phản ứng với các tác nhân gây dị ứng như phấn hoa, lông thú hoặc thức ăn, hệ miễn dịch sẽ phản ứng quá mức và dẫn đến các triệu chứng trên.

Viêm xoang

Viêm xoang là tình trạng viêm nhiễm ở các xoang xung quanh mũi. Viêm xoang khiến xoang bị tắc nghẽn, tăng áp lực lên các mạch máu gây đau đầu, đặc biệt là ở vùng trán và xung quanh mắt.

Nhiễm trùng tai

Nhiễm trùng tai trong hoặc viêm tai giữa có thể ảnh hưởng đến khả năng duy trì thăng bằng của cơ thể. Điều này có thể dẫn đến cảm giác chóng mặt hoặc quay cuồng, đôi khi đi kèm với đau đầu.

Đau đầu, chóng mặt do căng thẳng

Căng thẳng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra đau đầu và chóng mặt. Khi bạn bị căng thẳng, cơ thể sẽ tiết ra các hormone gây co mạch, dẫn đến tình trạng đau đầu và đôi khi đi kèm với chóng mặt.

Huyết áp cao

Huyết áp cao có thể gây áp lực lên các mạch máu trong não, dẫn đến đau đầu và cảm giác chóng mặt. Cần đặc biệt lưu ý điều này ở những người có tiền sử bệnh tim mạch hoặc rối loạn huyết áp.

Tăng áp lực nội sọ

Tăng áp lực nội sọ là tình trạng áp lực trong não tăng lên, có thể là do chấn thương, u não hoặc xuất huyết não. Tình trạng này gây đau đầu dữ dội và chóng mặt, đôi khi kèm theo buồn nôn, nôn mửa.

Phình động mạch não

Phình động mạch não là tình trạng các mạch máu trong não bị phình to và yếu, có nguy cơ vỡ ra. Phình động mạch có thể gây chóng mặt và đau đầu nghiêm trọng nếu nó gây áp lực lên các vùng xung quanh não.

Hội chứng sau chấn động não

Sau khi bị chấn động não, nhiều người gặp phải các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, lo âu, giảm trí nhớ,… Những triệu chứng này có thể kéo dài nhiều tuần hoặc thậm chí nhiều tháng sau chấn thương.

Đột quỵ

Đột quỵ xảy ra khi máu không lưu thông đủ tới một phần của não, gây thiếu oxy và tổn thương mô não. Đau đầu đột ngột, dữ dội và chóng mặt là những dấu hiệu cảnh báo đột quỵ, cần đưa bệnh nhân tới cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu.

Thiếu máu não

Thiếu máu có thể gây ra đau đầu và chóng mặt do lượng oxy đến não bị giảm. Khi cơ thể không có đủ tế bào hồng cầu để mang oxy, não bộ sẽ không hoạt động hiệu quả, dẫn đến đau đầu và cảm giác choáng váng hoặc chóng mặt.

Triệu chứng đau đầu chóng mặt

Các triệu chứng phổ biến của đau đầu và chóng mặt thường gặp bao gồm:

Đau đầu: Cảm giác đau âm ỉ hoặc nhói ở một hoặc cả hai bên đầu, cơn đau có thể nhẹ hoặc dữ dội.
Chóng mặt: Cảm giác mất thăng bằng, quay cuồng hoặc như thể mọi thứ xung quanh đang di chuyển.
Hoa mắt: Tầm nhìn mờ hoặc mất tập trung đột ngột, đôi khi có cảm giác chói mắt hoặc mờ tối.
Buồn nôn và nôn: Cảm giác buồn nôn thường đi kèm với cơn chóng mặt hoặc đau đầu dữ dội.
Đi không vững: Khó khăn trong việc duy trì thăng bằng, cảm giác bước đi không vững, dễ bị ngã.

Các triệu chứng cảnh báo nguy hiểm cần được xử lý ngay lập tức bao gồm:

Đau đầu dữ dội, đột ngột: Đau đầu xuất hiện đột ngột và nghiêm trọng có thể là dấu hiệu của đột quỵ hoặc phình động mạch não.
Cứng cổ: Khó hoặc không thể cử động cổ có thể đi kèm với sốt là dấu hiệu của viêm màng não.
Tê yếu tay chân: Mất cảm giác hoặc yếu ớt ở một bên cơ thể là triệu chứng cảnh báo của đột quỵ hoặc tổn thương thần kinh.
Méo miệng, nói ngọng: Một bên mặt bị méo, khó phát âm rõ ràng là dấu hiệu rõ ràng của đột quỵ.
Hôn mê hoặc lú lẫn: Mất ý thức, lú lẫn hoặc không phản ứng với xung quanh, có thể là dấu hiệu của tổn thương não nghiêm trọng.

Những triệu chứng trên báo hiệu các tình trạng nguy hiểm như đột quỵ, xuất huyết não hoặc viêm màng não. Cần can thiệp y tế kịp thời để tránh nguy hiểm đến tính mạng.

Một bên mặt bị méo, khó phát âm rõ ràng là dấu hiệu rõ ràng của đột quỵ

Đau đầu, chóng mặt có nguy hiểm không? Biến chứng

Đau đầu và chóng mặt là triệu chứng thường gặp ở nhiều người và thường không nghiêm trọng nhưng trong một số trường hợp, các triệu chứng này có thể là dấu hiệu của bệnh lý tiềm ẩn hoặc gây ra các biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.

Ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày

Khó tập trung: Đau đầu hoặc chóng mặt làm giảm khả năng tập trung, ảnh hưởng đến hiệu suất công việc và học tập.
Giảm năng suất: Những cơn đau thường xuyên khiến người bệnh mệt mỏi, khó tập trung, giảm sút chất lượng công việc và cuộc sống.
Mất ngủ: Đau đầu và chóng mặt kéo dài vào ban đêm có thể gây khó khăn khi ngủ, dẫn đến mất ngủ và làm tăng sự mệt mỏi.
Thay đổi tâm trạng: Việc phải chịu đựng cơn đau thường xuyên gây cáu gắt, lo lắng, trầm cảm, ảnh hưởng đến tâm trạng và các mối quan hệ.

Nguy cơ té ngã, chấn thương

Chóng mặt có thể làm người bệnh mất thăng bằng, dẫn đến nguy cơ té ngã hoặc chấn thương, đặc biệt là ở người cao tuổi hoặc những người có sức khỏe yếu. Nếu không được can thiệp kịp thời, các tai nạn này có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng như gãy xương, tổn thương não, thậm chí tử vong.

Rối loạn giấc ngủ, mệt mỏi, stress

Đau đầu và chóng mặt kéo dài có thể dẫn đến rối loạn giấc ngủ và gây ra mất ngủ. Tình trạng thiếu ngủ này làm tăng sự mệt mỏi, ảnh hưởng đến khả năng tập trung, giảm hiệu quả làm việc và sinh hoạt hàng ngày. Ngoài ra, sự kết hợp giữa đau đầu và mất ngủ gây stress và làm sức khỏe tinh thần giảm sút.

Biến chứng nguy hiểm

Đau đầu và chóng mặt có thể là dấu hiệu của những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn như đột quỵ, tăng áp lực nội sọ, phình động mạch não. Nếu không được xử lý kịp thời, những tình trạng này có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho não, dẫn đến tàn tật vĩnh viễn hoặc tử vong.

Vì vậy, nếu đau đầu và chóng mặt xảy ra thường xuyên hoặc kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng khác, bạn cần thăm khám để được chẩn đoán sớm, phòng ngừa những biến chứng nguy hiểm!

Đau đầu và chóng mặt kéo dài có thể dẫn đến rối loạn giấc ngủ và gây ra mất ngủ

Các phương pháp điều trị hiệu quả

Việc điều trị đau đầu và chóng mặt phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể gây ra triệu chứng. Tùy thuộc vào bệnh lý, bác sĩ sẽ có các phác đồ điều trị riêng nhằm xử lý tận gốc vấn đề. Dưới đây là một số phương pháp điều trị hiệu quả dựa trên từng nguyên nhân:

Điều trị nguyên nhân

Bệnh lý về tim mạch: Điều trị các vấn đề như huyết áp cao, bệnh tim thiếu máu cục bộ, viêm cơ tim bằng cách sử dụng thuốc đặc trị như thuốc điều hòa huyết áp, thuốc chống đông máu, thuốc điều trị suy tim theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa tim mạch.
Bệnh lý về thần kinh: Ngăn ngừa cơn đau nửa đầu bằng thuốc giảm đau, thuốc chống buồn nôn. Điều trị thiểu năng tuần hoàn não bằng thuốc giãn mạch, thuốc cải thiện tuần hoàn não, thuốc bổ thần kinh. Đối với chóng mặt tư thế, có thể áp dụng các bài tập phục hồi chức năng, thuốc điều trị chóng mặt. Dùng thuốc kháng sinh, thuốc kháng viêm, thuốc điều trị chóng mặt để cải thiện các triệu chứng viêm mê đạo.
Chấn thương vùng đầu: Điều trị theo phác đồ chuyên khoa thần kinh để kiểm soát các biến chứng và triệu chứng liên quan đến chấn thương sọ não.
Hạ đường huyết: Bổ sung đường ngay lập tức bằng cách ăn hoặc uống các thực phẩm chứa đường. Điều chỉnh chế độ ăn uống và kiểm soát bệnh tiểu đường (nếu có) để tránh tái phát.
Thiếu máu: Bổ sung sắt, vitamin B12, axit folic và các chất dinh dưỡng cần thiết khác để điều trị thiếu máu.
Mất nước: Bổ sung nước và các điện giải như natri, kali để phục hồi cân bằng dịch cơ thể.
Tâm lý căng thẳng: Thay đổi lối sống, giảm stress bằng cách thực hiện các phương pháp như thiền định, yoga, tập thể dục và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh.
Tác dụng phụ của thuốc: Thay đổi thuốc, giảm liều hoặc ngừng thuốc theo chỉ định của bác sĩ nếu tình trạng đau đầu và chóng mặt liên quan đến tác dụng phụ của thuốc.
Đột quỵ: Điều trị cấp cứu để khôi phục lưu thông máu não, có thể dùng thuốc hoặc phẫu thuật để ngăn ngừa biến chứng nặng nề.
Phình động mạch não: Phẫu thuật hoặc can thiệp nội mạch (đặt stent) để điều trị tình trạng phình động mạch não, ngăn ngừa vỡ mạch và biến chứng.

Điều trị triệu chứng

Thuốc giảm đau: Sử dụng Paracetamol, Ibuprofen hoặc các thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) để giảm cơn đau đầu.
Thuốc chống buồn nôn: Dùng Domperidone, Ondansetron để kiểm soát cảm giác buồn nôn, đặc biệt là khi có chóng mặt kèm theo.
Thuốc điều trị chóng mặt: Dùng Meclizine, Promethazine để điều trị các cơn chóng mặt.
Thuốc an thần: Dùng Diazepam, Lorazepam trong các trường hợp chóng mặt hoặc đau đầu nghiêm trọng gây căng thẳng, lo lắng quá mức.

Các thuốc này cần được bác sĩ chỉ định dựa trên từng trường hợp cụ thể để đảm bảo điều trị hiệu quả và an toàn.

Điều trị hỗ trợ

Bên cạnh các phương pháp điều trị chính, các biện pháp hỗ trợ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện triệu chứng đau đầu và chóng mặt, nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Phục hồi chức năng: Các bài tập phục hồi chức năng có thể cải thiện khả năng thăng bằng và phối hợp vận động. Chúng giúp giảm triệu chứng chóng mặt, đặc biệt hiệu quả đối với các bệnh lý liên quan đến rối loạn thăng bằng như chóng mặt tư thế.
Châm cứu, bấm huyệt: Châm cứu và bấm huyệt là các phương pháp trong y học cổ truyền giúp giảm đau và giảm chóng mặt. Châm cứu giúp lưu thông khí huyết, đồng thời có thể giảm căng thẳng, thư giãn thần kinh. Bấm huyệt cũng giúp làm dịu các triệu chứng thông qua tác động lên các điểm huyệt đạo liên quan.
Thay đổi lối sống: Giảm stress, ăn uống điều độ, tập luyện thể dục đều đặn, ngủ đủ giấc, tránh rượu bia, thuốc lá,… giúp ổn định huyết áp và tuần hoàn máu, từ đó giảm nguy cơ bị đau đầu và chóng mặt do căng thẳng thần kinh.

Các biện pháp điều trị hỗ trợ này không chỉ giúp giảm nhẹ triệu chứng mà còn giúp người bệnh nâng cao sức khỏe tổng thể, ngăn ngừa tái phát đau đầu và chóng mặt trong tương lai.

Các bài tập phục hồi chức năng giúp cải thiện khả năng thăng bằng và phối hợp vận động

Cách xử lý khi bị đau đầu chóng mặt

Khi gặp triệu chứng đau đầu và chóng mặt, việc xử lý đúng cách sẽ giúp giảm triệu chứng nhanh chóng và phòng ngừa những biến chứng nghiêm trọng. Một số biện pháp xử lý hiệu quả:

Nghỉ ngơi: Tốt nhất là ngồi hoặc nằm yên một chỗ, tránh di chuyển đột ngột để giảm nguy cơ mất thăng bằng và ngã. Chọn một không gian yên tĩnh, ít ánh sáng để giúp cơ thể thư giãn, giảm thiểu kích thích gây đau đầu hoặc chóng mặt.
Uống nhiều nước: Bổ sung nước kịp thời, đặc biệt khi cơ thể bị mất nước, có thể giúp giảm triệu chứng chóng mặt. Nếu cần, bổ sung điện giải bằng cách uống các loại nước có chứa ion hoặc dung dịch bù nước để phục hồi sự cân bằng điện giải trong cơ thể.
Chườm nóng hoặc lạnh: Chườm nóng giúp giảm đau do căng thẳng hoặc mệt mỏi. Chườm lạnh có hiệu quả trong việc giảm đau nửa đầu hoặc đau đầu dữ dội.
Massage đầu, bấm huyệt: Massage nhẹ nhàng vùng đầu, cổ và vai giúp tăng tuần hoàn máu, làm dịu cơn đau và giảm chóng mặt.Bấm các huyệt đạo trên đầu và cổ có thể giúp giải phóng căng thẳng, đồng thời làm giảm cảm giác khó chịu.
Sử dụng thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ: Có thể dùng Paracetamol hoặc Ibuprofen theo chỉ định của bác sĩ để kiểm soát cơn đau. Không tự ý sử dụng thuốc giảm đau hoặc thuốc chống chóng mặt mà không có sự tư vấn của bác sĩ vì có thể gây ra tác dụng phụ không mong muốn.

Các biện pháp trên sẽ giúp giảm triệu chứng đau tạm thời. Nếu tình trạng đau đầu và chóng mặt kéo dài hoặc kèm theo các triệu chứng nguy hiểm như tê liệt, khó nói, cần thăm khám bác sĩ ngay lập tức.

Massage nhẹ nhàng vùng đầu, cổ và vai giúp làm dịu cơn đau và giảm chóng mặt

Khi nào cần đến gặp bác sĩ?

Dấu hiệu, triệu chứng bất thường

Đau đầu và chóng mặt có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, cần thăm khám và điều trị kịp thời. Bạn nên đến gặp bác sĩ ngay nếu có những dấu hiệu bất thường như:

Đau đầu dữ dội, không thuyên giảm sau khi dùng thuốc giảm đau.
Đau đầu, chóng mặt kèm theo nôn ói, cứng cổ, tê yếu tay chân, méo miệng, nói ngọng,…
Hôn mê, lú lẫn, hoặc mất ý thức.
Đau đầu chóng mặt sau khi gặp chấn thương vùng đầu, đặc biệt trong 5 ngày đầu tiên sau chấn thương.
Người bệnh trên 60 tuổi gặp phải triệu chứng đau đầu, chóng mặt kéo dài.
Đau đầu chóng mặt kèm theo co giật, sốt cao, nhìn mờ, nhìn đôi.

Các xét nghiệm chẩn đoán chính xác bệnh

Trước khi thực hiện các xét nghiệm, bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng và hỏi về các triệu chứng mà bạn đang gặp phải như:

Tần suất, cường độ, vị trí đau đầu.
Loại chóng mặt là xoay vòng, mất thăng bằng, hoa mắt hay chóng mặt khi thay đổi tư thế…
Các triệu chứng kèm theo như buồn nôn, nôn, ù tai, tê yếu tay chân, méo miệng, nói ngọng, sốt, nhìn mờ, nhìn đôi, mất ý thức…
Tiền sử các bệnh lý tim mạch, huyết áp, tiểu đường, chấn thương đầu, các bệnh thần kinh…
Thuốc đang sử dụng, thói quen sinh hoạt như ăn uống, ngủ nghỉ, tập luyện, sử dụng rượu bia, thuốc lá…
Bác sĩ cũng sẽ khám sức khỏe tổng quát, kiểm tra huyết áp, nhịp tim, hô hấp, thần kinh, tai mũi họng và mắt.

Xét nghiệm

Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu thường quy để kiểm tra công thức máu, đường huyết, chức năng gan, thận. Xét nghiệm hormone tuyến giáp nhằm kiểm tra chức năng tuyến giáp, loại trừ khả năng rối loạn tuyến giáp. Xét nghiệm thiếu máu để kiểm tra lượng hồng cầu, hemoglobin, xác định nguyên nhân thiếu máu.
Xét nghiệm nước tiểu: Để kiểm tra chức năng thận, đường huyết, protein niệu,…
Xét nghiệm dịch não tủy: Kiểm tra tình trạng viêm nhiễm, khối u hoặc bệnh lý về não (thường được thực hiện khi nghi ngờ viêm màng não hoặc khối u não).

Xét nghiệm hình ảnh

Chụp cộng hưởng từ (MRI): Để kiểm tra cấu trúc não bộ và tìm các nguyên nhân như khối u, phình mạch, đột quỵ,…
Chụp cắt lớp vi tính (CT): Để kiểm tra tổn thương do chấn thương đầu, xuất huyết não,…
Chụp mạch não: Để kiểm tra mạch máu não, tìm các bất thường như phình mạch, tắc mạch.
Điện não đồ: Kiểm tra hoạt động điện não, nhằm phát hiện các vấn đề như động kinh, rối loạn giấc ngủ.
Xét nghiệm tai mũi họng: Để kiểm tra tai trong, tìm nguyên nhân liên quan đến rối loạn tiền đình, viêm mê đạo.
Xét nghiệm mắt: Kiểm tra thị lực, tìm nguyên nhân như tật khúc xạ hoặc bệnh lý về mắt.

Thăm khám bác sĩ khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường

Một số bệnh viện chuyên khoa uy tín

Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM: Là một trong những bệnh viện hàng đầu tại Việt Nam, nổi tiếng với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao và các dịch vụ y tế toàn diện, hiện đại.
Bệnh viện Chợ Rẫy: Là bệnh viện đa khoa lớn nhất miền Nam, cung cấp các dịch vụ khám chữa bệnh chuyên sâu và điều trị cấp cứu trong các trường hợp phức tạp.
Bệnh viện Tâm Trí Sài Gòn: Hệ thống bệnh viện tư nhân với trang thiết bị hiện đại và dịch vụ chăm sóc bệnh nhân chất lượng cao.
Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn: Là một trong những bệnh viện tư nhân uy tín tại TP.HCM, nổi bật với chất lượng dịch vụ và chi phí hợp lý.

Bạn có thể đặt lịch khám thần kinh qua Docosan để được khám nhanh chóng ở các bệnh viện uy tín và giảm bớt thời gian chờ đợi nhé!

Xem thêm:

Bài viết đã cung cấp những thông tin hữu ích về nguyên nhân, triệu chứng và cách xử lý đau đầu chóng mặt, giúp người đọc nhận biết các dấu hiệu nguy hiểm và phương pháp điều trị phù hợp. Hãy lưu lại và chia sẻ bài viết này cho bạn bè, người thân để họ cùng nắm bắt kiến thức và bảo vệ sức khỏe nhé!

Nguồn tham khảo:

1. What might cause head pressure and dizziness?