Xạ trị và hóa trị: Hai phương pháp này khác nhau thế nào?

Xạ trị và hóa trị là một trong những phương pháp điều trị hiệu quả nhất đối với hầu hết các loại ung thư. Mặc dù chúng có cùng mục tiêu, nhưng có những điểm khác biệt chính giữa hai liệu pháp này. Hãy cùng Docosan tìm hiểu cách thức hoạt động của những phương pháp điều trị này, sự khác biệt giữa chúng và những loại tác dụng phụ mà chúng ta có thể gặp.

Mục tiêu của xạ trị và hoá trị

Cả hai loại liệu pháp đều có cùng mục tiêu:

• Chữa bệnh: Loại bỏ tất cả các tế bào ung thư và ngăn chặn ung thư tái phát
• Kiểm soát: Thu nhỏ hoặc làm chậm các khối u ung thư hoặc ngăn chặn sự lây lan của các tế bào ung thư đến các bộ phận khác của cơ thể
• Giảm nhẹ: Thu nhỏ khối u để giảm đau và các triệu chứng khó khăn khác của bệnh ung thư (đôi khi được gọi là xạ trị giảm nhẹ)

Khi không thể chữa khỏi, cả hai liệu pháp đều có thể là những công cụ mạnh mẽ để làm chậm sự tiến triển của bệnh ung thư và giảm đau cũng như các triệu chứng khó chịu khác.

Sự khác biệt chính giữa hóa trị và xạ trị là gì?

Sự khác biệt chính giữa hóa trị và bức xạ là cách chúng được phân phối.

Hóa trị

Là một loại thuốc được đưa ra để điều trị ung thư được thiết kế để tiêu diệt các tế bào ung thư. Nó thường được dùng bằng đường uống hoặc tiêm truyền vào tĩnh mạch. Có nhiều loại thuốc hóa trị khác nhau. Bác sĩ có thể kê đơn loại có hiệu quả nhất trong việc điều trị loại ung thư cụ thể của bạn. Hóa trị có thể có nhiều tác dụng phụ, tùy thuộc vào loại bạn đang dùng.

Xạ trị

Phương pháp này liên quan đến việc đưa các chùm bức xạ liều cao trực tiếp vào khối u. Các chùm bức xạ làm thay đổi cấu trúc DNA của khối u, khiến nó co lại hoặc chết.

Vậy, hóa trị và xạ trị cái nào nặng hơn? Theo các nghiên cứu, phương pháp điều trị ung thư bằng xạ trị ít tác dụng phụ hơn so với hóa trị vì nó chỉ nhắm vào một vùng trên cơ thể do đó có thể nói, xạ trị sẽ nhẹ hơn hóa trị.

Những điều cần biết về hóa trị liệu

Hóa trị hoạt động như thế nào?

Thuốc hóa trị được thiết kế để tiêu diệt các tế bào phân chia nhanh chóng trong cơ thể – cụ thể là tế bào ung thư. Tuy nhiên, có những tế bào ở các bộ phận khác của cơ thể bạn cũng phân chia nhanh chóng nhưng không phải là tế bào ung thư. Ví dụ bao gồm:

• Nang lông
• Móng tay
• Đường tiêu hóa
• Tủy xương

Hóa trị có thể vô tình nhắm mục tiêu và tiêu diệt các tế bào này. Điều này có thể gây ra một số tác dụng phụ khác nhau. Bác sĩ ung thư sẽ có thể xác định loại thuốc hóa trị liệu nào sẽ hiệu quả nhất trong việc điều trị loại ung thư mà bạn mắc phải.

Phân phối hóa trị liệu

Khi bạn nhận được hóa trị, nó có thể được đưa ra dưới một số hình thức khác nhau:

• Đường uống
• Tiêm tĩnh mạch

Hóa trị thường được đưa ra theo “chu kỳ”, có nghĩa là nó được tiêm vào những khoảng thời gian cụ thể, thường là vài tuần một lần để nhắm mục tiêu các tế bào ung thư tại một thời điểm nhất định trong vòng đời của chúng.

Tác dụng phụ của hóa trị liệu

Bạn có thể gặp tác dụng phụ với hóa trị. Loại tác dụng phụ mà bạn có sẽ phụ thuộc vào loại hóa trị liệu bạn đang nhận và bất kỳ tình trạng sức khỏe nào khác mà bạn có thể mắc phải. Một số tác dụng phụ của hóa trị liệu bao gồm:

• Buồn nôn và ói mửa
• Rụng tóc
• Mệt mỏi
• Nhiễm trùng
• Loét miệng hoặc họng
• Thiếu máu
• Tiêu chảy
• Đau và tê ở chân tay (bệnh thần kinh ngoại vi)

Điều quan trọng cần nhớ là các loại thuốc hóa trị khác nhau gây ra các tác dụng phụ khác nhau và mọi người phản ứng với hóa trị khác nhau.

Những điều cần biết về xạ trị

Xạ trị hoạt động như thế nào?

Với liệu pháp xạ trị, các chùm bức xạ được tập trung vào một khu vực cụ thể trên cơ thể bạn. Bức xạ thay đổi cấu trúc DNA của khối u, khiến các tế bào chết thay vì nhân lên và có thể lây lan. Bức xạ có thể được sử dụng làm phương pháp chính để điều trị và tiêu diệt khối u, nhưng nó cũng có thể được sử dụng:

• Thu nhỏ khối u trước khi loại bỏ nó bằng phẫu thuật
• Tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại sau một cuộc phẫu thuật
• Một phần của phương pháp điều trị kết hợp với hóa trị liệu
• Khi bạn có một tình trạng sức khỏe có thể khiến bạn không thể hóa trị
• Phân phối bức xạ

Có ba loại xạ trị được sử dụng để điều trị ung thư:

• Xạ trị chùm bên ngoài: Phương pháp này sử dụng chùm tia bức xạ từ một máy tập trung trực tiếp vào vị trí khối u của bạn
• Xạ trị bên trong: Còn được gọi là brachytherapy, phương pháp này sử dụng bức xạ (chất lỏng hoặc chất rắn) được đặt bên trong cơ thể bạn gần nơi có khối u
• Xạ trị toàn thân: Phương pháp này bao gồm bức xạ ở dạng thuốc viên hoặc chất lỏng được dùng bằng đường uống hoặc tiêm vào tĩnh mạch

Loại bức xạ bạn nhận được sẽ phụ thuộc vào loại ung thư bạn mắc phải, cũng như những gì bác sĩ ung thư của bạn cho là hiệu quả nhất.

Tác dụng phụ của xạ trị

Vì xạ trị tập trung vào một vùng trên cơ thể nên bạn có thể gặp ít tác dụng phụ hơn so với hóa trị. Tuy nhiên, nó vẫn có thể ảnh hưởng đến các tế bào khỏe mạnh trong cơ thể bạn.Các tác dụng phụ của bức xạ có thể bao gồm:

• Các vấn đề về tiêu hóa như buồn nôn, nôn mửa, co thắt dạ dày, tiêu chảy
• Thay da
• Rụng tóc
• Sự mệt mỏi
• Rối loạn chức năng tình dục

Khi nào thì xạ trị tốt hơn hóa trị và ngược lại?

Đôi khi, một trong những phương pháp điều trị này có thể hiệu quả hơn phương pháp còn lại trong việc điều trị một loại ung thư cụ thể. Ở một số trường hợp, xạ trị và hóa trị thực sự có thể bổ sung cho nhau và được cung cấp cùng nhau.

Khi bạn gặp nhóm chăm sóc ung thư của mình, bác sĩ chuyên khoa ung thư sẽ cung cấp cho bạn các lựa chọn hiệu quả nhất trong việc điều trị loại ung thư của bạn. Cùng với nhóm chăm sóc ung thư của mình, bạn có thể quyết định lựa chọn điều trị phù hợp với mình.

Truyền hoá chất và xạ trị có thể được sử dụng cùng nhau không?

Xạ trị và hóa trị đôi khi được sử dụng cùng nhau để điều trị một số loại ung thư. Đây được gọi là liệu pháp đồng thời. Điều này có thể được khuyến nghị nếu bệnh ung thư của bạn:

• Không thể được loại bỏ bằng phẫu thuật
• Di căn
• Không đáp ứng với một loại điều trị cụ thể

Cách đối phó với các tác dụng phụ của xạ trị và hóa trị

Với cả xạ trị và hóa trị, có khả năng cao bạn gặp phải một số tác dụng phụ. Nhưng điều đó không có nghĩa là bạn không thể làm gì với chúng. Dưới đây là một số mẹo để đối phó với phản ứng phụ của các phương pháp điều trị ung thư:

• Hỏi bác sĩ về các loại thuốc bạn có thể dùng để điều trị buồn nôn và nôn
• Đặt miếng bông tẩm cồn lên sống mũi nếu bạn cảm thấy buồn nôn
• Hãy thử uống bia gừng hoặc trà gừng để giảm buồn nôn
• Chia nhỏ các bữa ăn của bạn để chúng nhỏ hơn và dễ ăn hơn. Tập trung vào việc ăn các loại thực phẩm có nhiều chất dinh dưỡng và protein
• Rửa tay thường xuyên để tránh bị nhiễm trùng
• Thử châm cứu

Luôn nói chuyện với nhóm chăm sóc sức khỏe của bạn về bất kỳ tác dụng phụ nào bạn có thể gặp phải. Họ sẽ có thể cho bạn lời khuyên và hướng dẫn cụ thể về những gì bạn có thể làm để giúp giảm các triệu chứng của mình.

Xạ trị và hóa trị là hai trong số những phương pháp điều trị ung thư phổ biến nhất. Việc bạn được hóa trị hay xạ trị sẽ phụ thuộc vào loại và vị trí của bệnh ung thư, cũng như tình trạng sức khỏe tổng thể của bạn. Cuối cùng, mục tiêu của cả hai loại điều trị đều là tiêu diệt các tế bào ung thư và hạn chế ảnh hưởng đến các cơ quan khác của cơ thể.

Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.

Nguồn tham khảo: healthline.com