Sinh thiết tuyến tiền liệt là thủ thuật xét nghiệm xâm lấn khi lấy mảnh tổ chức mô tuyến rồi đưa đến phòng thử nghiệm phân tích tế bào học bằng kính hiển vi. Mục đích nhằm xác định mẫu sinh thiết tuyến tiền liệt đó là lành tính hay ung thư ác tính để có biện pháp điều trị tối ưu cho bệnh nhân. Hãy cùng Doctor có sẵn tìm hiểu về thủ thuật này nhé!
Tóm tắt nội dung
Sinh thiết tuyến tiền liệt là gì?
Tuyến tiền liệt là tuyến sinh dục nam nằm ở vị trí bên dưới bàng quang và bao bọc quanh niệu quản. Tuyến tiền liệt giữ vai trò quan trọng trong việc tạo ra các chất bôi trơn và dinh dưỡng có trong tinh dịch để bảo vệ và nuôi dưỡng tinh trùng.
Sinh thiết tiền liệt tuyến là kĩ thuật xét nghiệm mà bác sĩ nam khoa sẽ lấy mẫu mô từ tuyến tiền liệt. Sau đó mang đi kiểm tra bằng phương pháp giải phẫu bệnh (nhuộm mẫu mô và quan sát dưới kính hiển vi) nhằm xác định có sự tồn tại của tế bào ác tính của ung thư hay không.
Sinh thiết tuyến tiền liệt được chỉ định khi người bệnh có kết quả sàng lọc, có thể là xét nghiệm máu hoặc thăm khám trực tràng nghi ngờ có tồn tại của khối u bất thường, khả năng là ung thư tuyến tiền liệt.
Chỉ định sinh thiết tuyến tiền liệt
Bạn sẽ được bác sĩ nam khoa chỉ định sinh thiết tuyến tiền liệt nếu xét nghiệm máu có nồng độ kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA) tăng lên hoặc quá trình thăm trực tràng kết hợp với triệu chứng phát hiện thấy có một khối bất thường trong tuyến tiền liệt.
Thăm trực tràng là một các thăm khám lâm sàng bằng cách bác sĩ sẽ đưa một ngón tay vào trực tràng để kiểm tra xem kích thước tuyến tiền liệt có to lên không và có xuất hiện khối bất thường nào không. Trước khi sinh thiết tuyến tiền liệt thì bác sĩ nam khoa cũng có thể chỉ định siêu âm tuyến tiền liệt của nam giới qua đường trực tràng.
Ngoài ra sinh thiết tuyến tiền liệt cũng có thể được chỉ định trong trường hợp kết quả của lần sinh thiết trước là tế bào vẫn bình thường, nhưng nồng độ chất PSA vẫn tăng trong lần tái khám sau. Trường hợp nữa là kết quả của lần sinh thiết tuyến tiền liệt trước đã xuất hiện những tế bào bất thường nhưng chưa xác định ung thư hóa, lần này bạn cũng nên làm thủ thuật này để xác định lại.
Các kỹ thuật sinh thiết tuyến tiền liệt
Sinh thiết tuyến tiền liệt có thể được thực hiện bằng nhiều kĩ thuật khác nhau, hiện nay các phương pháp được áp dụng bao gồm:
- Sinh thiết tuyến tiền liệt qua thành hậu môn: Kim sinh thiết sẽ đi xuyên qua thành hậu môn để vào được tuyến tiền liệt và là kĩ thuật hay được sử dụng nhất.
- Sinh thiết tiền liệt tuyến qua đáy chậu: Kim sinh thiết sẽ đi qua vùng da ở đáy chậu nằm giữa hậu môn và bìu để vào được tuyến tiền liệt.
- Sinh thiết tiền liệt tuyến qua niệu đạo: Là kĩ thuật sinh thiết tiền liệt tuyến bằng cách sử dụng ống soi bàng quang đi từ lỗ tiểu đến tuyến tiền liệt.
Hiện đại hơn là khi các kỹ thuật sinh thiết tuyến tiền liệt có thể được thực hiện dưới sự hướng dẫn của chẩn đoán hình ảnh như: siêu âm, chụp cắt lớp vi tính, chụp cộng hưởng từ.
Rủi ro của thủ thuật sinh thiết tuyến tiền liệt
Giống như bất kỳ kỹ thuật xâm lấn nào khác, thì sinh thiết tiền liệt tuyến cũng có thể xảy ra những rủi ro nhất định. Những nguy cơ có thể bao gồm:
- Chảy máu tại vị trí sinh thiết: Chảy máu trực tràng là hiện tượng thường gặp sau khi sinh thiết tuyến tiền liệt tuyến
- Xuất huyết trong tinh dịch: Sau khi thực hiện sinh thiết tuyến tiền liệt thường sẽ xuất hiện máu trong tinh dịch và khiến nó có màu đỏ. Đây là hiện tượng phổ biến, và có thể kéo dài tới vài tuần nhưng sẽ tự khỏi.
- Tiểu ra máu: Nếu có thì thường rất ít và nhanh hết.
- Khó tiểu tiện: Ở một số trường hợp sau khi sinh thiết tuyến tiền liệt thì bệnh nhân khó đi tiểu, và cũng có thể cần phải đặt dẫn lưu đường tiểu.
- Nhiễm trùng: Hiếm khi xuất hiện rủi ro này ở đường niệu hoặc nhiễm trùng tuyến tiền liệt sau khi thực hiện sinh thiết.
Chuẩn bị trước khi sinh thiết tuyến tiền liệt
Bệnh nhân có thể được tham vấn với bác sĩ nam khoa về mọi thắc mắc của bản thân rồi tiến hành viết cam kết đồng ý thực hiện kĩ thuật sinh thiết tuyến tiền liệt. Bạn cũng cần phải thông báo cho bác sĩ biết nếu bị mẫn cảm hoặc dị ứng với bất kỳ điều gì.
Đồng thời còn phải cho bác sĩ biết về tiền sử bệnh lý của bản thân, và tất cả các loại thuốc và thực phẩm chức năng đang sử dụng, đặc biệt là các loại thuốc chống đông. Tùy thuộc vào kỹ thuật sinh thiết tuyến tiền liệt nào được tiến hành và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ có những hướng dẫn chuẩn bị thích hợp cho từng người.
Chăm sóc sau khi sinh thiết tuyến tiền liệt
Quá trình chăm sóc sau khi thực hiện sinh thiết tiền liệt tuyến sẽ phụ thuộc vào kỹ thuật sinh thiết nào đã được tiến hành và tình trạng sức khỏe hiện tại của bệnh nhân, bác sĩ sẽ hướng dẫn chi tiết cho cả bệnh nhân và người nhà.
Sau khi sinh thiết tuyến tiền liệt, ban đầu thì bệnh nhân có thể xuất hiện cảm giác mót tiểu, nhưng điều đó không có gì nguy hiểm và thường tự hết sau vài giờ. Vị trí đâm kim sinh thiết có thể bị sưng đau vài ngày, bạn hãy uống thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ.
Ngoài ra có thể xuất hiện máu trong nước tiểu hoặc trong phân ở vài ngày đầu sau khi sinh thiết. Tinh dịch của người bệnh cũng có thể xuất hiện máu kéo dài vài tuần kể từ khi sinh thiết, nhưng tất cả sự chảy máu này cũng là bình thường.
Sinh thiết tuyến tiền liệt là phương pháp xét nghiệm xâm lấn giúp nam giới xác định tình trạng về khối u trong tuyến tiền liệt. Nếu bạn đang có các dấu hiệu và bác sĩ thăm khám nghi ngờ về một khối bất thường trong tuyến tiền liệt thì hãy thực hiện thủ thuật này càng sớm càng tốt. Từ đó nhận biết được tình trạng bệnh của bản thân và được lựa chọn biện pháp điều trị tối ưu nhất.
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Doctor có sẵn Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch khám với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
Nguồn tham khảo: Mayoclinic.
