Nguyên nhân viêm tai giữa là mối quan tâm hàng đầu của nhiều bệnh nhân, bệnh lý mà nhiều người nghĩ không nghiêm trọng nhưng di chứng mà nó để lại có thể kéo dài suốt đời. Vậy ai dễ bị viêm tai giữa? Nguyên nhân viêm tai giữa là gì? Hãy cùng Docosan tìm hiểu trong bài viết dưới đây!
Tóm tắt nội dung
Tổng quan về viêm tai giữa
Viêm tai giữa có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất ở các trẻ từ 6 đến 36 tháng tuổi. Đa số trẻ em bị khiếm thính, điếc hoặc nhiễm trùng huyết mà nguyên nhân đằng sau là bệnh viêm tai giữa. Người lớn tuy ít bị viêm tai giữa hơn nhưng cũng từng ghi nhận một vài trường hợp bị hôn mê sâu vì viêm tai giữa gây biến chứng tắc mạch máu não. Vì tính nghiêm trọng nêu trên, mọi người cần hiểu đúng về bệnh lý viêm tai giữa để phát hiện và điều trị kịp thời, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm về sau.
Tai được chia làm 3 phần là tai ngoài, tai giữa, tai trong, trong đó tai ngoài và tai giữa được ngăn cách với nhau bằng màng nhĩ. Viêm tai giữa là tình trạng tai giữa bị nhiễm trùng, cảm giác viêm, sưng đau, chảy dịch, có thể kèm sốt. Bệnh xảy ra chủ yếu ở trẻ em 6 đến 36 tháng tuổi vì cấu trúc tai của trẻ chưa phát triển hoàn thiện, miễn dịch còn yếu.
Thống kê cho thấy, có khoảng gần 80% trẻ lên 3 mắc viêm tai giữa tối thiểu 1 lần. Lưu ý là viêm tai giữa xảy ra chủ yếu ở trẻ em, tuy nhiên người lớn cũng hoàn toàn có thể bị viêm tai giữa.
Các loại viêm tai giữa
Viêm tai giữa được phân thành 3 loại, chủ yếu dựa trên mức độ nhiễm trùng hiện tại của bệnh nhân:
- Viêm tai giữa cấp tính: Thường là hậu quả của tình trạng rối loạn chức năng của vòi nhĩ, thường được thúc đẩy bởi 1 đợt nhiễm trùng hô hấp trên do tác nhân virus.
- Viêm tai giữa mạn tính: Là tình trạng viêm tai giữa kéo dài, tai thường bị chảy dịch mủ thông qua lỗ thủng trên màng nhĩ (thời gian thường kéo dài trên 12 tuần).
- Viêm tai giữa ứ dịch: Là tình trạng khi hiện tượng viêm kích thích niêm mạc tai giữa tiết dịch, nhưng dịch lại không được thoát ra bên ngoài tai mà ứ đọng lại phía sau màng tai. Dịch bị ứ đọng gây viêm có thể là dịch nhầy, thanh dịch, hoặc keo dính.
Tìm hiểu về cấu trúc và chức năng các bộ phận của tai
Tai giữa là bộ phận có nhiệm vụ truyền các xung động từ màng nhĩ đến bộ phận tai trong nhờ có chuỗi xương con, từ đó giúp con người nghe được âm thanh. Để hiểu hơn về sự truyền xung động âm thanh này, cùng tìm hiểu về cấu trúc và chức năng các bộ phận của tai:
3 phần chính của tai là tai ngoài, giữa và tai trong:
- Tai ngoài bao gồm vành tai ngoài (còn gọi là loa tai) và ống tai ngoài.
- Tai giữa bao gồm màng nhĩ, hòm nhĩ, chuỗi xương con (xương búa, xương đe và xương bàn đạp) và vòi nhĩ.
- Tai trong bộ phận trong cùng, bao gồm tiền đình, ốc tai và hệ thống ống bán khuyên, trong đó ốc tai có nhiệm vụ chuyển các tín hiệu xung động âm thanh được truyền từ tai giữa, thành tín hiệu xung động thần kinh và hệ tiền đình – ống bán khuyên giữ vai trò quan trọng trong việc giúp cơ thể giữ thăng bằng.
Ai dễ bị viêm tai giữa?
Tuy chưa xác định cụ thể nguyên nhân viêm tai giữa, các chuyên gia đánh giá rằng ngoài đối tượng trẻ từ 6 đến 36 tháng tuổi, bệnh viêm tai giữa còn có thể gặp ở các tình trạng sức khỏe sau:
- Trẻ đang dùng núm vú giả
- Trẻ đang trong độ tuổi đi nhà trẻ
- Trẻ đang bú bình
- Người đang tiếp xúc với không khí bị ô nhiễm mức độ cao
- Thay đổi về độ cao (đi lên núi)
- Thay đổi khí hậu, nhất là nơi có khí hậu lạnh
- Người bị cảm lạnh, cảm cúm, viêm xoang hoặc vừa mới bị nhiễm trùng ở tai
- Dị tật bẩm sinh ở vùng mũi họng
Nguyên nhân viêm tai giữa
Nguyên nhân viêm tai giữa được các bác sĩ khẳng định có liên quan đến tình trạng nhiễm trùng tai, do tác nhân vi khuẩn hoặc virus xâm nhập từ bên ngoài. Nhiễm trùng tai giữa cũng có thể xảy ra do cúm, cảm lạnh hoặc dị ứng gây tắc nghẽn ngách mũi sau (trong bệnh cảnh viêm VA), tắc nghẽn vùng họng và vòi nhĩ.
Vòi nhĩ (vòi Eustach): Là một ống có đường kính nhỏ, thông nối từ tai giữa xuống vòm họng. Nó có nhiệm vụ điều chỉnh thay đổi áp suất không khí và lưu thông không khí trong tai, đồng thời là con đường dẫn lưu chất tiết từ tai giữa xuống họng. Nếu vòi nhĩ bị viêm sưng có thể gây tắc nghẽn, gây tích tụ chất tiết ở tai giữa dẫn đến nhiễm trùng. Ngoài ra ở trẻ em, vòi nhĩ chưa phát triển hoàn chỉnh nên thường hẹp hơn và nằm ngang hơn cũng khiến cho việc dẫn lưu dịch khó khăn và gây nhiễm trùng tai giữa.
VA (Adenoids ): Là cấu trúc mô lympho nhỏ nằm ngay phía sau mũi, trên vòm họng, có vai trò như 1 phần của hệ thống miễn dịch. Vì nó nằm gần lỗ của 2 vòi nhĩ, khi VA bị viêm sưng to do bất kì tác nhân nào, cũng có thể chèn ép gây tắc nghẽn vòi nhĩ, dẫn đến viêm tai giữa. Đặc biệt viêm tai giữa do viêm VA thường phổ biến ở trẻ em hơn người lớn.
Triệu chứng của viêm tai giữa
Sự bắt đầu của các triệu chứng viêm tai giữa thường cấp tính và có sự khác nhau ở cả người lớn và trẻ em: Trẻ em thường có các triệu chứng như đau tai, nhất là khi nằm; trằn trọc khó ngủ; quấy khóc nhiều; nghe kém hoặc đáp ứng kém với sự kích thích âm thanh; khó giữ thăng bằng; sốt cao từ 38 độ C trở lên; chảy dịch mủ ở tai; nhức đầu; chán ăn/bú kém. Trong khi đó, người lớn chỉ đơn thuần có triệu chứng đau tai; chảy dịch ra từ tai; giảm sức nghe hoặc khiếm thính.
Dựa vào các triệu chứng, đặc điểm và thời gian kéo dài của chúng, bác sĩ có thể chẩn đoán viêm tai giữa cho bệnh nhân. Tuy nhiên để xác định chẩn đoán 1 cách chính xác, bác sĩ vẫn cần sự hỗ trợ của những máy móc, thiết bị xét nghiệm để nội soi và đo chức năng tai:
- Thăm khám lâm sàng: bác sĩ sẽ nội soi tai hoặc dùng đèn soi tai để tìm những tổn thương bên trong tai. Từ đó, bác sĩ có thể quan sát màng nhĩ để đánh giá tình trạng của màng nhĩ, xem có bị nhiễm trùng hay không, qua các dấu hiệu sung huyết, viêm, căng phồng, thấy ứ dịch bên trong hòm nhĩ.
- Khám các cơ quan khác: Bên cạnh khám tai, bác sĩ cũng sẽ kiểm tra thêm các cơ quan khác có liên quan đến tình trạng viêm tai giữa như vùng vòm họng, mũi xoang hay nhịp thở để tìm thêm các dấu hiệu nhiễm trùng đường hô hấp khác.
Kết luận
Tóm lại, bài viết đã giới thiệu khái quát về các nguyên nhân viêm tai giữa, cũng như cách nhận biết các triệu chứng của căn bệnh này. Người bệnh cần chú ý theo dõi để phát hiện ngay khi có những triệu chứng của viêm tai giữa, để có thể đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt. Bác sĩ sẽ giúp xác định nguyên nhân viêm tai giữa và có hướng điều trị phù hợp, giúp đề phòng những biến chứng không mong muốn có thể xảy ra.
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
Nguồn tham khảo: healthline.com
