Tâm lý bất ổn là một trong những vấn đề tâm lý phổ biến đối diện trong thời đại ngày nay. Trong đó cảm giác mất cân bằng, lo lắng, stress và trầm cảm trở thành những vấn đề ngày càng gia tăng đe dọa đến sức khỏe tinh thần của con người. Dù không phải vấn đề tâm lý nguy hiểm nhưng cần sớm nhận biết và chủ động tìm hướng khắc phục phù hợp. Cùng Doctor có sẵn tìm hiểu qua bài chia sẻ dưới đây.
Tóm tắt nội dung
Tâm lý bất ổn là gì?
Tâm lý bất ổn là một thuật ngữ dùng để mô tả những trạng thái tâm lý không ổn định hoặc không cân bằng trong tư duy, cảm xúc và hành vi của một cá nhân. Điều này có thể bao gồm một loạt các vấn đề tâm lý, từ trạng thái cảm xúc thất thường nhẹ nhàng đến những vấn đề nghiêm trọng hơn như các rối loạn tâm lý.
Một số dạng bệnh tâm lý bất ổn phổ biến bao gồm:
- Trầm cảm: Gây ra cảm giác buồn bã kéo dài, mất cảm hứng, mất quan tâm đến mọi việc xung quanh và có thể dẫn đến ý nghĩ tự tử.
- Lo âu: Cảm giác lo lắng căng thẳng không kiểm soát, thường gắn liền với lo lắng vô cớ và rất khó chịu.
- Rối loạn lưỡng cực: Trạng thái thay đổi tâm trạng giữa hai cực đoan là trạng thái trầm cảm và trạng thái loạn thịnh.
- Rối loạn cảm xúc điều hòa: Không thể kiểm soát cảm xúc, từ những biểu hiện mạnh mẽ đến những biểu hiện không đáng có.
- Rối loạn tâm lý khác: Bao gồm nhiều dạng bệnh như rối loạn tâm thần phân liệt, rối loạn ám ảnh, rối loạn lo âu xã hội,…
Tâm lý bất ổn có thể ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống và tác động đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bị ảnh hưởng và những người xung quanh. Việc tìm kiếm hỗ trợ từ chuyên gia tâm lý là quan trọng để giúp người bị tâm lý bất ổn có thể ổn định và cải thiện tâm trạng và sức khỏe tinh thần.
Đối tượng nào dễ bất ổn tâm lý?
Tâm lý bất ổn có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, không phân biệt tuổi tác hay giới tính. Tuy nhiên, có một số đối tượng có khả năng dễ bị tâm lý bất ổn hơn do những yếu tố đặc biệt trong cuộc sống và cá nhân. Dưới đây là một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao hơn mắc phải tâm lý bất ổn:
- Người trẻ tuổi: Đặc biệt là trong giai đoạn thanh thiếu niên, các tác động từ môi trường, gia đình và áp lực học tập, xã hội có thể góp phần làm gia tăng nguy cơ tâm lý bất ổn như trầm cảm, lo âu, và rối loạn cảm xúc.
- Người già: Khi lão hóa, mất đi người thân, thay đổi về sức khỏe và sự cô đơn có thể gây ra tâm lý bất ổn ở người già.
- Người có tiền sử gia đình tâm lý bất ổn: Có người trong gia đình mắc phải tâm lý bất ổn có thể tăng khả năng dễ bị tâm lý bất ổn ở những người khác trong gia đình.
- Người có bệnh mãn tính hoặc tật bẩm sinh: Những vấn đề sức khỏe về thể chất có thể ảnh hưởng đến tâm lý và gây ra tâm lý bất ổn.
- Người sống trong hoàn cảnh khó khăn: Người sống trong hoàn cảnh nghèo đói, thiếu hụt nguồn lực, hoặc trải qua sự thất bại trong cuộc sống có thể dễ bị ảnh hưởng bởi tâm lý bất ổn.
- Người thất nghiệp hoặc không ổn định trong công việc: Sự thiếu vắng định hướng trong sự nghiệp, sự không ổn định trong công việc có thể góp phần gây ra stress và lo lắng, dẫn đến tâm lý bất ổn.
- Người trải qua sự thay đổi lớn trong cuộc sống: Những sự kiện lớn như mất mát điều gì đó, ly hôn, mất đi người thân yêu hoặc thay đổi điều không muốn trong cuộc sống có thể gây ra tâm lý bất ổn.
- Người vừa trải qua sự tra tấn, bạo lực hoặc tai nạn: Những trải nghiệm kinh hoàng có thể góp phần làm gia tăng nguy cơ tâm lý bất ổn.
Tuy rằng những nhóm đối tượng trên có khả năng dễ bị tâm lý bất ổn hơn, nhưng đây chỉ là những yếu tố tiềm tàng và không đảm bảo rằng tất cả mọi người trong nhóm này đều sẽ phát triển tâm lý bất ổn.
Tâm lý bất ổn do đâu?
Tâm lý bất ổn có thể do nhiều yếu tố tác động đến và không riêng một nguyên nhân duy nhất gây ra. Thường thì tâm lý bất ổn là sự kết hợp của các yếu tố di truyền, môi trường và câu chuyện của cá nhân. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây ra tâm lý bất ổn:
- Yếu tố di truyền: Có nhiều chứng cứ cho thấy tâm lý bất ổn có liên quan đến di truyền. Nếu có người trong gia đình mắc các bệnh tâm lý như trầm cảm, lo âu, rối loạn tâm thần phân liệt,… thì nguy cơ bị tâm lý bất ổn cũng cao hơn.
- Áp lực và stress: Áp lực từ cuộc sống hàng ngày, công việc, học tập, tình cảm, tài chính và các tình huống khủng hoảng có thể góp phần làm gia tăng nguy cơ tâm lý bất ổn.
- Sự kiện gây rối: Những sự kiện gây rối đột ngột như mất đi người thân yêu, ly hôn, đổi việc làm, chấn thương, tra tấn, hay tai nạn có thể làm rối loạn tâm lý.
- Sự cô lập xã hội: Thiếu hỗ trợ và mất kết nối xã hội có thể dẫn đến cảm giác cô đơn và tăng nguy cơ bị tâm lý bất ổn.
- Sử dụng chất gây nghiện: Lạm dụng chất gây nghiện như rượu, thuốc lá, ma túy hay chất kich thích khác có thể gây ra tâm lý bất ổn.
- Bệnh mãn tính và tật bẩm sinh: Một số bệnh mãn tính và tật bẩm sinh có thể gây ra tâm lý bất ổn thông qua ảnh hưởng đến hóa chất và chức năng của não.
- Tình trạng sức khỏe tâm thần trước đó: Nếu đã từng trải qua tâm lý bất ổn trong quá khứ, nguy cơ tái phát tăng lên.
Tuy rằng các yếu tố trên có thể góp phần gây ra tâm lý bất ổn, nhưng tâm lý bất ổn là một vấn đề phức tạp và không thể dự đoán hoàn toàn. Mỗi người có những đặc điểm và yếu tố riêng, và nhiều yếu tố có thể kết hợp để tạo nên tình trạng tâm lý của họ.
Dấu hiệu nhận biết tâm lý bất ổn
Nhận biết tâm lý bất ổn của một người có thể khá khó, nhất là khi các dấu hiệu có thể biến đổi và không nhất quán ở mỗi người. Một số dấu hiệu phổ biến có thể giúp bạn nhận ra nếu một người nào đó có thể đang gặp phải tâm lý bất ổn như:
- Thay đổi tâm trạng đột ngột: Người bị tâm lý bất ổn có thể trải qua thay đổi tâm trạng mạnh mẽ và đột ngột, từ trầm cảm, căng thẳng, lo âu, đến cảm giác hạnh phúc và trạng thái hưng phấn.
- Cảm giác buồn bã, trống rỗng: Cảm giác buồn bã và trống rỗng kéo dài và không rõ nguyên nhân cụ thể là một trong những dấu hiệu tiêu biểu của trạng thái tâm lý bất ổn.
- Mất ngủ hoặc ngủ quá nhiều: Người bị tâm lý bất ổn có thể trải qua vấn đề về giấc ngủ, từ mất ngủ, khó ngủ cho đến ngủ quá nhiều và khó thức dậy.
- Thay đổi trong lối sống: Có thể nhìn thấy những thay đổi đột ngột trong lối sống của người đó, ví dụ như thay đổi thói quen ăn uống, lối sống không lành mạnh, từ bỏ hoặc mất dần hứng thú với những điều mà họ từng thích.
- Mất tập trung và trí nhớ kém: Người bị tâm lý bất ổn có thể gặp khó khăn trong việc tập trung, trí nhớ kém và quên đồng tình.
- Tránh xã hội và cô đơn: Người bị tâm lý bất ổn thường có xu hướng tránh giao tiếp xã hội, cảm thấy cô đơn và tách biệt khỏi xã hội.
- Tự tử hoặc ý nghĩ về tự tử: Một dấu hiệu nghiêm trọng của tâm lý bất ổn là khi người đó thể hiện ý nghĩ hoặc ý định tự tử. Đây là tình huống cấp bách và cần phải tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên nghiệp ngay lập tức.
Nếu bạn có bất kỳ những dấu hiệu trên, bạn nên tìm đến chuyên gia tâm lý để được tham vấn và giúp bạn vượt qua những trạng thái này.
Nếu nhận biết bản thân có những biểu hiện trên và có xu hướng chuyển biến tiêu cực trong vài ngày, hãy chủ động tìm gặp chuyên gia tâm lý để được hỗ trợ từ sớm. Điều này còn giúp ngăn chặn một số nghiêm trọng có khả năng xảy ra.
Tâm lý bất ổn nên làm gì?
Nếu bạn hoặc ai đó nghi ngờ có tâm lý bất ổn, việc hỗ trợ và tìm kiếm sự chăm sóc từ chuyên gia tâm lý là rất quan trọng. Song song với đó, bạn cần kết hợp với nhiều yếu tố khác nhằm giúp sức khỏe nhanh chóng phục hồi sức khỏe tinh thần. Tuy nhiên, tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia luôn được khuyến nghị.
Tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia tâm lý của SoftenMind
SoftenMind là một nền tảng công nghệ trong lĩnh vực y tế chuyên cung cấp giải pháp về vấn đề tâm lý cho cá nhân, nhóm và doanh nghiệp. Đặc biệt là cho các cá nhân đang gặp tâm lý bất ổn mà chưa biết giải pháp xử lý. Sứ mệnh của SoftenMind là hỗ trợ người Việt Nam tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm lý một cách dễ dàng, tiện lợi và tối ưu chi phí. Nền tảng này được phát triển với mục tiêu giúp cải thiện sức khỏe tinh thần, giúp mọi người sống khỏe và hạnh phúc hơn.
SoftenMind đặc biệt tập trung vào việc cung cấp dịch vụ tham vấn tâm lý bất ổn tuổi dậy thì. Bởi độ tuổi dậy thì là giai đoạn phát triển quan trọng trong cuộc sống, có nhiều thay đổi từ sinh lý, tâm lý và mối quan hệ xã hội xảy ra. Điều này có thể gây ra những tác động mạnh đến tâm lý của tuổi dậy thì và có thể dẫn đến tâm lý bất ổn. Vì vậy, việc tìm hiểu và điều trị tâm lý bất ổn ở tuổi dậy thì là cực kỳ quan trọng.
Các chuyên gia tâm lý hàng đầu tại SoftenMind sẽ tập trung vào những vấn đề phổ biến mà tuổi dậy thì thường gặp phải như trầm cảm, rối loạn lo âu, căng thẳng kéo dài, rối nhiễu ở trẻ em và người trưởng thành, những vấn đề về học đường, hôn nhân và gia đình. Song, SoftenMind tập trung nhiều nhất vào con trẻ đang trong độ tuổi từ 13 – 17.
Đội ngũ chuyên gia tâm lý của SoftenMind được đào tạo bài bản và có nhiều năm kinh nghiệm, sẵn sàng lắng nghe và tư vấn nhằm giúp khách hàng vượt qua các thách thức tâm lý và đạt được sự cân bằng trong cuộc sống. SoftenMind không chỉ tập trung vào việc chăm sóc sức khỏe tâm lý cho khách hàng mà còn xây dựng một môi trường tự do và thúc đẩy sự phát triển của mỗi thành viên.
SoftenMind cam kết mang đến dịch vụ tâm lý chất lượng cao, đáng tin cậy và cá nhân hoá cho khách hàng. Nền tảng này được thiết kế với giao diện trực quan và dễ sử dụng giúp người dùng tìm kiếm và kết nối nhanh chóng với các chuyên gia tâm lý hàng đầu. Bên cạnh đó, việc tối ưu hóa chi phí giúp người dùng tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm lý một cách hiệu quả và tiết kiệm.
SoftenMind là một lựa chọn đáng tin cậy cho việc điều trị tâm lý bất ổn cho mọi độ tuổi. Nhờ vào đội ngũ chuyên gia tâm lý hàng đầu, giao diện dễ sử dụng và tối ưu chi phí, SoftenMind cam kết mang đến dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm lý chất lượng và cá nhân hoá cho khách hàng, giúp họ vượt qua khó khăn và đạt được sự cân bằng trong cuộc sống.
Để thuận tiện hơn trong việc kết nối với chuyên gia của SoftenMind, Docosan hỗ trợ bạn đặt lịch hẹn khám miễn phí. Mọi thông tin của khách hàng đều được bảo mật..
Học cách tự điều chỉnh tâm lý của bản thân
Song song với việc tìm sự trợ giúp của chuyên gia tâm lý tại SoftenMind, bạn cần tự điều chỉnh tâm lý của bản thân mình thông qua một số điều trong cuộc sống. Đó có thể là một điều nhỏ bé, không khiến bạn gặp khó khăn để sinh nản. Tốt nhất, hãy bắt đầu mọi chuyện từ điều nhỏ nhặt nhất:
- Không tự tiêu diệt hay làm đau bản thân: Nếu có ý nghĩ về tự tử hoặc tự làm hại bản thân hay dùng một số hành vi khiến bản thân bị đau, hãy chia sẻ ngay với người thân hoặc tìm sự trợ giúp của trung tâm hỗ trợ tâm lý hay chuyên gia tâm lý để được hỗ trợ kịp thời.
- Tìm sự trợ giúp của người thân, bạn bè: Gia đình, bạn bè và người thân có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ và động viên trong thời gian khó khăn, nhất là khi tâm lý bất ổn. Hãy tìm người mà bạn tin tưởng để chia sẻ và nói chuyện về tình hình của mình.
- Tự chăm sóc: Tự chăm sóc bản đóng vai trò rất quan trọng trong việc cải thiện sức khỏe tinh thần, bởi vậy những ai đang gặp tâm lý bất ổn không nên bỏ qua điều này. Hãy duy trì một lối sống lành mạnh, ăn uống đầy đủ và cân đối, tập luyện thường xuyên, ngủ đủ giấc và hạn chế tiếp xúc với chất gây nghiện.
- Tìm hiểu và áp dụng kỹ thuật giảm stress: Kỹ thuật như thiền, yoga, và học cách quản lý stress có thể giúp giảm bớt căng thẳng và lo âu trong cuộc sống hàng ngày.
- Tuân thủ quy trình điều trị: Nếu đã được chỉ định điều trị bằng thuốc hoặc phương pháp khác, hãy tuân thủ đúng hướng dẫn của chuyên gia để có hiệu quả tốt nhất. Tuy nhiên, bạn chỉ được dùng thuốc khi có sự cho phép của bác sĩ. Đồng thời không được tự ý điều chỉnh liều lượng và tạm ngưng đột ngột khi chưa hỏi ý kiến của chuyên gia.
Tâm lý bất ổn là một vấn đề ngày càng phổ biến trong xã hội hiện đại. Nắm vững kiến thức về tâm lý bất ổn, từ các dạng bệnh phổ biến đến nguyên nhân và triệu chứng, là cách giúp chúng ta hiểu và hỗ trợ những người xung quanh một cách tốt nhất. Hãy luôn chăm sóc và chia sẻ yêu thương để cùng nhau xây dựng một cộng đồng mạnh mẽ về sức khỏe tinh thần.
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Doctor có sẵn Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch khám với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
