Hiếm muộn là một vấn đề ngày càng trở nên phổ biến và có rất nhiều câu hỏi xoay quanh vấn đề hiếm muộn. Tại sao tỷ lệ các cặp vợ chồng không có con tự nhiên lại tăng cao đến vậy, đặc biệt ở người trẻ? Điều này không chỉ ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình mà còn đặt ra nhiều thách thức cho xã hội.
Tóm tắt nội dung
- 1 Vô sinh hiếm muộn là gì?
- 2 Nguyên nhân gây vô sinh và hiếm muộn
- 3 Dấu hiệu vô sinh hiếm muộn
- 4 Triệu chứng hiếm muộn
- 5 Khi nào cần gặp bác sĩ?
- 6 Phương pháp chẩn đoán tình trạng vô sinh hiếm muộn
- 7 Bệnh hiếm muộn có chữa được không?
- 8 Biện pháp phòng ngừa tình trạng vô sinh hiếm muộn
- 9 Các câu hỏi liên quan
- 10 Vô sinh hiếm muộn là gì?
- 11 Nguyên nhân gây vô sinh và hiếm muộn
- 12 Dấu hiệu vô sinh hiếm muộn
- 13 Triệu chứng hiếm muộn
- 14 Khi nào cần gặp bác sĩ?
- 15 Phương pháp chẩn đoán tình trạng vô sinh hiếm muộn
- 16 Bệnh hiếm muộn có chữa được không?
- 17 Biện pháp phòng ngừa tình trạng vô sinh hiếm muộn
- 18 Các câu hỏi liên quan
Vô sinh hiếm muộn là gì?
Vô sinh hiếm muộn theo định nghĩa của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) là tình trạng một cặp vợ chồng chung sống, có quan hệ tình dục thường xuyên không sử dụng biện pháp tránh thai nào nhưng sau 1 năm (với người vợ dưới 35 tuổi) và sau 6 tháng (với người vợ trên 35 tuổi) mà vẫn chưa có thai một cách tự nhiên. Vấn đề này có thể xảy ra ở cả nam và nữ, và đôi khi là sự kết hợp của nhiều yếu tố từ cả hai phía. Hiếm muộn có thể gây ra căng thẳng tâm lý và áp lực lớn đối với các cặp đôi, nhưng điều quan trọng là phần lớn các trường hợp đều có thể điều trị được nếu được phát hiện sớm và can thiệp kịp thời. Vô sinh được chia thành hai loại chính:
- Vô sinh nguyên phát: Tình trạng khi cặp đôi chưa từng có thai sau một thời gian dài cố gắng thụ thai. Đây là loại phổ biến ở những cặp vợ chồng mới cưới hoặc những người chưa từng sinh con.
- Vô sinh thứ phát: Xảy ra khi một cặp đôi đã từng có thai hoặc sinh con trước đó nhưng không thể có thai thêm lần nữa. Loại này thường liên quan đến các vấn đề sức khỏe mới phát sinh hoặc do sự thay đổi trong cơ thể qua thời gian.
Nguyên nhân gây vô sinh và hiếm muộn
Vô sinh và hiếm muộn có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau từ cả nam và nữ. Đôi khi, không chỉ là vấn đề của một người, mà sự kết hợp các yếu tố từ cả hai phía cũng góp phần gây ra tình trạng này. Trong vài trường hợp, vô sinh hiếm muộn không rõ nguyên nhân.
Nguyên nhân vô sinh ở phụ nữ
- Rối loạn phóng noãn: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây vô sinh ở nữ giới. Rối loạn rụng trứng xảy ra khi buồng trứng không phóng noãn hoặc phóng noãn không đều. Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là một ví dụ phổ biến của rối loạn này.
- Tắc nghẽn ống dẫn trứng: Ống dẫn trứng bị tắc nghẽn do viêm nhiễm, như nhiễm trùng vùng chậu, hoặc do sự hình thành sẹo sau phẫu thuật. Nếu trứng không thể di chuyển qua ống dẫn trứng, quá trình thụ tinh không thể diễn ra.
- Vấn đề về tử cung: Các dị tật tử cung bẩm sinh hoặc các khối u xơ tử cung có thể cản trở sự làm tổ của phôi thai.
- Lạc nội mạc tử cung: Là tình trạng mà các mô nội mạc tử cung phát triển bên ngoài tử cung, gây đau đớn và làm giảm khả năng thụ thai.
Nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới
Số lượng và chất lượng tinh trùng thấp: Đây là nguyên nhân chính gây vô sinh ở nam giới. Nếu tinh trùng không đủ mạnh hoặc không di chuyển đúng cách, quá trình thụ tinh sẽ không xảy ra.
- Rối loạn xuất tinh: Nam giới có thể gặp các vấn đề như xuất tinh ngược (khi tinh dịch không đi ra ngoài mà vào bàng quang) hoặc không thể xuất tinh, khiến cho tinh trùng không thể gặp trứng.
- Rối loạn hormone: Sự mất cân bằng hormone, chẳng hạn như mức testosterone thấp, có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất tinh trùng.
- Các bệnh lý mạn tính: Một số bệnh mạn tính như tiểu đường hoặc tăng huyết áp có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới.
Dấu hiệu vô sinh hiếm muộn
Dấu hiệu vô sinh ở nữ giới
- Kinh nguyệt không đều: Đây là dấu hiệu phổ biến cho thấy có sự rối loạn phóng noãn, khiến cho việc thụ thai trở nên khó khăn.
- Vô kinh: Vô kinh thường được phân làm 2 loại: vô kinh nguyên phát và vô kinh thứ phát. Vô kinh nguyên phát: Là tình trạng người phụ nữ cho đến năm 16 tuổi vẫn chưa có kinh nguyệt. Vô kinh thứ phát: Là tình trạng phụ nữ đã có kinh nguyệt nhưng mất kinh nguyệt trong thời gian liên tục từ 3 tháng trở lên.
- Đau bụng kinh dữ dội: Mặc dù đau bụng kinh có thể là dấu hiệu bình thường, nhưng nếu quá mức hoặc kéo dài, có thể liên quan đến lạc nội mạc tử cung hoặc các vấn đề tử cung khác.
Vô sinh ở nam giới
- Rối loạn chức năng tình dục: Nếu nam giới gặp khó khăn trong việc cương dương hoặc xuất tinh, điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng thụ thai.
- Tinh trùng bất thường: Khi tinh dịch có dấu hiệu bất thường như quá loãng, có màu sắc hoặc mùi lạ, hoặc tinh dịch ít, đó có thể là dấu hiệu của các vấn đề về sinh sản.
Triệu chứng hiếm muộn
Triệu chứng chính của hiếm muộn là việc không thể thụ thai sau khi đã quan hệ tình dục đều đặn trong ít nhất sáu tháng đến một năm mà không dùng biện pháp tránh thai. Tuy nhiên, ngoài việc không thể mang thai, còn có một số triệu chứng khác mà bạn có thể cần lưu ý:
- Đau vùng chậu hoặc đau bụng: Đặc biệt là ở phụ nữ, đau mãn tính ở vùng chậu hoặc bụng có thể liên quan đến các vấn đề về tử cung hoặc buồng trứng.
- Xuất huyết âm đạo bất thường: Chu kỳ kinh nguyệt không đều, ra máu giữa kỳ kinh, hoặc không có kinh cũng có thể là dấu hiệu của các vấn đề sinh sản.
- Rối loạn cương dương hoặc xuất tinh: Ở nam giới, các vấn đề về cương dương hoặc xuất tinh có thể liên quan đến khả năng sinh sản thấp.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Nếu bạn và đối tác đã cố gắng có con trong hơn một năm mà không thành công, hoặc nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào liên quan đến sức khỏe sinh sản như kinh nguyệt không đều, đau vùng chậu mạn tính, hoặc các vấn đề về chức năng tình dục, thì đã đến lúc cần gặp bác sĩ chuyên khoa. Đặc biệt, phụ nữ trên 35 tuổi nên tìm kiếm sự tư vấn sau 6 tháng cố gắng mà không có kết quả.
Phương pháp chẩn đoán tình trạng vô sinh hiếm muộn
Chẩn đoán vô sinh ở nữ
- Khám vùng chậu giúp bác sĩ kiểm tra cấu trúc vùng sinh dục nữ và phát hiện những bất thường có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
- Xét nghiệm nội tiết đánh giá hormon LH, FSH, estradiol, progesterone, prolactin để đánh giá chức năng buồng trứng.
- Siêu âm phụ khoa giúp bác sĩ xem xét buồng trứng, tử cung và phát hiện các khối u hoặc bất thường khác.
- Nội soi tử cung là phương pháp xâm lấn nhẹ, cho phép bác sĩ kiểm tra bề mặt bên trong tử cung để tìm dấu hiệu bất thường.
- Siêu âm bơm nước buồng tử cung để kiểm tra ống dẫn trứng.
- Chụp X-quang tử cung vòi trứng để phát hiện tắc nghẽn.
- Nội soi ổ bụng.
Chẩn đoán vô sinh ở nam
- Xét nghiệm tinh dịch đồ: Kiểm tra số lượng, chất lượng và hình dạng của tinh trùng là bước đầu tiên trong quá trình chẩn đoán vô sinh ở nam giới.
- Xét nghiệm máu: Giúp đánh giá mức hormone, đặc biệt là testosterone, để kiểm tra chức năng sinh sản.
- Siêu âm tinh hoàn: Kiểm tra cấu trúc tinh hoàn và phát hiện các vấn đề như giãn tĩnh mạch tinh hoàn hoặc xuất hiện khối u.
Bệnh hiếm muộn có chữa được không?
Có, nhưng tùy thuộc vào nguyên nhân. Khoảng 85% đến 90% trường hợp vô sinh có thể điều trị bằng cách thay đổi lối sống, dùng thuốc, ART (các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản) hoặc phẫu thuật, cho phép người bệnh mang thai.
Biện pháp phòng ngừa tình trạng vô sinh hiếm muộn
- Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh. Bổ sung vitamin E thông qua ENAT có thể hỗ trợ sức khỏe sinh sản nhờ các đặc tính chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào và cải thiện khả năng sinh sản.
- Không hút thuốc và hạn chế sử dụng rượu bia.
- Điều trị sớm các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
- Tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại.
- Giữ lối sống lành mạnh và không trì hoãn việc sinh con.
- Nếu cần, có thể sử dụng các thủ thuật bảo tồn khả năng sinh sản như đông lạnh trứng hoặc tinh trùng.
Các câu hỏi liên quan
Vô sinh và hiếm muộn khác nhau như thế nào?
Vô sinh là tình trạng không thể có con hoàn toàn, trong khi hiếm muộn là khi việc có con gặp khó khăn nhưng không hoàn toàn không thể.
Hiếm muộn ở nam giới là gì?
Hiếm muộn ở nam giới là tình trạng nam giới gặp khó khăn trong việc thụ tinh do số lượng hoặc chất lượng tinh trùng kém, hoặc các vấn đề về xuất tinh.
Nguyên nhân hiếm muộn ở nữ giới
Nguyên nhân hiếm muộn ở nữ giới có thể bao gồm rối loạn phóng noãn, vấn đề về ống dẫn trứng, và các vấn đề về tử cung như u xơ tử cung. Xem thêm:
- Làm IVF là gì? Lợi ích, quy trình, chi phí và chọn trung tâm
- Top 5 bác sĩ chữa hiếm muộn giỏi TP.HCM
Mặc dù hiếm muộn là một thách thức lớn, nhưng với sự tiến bộ của y học và sự hỗ trợ của cộng đồng, chúng ta hoàn toàn có thể vượt qua. Nhiều cặp đôi đã tìm thấy niềm vui và hạnh phúc trong cuộc sống nhờ các phương pháp hỗ trợ sinh sản. Nguồn tham khảo: 1. Infertility
- Link tham khảo: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/infertility
- Ngày tham khảo: 12/10/2024
2. Infertility
- Link tham khảo: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/16083-infertility
- Ngày tham khảo: 12/10/2024
Hiếm muộn là một vấn đề ngày càng trở nên phổ biến và có rất nhiều câu hỏi xoay quanh vấn đề hiếm muộn. Tại sao tỷ lệ các cặp vợ chồng không có con tự nhiên lại tăng cao đến vậy, đặc biệt ở người trẻ? Điều này không chỉ ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình mà còn đặt ra nhiều thách thức cho xã hội.
Vô sinh hiếm muộn là gì?
Vô sinh hiếm muộn theo định nghĩa của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) là tình trạng một cặp vợ chồng chung sống, có quan hệ tình dục thường xuyên không sử dụng biện pháp tránh thai nào nhưng sau 1 năm (với người vợ dưới 35 tuổi) và sau 6 tháng (với người vợ trên 35 tuổi) mà vẫn chưa có thai một cách tự nhiên. Vấn đề này có thể xảy ra ở cả nam và nữ, và đôi khi là sự kết hợp của nhiều yếu tố từ cả hai phía. Hiếm muộn có thể gây ra căng thẳng tâm lý và áp lực lớn đối với các cặp đôi, nhưng điều quan trọng là phần lớn các trường hợp đều có thể điều trị được nếu được phát hiện sớm và can thiệp kịp thời. Vô sinh được chia thành hai loại chính:
- Vô sinh nguyên phát: Tình trạng khi cặp đôi chưa từng có thai sau một thời gian dài cố gắng thụ thai. Đây là loại phổ biến ở những cặp vợ chồng mới cưới hoặc những người chưa từng sinh con.
- Vô sinh thứ phát: Xảy ra khi một cặp đôi đã từng có thai hoặc sinh con trước đó nhưng không thể có thai thêm lần nữa. Loại này thường liên quan đến các vấn đề sức khỏe mới phát sinh hoặc do sự thay đổi trong cơ thể qua thời gian.
Nguyên nhân gây vô sinh và hiếm muộn
Vô sinh và hiếm muộn có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau từ cả nam và nữ. Đôi khi, không chỉ là vấn đề của một người, mà sự kết hợp các yếu tố từ cả hai phía cũng góp phần gây ra tình trạng này. Trong vài trường hợp, vô sinh hiếm muộn không rõ nguyên nhân.
Nguyên nhân vô sinh ở phụ nữ
- Rối loạn phóng noãn: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây vô sinh ở nữ giới. Rối loạn rụng trứng xảy ra khi buồng trứng không phóng noãn hoặc phóng noãn không đều. Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là một ví dụ phổ biến của rối loạn này.
- Tắc nghẽn ống dẫn trứng: Ống dẫn trứng bị tắc nghẽn do viêm nhiễm, như nhiễm trùng vùng chậu, hoặc do sự hình thành sẹo sau phẫu thuật. Nếu trứng không thể di chuyển qua ống dẫn trứng, quá trình thụ tinh không thể diễn ra.
- Vấn đề về tử cung: Các dị tật tử cung bẩm sinh hoặc các khối u xơ tử cung có thể cản trở sự làm tổ của phôi thai.
- Lạc nội mạc tử cung: Là tình trạng mà các mô nội mạc tử cung phát triển bên ngoài tử cung, gây đau đớn và làm giảm khả năng thụ thai.
Nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới
Số lượng và chất lượng tinh trùng thấp: Đây là nguyên nhân chính gây vô sinh ở nam giới. Nếu tinh trùng không đủ mạnh hoặc không di chuyển đúng cách, quá trình thụ tinh sẽ không xảy ra.
- Rối loạn xuất tinh: Nam giới có thể gặp các vấn đề như xuất tinh ngược (khi tinh dịch không đi ra ngoài mà vào bàng quang) hoặc không thể xuất tinh, khiến cho tinh trùng không thể gặp trứng.
- Rối loạn hormone: Sự mất cân bằng hormone, chẳng hạn như mức testosterone thấp, có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất tinh trùng.
- Các bệnh lý mạn tính: Một số bệnh mạn tính như tiểu đường hoặc tăng huyết áp có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới.
Dấu hiệu vô sinh hiếm muộn
Dấu hiệu vô sinh ở nữ giới
- Kinh nguyệt không đều: Đây là dấu hiệu phổ biến cho thấy có sự rối loạn phóng noãn, khiến cho việc thụ thai trở nên khó khăn.
- Vô kinh: Vô kinh thường được phân làm 2 loại: vô kinh nguyên phát và vô kinh thứ phát. Vô kinh nguyên phát: Là tình trạng người phụ nữ cho đến năm 16 tuổi vẫn chưa có kinh nguyệt. Vô kinh thứ phát: Là tình trạng phụ nữ đã có kinh nguyệt nhưng mất kinh nguyệt trong thời gian liên tục từ 3 tháng trở lên.
- Đau bụng kinh dữ dội: Mặc dù đau bụng kinh có thể là dấu hiệu bình thường, nhưng nếu quá mức hoặc kéo dài, có thể liên quan đến lạc nội mạc tử cung hoặc các vấn đề tử cung khác.
Vô sinh ở nam giới
- Rối loạn chức năng tình dục: Nếu nam giới gặp khó khăn trong việc cương dương hoặc xuất tinh, điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng thụ thai.
- Tinh trùng bất thường: Khi tinh dịch có dấu hiệu bất thường như quá loãng, có màu sắc hoặc mùi lạ, hoặc tinh dịch ít, đó có thể là dấu hiệu của các vấn đề về sinh sản.
Triệu chứng hiếm muộn
Triệu chứng chính của hiếm muộn là việc không thể thụ thai sau khi đã quan hệ tình dục đều đặn trong ít nhất sáu tháng đến một năm mà không dùng biện pháp tránh thai. Tuy nhiên, ngoài việc không thể mang thai, còn có một số triệu chứng khác mà bạn có thể cần lưu ý:
- Đau vùng chậu hoặc đau bụng: Đặc biệt là ở phụ nữ, đau mãn tính ở vùng chậu hoặc bụng có thể liên quan đến các vấn đề về tử cung hoặc buồng trứng.
- Xuất huyết âm đạo bất thường: Chu kỳ kinh nguyệt không đều, ra máu giữa kỳ kinh, hoặc không có kinh cũng có thể là dấu hiệu của các vấn đề sinh sản.
- Rối loạn cương dương hoặc xuất tinh: Ở nam giới, các vấn đề về cương dương hoặc xuất tinh có thể liên quan đến khả năng sinh sản thấp.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Nếu bạn và đối tác đã cố gắng có con trong hơn một năm mà không thành công, hoặc nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào liên quan đến sức khỏe sinh sản như kinh nguyệt không đều, đau vùng chậu mạn tính, hoặc các vấn đề về chức năng tình dục, thì đã đến lúc cần gặp bác sĩ chuyên khoa. Đặc biệt, phụ nữ trên 35 tuổi nên tìm kiếm sự tư vấn sau 6 tháng cố gắng mà không có kết quả.
Phương pháp chẩn đoán tình trạng vô sinh hiếm muộn
Chẩn đoán vô sinh ở nữ
- Khám vùng chậu giúp bác sĩ kiểm tra cấu trúc vùng sinh dục nữ và phát hiện những bất thường có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
- Xét nghiệm nội tiết đánh giá hormon LH, FSH, estradiol, progesterone, prolactin để đánh giá chức năng buồng trứng.
- Siêu âm phụ khoa giúp bác sĩ xem xét buồng trứng, tử cung và phát hiện các khối u hoặc bất thường khác.
- Nội soi tử cung là phương pháp xâm lấn nhẹ, cho phép bác sĩ kiểm tra bề mặt bên trong tử cung để tìm dấu hiệu bất thường.
- Siêu âm bơm nước buồng tử cung để kiểm tra ống dẫn trứng.
- Chụp X-quang tử cung vòi trứng để phát hiện tắc nghẽn.
- Nội soi ổ bụng.
Chẩn đoán vô sinh ở nam
- Xét nghiệm tinh dịch đồ: Kiểm tra số lượng, chất lượng và hình dạng của tinh trùng là bước đầu tiên trong quá trình chẩn đoán vô sinh ở nam giới.
- Xét nghiệm máu: Giúp đánh giá mức hormone, đặc biệt là testosterone, để kiểm tra chức năng sinh sản.
- Siêu âm tinh hoàn: Kiểm tra cấu trúc tinh hoàn và phát hiện các vấn đề như giãn tĩnh mạch tinh hoàn hoặc xuất hiện khối u.
Bệnh hiếm muộn có chữa được không?
Có, nhưng tùy thuộc vào nguyên nhân. Khoảng 85% đến 90% trường hợp vô sinh có thể điều trị bằng cách thay đổi lối sống, dùng thuốc, ART (các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản) hoặc phẫu thuật, cho phép người bệnh mang thai.
Biện pháp phòng ngừa tình trạng vô sinh hiếm muộn
- Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh. Bổ sung vitamin E thông qua ENAT có thể hỗ trợ sức khỏe sinh sản nhờ các đặc tính chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào và cải thiện khả năng sinh sản.
- Không hút thuốc và hạn chế sử dụng rượu bia.
- Điều trị sớm các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
- Tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại.
- Giữ lối sống lành mạnh và không trì hoãn việc sinh con.
- Nếu cần, có thể sử dụng các thủ thuật bảo tồn khả năng sinh sản như đông lạnh trứng hoặc tinh trùng.
Các câu hỏi liên quan
Vô sinh và hiếm muộn khác nhau như thế nào?
Vô sinh là tình trạng không thể có con hoàn toàn, trong khi hiếm muộn là khi việc có con gặp khó khăn nhưng không hoàn toàn không thể.
Hiếm muộn ở nam giới là gì?
Hiếm muộn ở nam giới là tình trạng nam giới gặp khó khăn trong việc thụ tinh do số lượng hoặc chất lượng tinh trùng kém, hoặc các vấn đề về xuất tinh.
Nguyên nhân hiếm muộn ở nữ giới
Nguyên nhân hiếm muộn ở nữ giới có thể bao gồm rối loạn phóng noãn, vấn đề về ống dẫn trứng, và các vấn đề về tử cung như u xơ tử cung. Xem thêm:
- Làm IVF là gì? Lợi ích, quy trình, chi phí và chọn trung tâm
- Top 5 bác sĩ chữa hiếm muộn giỏi TP.HCM
Mặc dù hiếm muộn là một thách thức lớn, nhưng với sự tiến bộ của y học và sự hỗ trợ của cộng đồng, chúng ta hoàn toàn có thể vượt qua. Nhiều cặp đôi đã tìm thấy niềm vui và hạnh phúc trong cuộc sống nhờ các phương pháp hỗ trợ sinh sản. Nguồn tham khảo: 1. Infertility
- Link tham khảo: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/infertility
- Ngày tham khảo: 12/10/2024
2. Infertility
- Link tham khảo: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/16083-infertility
- Ngày tham khảo: 12/10/2024
