Bệnh đa niệu là gì, có nguy hiểm không? Nguyên nhân, điều trị

Theo dõi Docosan trên

Đa niệu là tình trạng tăng sản xuất nước tiểu, gây ra nhiều lo ngại cho sức khỏe. Trong bài viết này, hãy cùng Docosan tìm hiểu đa niệu là gì, có nguy hiểm không, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này và các phương pháp điều trị hiệu quả nhé!

Bệnh đa niệu là gì?

Bệnh đa niệu là tình trạng khi cơ thể sản xuất lượng nước tiểu vượt mức bình thường, thường là trên 3 lít mỗi ngày. Tình trạng này không chỉ là dấu hiệu của rối loạn chức năng thận mà còn có thể là biểu hiện của các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác. Đa niệu thường xảy ra khi thận không thể tái hấp thu đủ lượng nước cần thiết, dẫn đến việc cơ thể đào thải nước ra ngoài nhiều hơn.

Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ gây bệnh đa niệu

Bệnh tiểu đường type 1 và type 2

Bệnh tiểu đường là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến đa niệu. Ở cả tiểu đường type 1 và type 2, nồng độ đường trong máu cao làm tăng áp lực thẩm thấu trong thận. Điều này kích thích cơ thể thải ra nhiều nước tiểu để loại bỏ glucose dư thừa qua thận. Bệnh nhân tiểu đường có thể gặp tình trạng đi tiểu thường xuyên và mất nước nếu không được kiểm soát tốt.

Uống quá nhiều nước, chất lỏng

Uống quá nhiều nước hoặc các loại chất lỏng khác cũng có thể dẫn đến đa niệu vì cơ thể cần đào thải lượng nước dư thừa. Tình trạng này thường xảy ra ở những người có thói quen uống nước quá mức với các lý do như giảm cân, thói quen ăn uống hoặc do các rối loạn tâm lý như hội chứng cuồng uống (psychogenic polydipsia).

Sử dụng thuốc

Một số loại thuốc như thuốc lợi tiểu có thể gây đa niệu bằng cách kích thích thận thải ra nhiều nước. Thuốc lợi tiểu thường được kê đơn để điều trị các bệnh như tăng huyết áp hoặc suy tim. Tuy nhiên, nếu sử dụng quá liều hoặc không phù hợp, thuốc có thể dẫn đến mất nước và rối loạn điện giải.

Bệnh thận hoặc suy thận

Các bệnh lý về thận, chẳng hạn như viêm cầu thận, suy thận cũng có thể dẫn đến đa niệu. Khi thận không thể tái hấp thu nước và chất điện giải bình thường, lượng nước tiểu sẽ tăng lên để đào thải các chất thải và giảm áp lực lên thận. Trong các trường hợp nghiêm trọng, suy thận có thể gây mất nước và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Đái tháo nhạt

Đái tháo nhạt là một rối loạn hiếm gặp nhưng là nguyên nhân phổ biến của đa niệu. Đái tháo nhạt xảy ra khi cơ thể thiếu hormone chống bài niệu (ADH) hoặc khi thận không đáp ứng với hormone này, dẫn đến giảm khả năng giữ nước. Người mắc đái tháo nhạt thường đi tiểu rất nhiều, ngay cả khi cơ thể bị mất nước.

Truyền dịch tĩnh mạch quá mức

Truyền dịch tĩnh mạch quá mức, đặc biệt là trong trường hợp điều trị cấp cứu hoặc phẫu thuật có thể làm tăng khối lượng dịch trong cơ thể và dẫn đến đa niệu. Khi nhận quá nhiều dịch truyền, thận sẽ phải hoạt động nhiều hơn để loại bỏ lượng nước thừa, dẫn đến việc đi tiểu nhiều. Nếu quá trình này không được kiểm soát cẩn thận, cơ thể có thể bị mất nước và mất cân bằng các chất cần thiết, gây ra tình trạng mệt mỏi, chuột rút và các triệu chứng sức khỏe khác.

Tất cả các yếu tố trên đều có khả năng gây ra đa niệu và nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến mất nước, mất cân bằng điện giải và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Dấu hiệu nhận biết triệu chứng bệnh đa niệu

Triệu chứng chính của bệnh đa niệu là tăng lượng nước tiểu bất thường với mức nước tiểu thường vượt quá 3 lít mỗi ngày ở người trưởng thành. Ngoài việc đi tiểu nhiều, người bệnh cũng có thể gặp những triệu chứng đi kèm như:

• Khát nước liên tục: Khi cơ thể mất nhiều nước, người bệnh có xu hướng uống nước nhiều hơn để bù lại lượng nước đã mất. Tuy nhiên, dù đã uống nhiều, tình trạng đi tiểu nhiều vẫn không giảm.
• Mệt mỏi: Cơ thể mất nước và điện giải có thể dẫn đến tình trạng mệt mỏi, suy nhược, khó tập trung. Điều này đặc biệt phổ biến ở những người mắc bệnh tiểu đường hoặc bệnh thận.
• Đau đầu chóng mặt: Khi cơ thể mất nước và thiếu hụt các chất cần thiết, người bệnh có thể bị đau đầu và chóng mặt do sự mất cân bằng bên trong cơ thể.
• Tiểu đêm: Bệnh nhân thường phải thức dậy nhiều lần vào ban đêm để đi tiểu, ảnh hưởng đến giấc ngủ và gây mệt mỏi vào ngày hôm sau.
• Sút cân: Ở một số trường hợp, nếu tình trạng đa niệu kéo dài mà không được điều trị, cơ thể sẽ mất nước và chất điện giải, dẫn đến sút cân và ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.

Bệnh đa niệu có nguy hiểm không?

Bệnh đa niệu không chỉ đơn thuần là một triệu chứng mà còn có thể là dấu hiệu cảnh báo của nhiều vấn đề sức khỏe. Bệnh này có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và gây ra một số biến chứng nghiêm trọng.

Mặc dù không phải tất cả các trường hợp đa niệu đều nghiêm trọng nhưng nó có thể là biểu hiện của các bệnh lý nền như tiểu đường, bệnh thận hoặc các rối loạn hormone. Những bệnh lý này nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như suy thận, mất nước, rối loạn điện giải và thậm chí ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan khác trong cơ thể.

Ngoài ra, tình trạng đa niệu còn có thể gây ra những khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày, làm giảm khả năng tập trung và năng suất làm việc, từ đó ảnh hưởng đến tâm lý và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Do đó, cần phát hiện sớm và điều trị kịp thời để ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra.

Biến chứng của bệnh đa niệu

Nếu không được kiểm soát tốt, bệnh đa niệu có thể dẫn đến nhiều biến chứng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Những biến chứng thường gặp ở người mắc bệnh đa niệu kéo dài:

• Mất nước và rối loạn điện giải: Đa niệu gây mất nước và rối loạn các chất điện giải quan trọng như natri, kali, canxi và magiê. Mất cân bằng điện giải có thể dẫn đến các triệu chứng nguy hiểm như chuột rút cơ, nhịp tim bất thường, hạ huyết áp, chóng mặt và trong trường hợp nghiêm trọng, có thể gây co giật hoặc bất tỉnh.
• Suy thận: Tình trạng đi tiểu quá mức tạo áp lực lớn lên thận, buộc cơ quan này phải hoạt động liên tục để lọc và đào thải nước tiểu. Điều này có thể dẫn đến tổn thương và suy giảm chức năng thận theo thời gian. Đặc biệt ở những người có bệnh thận nền, đa niệu có thể đẩy nhanh quá trình suy thận và làm tăng nguy cơ phải lọc máu.
• Bệnh tim mạch: Khi mất nước và điện giải kéo dài, người bệnh có nguy cơ gặp các vấn đề về tim mạch. Thiếu hụt kali hoặc natri có thể gây rối loạn nhịp tim và các biến chứng tim mạch khác.
• Suy nhược và mệt mỏi: Sự mất nước liên tục khiến cơ thể suy nhược, dễ mệt mỏi và giảm sức bền. Người bệnh cảm thấy mệt mỏi, yếu đuối, khó tập trung, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt và công việc hàng ngày.
• Biến chứng trên da: Mất nước do đa niệu có thể làm da khô, nứt nẻ và dễ bị kích ứng. Da mất độ ẩm, không còn mềm mịn, làm tăng nguy cơ các bệnh ngoài da như viêm da, nứt nẻ hoặc nhiễm trùng.

Các phương pháp xác định, chẩn đoán bệnh đa niệu

Để chẩn đoán bệnh đa niệu và xác định nguyên nhân gây ra, bác sĩ sẽ thực hiện một loạt các xét nghiệm và đánh giá lâm sàng. Các phương pháp thường được áp dụng để chẩn đoán bệnh đa niệu:

• Đo lượng nước tiểu trong 24 giờ: Đây là phương pháp quan trọng để xác định chính xác lượng nước tiểu mà người bệnh thải ra trong một ngày. Nếu lượng nước tiểu vượt quá 3 lít ở người trưởng thành, đó là dấu hiệu của đa niệu. Việc đo lượng nước tiểu trong 24 giờ giúp bác sĩ có dữ liệu cụ thể để so sánh và đưa ra chẩn đoán chính xác hơn.
• Xét nghiệm máu: Đo các chỉ số như đường huyết, nồng độ natri, kali và canxi để phát hiện các rối loạn điện giải hoặc bệnh lý liên quan như tiểu đường, suy thận, hoặc đái tháo nhạt.
• Xét nghiệm nước tiểu: Phân tích nồng độ glucose, protein và các chất điện giải trong nước tiểu có thể giúp xác định nguyên nhân gây đa niệu, đặc biệt hữu ích để phát hiện tiểu đường hoặc các bệnh lý thận.
• Xét nghiệm nitơ urê máu (BUN): BUN là chỉ số đo lượng nitơ trong máu dưới dạng urê. Xét nghiệm này giúp đánh giá chức năng thận và xác định xem thận có hoạt động bình thường hay không. Nồng độ BUN cao có thể là dấu hiệu của suy thận hoặc các vấn đề liên quan đến chức năng thận.
• Creatinin huyết thanh; Creatinin là chất thải từ quá trình chuyển hóa cơ bắp và được thải qua thận. Xét nghiệm creatinin huyết thanh giúp bác sĩ đánh giá khả năng lọc của thận và phát hiện sớm các dấu hiệu suy thận. Nếu nồng độ creatinin cao, điều này có thể cho thấy thận đang gặp vấn đề trong việc lọc và thải chất độc khỏi máu.
• Xét nghiệm đường huyết: Kiểm tra đường huyết giúp xác định xem người bệnh có mắc tiểu đường hay không, bởi đây là một trong những nguyên nhân phổ biến gây đa niệu. Xét nghiệm này thường được thực hiện vào buổi sáng khi người bệnh chưa ăn gì (đường huyết lúc đói) để cho kết quả chính xác nhất.
• Xét nghiệm chức năng tuyến yên: Xét nghiệm này nhằm đánh giá sự hoạt động của tuyến yên, nơi sản xuất hormone chống lợi niệu (ADH), đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh lượng nước tiểu. Nếu có sự rối loạn trong hormone này có thể dẫn đến tình trạng đa niệu.

Các phương pháp điều trị bệnh đa niệu

Việc điều trị bệnh đa niệu phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra và tình trạng sức khỏe của người bệnh. Một số phương pháp điều trị phổ biến giúp kiểm soát tình trạng đa niệu và ngăn ngừa biến chứng:

• Điều chỉnh chế độ uống nước: Đối với một số trường hợp đa niệu do thói quen uống quá nhiều nước, bác sĩ sẽ hướng dẫn người bệnh điều chỉnh lượng nước uống phù hợp với nhu cầu cơ thể. Việc này giúp giảm áp lực lên thận và ổn định lượng nước tiểu tiết ra. Tuy nhiên, người bệnh không nên tự ý hạn chế uống nước nếu chưa có hướng dẫn của bác sĩ, vì điều này có thể gây ra tình trạng mất nước.
• Điều trị bệnh lý nền: Nếu nguyên nhân gây đa niệu là do các bệnh lý như tiểu đường, bệnh thận hoặc các rối loạn nội tiết, bác sĩ sẽ tiến hành điều trị các bệnh lý này. Việc kiểm soát tốt các bệnh lý nền giúp cải thiện tình trạng đa niệu một cách hiệu quả.
• Điều chỉnh thuốc đang sử dụng: Một số loại thuốc như thuốc lợi tiểu có thể gây tình trạng đa niệu. Trong trường hợp này, bác sĩ có thể xem xét giảm liều hoặc thay đổi loại thuốc khác để giảm tác động lên thận và kiểm soát lượng nước tiểu.
• Sử dụng desmopressin: Desmopressin là một loại hormone tổng hợp có tác dụng tương tự như hormone chống bài niệu (ADH). Nó thường được sử dụng để điều trị bệnh đái tháo nhạt hoặc các tình trạng đa niệu liên quan đến thiếu hụt ADH. Sử dụng desmopressin có thể giúp giảm thiểu lượng nước tiểu và tăng khả năng giữ nước của cơ thể.
• Thay đổi lối sống: Người bệnh cần điều chỉnh chế độ ăn uống, hạn chế thực phẩm chứa nhiều đường và muối để tránh tăng khát và giảm áp lực cho thận. Tăng cường hoạt động thể chất và duy trì cân nặng hợp lý cũng góp phần quan trọng trong việc kiểm soát triệu chứng của bệnh đa niệu.

Điều trị bệnh đa niệu cần kết hợp giữa các phương pháp y khoa và thay đổi lối sống để đạt hiệu quả tốt nhất. Người bệnh nên theo dõi chặt chẽ các triệu chứng và báo cáo với bác sĩ để có thể điều chỉnh phương pháp điều trị kịp thời, đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình điều trị.

Các biện pháp phòng ngừa, cải thiện bệnh đa niệu

Bệnh đa niệu có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống nhưng với các biện pháp phòng ngừa và cải thiện phù hợp, người bệnh có thể kiểm soát tình trạng này.

Theo dõi sức khỏe định kỳ

Người bệnh nên thăm khám định kỳ để theo dõi tình trạng sức khỏe và phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến thận và hormone. Việc kiểm tra định kỳ giúp phát hiện các bệnh lý tiềm ẩn, từ đó có thể điều trị kịp thời và hiệu quả.

Thay đổi lối sống

• Chế độ ăn uống hợp lý: Người bệnh nên ăn uống cân bằng, hạn chế tiêu thụ thực phẩm nhiều muối và đường, đồng thời bổ sung rau xanh, trái cây, và thực phẩm giàu chất xơ. Chế độ ăn uống lành mạnh không chỉ giúp kiểm soát triệu chứng mà còn cải thiện sức khỏe tổng quát.
• Tăng cường hoạt động thể chất: Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và chức năng thận. Nên chọn các bài tập phù hợp với thể trạng của bản thân, từ đó duy trì cân nặng hợp lý và giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan.

Sử dụng các sản phẩm hỗ trợ

Việc bổ sung các sản phẩm hỗ trợ có thể mang lại lợi ích cho người bệnh. Cần chú ý đến các thực phẩm có thể giúp cải thiện tình trạng sức khỏe, chẳng hạn như thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất, cũng như các loại thảo dược có tác dụng hỗ trợ chức năng thận.

DIAVIT là sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe hàng đầu dành riêng cho người mắc bệnh tiểu đường, được thiết kế với công thức tiên tiến giúp hỗ trợ quản lý và kiểm soát đường huyết hiệu quả.

Sản phẩm bao gồm 7 loại vitamin và 3 loại khoáng chất, tất cả đều là những khoáng chất quan trọng giúp duy trì hoạt động tối ưu của các hệ thống trong cơ thể, từ hệ thống miễn dịch đến hệ thần kinh. Những thành phần này không chỉ giúp điều hóa đường huyết mà còn ngăn ngừa các biến chứng phổ biến của tiểu đường như mệt mỏi, bệnh thần kinh ngoại biên và các vấn đề về tim mạch.

Những biện pháp này sẽ giúp người bệnh quản lý tình trạng đa niệu tốt hơn, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống và giảm thiểu các biến chứng có thể xảy ra. Trước khi sử dụng bất kỳ sản phẩm hỗ trợ nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo tính an toàn và hiệu quả cho sức khỏe.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Dấu hiệu nhận biết triệu chứng bất thường

Nếu bạn gặp bất kỳ dấu hiệu nào sau đây, hãy cân nhắc đi khám chuyên khoa tiết niệu để được chẩn đoán và điều trị kịp thời:

• Đi tiểu thường xuyên với lượng nước tiểu lớn hơn bình thường mà không rõ nguyên nhân.
• Khát nước nhiều, cảm giác khô miệng liên tục, ngay cả khi đã uống đủ nước.
• Mệt mỏi, chóng mặt, buồn nôn hoặc các triệu chứng của rối loạn điện giải như chuột rút và tim đập nhanh.
• Tiểu đêm nhiều lần, ảnh hưởng đến giấc ngủ và sinh hoạt hàng ngày.
• Có tiền sử bệnh lý như tiểu đường, bệnh thận, đái tháo nhạt hoặc các bệnh liên quan đến thận và hormone.

Một số bệnh viện chuyên khoa uy tín

Dưới đây là một số bệnh viện chuyên khoa tiết niệu uy tín tại Việt Nam mà người bệnh có thể tham khảo và đặt lịch khám:

Tại Hà Nội:

• Bệnh viện Bạch Mai: Một trong những trung tâm y tế hàng đầu cả nước với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm về điều trị các bệnh lý về thận và tiết niệu.
• Bệnh viện Đại học Y Hà Nội: Nổi tiếng với trang thiết bị hiện đại và quy trình chẩn đoán, điều trị chuyên sâu.
• Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức: Chuyên cung cấp các dịch vụ phẫu thuật và điều trị cho các bệnh tiết niệu và sinh dục nam.

Tại TP.HCM:

• Bệnh viện Chợ Rẫy: Một trong những bệnh viện tuyến cuối tại miền Nam, được trang bị đầy đủ thiết bị và có đội ngũ chuyên gia chuyên khoa hàng đầu.
• Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM: Trung tâm khám và điều trị các bệnh lý về tiết niệu, nổi bật với đội ngũ bác sĩ chuyên sâu và dịch vụ chăm sóc chuyên nghiệp.
• Bệnh viện Nhân dân 115: Chuyên khám và điều trị các bệnh lý thận và tiết niệu, với trang thiết bị hiện đại và đội ngũ y bác sĩ tận tâm.

Bạn có thể đặt lịch khám tiết niệu tại đây để được tư vấn chi tiết và nhận hướng dẫn từ đội ngũ chuyên gia.

Một số câu hỏi liên quan

Đi tiểu bao nhiêu lần được coi là đa niệu?

Đi tiểu từ 6-8 lần mỗi ngày được coi là bình thường đối với hầu hết mọi người. Tuy nhiên, khi lượng nước tiểu vượt quá 3 lít/ngày (ở người trưởng thành) thì có thể xem xét đến tình trạng đa niệu. Con số này có thể khác nhau tùy thuộc vào lượng nước uống vào, nhiệt độ môi trường và một số yếu tố khác.

Nếu bạn đi tiểu thường xuyên với lượng nước tiểu lớn và liên tục trong thời gian dài, đó có thể là dấu hiệu của bệnh lý cần được thăm khám.

Thiếu hụt chất gì gây ra bệnh tiểu nhiều?

Thiếu hụt hormone chống bài niệu (ADH), hay còn gọi là vasopressin có thể dẫn đến bệnh đái tháo nhạt, là một trong những nguyên nhân gây đa niệu.

Hormone ADH giúp cơ thể kiểm soát và điều chỉnh lượng nước tiểu. Khi cơ thể không sản xuất đủ ADH, hoặc thận không đáp ứng được với hormone này, nước sẽ không được tái hấp thu đúng cách, gây tình trạng tiểu nhiều lần và khát nước quá mức.

Ngoài ra, thiếu hụt kali hoặc các rối loạn điện giải khác cũng có thể góp phần vào tình trạng tiểu nhiều.

Có thể ngăn chặn việc đi tiểu nhiều không?

Có thể kiểm soát hoặc giảm thiểu tình trạng đi tiểu nhiều bằng cách:

• Kiểm soát lượng nước uống: Không nên uống quá nhiều nước trong thời gian ngắn và tránh uống nhiều nước trước khi đi ngủ.
• Điều trị các bệnh lý tiềm ẩn: Nếu nguyên nhân là do các bệnh như tiểu đường hoặc đái tháo nhạt, cần tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ để kiểm soát bệnh.
• Hạn chế tiêu thụ caffeine và rượu: Đây là những chất kích thích có thể làm tăng tần suất đi tiểu.
• Xem xét thuốc điều trị: Một số thuốc có thể gây tiểu nhiều và trong trường hợp này, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh liều lượng hoặc thay đổi thuốc.

Điều chỉnh thói quen sinh hoạt và thăm khám định kỳ là những biện pháp hữu ích giúp giảm thiểu tình trạng đi tiểu nhiều và ngăn ngừa biến chứng.

Xem thêm: 

• Khám thận tiết niệu là khám những gì? Khám ở đâu TPHCM?
• Đi tiểu nhiều lần trong một ngày là bệnh gì? Nguyên nhân, khắc phục
• Người bị bệnh viêm bàng quang nên ăn gì?
• Bệnh nang thận là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
• 7 triệu chứng viêm đường tiết niệu thường gặp nhất

Để hiểu rõ hơn về bệnh đa niệu và có biện pháp phòng ngừa, điều trị hiệu quả, hãy lưu lại bài viết này và chia sẻ cho bạn bè, người thân để cùng nhau nâng cao sức khỏe!

Nguồn tham khảo: 

1. Polyuria (Excessive Urine Production)

• Link tham khảo: https://www.webmd.com/diabetes/polyuria-too-much-urine
• Ngày tham khảo: 30/10/2024

2. Polyuria

• Link tham khảo: https://www.msdmanuals.com/professional/genitourinary-disorders/symptoms-of-genitourinary-disorders/polyuria#Pathophysiology_v1049438
• Ngày tham khảo: 30/10/2024

3. Polyuria (Excessive Urination) Causes and Treatment

• Link tham khảo: https://www.verywellhealth.com/polyuria-overview-4587586
• Ngày tham khảo: 30/10/2024