Gù lưng trẻ em là tình trạng cột sống bị cong bất thường với các mức độ nặng nhẹ khác nhau. Nếu không được phát hiện sớm, tình trạng này có thể gây khó khăn trong việc điều trị cũng như ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ em. Vậy các dấu hiệu nhận biết của gù lưng trẻ em là gì và cách phòng tránh như thế nào, hãy cùng Doctor có sẵn tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Tóm tắt nội dung
Gù lưng trẻ em là gì?
Gù lưng trẻ em là tình trạng phần giữa cột sống (đốt sống ngực) của trẻ bị cong quá mức về phía trước so với giới hạn cong sinh lý. Gù lưng trẻ em thường không gây ra bất kỳ triệu chứng nào ngoài việc lưng bị cong hoặc gù bất thường, một số trường hợp khác có thể gây ra một số ảnh hưởng như đau lưng, mệt mỏi, cứng khớp.
Hầu hết các trường hợp gù lưng trẻ em đều ở mức độ nhẹ, trẻ mắc bệnh này cần được bác sĩ theo dõi chặt chẽ cho đến khi chúng ngừng phát triển, nhiều trẻ không cần điều trị. Mặt khác, tình trạng đau lưng có thể trầm trọng hơn vì khi đó, cơ thể phải bù đắp cho sự bất thường ở cột sống và có thể gây ảnh hưởng đến một số cơ quan khác như đường tiêu hóa, tim, phổi, biến dạng lồng ngực nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Nguyên nhân gây ra gù lưng trẻ em
Nhìn chung, có 3 nguyên nhân chính dẫn đến gù lưng trẻ em, bao gồm:
- Gù lưng trẻ em do sai tư thế: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất và thường ít gây nghiêm trọng nhất. Do trẻ có thói quen đứng hoặc ngồi cúi người, tựa lưng vào ghế hoặc thường xuyên mang vật nặng khiến các cơ và dây chằng hỗ trợ bị kéo căng, khiến cột sống bị cong. Chứng gù lưng tư thế không phải là một biến dạng cấu trúc, không gây đau đớn và thường không trở nên trầm trọng hơn theo thời gian.
- Gù lưng trẻ em do đốt sống có hình dạng bất thường: Còn được gọi là bệnh gù lưng Scheuermann đốt sống phát triển thành hình dạng bất thường khiến chúng bị lệch khỏi vị trí ban đầu gây biến dạng cột sống. Tình trạng này thường xảy ra trong giai đoạn cơ thể tăng trưởng nhanh trước tuổi dậy thì. Chứng gù lưng Scheuermann thường nặng hơn, cứng hơn và biến dạng hơn so với chứng gù cột sống tư thế.
- Gù lưng trẻ em do bẩm sinh: Khi còn nằm trong bụng mẹ, do một số yếu tố làm gián đoạn sự phát triển bình thường của cột sống hoặc các đốt sống bị kết hợp với nhau và dẫn đến gù lưng trẻ em bẩm sinh. Tình trạng này có thể không được nhận biết ngay sau khi sinh, thường gây chèn ép tủy sống và thường nặng hơn khi trẻ lớn lên.
- Gù lưng trẻ em do chấn thương cột sống: Khi cột sống hoặc tủy sống bị tổn thương do chấn thương có thể gây biến dạng và dẫn đến gù lưng trẻ em.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh kyphosis ở trẻ bao gồm:
- Sai tư thế.
- Tiền sử gia đình có vấn đề về cột sống.
- Người có các vấn đề về thần kinh cơ như tật nứt đốt sống, bại não, sự tạo xương không hoàn hảo và loạn dưỡng cơ.
- Các bệnh liên quan đến bất thường trong trao đổi chất, chẳng hạn như bệnh tiểu đường.
- Chấn thương dẫn đến gãy xương cột sống không được điều trị hoặc hồi phục kém.
- Nhiễm trùng cột sống như viêm tủy xương.
- Khối u cột sống, như ung thư hoặc khối u lành tính.
Khám và điều trị gù lưng trẻ em ở đâu?
Để chẩn đoán chính xác và điều trị gù lưng trẻ hiệu quả và nhanh chóng, cần phải có sự hỗ trợ của các y bác sĩ chuyên về lĩnh vực cơ xương khớp trị liệu. Phòng khám MTT REHA là một trong những địa chỉ phòng khám được nhiều người lựa chọn trong điều trị gù lưng trẻ em.
Phòng khám chuyên khoa phục hồi chức năng MTT REHA Clinic được biết đến là trung tâm huấn luyện và thực hành lâm sàng cho các khoa phục hồi chức năng tại các bệnh viện, phòng khám có nhận chuyển giao công nghệ từ REHASO.,JSC .
Với công nghệ chẩn đoán hiện đại không dùng bức xạ tia X, gù lưng trẻ em có thể được chẩn đoán nhanh chóng, chính xác và không có tác dụng phụ. Ngoài ra, thiết bị này có thể đánh giá được tình trạng của nhóm cơ quanh cột sống, tạo hiệu quả trong quá trình trị liệu phục hồi chức năng.
Hiện tại phòng khám có cung cấp một số dịch vụ như vật lý trị liệu, cơ – xương – khớp, phục hồi chức năng, với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, được đào tạo bài bản, cùng các trang thiết bị tân tiến đáp ứng được nhu cầu trị liệu của khách hàng.
Biểu hiện của gù lưng trẻ em
Trẻ em bị gù lưng có các triệu chứng có thể phát hiện được bằng mắt thường. Các triệu chứng khác không thể nhìn thấy được nhưng có thể khiến trẻ khó chịu. Các triệu chứng gù lưng trẻ em có thể nhìn thấy được bao gồm:
- Lưng trên có vẻ cong hơn bình thường khi cúi về phía trước
- Đầu luôn luôn hoặc thường cúi về phía trước
- Sự khác biệt về chiều cao hoặc vị trí của vai hoặc xương bả vai
- Trẻ bị gù cột sống nặng có thể có một hoặc nhiều triệu chứng sau:
- Căng cơ phía sau đùi
- Đau lưng và cứng khớp
- Khó thở
Gù lưng trẻ em có tác động như thế nào đến đời sống?
Gù lưng trẻ em thường gây đau lưng, ngoài ra còn có thể dẫn đến các ảnh hưởng khác như:
- Tư thế xấu: Những người mắc bệnh gù lưng thường có tư thế xấu do có cột sống bị cong quá mức.
- Hạn chế chức năng vận động: Gù lưng trẻ em có thể liên quan đến tình trạng cơ lưng bị suy yếu và khó thực hiện các công việc như đi lại và đứng dậy. Cột sống bị cong thể gây khó khăn khi nhìn lên và có thể gây đau khi nằm xuống.
- Ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa: Gù lưng trẻ em nếu ở mức độ nặng có thể gây chèn ép đường tiêu hóa, dẫn đến các vấn đề như trào ngược acid và khó nuốt.
Chẩn đoán gù lưng trẻ em
Hầu hết các trường hợp gù lưng được phát hiện bởi cha mẹ, bác sĩ nhi khoa hoặc trong quá trình sàng lọc ở trường. Việc phát hiện và theo dõi gù lưng trẻ em sớm là rất quan trọng để điều trị thành công. Nếu trẻ mắc chứng gù lưng, dù được xác nhận hay nghi ngờ, trẻ nên được bác sĩ chuyên khoa khám và điều trị kịp thời. Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh tật và gia đình của trẻ, thực hiện kiểm tra thể chất và đo đường cong. Họ có thể yêu cầu các xét nghiệm chẩn đoán để xác định tính chất và mức độ bệnh gù lưng của con bạn.
Xét nghiệm chẩn đoán cho trẻ em bị gù lưng thường là chụp X-quang để đo và đánh giá mức độ cong của cột sống. Việc đánh giá này sẽ giúp xác định phương pháp điều trị thích hợp cho trẻ.
Xét nghiệm chẩn đoán khác có thể bao gồm:
- Chụp CT hoặc CAT (cắt lớp vi tính): Sử dụng kết hợp tia X và công nghệ để tạo ra hình ảnh cắt ngang của cơ thể với hình ảnh chi tiết của xương, cơ, mỡ và các cơ quan. Hình ảnh từ máy chụp CT chi tiết hơn hình ảnh được tạo ra bởi tia X.
- Chụp MRI (cộng hưởng từ): Chụp MRI mất nhiều thời gian hơn so với chụp CT nhưng tạo ra hình ảnh chi tiết hơn có thể giúp xác định hoặc loại trừ các bất thường về tủy sống và thần kinh.
- Chụp xạ hình xương: Xét nghiệm hình ảnh sử dụng thuốc nhuộm để xác định các tổn thương bên trong bao gồm thoái hóa hoặc viêm khớp ở khớp, phát hiện các bệnh về xương và khối u, và xác định nguyên nhân gây đau xương hoặc viêm. Nó cũng có thể giúp xác định hoặc loại trừ nguyên nhân do nhiễm trùng hoặc gãy xương.
- Xét nghiệm máu: đôi khi được sử dụng để tìm kiếm các tình trạng trao đổi chất liên quan, đây không phải là một phần tiêu chuẩn để chẩn đoán gù lưng trẻ em.
- Xét nghiệm chức năng phổi: Có thể được sử dụng để kiểm tra chức năng phổi nếu ảnh hưởng đến chức năng hô hấp. Tuy nhiên, đây không phải là một phần tiêu chuẩn để chẩn gù lưng trẻ em.
Cách chữa bệnh gù lưng cho trẻ em
Đa phần các trường hợp gù lưng trẻ em không cần điều trị. Nếu tình trạng gù lưng ở mức độ nhẹ, có thể kiểm soát triệu chứng bằng thuốc giảm đau và tập thể dục.
- Gù lưng trẻ em do sai tư thế: Thường được khắc phục bằng cách cải thiện tư thế
- Gù lưng trẻ em do đốt sống có hình dạng bất thường: Quá trình trị liệu phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: độ tuổi, giới tính, mức độ cong và mức độ linh hoạt của cột sống, tình trạng này thường ngưng tiến triển khi trẻ ngừng phát triển.
- Gù lưng trẻ em do bẩm sinh: Bệnh nhân thường được chỉ định phẫu thuật.
Khi được điều trị thành công, chứng gù lưng có thể được chữa khỏi và trẻ em tiếp tục có một cuộc sống năng động, không bị hạn chế.
Một số phương pháp điều trị gù lưng trẻ em
Thuốc: Sử dụng các loại thuốc giảm đau thông thường như Paracetamol, Ibuprofen,… thuốc điều trị loãng xương được chỉ định để giúp ngăn ngừa gãy xương cột sống.
Vận động: Lưng gù trẻ em có thể được cải thiện bằng cách thường xuyên tập thể dục, áp dụng phương pháp vật lý trị liệu, duy trì cân nặng và tập các bài tập chữa gù lưng cho trẻ em có khả năng tăng cường sức dẻo dai để cải thiện tình trạng đau lưng.
Sử dụng nẹp lưng chống gù cho trẻ em: Gù lưng trẻ em ở mức độ nhẹ đến trung bình được khuyến cáo sử dụng đai định hình. Nẹp được đeo khi xương của trẻ đang trong quá trình phát triển cho đến khi cột sống ngừng phát triển (thường khi trẻ khoảng 14 đến 15 tuổi), không khuyến khích sử dụng cho người trưởng thành vì nẹp lưng chống gù không thể điều chỉnh được vị trí của cột sống.
Phẫu thuật: Phẫu thuật được khuyến cáo trong trường hợp gù lưng trẻ em ở mức độ nặng. Phẫu thuật có thể điều chỉnh hình dạng cột sống nhưng có khả năng cao gây biến chứng. Khi đó, cột sống được điều chỉnh cho thẳng bằng cách sử dụng các thanh kim loại, ốc vít và móc, đồng thời được cố định vào vị trí bằng cách ghép xương. Xương được ghép có thể được lấy từ một nơi khác trên cơ thể bạn (chẳng hạn như xương chậu). Gù lưng trẻ em được chỉ định phẫu thuật trong các trường hợp:
- Cột sống cong rõ rệt (từ 75 độ trở lên).
- Không thể ngăn chặn sự tiến triển của bệnh, gây ra những cơn đau dai dẳng và không thể kiểm soát bằng thuốc.
- Gù cột sống bẩm sinh liên quan đến dị tật xương (có thể cần phẫu thuật ngay từ khi còn nhỏ).
- Gù lưng do nhiễm trùng hoặc khối u.
- Gù lưng làm ảnh hưởng các chức năng quan trọng khác của cơ thể như hô hấp và hệ thần kinh.
Cách phòng tránh gù lưng trẻ em
Gù lưng trẻ em thường không xác định rõ nguyên nhân rõ ràng nên không có cách chắc chắn để ngăn ngừa tình trạng này. Nếu bạn đang mang thai cần điều chỉnh chế độ dinh dưỡng hợp lý, vitamin (đặc biệt là axit folic) có thể giúp giảm nguy cơ trẻ sinh ra mắc chứng gù lưng bẩm sinh hoặc dị tật bẩm sinh khác. Nếu gia đình bạn có tiền sử bệnh gù lưng, hãy tham khảo ý kiến của các chuyên gia.
Ngoài ra, chứng gù lưng do tư thế có thể được ngăn ngừa bằng cách nhận thức và điều chỉnh đúng tư thế, các bậc phụ huynh có thể khuyến khích các con:
- Tránh khom lưng.
- Ngồi đúng – ngồi thẳng, đảm bảo rằng tất cả lưng được hỗ trợ.
- Tránh mang cặp sách nặng và nếu sử dụng ba lô, hãy đảm bảo chúng được thiết kế tốt và sử dụng đúng cách.
- Thường xuyên để giúp lưng khỏe hơn và linh hoạt hơn; các hoạt động như bơi lội, chạy bộ và yoga là thích hợp giúp ngăn ngừa các vấn đề về lưng.
- Tập các bài tập chữa gù lưng cho trẻ em hoặc sử dụng các dụng cụ hỗ trợ như nẹp lưng, bàn học trẻ em chống gù lưng,… khi trẻ bắt đầu có các nguy cơ bị gù lưng.
Câu hỏi thường gặp
Chữa gù lưng cho trẻ em ở đâu?
Gù lưng trẻ em thường được khám và điều trị tại các cơ sở y tế có các bác sĩ chuyên về lĩnh vực cơ xương khớp và phục hồi chức năng.
Những bài tập chữa gù lưng hiệu quả tại nhà
Người bị gù lưng có thể cải thiện tình trạng này bằng các bài tập duy trì cân nặng và tăng cường sức dẻo dai để cải thiện tình trạng đau lưng. Ngoài ra, bạn có thể hỗ trợ điều trị gù lưng cho trẻ tại nhà bằng cách sử dụng các công cụ hỗ trợ như nẹp chống gù, bàn học trẻ em chống gù lưng,…
Như vậy, thông qua bài viết trên, bạn có thể nhận biết sớm các dấu hiệu của gù lưng trẻ em và các cách chữa bệnh gù lưng ở trẻ em.
