Phẫu thuật thay khớp háng bán phần được sử dụng ngày càng nhiều ở nước ta khi số lượng bệnh nhân mắc các bệnh lý về xương hông, khớp háng ngày càng tăng. Phẫu thuật này góp phần đáng kể trong việc nâng cao chất lượng điều trị cũng như chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Hãy cùng Doctor có sẵn tìm hiểu rõ hơn qua bài viết dưới đây.
Tóm tắt nội dung
- 1 Tổng quan về khớp háng
- 2 Phẫu thuật thay khớp háng bán phần là gì?
- 3 Giữa thay khớp háng bán phần và toàn phần, nên lựa chọn phương pháp nào?
- 4 Cấu tạo khớp háng nhân tạo bán phần
- 5 Chỉ định thay khớp háng bán phần
- 6 Mô tả quá trình thay khớp háng bán phần
- 7 Lợi ích của việc thay khớp háng bán phần
- 8 Rủi ro và biến chứng khi phẫu thuật thay khớp háng bán phần
- 9 Chăm sóc sau khi thay khớp háng bán phần như thế nào?
- 10 Chi phí thay khớp háng bán phần là bao nhiêu?
- 11 Điều trị thay khớp háng bán phần ở đâu?
- 12 Câu hỏi thường gặp
Tổng quan về khớp háng
Khớp háng là một trong những khớp lớn nhất cơ thể nằm giữa xương đùi và xương chậu, gồm 2 phần là chỏm xương đùi hình cầu và ổ cối của xương chậu lớn. Trên bề mặt 2 xương này là lớp mô trơn, hay còn được gọi là sụn khớp, giúp khớp cử động dễ dàng.
Khớp háng là bộ phận quan trọng hỗ trợ nâng đỡ trọng lượng của cơ thể và cần thiết cho các chuyển động bao gồm đi, đứng và vận động. Bất kỳ chấn thương hay bệnh lý nào liên quan đến khớp háng đều có thể gây đau và ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống sinh hoạt hàng ngày.
Thay khớp háng nhân tạo trở thành một trong những phương pháp cải tiến mở ra cơ hội cho các bệnh nhân thoát khỏi những cơn đau dai dẳng và hồi phục được khả năng vận động. Trao đổi với bác sĩ chuyên khoa để biết thêm thông tin:
Phẫu thuật thay khớp háng bán phần là gì?
Phẫu thuật thay khớp háng là một phương pháp phẫu thuật trong đó bác sĩ loại bỏ các bộ phận bị tổn thương của khớp háng và thay thế bằng khớp nhân tạo mới. Những bộ phận nhân tạo này bắt chước chức năng của khớp háng bình thường và được chia thành 2 loại là thay khớp háng toàn phần và bán phần.
Thay khớp háng toàn phần
Phương pháp này thay thế cả hai thành phần là chỏm xương đùi và ổ cối của xương chậu. Sau khi hoàn thành, các bộ phận khớp hoạt động liền mạch với nhau giúp chuyển động cải thiện đáng kể. Những bệnh nhân cần thực hiện phẫu thuật thay khớp háng toàn phần thường bị viêm xương khớp từ trung bình đến nặng, viêm khớp dạng thấp hoặc các tổn thương khớp háng nghiêm trọng.
Thay khớp háng bán phần
Thay khớp háng bán phần là phẫu thuật ít xâm lấn hơn, thay thế chỉ chỏm xương đùi và giữ nguyên ổ khớp háng của người bệnh. Thông thường, những bệnh nhân phù hợp với phương pháp này là những bệnh nhân có tổn thương xương hông, khớp háng và ổ xương chậu vẫn còn khỏe mạnh. Thay khớp háng bán phần gồm 2 loại:
Có 2 loại thay khớp háng bán phần bao gồm:
- Phẫu thuật thay khớp háng bán phần đơn cực
Bao gồm một đầu chỏm Austin Moore được gắn chắc chắn vào thân chuôi xương đùi. Việc thay khớp háng đơn cực hiếm khi được thực hiện và hầu hết đều là phẫu thuật lưỡng cực.
- Phẫu thuật thay khớp háng bán phần lưỡng cực
Trong phẫu thuật thay khớp háng lưỡng cực, đầu chỏm Bipolar của xương đùi bao gồm 2 khối cầu. Một khối cầu kim loại nhỏ quay tròn bên trong khối cầu kim loại lớn được phủ ở giữa bởi 1 lớp đệm nhựa polyetylen giúp bề mặt quay được trơn tru, hạn chế tình trạng ma sát. Thiết kế lưỡng cực mang lại sự ổn định, chuyển động cao hơn và cũng giúp bảo vệ sụn khớp.
Giữa thay khớp háng bán phần và toàn phần, nên lựa chọn phương pháp nào?
Quyết định giữa thay khớp háng toàn phần và bán phần phụ thuộc vào một số yếu tố bao gồm:
- Loại chấn thương
Yếu tố đầu tiên và quan trọng nhất là loại chấn thương bạn mắc phải. Nếu bị tổn thương ở cả chỏm xương đùi và ổ cối, bạn sẽ cần phải thực hiện phẫu thuật thay khớp háng toàn phần. Ngược lại, nếu chỉ bị tổn thương ở đầu xương đùi, bác sĩ sẽ đề nghị thay khớp háng bán phần.
- Tuổi
Thay khớp háng bán phần thường được khuyến nghị cho những bệnh nhân lớn tuổi và những người mắc bệnh mãn tính vì mất ít máu hơn và cần ít thời gian phẫu thuật hơn cho loại phẫu thuật này.
- Sức khỏe tổng quát
Sức khỏe tổng thể của bạn cũng rất quan trọng khi lựa chọn thay khớp háng bán phần và toàn phần. Vì thay khớp háng toàn phần là một phẫu thuật lớn hơn đòi hỏi nhiều thời gian phẫu thuật và chữa lành hơn nên nó tác động đến cơ thể nhiều hơn so với thay khớp háng bán phần.
- Hoạt động thể chất
Tương tự như vậy, các phẫu thuật thay khớp háng bán phần phù hợp hơn với những người ít hoạt động thể chất và sẽ không gây căng thẳng đáng kể cho khớp trong suốt quãng đời còn lại của họ. Thay khớp háng toàn phần phù hợp hơn với những người trẻ tuổi và năng động hơn vì nó mang lại chức năng lâu dài tốt hơn.
Trao đổi với bác sĩ chuyên khoa để biết thêm thông tin:
Cấu tạo khớp háng nhân tạo bán phần
Có nhiều loại khớp háng nhân tạo bán phần với các loại chất liệu và kích cỡ khác nhau, nhưng cấu tạo chung có 2 phần:
- Phần chuôi xương đùi
Là phần đóng vào lòng tủy của xương đùi, thân chuôi có các khứa giúp tăng độ bám dính vào thân xương đùi, đỉnh chuôi có cổ gắn với phần chỏm nhân tạo.
- Phần chỏm xương đùi nhân tạo
Có chất liệu là kim loại hoặc gốm được lót một lớp polyetylen tạo bề mặt trơn, giảm hao mòn khi gắn với ổ cối tự nhiên của cơ thể.
Bên cạnh đó, trong phẫu thuật thay khớp háng bán phần, bác sĩ có thể sử dụng thêm xi măng sinh học là một chất kết dính cấu trúc kim loại vào xương hoặc chất lấp vào khoảng trống khuyết xương. Trường hợp thay khớp háng bán phần có xi măng khi bệnh nhân lớn tuổi có tình trạng loãng xương hoặc có chấn thương mất xương cần bù.
Chỉ định thay khớp háng bán phần
Những bệnh nhân bị viêm khớp hoặc xơ cứng xương làm ảnh hưởng đến tính toàn vẹn của xương khớp có thể lựa chọn thay khớp háng bán phần nếu tình trạng của họ không quá nghiêm trọng. Phẫu thuật này được lựa chọn nhờ thuận lợi ở việc chỉ thay thế những vùng bị tổn thương và phần lớn khớp tự nhiên được bảo tồn.
Phẫu thuật thay khớp háng bán phần còn được thực hiện đa số trong trường hợp chấn thương gãy cổ xương đùi hoặc gãy mấu chuyển xương đùi ở người già hoặc những người tổn thương khớp háng thể trạng yếu không thực hiện được phẫu thuật thay khớp háng toàn phần.
Mô tả quá trình thay khớp háng bán phần
Đánh giá trước phẫu thuật
Trước khi phẫu thuật, bệnh nhân phải được đánh giá kỹ lưỡng bao gồm khám thực thể, xem xét bệnh sử, xét nghiệm hình ảnh, xét nghiệm máu,… Đánh giá này giúp bác sĩ đánh giá sức khỏe tổng thể và xác định xem bệnh nhân có phù hợp với phương pháp phẫu thuật thay khớp háng bán phần hay không.
Quá trình phẫu thuật
Phẫu thuật thay khớp háng bán phần có thể sẽ gây mê toàn thân hoặc lựa chọn gây tê tủy sống, gồm 4 bước:
- Bước 1: Thực hiện vết mổ ở bên hông (cách tiếp cận sau) hoặc vết mổ ở phía trước hông (cách tiếp cận trước) đến khi nhìn thấy khớp.
- Bước 2: Bác sĩ cẩn thận loại bỏ phần bị tổn thương của khớp háng, thường là đầu trên của xương đùi và giữ lại phần ổ cối nguyên vẹn.
- Bước 3: Phần xương đùi sẽ được tạo hình lại và lấp khớp nhân tạo mới vào.
- Bước 4: Vết mổ được đóng lại bằng chỉ khâu hoặc ghim cùng với băng vô trùng.
Đánh giá sau phẫu thuật
Sau phẫu thuật bệnh nhân sẽ được dùng thuốc giảm đau và theo dõi vết thương vài tuần bởi các nhân viên y tế. Ngoài ra, vật lý trị liệu là phần cực kì quan trọng trong quá trình hồi phục vết thương và làm quen với khớp háng nhân tạo mới.
Tìm kiếm và tham khảo một số bệnh viện lớn có cung cấp dịch vụ này:
Lợi ích của việc thay khớp háng bán phần
Thay khớp háng bán phần chủ yếu được thực hiện ở những bệnh nhân cao tuổi mắc nhiều bệnh và khả năng vận động hạn chế. Qua đó, những lợi ích có thể có được khi thực hiện phẫu thuật bao gồm:
Giảm đau
Bằng cách thay thế khớp háng bị tổn thương, các cơn đau mãn tính có thể giảm đáng kể khi các phương pháp bảo tồn khác như không còn hiệu quả khi sử dụng thuốc giảm đau.
Cải thiện khả năng vận động
Với mục đích khôi phục lại khớp háng, phương pháp này giúp khả năng vận động và cử động tốt hơn như là khả năng đi lại, leo cầu thang hay tham gia các hoạt động hàng ngày khác.
Thời gian hồi phục ngắn hơn so với phẫu thuật thay khớp háng toàn phần
Thời gian phẫu thuật thay khớp háng bán phần ngắn hơn và mất ít máu hơn so với thay khớp háng toàn phần, thường chỉ kéo dài khoảng một giờ. Khi đó, các biến chứng liên quan đến phẫu thuật có thể giảm đi.
Thời gian sử dụng lâu dài
Theo thống kê, một khớp háng nhân tạo nếu làm đúng kỹ thuật, thực hiện đúng chỉ định và phác đồ hướng dẫn của bác sĩ thì có thể sử dụng tốt trong khoảng 15 năm. Tuy nhiên, để đạt kết quả tốt còn tùy thuộc vào cơ thể, quá trình chăm sóc và mức độ vận động tích cực của bệnh nhân.
Rủi ro và biến chứng khi phẫu thuật thay khớp háng bán phần
Phẫu thuật thay khớp háng bán phần có một số rủi ro tiềm ẩn thường gặp như là:
- Sự nhiễm trùng: Khả năng bị nhiễm trùng sau phẫu thuật thay khớp háng bán phần là 1%, nhưng nếu xảy ra thì biến chứng sẽ rất nghiêm trọng, thậm chí cần phải phẫu thuật lại.
- Huyết khối tĩnh mạch sâu: Bất kỳ phẫu thuật nào ở chân đều làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông trong tĩnh mạch chân. Cục máu đông có khả năng di chuyển theo dòng máu đến phổi gây thuyên tắc phổi và đe dọa đến tính mạng.
- Trật khớp: Khối cầu thay chỏm xương đùi có thể trượt ra khỏi ổ cối gây trật khớp khi mô liên kết ở khớp đang lành. Do đó, việc chăm sóc sau khi phẫu thuật là vô cùng quan trọng.
Chăm sóc sau khi thay khớp háng bán phần như thế nào?
Quá trình hồi phục hoàn toàn sau phẫu thuật thay khớp háng bán phần thay đổi tùy theo tình trạng từng người, nhưng hầu hết đều tiến triển tốt trong 3 tháng. Theo thời gian, các cơn đau và cứng khớp giảm dần, bệnh nhân nên nỗ lực tập luyện các bài tập về tư thế, khả năng chịu trọng lực và vận động cơ thể thích hợp. Hai bài tập quan trọng với khớp háng là đi bộ và đạp xe tại chỗ.
Ngoài ra, các biện pháp hỗ trợ phục hồi khác có thể thử:
- Dùng đá bọc trong khăn để kiểm soát cơn đau và sưng khi không dùng thuốc
- Giữ chân bị bệnh hướng về phía trước khi đứng hoặc ngồi
- Chườm nóng trước khi tập thể dục
- Sử dụng ghế đẩu hoặc ghế cao khi vào bếp.
Bên cạnh đó, những điều cần tránh sau thay khớp háng bán phần:
- Bắt chéo chân ở đầu gối
- Nâng đầu gối cao hơn hông
- Nghiêng về phía trước khi ngồi
- Cúi xuống khi nằm
- Uốn cong 90 độ từ thắt lưng
- Xoay bàn chân ra ngoài hoặc vào trong khi uốn cong.
Điều quan trọng cần nắm là luôn tuân thủ các hướng dẫn của bác sĩ về chăm sóc vết thương, sử dụng thuốc, thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh và tham gia đầy đủ các buổi tập vật lý trị liệu để đảm bảo phục hồi sức lực, độ linh hoạt và ổn định của khớp mới.
Chi phí thay khớp háng bán phần là bao nhiêu?
Chi phí là mối bận tâm lớn nhất của hầu hết người bệnh có nhu cầu thực hiện phẫu thuật thay khớp háng bán phần. Tùy theo loại khớp nhân tạo được lựa chọn phù hợp cho bệnh nhân, cơ sở thực hiện phẫu thuật và các khoản chi phí xét nghiệm, kiểm tra trước khi phẫu thuật mà tổng chi phí cần cho mỗi bệnh nhân khác nhau. Thông thường dao động khoảng 100 – 200 triệu/ca phẫu thuật.
Bảo hiểm y tế Việt Nam có thể sử dụng cho phương pháp phẫu thuật thay khớp háng bán phần. Bảo hiểm có thể chi trả từ 80% – 100% theo các điều kiện quy định. Do đó, bệnh nhân có thể giảm bớt gánh nặng hơn khi có chỉ định phẫu thuật này.
Điều trị thay khớp háng bán phần ở đâu?
Phẫu thuật thay khớp háng bán phần là một kĩ thuật khó đòi hỏi bác sĩ có trình độ chuyên môn và kinh nghiệm cao cũng như cơ sở y tế phải có trang thiết bị, vật liệu tốt đáp ứng được nhu cầu ca mổ phức tạp.
Các bệnh viện công lập uy tín có thể thực hiện phẫu thuật như bệnh viện Chợ Rẫy, bệnh viện Chấn thương chỉnh hình, bệnh viện Việt Đức,…
Ngoài ra, bệnh nhân có thể lựa chọn các bệnh viện tư nhân có dịch vụ và chuyên môn tốt để có thể tiếp cận phẫu thuật nhanh hơn.
- Bệnh viện FV – Quận 7, TPHCM
Bệnh viện FV được thành lập vào tháng 3/2003 bởi bác sĩ Jean-Marcel Guillon cùng một nhóm bác sĩ người Pháp cùng chung hoài bão mang dịch vụ y tế tiêu chuẩn quốc tế vào Việt Nam.
Là bệnh viện đầu tiên ở miền Nam Việt Nam đạt chứng nhận chất lượng JCI, FV khẳng định uy tín suốt thời gian qua nhờ đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế hàng đầu cùng đội ngũ bác sĩ có tay nghề cao trong lĩnh vực chấn thương chỉnh hình.
- Bệnh viện Quốc tế City – City International Hospital (CIH) – Bình Tân, TPHCM
Bệnh viện Quốc tế City (CIH) là Bệnh viện đa khoa cao cấp đầu tiên của Khu Y tế kỹ thuật cao, cam kết cung cấp các dịch vụ y tế đẳng cấp quốc tế tại Việt Nam và đảm bảo tất cả bệnh nhân được chăm sóc chu đáo trong quá trình điều trị tại bệnh viện.
- Bệnh Viện Đa Khoa Quốc Tế Thu Cúc – Cơ sở 216 Trần Duy Hưng – Hà Nội
Thành lập từ năm 2011, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thu Cúc là bệnh viện đứng Top 3 bệnh viện tư và Top 5 toàn bệnh viện có điểm chất lượng dẫn đầu Hà Nội. Đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu y đức và luôn được khách hàng đánh giá cao.
Câu hỏi thường gặp
Thay khớp háng bao lâu thì quan hệ được?
Thời điểm thích hợp để quan hệ sau khi thay khớp háng có thể thay đổi tùy theo tiến trình hồi phục của từng cá nhân. Do đó cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để có những hướng dẫn cụ thể phù hợp. Bác sĩ sẽ xem xét các yếu tố khác nhau như sức khỏe tổng thể của bạn, loại phẫu thuật được thực hiện và mức độ hồi phục của bệnh nhân.
Thay khớp háng có nguy hiểm không?
Phẫu thuật thay khớp háng, giống như bất kỳ thủ tục phẫu thuật nào, đều có những rủi ro và biến chứng tiềm ẩn. Tuy nhiên, nó thường được coi là một biện pháp can thiệp an toàn và hiệu quả cho những người bị đau khớp nghiêm trọng và có vấn đề về vận động. Những rủi ro và biến chứng liên quan đến phẫu thuật thay khớp háng có thể bao gồm nhiễm trùng, đông máu, trật khớp, tổn thương dây thần kinh,…
Sự an toàn phụ thuộc vào các yếu tố bao gồm sức khỏe tổng thể của bệnh nhân, kỹ năng và kinh nghiệm của bác sĩ phẫu thuật cũng như việc tuân thủ chế độ chăm sóc và phục hồi sau phẫu thuật thích hợp.
Thay khớp háng hết bao nhiêu tiền?
Chi phí của một ca phẫu thuật thay khớp háng có thể thay đổi đáng kể tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm loại khớp nhân tạo được sử dụng, cơ sở y tế, chi phí kiểm tra, xét nghiệm trước khi phẫu thuật, chi phí dịch vụ,… và có sử dụng bảo hiểm y tế hay không. Thông thường, tổng chi phí chưa trừ bảo hiểm y tế dao động khoảng 100 – 200 triệu.
Mổ thay khớp háng kiêng ăn gì?
Sau phẫu thuật thay khớp háng, điều quan trọng là duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng để hỗ trợ quá trình phục hồi của bệnh nhân. Mặc dù không có loại thực phẩm cụ thể nào cần tránh hoàn toàn nhưng có một số thực phẩm cần hạn chế sử dụng bao gồm:
– Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn như thức ăn nhanh, đồ ăn đóng gói, nước uống đóng chai và thịt chế biến sẵn. Những thực phẩm này có thể góp phần gây viêm và cản trở quá trình phục hồi của bạn.
– Duy trì chế độ ăn uống cân bằng từ các nhóm thực phẩm khác nhau như protein, chất béo lành mạnh, chất xơ và vitamin,…
– Uống đủ nước để hỗ trợ các chức năng cơ thể và thúc đẩy quá trình chữa lành. – Tránh đồ uống quá nhiều đường, cafein, chất kích thích.
Mổ thay khớp háng bao lâu thì đi được?
Thời gian đi lại sau phẫu thuật thay khớp háng có thể khác nhau ở mỗi người. Hầu hết bệnh nhân được khuyến khích bắt đầu đi với sự trợ giúp của chuyên gia vật lý trị liệu. Thông thường mất khoảng 4 – 6 tuần.
Hy vọng qua bài viết này, mọi người sẽ có thêm thông tin đáng tin cậy về phẫu thuật thay khớp háng bán phần. Bài viết được tham khảo ý kiến của bác sĩ và các nguồn tin cậy trong và ngoài nước.
Tuy nhiên, Doctor có sẵn khuyến khích mọi người tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để được tư vấn cụ thể hơn.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8407378/
- https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/hip-replacement/about/pac-20385042
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/hip-replacement-2#summary
- https://www.healthline.com/health/hemiarthroplasty#outlook
- https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/17102-hip-replacement
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6376618/
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0020138302000414
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/bipolar-hemiarthroplasty#summary
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17493410/
