Thoái hóa khớp là tình trạng về khớp mãn tính phổ biến nhất, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Bài viết sau đây của Docosan sẽ cung cấp những thông tin quan trọng về căn bệnh thoái hóa khớp như triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị.
Tóm tắt nội dung
Nguyên nhân gây ra thoái hóa khớp
Thoái hóa khớp gây ra do tổn thương khớp. Sự tổn thương này có thể tích tụ theo thời gian, đó là lý do tại sao tuổi tác là một trong những nguyên nhân chính khiến khớp bị tổn thương dẫn đến thoái hóa khớp. Càng lớn tuổi, khớp càng bị hao mòn nhiều hơn.
Sụn là một chất dẻo và dai, mềm hơn xương, giúp bảo vệ các đầu xương trong khớp và cho phép đầu xương di chuyển dễ dàng. Khi sụn bị phá vỡ, các bề mặt xương này trở nên rỗ và gồ ghề. Điều này có thể gây đau trong khớp và kích ứng các mô xung quanh. Sụn bị hư hỏng không thể tự phục hồi do sụn không chứa bất kỳ mạch máu nào.
Khi sụn bị mài mòn hoàn toàn, bộ đệm mà nó cung cấp sẽ biến mất, cho phép tiếp xúc giữa xương với xương gây đau dữ dội, kèm theo các triệu chứng khác liên quan đến viêm khớp.
Các nguyên nhân khác làm tổn thương khớp bao gồm:
- Sụn rách
- Trật khớp
- Chấn thương dây chằng
Ngoài ra, dị tật khớp, béo phì, tư thế xấu, các yếu tố về tiền sử gia đình và giới tính cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh thoái hóa khớp.
Triệu chứng thoái hóa khớp
Thoái hóa khớp có thể xảy ra ở bất kỳ khớp nào. Tuy nhiên, các khu vực thường bị ảnh hưởng nhất của cơ thể bao gồm:
- Tay
- Cánh tay
- Đầu gối
- Hông
- Cột sống, thường ở cổ hoặc lưng dưới
Các triệu chứng phổ biến nhất của viêm xương khớp bao gồm:
- Đau đớn (cảm giác khó chịu khi dùng ngón tay ấn vào khu vực này).
- Cứng khớp.
- Viêm.
Khi viêm khớp tiến triển nặng, cơn đau kèm theo có thể trở nên dữ dội hơn. Theo thời gian, sưng khớp và khu vực xung quanh cũng có thể xảy ra. Nhận biết các triệu chứng ban đầu của viêm khớp có thể giúp bạn kiểm soát tình trạng bệnh tốt hơn.
Thoái hóa khớp nghiêm trọng
Thoái hóa khớp nghiêm trọng là một tình trạng tiến triển với năm giai đoạn, từ 0 đến 4. Giai đoạn đầu tiên (0) đại diện cho một khớp bình thường. Giai đoạn 4 biểu hiện viêm khớp nặng. Không phải ai bị thoái hóa khớp cũng sẽ chuyển sang giai đoạn 4. Tình trạng bệnh thường ổn định rất lâu trước khi đến giai đoạn này.
Những người bị thoái hóa khớp nặng có tình trạng mất sụn trên diện rộng hoặc hoàn toàn ở một hoặc nhiều khớp. Ma sát giữa xương và xương có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng như:
- Sưng và viêm: Lượng chất lỏng hoạt dịch trong khớp có thể tăng lên. Thông thường, chất lỏng này giúp giảm ma sát trong quá trình chuyển động. Tuy nhiên, với lượng lớn hơn, nó có thể gây sưng khớp. Các mảnh sụn bị vỡ cũng có thể trôi trong chất lỏng hoạt dịch, làm bệnh nhân đau và sưng.
- Tăng cảm giác đau: Bạn có thể cảm thấy đau khi thực hiện các hoạt động và kể cả khi bạn nghỉ ngơi. Mức độ đau tăng dần theo từng ngày hoặc sưng nhiều hơn ở các khớp nếu bạn đã vận động nhiều trong ngày.
- Giảm phạm vi chuyển động: Bạn cũng có thể không cử động được do cứng hoặc đau khớp.
- Không ổn định khớp: Các khớp của bạn có thể trở nên kém ổn định hơn. Ví dụ, nếu bạn bị thoái hóa khớp nặng ở đầu gối, bạn có thể đột ngột khó cử động.
- Các triệu chứng khác: Khi khớp tiếp tục bị mòn, yếu cơ, gai xương và biến dạng khớp cũng có thể xảy ra.
Tổn thương khớp do thoái hóa khớp nặng không thể hồi phục nhưng điều trị có thể giúp giảm các triệu chứng.
Điều trị thoái hóa khớp
Phương pháp điều trị thoái hóa khớp phần lớn sẽ được xác định bởi mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và vị trí của chúng.
Điều trị thoái hóa khớp bằng thuốc
Một số loại thuốc điều trị viêm khớp khác nhau có thể giúp giảm đau hoặc sưng tấy, bao gồm:
- Thuốc uống giảm đau: Tylenol (acetaminophen) và các loại thuốc giảm đau khác giúp giảm đau nhưng không gây sưng.
- Thuốc giảm đau tại chỗ: Các sản phẩm này có sẵn dưới dạng kem, gel và miếng dán. Chúng giúp làm tê vùng khớp và có thể giảm đau, đặc biệt là đối với những cơn đau do viêm khớp nhẹ.
- NSAID (thuốc chống viêm không steroid): NSAID như Advil (ibuprofen) và Aleve (naproxen) giúp giảm sưng và giảm đau.
- Cymbalta: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống trầm cảm Cymbalta (duloxetine) cho bạn để giúp giảm đau viêm khớp.
- Thuốc corticoid: Các loại thuốc kê đơn này có sẵn ở dạng uống. Chúng cũng có thể được tiêm trực tiếp vào khớp.
Ngoài ra, những cách điều trị khác bao gồm: Châm cứu, vật lý trị liệu, liệu pháp xoa bóp.
Phương pháp điều trị thoái hóa khớp tại nhà
Các phương pháp điều trị tại nhà và thay đổi lối sống cho viêm khớp bao gồm:
- Tập thể dục: Hoạt động thể chất giúp tăng cường các cơ xung quanh khớp và có thể giúp giảm cứng khớp. Cố gắng vận động cơ thể ít nhất 20 đến 30 phút, có thể cách ngày. Chọn các hoạt động nhẹ nhàng, ít tác động, chẳng hạn như đi bộ hoặc bơi lội. Thái cực quyền và yoga cũng có thể cải thiện tính linh hoạt của khớp và giúp kiểm soát cơn đau.
- Giảm cân: Thừa cân có thể gây căng thẳng cho khớp và gây đau. Giảm cân giúp giảm áp lực này và giảm đau. Cân nặng hợp lý cũng có thể làm giảm nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe khác, chẳng hạn như bệnh tiểu đường và bệnh tim.
- Ngủ đủ giấc: Cơ bắp của bạn được nghỉ ngơi có thể làm giảm sưng và viêm. Ngủ đủ giấc vào ban đêm cũng có thể giúp bạn kiểm soát cơn đau hiệu quả hơn.
- Liệu pháp nhiệt và lạnh: Bạn có thể thử nghiệm liệu pháp nhiệt hoặc lạnh để giảm đau và cứng cơ. Chườm lạnh hoặc nóng lên các khớp bị đau trong 15 đến 20 phút nhiều lần mỗi ngày.
- Các bài tập cho xương khớp: Các bài tập kéo giãn nhẹ nhàng có thể rất hữu ích cho những người bị viêm khớp, đặc biệt nếu bạn bị cứng hoặc đau ở đầu gối, hông hoặc lưng, giúp cải thiện khả năng vận động và phạm vi chuyển động.
Hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu để đảm bảo những bài tập đó phù hợp với bạn.
Thoái hóa khớp nên ăn gì?
Nếu bạn bị thoái hóa khớp, chế độ ăn uống và dinh dưỡng là đặc biệt quan trọng. Trước hết, bạn sẽ cần giữ trọng lượng của mình ở mức hợp lý để giảm áp lực không cần thiết lên khớp.
Có nghiên cứu cho rằng một số loại thoái hóa khớp, chẳng hạn như thoái hóa khớp gối cải thiện khi xây dựng chế độ ăn nhiều flavonoid – chất dinh dưỡng có trong trái cây và rau quả. Ngoài ra, các chất chống oxy hóa được tìm thấy trong nhiều loại trái cây và rau quả cũng có thể giúp chống lại các gốc tự do do viêm. Các gốc tự do là những phân tử có thể gây tổn thương tế bào.
Bạn nên bổ sung những loại thực phẩm chứa các chất này trong chế độ ăn:
- Vitamin C
- Vitamin D
- Beta-caroten
- Axit béo omega-3
Phòng ngừa thoái hóa khớp
Các mẹo sau có thể giúp bạn giảm các yếu tố rủi ro mắc bệnh thoái hóa khớp:
- Theo dõi cân nặng của bạn: Giữ chỉ số cơ thể (BMI) của bạn trong phạm vi phù hợp với chiều cao và giới tính của bạn.
- Giữ một chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn nhiều loại thực phẩm lành mạnh, đặc biệt là rau và trái cây tươi.
- Nghỉ ngơi đầy đủ: Cho cơ thể bạn nghỉ ngơi và ngủ đầy đủ.
Nếu bạn bị tiểu đường, việc kiểm soát lượng đường trong máu cũng có thể giúp kiểm soát nguy cơ mắc bệnh viêm khớp.
Bác sĩ khám điều trị thoái hóa khớp
Bệnh nhân nên được thăm khám và chẩn đoán bởi các bác sĩ vật lý trị liệu giỏi.
- Bác sĩ Nguyễn Văn Phúc là bác sỹ chuyên khoa về chuyên ngành trị liệu thần kinh cột sống, xương khớp thăm khám cho bệnh nhân tại Hà Nội.
- Phòng khám Đa khoa Quốc tế Golden Healthcare là một trong những trung tâm khám bệnh chất lượng cao và đáng tin cậy tại TP. HCM. – Tân Bình, TP.HCM.
- Bệnh Viện Đa Khoa Hồng Hà cung cấp gần như toàn diện các dịch vụ thăm khám chữa bệnh với gần 20 chuyên khoa. – Đống Đa, Hà Nội.
Bài viết đã cung cấp những thông tin quan trọng như thoái hóa khớp là gì, nguyên nhân, triệu chứng và điều trị. Thoái hóa khớp là căn bệnh gây nhiều ảnh hưởng đến người bệnh, tuy nhiên có thể làm giảm các triệu chứng nếu được điều trị phù hợp. Hãy liên hệ với bác sĩ nếu bạn cần được tư vấn và điều trị phù hợp với tình trạng cá nhân.
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
Nguồn tham khảo: healthline
