Với một số người, sở hữu làn da đẹp không phải là điều dễ dàng.Theo thời gian, da mặt của bạn sẽ gặp rất nhiều vấn đề: mụn, nám, tàn nhang, nếp nhăn, không đều màu… Nám da hiện đang là nỗi lo của rất nhiều phụ nữ, đặc biệt là những phụ nữ bước sang tuổi 30. Để việc điều trị thuận lợi bạn phải hiểu về nám da. Vì thế, bài viết sau đây của Doctor có sẵn sẽ cung cấp thông tin tổng quan về nám da mong muốn giúp chị em phụ nữ trị nám hiệu quả.
Tóm tắt nội dung
Nám da là gì?
Một làn da trắng mịn, đều màu là mong ước của mọi cô gái. Tuy nhiên, không phải ai cũng sở hữu một nước da tuyệt vời như vậy. Dù bạn chăm sóc cẩn thận nhưng theo thời gian, sự thay đổi của cơ thể, thói quen sinh hoạt… khiến cho da trở nên xấu đi, gặp rất nhiều vấn đề không thể điều trị được trong đó có nám.
Nám da là tình trạng da xuất hiện những mảng màu nâu hoặc màu xám nâu trên da do sự gia tăng của sắc tố melanin. Melanin là sắc tố quyết định màu da, mắt và tóc của người và động vật. Sắc tố này được coi là kẻ thù của làn da khiến cho da sạm nám, không đều màu tuy nhiên melanin cũng được coi là anh hùng có công trong việc bảo vệ da.
Vì sao lại có sự trái ngược như vậy? Nguyên nhân là do. Da khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, bụi bẩn hoặc sử dụng mỹ phẩm chứa hóa chất độc hại, thay đổi nội tiết…sẽ bị tổn thương. Để bảo vệ làn da, cơ thể sẽ gia tăng sản xuất melanin và đẩy lên bề mặt da giúp chống lại các ảnh hưởng xấu từ môi trường thiên nhiên, các tia cực tím. Từ đó, làn da được bảo vệ, hạn chế cháy sạm, thô ráp, nám đặc biệt là ung thư da.
Như vậy, bên cạnh việc quy định màu da, melanin được xem như là màng chắc giúp bảo vệ da khỏi những tác nhân gây hại bên ngoài, đóng vai trò chống nắng và bảo vệ làn da khỏi tia UV.Tuy nhiên, khi melanin được sản xuất quá mức do tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời hoặc thay đổi nội tiết, chúng sẽ tích tụ lại tại một vùng nhất định trên da gây ra hiện tượng nám da, làm mất thẩm mỹ khiến cho chị em thiếu tự tin, ngại tiếp xúc với mọi người xung quanh.
Nám da mặt là loại nám da hay gặp nhất, những mảng nám có thể xuất hiện trên da mặt, môi, trán, cằm, sóng mũi. Ngoài ra, nám da cũng có thể gặp ở những vị trí khác nhau trên cơ thể, đặc biệt là vùng da thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời như da vùng cánh tay hay cổ.
Nám da xuất hiện ở phụ nữ nhiều hơn so với đàn ông. Điều này là do sự thay đổi nội tiết tố diễn ra ở nữ nhiều hơn so với nam, làn da của nam giới cũng dày hơn so với nữ, nên ít bị ảnh hưởng bởi ánh nắng mặt trời, môi trường, không khí..khiến cho melanin không bị tăng nhiều để dẫn đến việc hình thành đốm nám. Ngoài ra, phụ nữ sử dụng mỹ phẩm nhiều và thường xuyên hơn và đây cũng là một nguyên nhân gây ra nám.
Chị em phụ nữ, những người vốn đã yêu thích cái đẹp trở nên e ngại, mất tự tin khi bị nám nhất là bị nám da mặt. Nhiều người chi rất nhiều tiền, thời gian và công sức nhưng hiệu quả mang lại không như mong muốn. Hãy cùng tìm hiểu kĩ hơn về hiện tượng này để biết cách xử lý đúng cách.
Phân biệt 3 loại nám da
Điều trị nám da chưa bao giờ là việc dễ dàng với tất cả mọi người. Để có phương pháp đúng và hiệu quả bạn cần phải biết mình đang mắc phải loại nào.Nám da có nhiều loại, mà khả năng nhận biết các loại nám giúp cho việc điều trị diễn ra tốt hơn. Sau đây là các loại nám thường gặp:
Nám mảng
Là vùng da trên gò má xuất hiện 1 mảng màu nâu nhạt, nám này xuất hiện do phản ứng với thuốc hay mỹ phẩm, hoặc tác hại của ô nhiễm môi trường và ánh nắng mặt trời lên trên bề mặt da. Có thể công việc làm cho bạn căng thẳng, mệt mỏi, hay sử dụng thuốc tránh thai trong một thời gian dài cũng là nguyên nhân gây nên nám mảng. Nhưng nám da này không sâu (hay còn gọi là nám không chân) nên việc trị liệu sẽ dễ dàng và nhanh chóng hơn.
Nám chân sâu
Có nguyên nhân từ bên trong cơ thể do nội tiết tố thay đổi, hoặc đối với những phụ nữ đang mang thai và tiền mãn kinh, biểu hiện của loại nám này trên bề mặt da là những đốm nâu sẫm màu nên nám sâu cũng được hiểu là loại nám đốm. Nếu làn da không được chăm sóc và bảo vệ đúng cách, thì nám sẽ ngày càng tăng sắc tố, biểu hiện là những đốm nâu ngày càng sậm màu.
Nám hỗn hợp
Nám hỗn hợp là tình trạng kết hợp giữa 2 loại nám mảng và nám đốm. Việc điều trị loại nám này cần nhiều thời gian và áp dụng công nghệ hiện đại.
Xem thêm: Bệnh nám nội tiết: Nguyên nhân, điều trị và phòng ngừa
Phân biệt nám với tàn nhang như thế nào?
Các vết đốm do nám da
Nám da là các đốm sẫm màu với nhiều mức độ đậm nhạt. Thường xuất hiện đối xứng 2 bên má, môi trên, cằm, trán,… Nám da đặc trưng bởi màu sắc sẫm, nâu hoặc thâm vàng, có nhiều kích thước nhưng thường lớn hơn tàn nhang.
Các vết đốm do tàn nhang
Tàn nhang cũng là tình trạng tăng sắc tố, tuy nhiên không giống như nám da có màu sắc khá đặc trưng, tàn nhang có màu sắc đa dạng hơn với màu nâu sẫm, nâu nhạt, vàng, đỏ, xám, đen. Đậm độ tàn nhang thay đổi theo cường độ ánh sáng mặt trời, vậy nên mùa hè thì tàn nhang đậm hơn mùa đông. Kích thước của tàn nhang thường nhỏ hơn so với nám da, các đốm có thể nhỏ như đầu tăm cho đến hạt vừng.
Nguyên nhân nám da là gì?
Có rất nhiều nguyên nhân gây nám da, Mỗi nguyên nhân sẽ có cách điều trị phù hợp. Sau đây là một số nguyên nhân phổ biến gây nám da:
- Do tình trạng rối loạn nội tiết: Rối loạn hormone trong cơ thể chính là một trong những nguyên nhân gây ra nám phổ biến. Sự rối loạn chuyển hóa có thể dẫn đến sự tăng sinh quá mức của hắc sắc tố melanin trên da, thường gặp nhiều ở các đối tượng như người trong độ tuổi dậy thì, phụ nữ trong thai kỳ, phụ nữ sau sinh, nữ giới trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh.
- Do di truyền: Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng, những người có người thân trong gia đình bị các vấn đề về da như rối loạn sắc tố da, nám da, tàn nhang thì nguy cơ bị nám của họ cũng sẽ cao hơn rất nhiều so với người khác.
- Do tác động của ánh sáng mặt trời: Tia UV có trong ánh nắng mặt trời khi chiếu trực tiếp lên da có thể làm phá hủy tế bào da, làm vỡ cấu trúc da, gây ra những ảnh hưởng trực tiếp đến da đồng thời kích thích sự tăng sinh bất thường của hắc sắc tố melanin. Vì thế, người bị nám da nếu thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng thì tình trạng nám sẽ lan rộng và nhanh hơn, khiến da khô, lão hóa và thậm chí có thể dẫn đến ung thư da.
- Do chế độ chăm sóc da không đúng cách: Lạm dụng quá nhiều các loại mỹ phẩm, tẩy lông mặt không đúng cách… cũng là một trong những nguyên nhân khiến da của bạn ngày càng suy yếu, hình thành những tổn thương da, dẫn đến tình trạng rối loạn sắc tố da và gây nám.
- Do căng thẳng tâm lý: Tâm lý bị căng thẳng, áp lực liên tục trong thời gian dài dễ dẫn đến tình trạng mất cân bằng hàm lượng Estrogen trong cơ thể. Estrogen tăng sinh quá mức sẽ kích thích sự phát triển của hắc sắc tố melanin, từ đó dẫn đến tình trạng nám da.
- Do chế độ sinh hoạt không khoa học: Thức khuya, ngủ không đủ giấc, thường xuyên sử dụng các sản phẩm chứa các chất kích thích có hại cho cơ thể như rượu, bia, cà phê, nước có ga, thuốc lá… là một trong những nguyên nhân gây nám da mặt phổ biến.
- Do tiếp xúc quá nhiều với ánh sáng xanh: Ánh sáng xanh khi dùng máy tính, tivi, điện thoại… có thể gây ra những ảnh hưởng có hại đối với da, khiến da bị tổn thương và suy yếu. Vậy nên, những người có tần suất sử dụng các thiết bị điện tử này quá nhiều có nguy cơ bị nám da cao hơn rất nhiều so với người khác.
- Do tiếp xúc với môi trường ô nhiễm: Vì tính chất công việc mà không ít người thường xuyên phải làm việc trong môi trường chứa nhiều khói bụi, hóa chất… cũng sẽ khiến da bị yếu đi, dễ nhiễm độc và có nguy cơ nám, tàn nhang cao.
- Sử dụng thuốc tránh thai: Không phải phụ nữ nào sử dụng thuốc tránh thai cũng bị nám da nhưng trên thực tế, tác động của thuốc tránh thai có ảnh hưởng đến nội tiết tố gây ra nám. Hiện tại trên thị trường có rất nhiều loại thuốc tránh thai, tuy nhiên, chưa có hãng nào khẳng định sản phẩm của mình sau khi sử dụng không gây ra nám. Chính vì vậy, bạn hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc dùng biện pháp tránh thai khác ngoài thuốc như: đặt vòng, cấy que, bao cao su…
Phương pháp điều trị nám da
Tùy vào cơ địa cũng như mức độ nám, loại nám mà mỗi người mắc phải, bác sĩ da liễu sẽ chỉ định các phương pháp điều trị cá nhân phù hợp. Sau đây là một số phương pháp điều trị nám thường gặp.
Dùng thuốc Tây
Bác sĩ da liễu sẽ kê đơn các loại thuốc bôi trị nám. Ngoài ra, để trị nám, mọi người thường dùng thêm các viên uống trắng da, viên uống chống oxy hóa, … trước khi sử dụng, bệnh nhân cần tham khảo ý kiến bác sĩ.
Khi sử dụng thuốc Tây y, các loại kem bôi theo đơn, bạn lưu ý sử dụng đúng theo liệu trình mà bác sĩ yêu cầu. Tuyệt đối không tự ý uống thêm thuốc hoặc bỏ thuốc khi chưa có sự đồng ý từ bác sĩ – điều này có thể gây ra một số tác dụng phụ không tốt cho da.
Retinol và tretinoin đều là dẫn xuất của vitamin A, giúp chống lão hóa, giảm nếp nhăn giúp cho bạn có một làn da sáng mịn, sạch sâu. Tuy nhiên, Tretinoin có nồng độ cao hơn retinol nên tác dụng mạnh hơn, khả năng kích thích sản sinh collagen và tái tạo làn da nhanh hơn retinol. Để điều trị nám da, bạn cũng có thể dùng Retinol hoặc tretinoin nhưng khi sử dụng bạn cần thăm khám bác sĩ da liễu xác định tình trạng nám da để sử dụng loại nào, nồng độ, liều lượng phù hợp, sử dụng đúng cách.
Tìm hiểu thêm: 5 cách trị nám tại nhà an toàn và hiệu quả
Các phương pháp trị nám công nghệ cao
Tùy vào nhu cầu và khả năng tài chính, không ít người chọn các thẩm mỹ viện để trị nám da bằng các phương pháp công nghệ cao như:
- Trị nám bằng laser: Tia laser sẽ phá vỡ cấu trúc của hắc sắc tố gây nám, tác động đến chân nám để có thể loại bỏ nám triệt để.
- Thay da sinh học: Sử dụng hóa chất thích hợp với da để loại bỏ các tế bào sừng hóa đồng thời kích thích khả năng tái tạo da.
- Đốt điện trị nám: Phương pháp này sẽ sử dụng các tia điện để phá vỡ cấu tạo của hắc sắc tố gây nám, tạo các vết thương giả để kích thích tái tạo và phục hồi da.
Các phương pháp điều trị nám da bằng công nghệ cao thường đem lại hiệu quả khá nhanh. Nhưng bạn cần lưu ý, hãy lựa chọn cho mình địa chỉ thẩm mỹ viện uy tín để trị nám bằng các phương pháp này.
Nếu như điều kiện kinh tế không cho phép hoặc bạn muốn điều trị tại nhà thì cũng có những nguyên liệu từ thiên nhiên giúp hạn chế, điều trị nám da. Tuy nhiên, việc điều trị tại nhà tốn rất nhiều thời gian và kết quả nhiều khi không được như mong đợi. Điều quan trọng là bạn cần phải kiên trì và có thể thực hiện song song với biện pháp điều trị của bác sĩ da liễu để đạt hiệu quả cao hơn.
Khi tìm nguyên liệu, bạn cũng cần phải tìm nguyên liệu an toàn, không chứa chất gây hại như thuốc trừ sâu, thuốc tăng trưởng…tránh tình trạng gây hại cũng như dị ứng trên da. Một số nguyên liệu bạn có thể dùng để điều trị nám tại nhà là: nha đam, cà chua, sữa chua, mật ong,da leo…Thường thì bạn đắp những loại thực phẩm này trên da trong thời gian 10-15 phút rồi rửa sạch với nước. Hoặc cũng có thể xông hơi mặt bằng sả, chanh, muối, tía tô…Phương pháp điều trị tại nhà này thường được các bà bầu áp dụng, vì sự an toàn không gây ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé.
Làm thế nào để phòng ngừa nám da?
Việc điều trị nám da cần thời gian dài và tốn kém, có những trường hợp còn không thể điều trị dứt điểm, gây mất thẩm mỹ, ảnh hưởng đến cuộc sống cũng như tinh thần. Tốt nhất, bạn nên có tư tưởng “phòng bệnh hơn chữa bệnh” từ sớm. Vì thế, chị em phụ nữ cần lưu ý những điểm sau đây, đồng thời duy trì thói quen sinh hoạt như sau để hạn chế nguy cơ bị nám da:
- Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời từ 10h đến 15h: Ánh nắng mặt trời chính là yếu tố chính làm tăng sản sinh sắc tố melanin gây nám da, nhất là vùng da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng như gò má, trán, tay, chân….Thời gian từ 10-15h là thời điểm ánh nắng mặt trời có cường độ mạnh nhất trong ngày, các tia bức xạ hoạt động mạnh có thể làm tổn thương làn da. Bạn nên tránh làm việc và tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá lâu. Vào mùa hè, tránh tắm nắng, phơi nắng nhiều tại bãi biển, hồ bơi.
- Bôi kem chống nắng: Trước khi ra ngoài bạn cần bôi kem chống nắng trước 15-30 phút, loại kem chống nắng được lựa chọn cần có chỉ số SPF tối thiểu là 30. Bạn cần bôi lại sau mỗi 2h hoặc nhiều lần hơn nếu da đổ nhiều mồ hôi hoặc đi bơi. Bạn hãy bôi kem chống nắng vào cả những ngày trời im mát hoặc dù chỉ ở trong nhà, không ra ngoài đường. Bởi tia UV có thể xuyên qua kính, vải áo chống nắng, bóng râm để gây hại cho làn da.
- Che chắn làn da bằng các trang phục chống nắng: Mũ rộng vành, áo quần hay váy chống nắng, ô dù, kính, găng tay, găng chân, khẩu trang… có thể hạn chế sự tác động trực tiếp của tia nắng lên da. Cho nên khi ra ngoài, bạn hãy trang bị cho mình đầy đủ để hạn chế ánh nắng mặt trời.
- Chế độ dinh dưỡng: Rau quả tươi có thể giúp có được làn da khỏe, đẹp. Uống nhiều nước cũng rất cần thiết cho việc dưỡng ẩm da. Tăng cường thực phẩm dinh dưỡng giàu các Vitamin A, E, C hay Omega-3,… sẽ đẩy lùi tiến trình lão hóa da, giảm thiểu nguy cơ nám da.
Bổ sung vitamin E thiếu hụt với ENAT, đẩy lùi quá trình lão hóa và giảm nguy cơ nám da.
- Sự sản sinh của melanin cũng bị ảnh hưởng bởi nội tiết tố trong cơ thể. Do đó, để cải thiện các tình trạng của da, bạn cần: bên cạnh việc duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung các thực phẩm có lợi cho nội tiết tố, hạn chế ăn đồ dầu mỡ, cay nóng, ngọt, các chất kích thích như cà phê, bia rượu, thuốc lá…thì bạn cần dành nhiều thời gian nghỉ ngơi thư giãn, tránh căng thẳng, mệt mỏi, ngủ sớm, ngủ đủ giấc để tinh thần thoải mái hơn.
- Sử dụng mỹ phẩm được kiểm định an toàn: Không nên sử dụng các mỹ phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ, các loại mỹ phẩm không an toàn cho loại da của bạn. Sau một ngày dài làm việc, khi về nhà bạn cần tẩy trang, rửa mặt để làm sạch kem chống nắng, mỹ phẩm cũng như bụi bẩn để làn da sạch sẽ. Việc làm dịu da bằng các loại kem dưỡng an toàn, gel nha đam cũng là việc cần thiết sau khi tiếp xúc nhiều với ánh nắng. Để sử dụng đúng mỹ phẩm an toàn, hiệu quả, bạn hãy đi khám và điều trị theo chỉ định cũng như hướng dẫn của bác sĩ.
- Đi khám bác sĩ da liễu khi có các vấn đề trên da: Không nên để tình trạng nám da quá lâu rồi mới đi khám, vì việc phát hiện và điều trị sớm sẽ đem lại hiệu quả cao hơn. Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc hay các sản phẩm không rõ nguồn gốc, vì có thể làm cho nám da nặng nề thêm
Địa chỉ phòng khám và bác sĩ chuyên trị nám da
Phòng khám Da liễu Trần Thịnh được rất nhiều người dân ở khu vực Quận 5 biết đến bởi chuyên môn điều trị và sự tân tâm của bác sĩ.
Viện thẩm mỹ da liễu Oracle beauty clinic quy tụ nhiều chuyên gia da liễu Hàn Quốc và Việt Nam chuyên trị các vấn đề da liễu như mụn, sẹo, …
BSCKII Trần Thị Hoài Hương – kinh nghiệm 20 năm trị nám da
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Doctor có sẵn Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch khám với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
- Melasma – Healthline