Sẹo mụn: Phân loại, nguyên nhân, điều trị và phòng ngừa

Sẹo trên mặt do hậu quả của mụn trứng cá đang là vấn đề đang được giới trẻ hiện nay quan tâm. Ngày nay thì việc điều trị sẹo mụn đã được tối ưu hóa, nhưng bạn cần hiểu rõ hơn về các loại sẹo mụn và cần đến gặp bác sĩ đúng chuyên khoa. Hãy cùng Docosan tìm hiểu ngay trong nội dung dưới đây.

Sẹo mụn là do đâu?

Sẹo là bước cuối cùng của quá trình làm lành tự nhiên của cơ thể khi da bị tổn thương. Hóa sẹo là sự thay thế mô bị hoại tử bằng mô liên kết khi tổn thương mất chất quá nhiều, hoặc khi tổn thương xảy ra ở những mô mà tế bào không còn khả năng phân bào điển hình là biểu bì da. 

Mụn trứng cá là một bệnh da liễu xảy ra chủ yếu trên vùng mặt, đặc trưng bởi tình trạng viêm khu trú tại cấu trúc nang lông – tuyến bã của biểu bì da.

Cuối cùng của sự hình thành mụn trứng cá là phản ứng viêm cấp tính gây phá hủy lớp mô biểu bì da, chính là yếu tố chính dẫn đến sẹo mụn.

sẹo mụn
Các giai đoạn của mụn trứng cá có thể gây sẹo mụn

Có những loại mụn không có tình trạng viêm như mụn đầu đen, mụn đầu trắng; nếu vấn đề mụn này bị kéo dài hay tái đi tái lại thì cũng có thể phá hủy và tăng sừng hóa biểu mô da gây ra sẹo mụn.

Cách phân biệt sẹo mụn

Theo nhiều hiệp hội các bác sĩ Da liễu có uy tín trên thế giới, thừa nhận rằng sẹo mụn có 3 loại chính thường gặp. Bao gồm:

Sẹo lồi hay còn gọi là sẹo phì đại

Trong bước hóa sợi của quá trình hóa sẹo, mô hạt được chuyển thành mô liên kết do các nguyên bào sợi gia tăng tổng hợp các sợi collagen. Tuy nhiên sự tổng hợp quá mức các sợi collagen sẽ tạo ra các sẹo lồi. 

Loại sẹo lồi chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ trong các loại sẹo mụn, và cũng ít được quan tâm đến do ảnh hưởng đến thẩm mỹ không đáng kể so với loại sẹo dưới đây.

sẹo mụn
Các loại sẹo do mụn gây ra

Sẹo lõm hay còn gọi là sẹo teo đét

Khi phản ứng viêm diễn ra mạnh mẽ sẽ giải phóng các hóa chất trung gian – cytokine gây phá hủy nghiêm trọng mô biểu bì dẫn đến hoại tử mất luôn một phần của da mặt.

Đây là loại sẹo mụn thường gặp nhất và ảnh hưởng đến thẩm mỹ của khuôn mặt nhất, vì thế trong sẹo lõm sẽ chia nhỏ thành 3 loại để phân biệt.

 Sẹo lõm đáy nhọn hay sẹo hình que

Xảy ra khi nhân của mụn trứng cá nằm sâu và hẹp trong lớp biểu bì, thường nằm xung quanh các nang lông.

Sẹo lõm chân tròn hay sẹo tròn

Xuất hiện khi dải sợi xơ và collagen phát triển mạnh giữa lớp da và mô bên dưới làm kéo bề mặt da ở trên lõm xuống.

Thường thì sẹo này có kích thước thường lớn, đôi khi có hình lượn sóng nên dễ bị nhìn thấy làm người bị sẹo cảm thấy tự ti trong cuộc sống.

Sẹo lõm chân vuông hay sẹo hình hộp

Cơ chế hình thành tương tự sẹo lõm chân tròn nhưng mức độ co kéo của mô xơ nhẹ hơn.

sẹo mụn
Sẹo mụn lõm có nhiều hình dạng và kích thước gây xấu thẩm mỹ

Sẹo tăng sắc tố hay sẹo thâm đen

Đây không hẳn là một loại sẹo theo đúng quá trình tổng hợp sợi collagen quá mức nhưng nó cũng là một hậu quả xấu do mụn để lại trên da mặt. 

Có sự tăng sinh các tế bào hắc tố tổng hợp sản phẩm để phản ứng lại với tình trạng viêm của mụn.

Nhưng sau khi hết mụn thì sản phẩm melanin vẫn còn tồn tại trong biểu bì dẫn đến các nốt sẹo thâm đen trên da. 

Trên các cơ địa da mặt khác nhau thì sẹo thâm này có thể mờ dần và biến mất tự nhiên, nhưng cần thời gian khá dài nếu không có can thiệp điều trị.

Trị sẹo mụn bằng cách nào?

Nếu không chữa trị hoặc trị sẹo mụn không đúng cách thì bạn có khả năng sống với chúng suốt cuộc đời.

Sẹo mụn là sự biến đổi từ siêu cấu trúc biểu hiện ra tới da mặt nên việc điều trị rất khó khăn và kéo dài thời gian cần sự kiên nhẫn của người bệnh. 

Muốn điều trị dứt điểm sẹo mụn phải có có liệu trình đúng đắn, thực hiện đầy đủ và theo dõi sát sao của bác sĩ và bệnh nhân, nhằm mục đích phục hồi tổ chức mô, tế bào của da.

Các liệu pháp đặc hiệu đang được ưa chuộng và có hiệu quả như: 

  • Tái tạo bề mặt da bằng tia Laser
  • Phẫu thuật – tiểu phẫu lăn kim da
  • Tiêm collagen dưới da làm căng da
  • Sử dụng OnabotulinumtoxinA (Botox) bôi da 
  • Dùng steroid khu trú tại da mặt.
sẹo mụn
Điều trị sẹo mụn bằng công nghệ hiện đại

Bên cạnh các liệu pháp chuyên sâu của da liễu thì cũng có kèm theo các cách làm mờ sẹo mụn có thể giúp các bạn. Chẳng hạn như:

  • Ăn uống đầy đủ chất, chú trọng đến các thực phẩm tốt cho da như cà chua, nha đam, mật ong, vitamin E …
  • Chăm sóc da thường xuyên bằng cách rửa mặt với nước sạch hay sữa rửa mặt
  •  Sử dụng các nguyên liệu thiên nhiên có thể đắp cho da bị sẹo mụn: nghệ, nha đam, dầu oải hương.

Một số bác sĩ khám và điều trị sẹo mụn

  • Bác sĩ Lê Đức Thọ, Quận Bình Tân, 35 năm kinh nghiệm
  • BSCKII Nguyễn Thị Diệu My, quận Tân Bình, 20 năm kinh nghiệm
  • BSCKI Nguyễn Đại Hoàng Đức, quận 2, 15 năm kinh nghiệm

Kết luận

Lời khuyên tốt nhất cho người bị sẹo mụn là hãy đi đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt để có được sự đánh giá về mức độ của sẹo. Đồng thời cần sự hợp tác tốt của bệnh nhân và bác sĩ để liệu trình điều trị sẹo mụn đạt hiệu quả cao.


Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.