Viêm nang lông không nguy hiểm nhưng ảnh hưởng đến tâm lý người bệnh vì bệnh gây ngứa ngáy và làm người bệnh mất tự tin trong gặp gỡ người khác và trong sinh hoạt hằng ngày. Những thắc mắc như viêm nang lông là gì, tại sao bị viêm nang lông, điều trị viêm nang lông như thế nào sẽ được giải đáp trong bài viết này của Doctor có sẵn.
Tóm tắt nội dung
Viêm nang lông là gì?
Viêm nang lông là tình trạng viêm nhiễm ở một hoặc nhiều nang lông ở bất kỳ vùng da nào trừ lòng bàn tay và lòng bàn chân. Bệnh khá phổ biến, gặp ở bất kỳ lứa tuổi nào, nhưng thường gặp nhất ở thanh thiếu niên.
Biểu hiện ban đầu là những mụn nhỏ đỏ hoặc mụn đầu trắng xung quanh nang lông, hay còn gọi chân lông – nơi lông tóc mọc ra. Khi bệnh trở nặng, tình trạng nhiễm trùng lan rộng và loét ra, gây đau đớn khó chịu.
Viêm nang lông thể nhẹ có thể tự khỏi sau một thời gian tự chăm sóc. Người bệnh ở tình trạng nặng cần đến gặp bác sĩ da liễu để được hướng dẫn điều trị đúng cách.
Phân loại viêm nang lông
Viêm nang lông được phân ra làm 2 nhóm chính tùy theo cấp độ tổn thương: viêm nang lông nông và viêm nang lông sâu.
Viêm nang lông nông
- Viêm nang lông do vi khuẩn: Thường gặp với biểu hiện là các chỗ sưng ngứa, màu trắng, chứa mủ. Vi khuẩn xâm nhập vào nang lông gây viêm, thường gặp nhất là tụ cầu vàng Staphylococcus aureus. Tụ cầu vàng bình thường luôn tồn tại trên da, nhưng sẽ gây ra vấn đề khi xâm nhập được vào cơ thể thông qua vết cắt hoặc các vết thương khác.
- Viêm nang lông do tắm bồn nước nóng: Các triệu chứng biểu hiện là nổi mẩn đỏ, tròn, ngứa, xuất hiện sau một đến hai ngày phơi nhiễm với vi khuẩn gây bệnh. Viêm nang lông do tắm bồn nước nóng thường do trực khuẩn pseudomonas, loại vi khuẩn tìm thấy được ở nhiều nơi trong đó có bồn nước nóng – nơi nồng độ chlorine và độ pH không được kiểm soát tốt.
- Viêm nang lông do lông mọc ngược : Lông mọc ngược gây kích ứng da, dễ thấy nhất ở vùng mặt và cổ, đặc biệt ở nam giới có râu tóc xoăn tự nhiên nhưng cạo quá sát. Ngoài ra, viêm nang lông dạng này có thể gặp ở những người vừa tẩy lông vùng kín.
- Viêm nang lông do nấm Pityrosporum: Là một dạng nhiễm trùng nấm men, làm xuất hiện mụn mủ mãn tính, đỏ, gây ngứa, thường gặp ở lưng và ngực, đôi khi ở cổ, vai, cánh tay và mặt.
Viêm nang lông sâu
- Viêm nang lông ở cằm : Xuất hiện ở những nam giới lúc mới bắt đầu cạo râu.
- Viêm nang lông do vi khuẩn gram âm: đôi khi xuất hiện ở những trường hợp đang điều trị trứng cá bằng kháng sinh dài hạn.
- Nhọt và cụm nhọt (hậu bối): Nhọt là áp xe da do nhiễm tụ cầu vàng ở nang lông và quanh nang lông. Hậu bối là các cụm nhọt tập trung với nhau dưới da, gây hóa mủ sâu hơn và để lại sẹo. Nhọt thường xuất hiện dưới dạng một nốt đỏ sưng tấy gây đau đớn. Da xung quanh cũng có thể bị đỏ và sưng lên. Nốt sưng chứa đầy mủ, ngày càng to ra và dễ vỡ, nhọt to sau khi vỡ có thể để lại sẹo. Cụm nhọt thường đi kèm với sốt và suy nhược.
- Viêm nang lông tăng bạch cầu ái toan: Đây là dạng viêm nang lông hiếm gặp, thường thấy ở những người bị HIV/AIDS. Nguyên nhân gây bệnh hiện chưa được làm rõ. Triệu chứng bệnh là tình trạng phát ban gây ngứa dữ dội, các mảng sần và nhọt xuất hiện chủ yếu trên mặt và đôi khi trên lưng hoặc trên cánh tay. Sau khi khỏi bệnh, vùng da tổn thương bị tăng sắc tố nên có màu đậm hơn phần da xung quanh.
Nguyên nhân gây bệnh viêm nang lông
Tụ cầu khuẩn Staphylococcus aureus (SA) là nguyên nhân chính gây viêm nang lông. Ngoài ra, một số loại virus, nấm hay bất thường về cấu trúc da-lông, chẳng hạn như lông mọc ngược, cũng là nguyên nhân gây bệnh.
Các yếu tố nguy cơ dẫn đến viêm nang lông
Ai cũng có thể bị viêm nang lông, tuy nhiên vẫn có những nhóm người có nguy cơ cao hơn đối với bệnh này, cụ thể là:
- Bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch, chẳng hạn như đái tháo đường, bệnh ung thư máu dòng bạch cầu và HIV/AIDS
- Người đang bị mụn trứng cá hoặc viêm da.
- Người đang sử dụng những thuốc điều trị nhất định, ví dụ như steroid bôi hoặc dùng liệu pháp kháng sinh dài hạn điều trị mụn trứng cá.
- Nam giới râu tóc xoăn cạo râu.
- Người thường xuyên mang các trang phục không thoát nhiệt và mồ hôi, như bốt cao cổ hay găng tay cao su.
- Tắm ở bồn nước nóng không đảm bảo vệ sinh thích hợp.
- Gây tổn thương tới nang lông bằng các hành động như cạo, tẩy lông hoặc mặc quần áo quá chật.
Các biến chứng của viêm nang lông
Nếu không được chăm sóc và điều trị đúng cách, viêm nang lông nhẹ có thể chuyển thành các biến chứng như sau:
- Nhiễm khuẩn lan rộng hoặc tái diễn.
- Nhọt
- Sẹo hoặc vết thâm.
- Nang lông, nang tóc bị phá hủy, khiến lông, tóc không thể mọc lại được.
Người bị viêm nang lông cần tránh chủ quan cho rằng bệnh không nguy hiểm nên không đi khám và điều trị sớm. Đến khi bệnh đã chuyển nặng, nhiễm trùng xâm lấn vào sâu các lớp da thì nguy cơ để lại vết thâm và sẹo rất cao, khó khắc phục.
Chẩn đoán và điều trị viêm nang lông
Viêm nang lông được chẩn đoán thông qua thông tin về bệnh sử, quan sát lâm sàng và thủ thuật soi da. Nếu sau đợt điều trị đầu tiên mà tình trạng viêm nang lông không cải thiện, bác sĩ có thể lấy mẫu dịch tiết ở vùng da tổn thương để xét nghiệm xác định nguyên nhân gây nhiễm trùng. Hiếm khi bệnh nhân cần phải thực hiện sinh thiết da để loại trừ các nguyên nhân nguy hiểm khác.
Việc điều trị viêm nang lông phụ thuộc vào nguyên nhân gây nhiễm trùng, tình trạng viêm nhiễm, và nguyện vọng của người bệnh. Bác sĩ có thể chỉ định thuốc trị viêm nang lông dạng uống, bôi, hay xà phòng. Cũng có thể bệnh được điều trị bằng cách áp dụng thủ thuật loại bỏ dịch mủ hoặc liệu pháp laser.
Thuốc
- Kem bôi ngoài da hoặc thuốc uống kiểm soát nhiễm trùng: Đối với nhiễm trùng nhẹ, bác sĩ có thể kê toa thuốc kháng sinh dạng kem bôi hoặc gel. Chỉ khi nang lông bị nhiễm trùng nặng hoặc tái đi tái lại nhiều lần thì kháng sinh đường uống mới được chỉ định.
- Kem bôi ngoài da, dầu gội hoặc thuốc uống kháng nấm: Thuốc chống nấm dành cho những trường hợp nhiễm trùng do nấm men, do kháng sinh không có tác dụng với viêm nang lông do nấm.
- Kem bôi ngoài da hoặc thuốc uống để giảm viêm: Nếu bị viêm nang lông tăng bạch cầu ái toan nhẹ, bác sĩ có thể kê thêm steroid dạng kem để giảm ngứa. Nếu người bệnh bị nhiễm HIV/AIDS, có thể thấy sự cải thiện các triệu chứng sau khi điều trị bằng thuốc kháng virus.
- Bổ sung vitamin E bằng viên uống ENAT giúp da chắc khỏe nhờ khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ. Vitamin E bảo vệ da khỏi tác hại của gốc tự do, giảm viêm và tăng cường hàng rào bảo vệ da, giúp da trở nên săn chắc, mịn màng và giảm thiểu tình trạng khô ráp. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tốt nhất, nên kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh, bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời và tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu.
Các phương pháp khác
- Tiểu phẫu: Được thực hiện với nhọt lớn hoặc cụm nhọt. Bác sĩ có thể rạch một đường nhỏ để dẫn lưu mủ, giúp giảm đau, tăng tốc độ phục hồi và giảm sẹo.
- Triệt lông bằng laser: Nếu các phương pháp điều trị khác thất bại, triệt lông lâu dài bằng liệu pháp laser có thể làm giảm nhiễm trùng. Phương pháp này đắt tiền và thường cần một vài lần điều trị. Laser loại bỏ vĩnh viễn nang lông, do đó làm giảm mật độ của tóc trong khu vực được điều trị. Các tác dụng phụ khác có thể bao gồm da bị đổi màu, sẹo và phồng rộp.
Phòng ngừa viêm nang lông
Viêm nang lông có thể phòng ngừa bằng các biện pháp sau:
- Tránh mặc quần áo chật, như vậy sẽ giúp giảm ma sát giữa da và quần áo.
- Làm khô găng tay cao su sau khi sử dụng. Nếu bạn đeo găng tay cao su thường xuyên, sau mỗi lần sử dụng, lộn từ trong ra ngoài, rửa sạch bằng xà phòng và lau khô.
- Cạo râu cẩn thận. Ở những bệnh nhân có nguy cơ viêm nang lông do lông mọc ngược, không nên cạo râu quá sát hoặc quá thường xuyên.
- Tránh dùng chung dao cạo, khăn mặt, khăn tắm.
- Tắm bồn hay hồ bơi đảm bảo vệ sinh.
Viêm nang lông không phải bệnh lý phức tạp, tuy nhiên việc tự điều trị có thể làm trầm trọng hơn tình trạng bệnh và kéo dài thời gian lành vết thương. Nếu bạn thấy các dấu hiệu của các dạng viêm nang lông kể trên, bạn hãy đến gặp bác sĩ da liễu uy tín để được chẩn đoán chính xác và điều trị nhanh chóng.
Các bác sĩ da liễu uy tín chữa viêm nang lông
- Bác sĩ Đỗ Thị Minh Nghĩa – Phó khoa da Liễu BV Y học cổ truyền Trung Ương – Hà Nội
- Bác sĩ Lê Đức Thọ – 35 năm kinh nghiệm chuyên Khoa Da Liễu- quận Bình Tân
- Bác sĩ Nguyễn Đại Hoàng Đức – 15 năm kinh nghiệm chuyên khoa Da liễu – Quận 2
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Doctor có sẵn Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch khám với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
Tư liệu tham khảo: Mayoclinic
