Bổ sung sắt và kẽm cho bé – 2 dưỡng chất quan trọng

Sắt và kẽm là 2 vi chất đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với quá trình phát triển của trẻ nhỏ. Tuy nhiên, tỷ lệ trẻ thiếu 2 vi chất rất cao và đặc biệt  thiếu kẽm thường đi đôi với thiếu sắt. Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, có khoảng 60% trẻ từ 6 tháng – 5 tuổi đang thiếu kẽm, trong đó cứ 3 trẻ lại có 1 trẻ thiếu sắt.

Vậy bổ sung sắt và kẽm cho bé như thế nào là hợp lý? Thuốc bổ sung sắt và kẽm cho trẻ em loại nào tốt? Bài viết dưới đây, Doctor có sẵn sẽ hướng dẫn quý phụ huynh cách bổ sung sắt và kẽm cho bé an toàn và hiệu quả.

Vai trò của việc bổ sung sắt và kẽm cho bé

Sắt và kẽm là 2 vi chất có vai trò vô cùng quan trọng đối với quá trình phát triển của trẻ, cụ thể:

Vai trò của sắt

Sắt là khoáng chất cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển của trẻ nhỏ, đóng vai trò vận chuyển oxy từ phổi đi khắp cơ thể, giúp cơ bắp lưu trữ và sử dụng oxy. Nếu chế độ ăn uống thiếu chất sắt, trẻ có thể gặp phải tình trạng thiếu sắt.

Thiếu sắt ở trẻ em là một vấn đề phổ biến, có thể xảy ra ở nhiều cấp độ, từ thiếu hụt nhẹ đến thiếu máu do thiếu sắt. Tình trạng này nếu không được điều trị có thể ảnh hưởng đến sự tăng trưởng và phát triển của trẻ.

Vai trò của kẽm

Kẽm là thành phần quan trọng của hơn 300 loại enzyme khác nhau và được xem như một chất xúc tác không thể thiếu cho ARN-polymerase – thành phần quan trọng trong quá trình sao chép ADN. Vì thế kẽm không chỉ là cấu trúc mà còn tham gia vào việc duy trì chức năng của nhiều cơ quan quan trọng trong cơ thể.

Kẽm còn hoạt động như là một chất chống oxy hóa, giúp chống lại các gốc tự do làm tổn thương đến các tế bào. Ngoài ra kẽm còn hỗ trợ chức năng miễn dịch, điều trị tiêu chảy, thúc đẩy quá trình lành vết thương và đóng vai trò trong sự phát triển của trẻ em. 

Trao đổi với bác sĩ Dinh dưỡng khi bổ sung sắt và kẽm cho bé:

Tư vấn bổ sung sắt và kẽm cho bé ở đâu?

Bệnh viện Quốc tế City

Bệnh viện Quốc tế City (CIH) là bệnh viện đa khoa cao cấp đầu tiên tại Khu Y tế kỹ thuật cao, với cam kết cung cấp các dịch vụ y tế cấp quốc tế tại Việt Nam và đảm bảo chăm sóc chu đáo cho bệnh nhân trong quá trình điều trị. CIH cung cấp nhiều dịch vụ y tế và chữa bệnh, trong đó bao gồm chuyên khoa Nhi, với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa được đào tạo chuyên nghiệp về bổ sung đầy đủ các vi chất như sắt và kẽm cho bé.

Phòng khám Nhi đồng Diamond Ký Con

Đội ngũ chuyên gia dưới sự điều phối của BS CK1 Trần Ngọc Lưu và BS Lê Quang – đang công tác tại Bệnh viện Nhi đồng 2, Phòng khám Nhi đồng Diamond Ký Con chủ trương luôn nâng cao kiến thức chuyên môn và chất lượng dịch vụ để đảm bảo quá trình chăm sóc sức khỏe, bổ sung các khoáng chất sắt và kẽm cần thiết cho trẻ em.

Khám online cùng chuyên gia Dinh dưỡng Hồ Ngọc Anh Thư

Chuyên gia Dinh dưỡng Hồ Ngọc Anh Thư đã có nhiều năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực khám bệnh dinh dưỡng, tư vấn và giám sát thực đơn tại các bệnh viện và tổ chức y tế Hoa Kỳ. Khám online với chuyên gia Dinh dưỡng Hồ Ngọc Anh Thư để cải thiện các vấn đề liên quan đến dinh dưỡng và bổ sung sắt và kẽm cho bé một cách hiệu quả.

Phòng Khám Nhi Khoa Smart Care

Phòng khám nhi Smart Care được thành lập vào năm 2018 theo tiêu chuẩn của Bộ Y tế và hoạt động trong lĩnh vực khám chữa bệnh, chăm sóc và tư vấn dinh dưỡng sắt và kẽm cho trẻ em từ sơ sinh đến 16 tuổi. Phòng khám được trang bị đầy đủ vật tư và trang thiết bị hiện đại, cùng với đội ngũ y bác sĩ nhiệt huyết và giàu kinh nghiệm trong việc chăm sóc sức khỏe cho trẻ em.

Bác Sĩ Nhi Khoa Trần Thị Mỹ Duyên

Khám online và nhận tư vấn từ Bác sĩ Trần Thị Mỹ Duyên với hơn 15 năm khám và điều trị bệnh nhi tại các bệnh viện và cơ sở y khoa lớn như Bệnh viện Nhi đồng 1, International Victoria Healthcare My My Clinic, Health Technologies JSC, Phòng khám Nhi khoa Kind2care,… Khi khám với Bác sĩ Trần Thị Mỹ Duyên, bạn sẽ được cung cấp những kiến thức bổ sung khoáng chất cần thiết cho bé đúng cách.

Nhu cầu bổ sung sắt và kẽm cho bé hằng ngày

Liều lượng khuyến cáo bổ sung sắt và kẽm cho bé hằng ngày:

Nhu cầu sắt hằng ngày

Trẻ sơ sinh được sinh ra với lượng sắt dự trữ trong cơ thể, tuy nhiên vẫn cần bổ sung lượng sắt ổn định để thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển nhanh chóng của trẻ. Dưới đây là hướng dẫn về nhu cầu sắt ở các lứa tuổi khác nhau:

Nhóm tuổi:	Lượng sắt khuyến nghị mỗi ngày:
7 – 12 tháng	11 mg
1 – 3 tuổi	7 mg
4 – 8 tuổi	10 mg
9 – 13 tuổi	8 mg
Bé gái từ 14 – 18 tuổi	15 mg
Bé trai từ 14 – 18 tuổi	11 mg

Nhu cầu kẽm hằng ngày 

Lượng kẽm đủ là quan trọng đặc biệt đối với trẻ em vì nó đóng vai trò trong sự phát triển của họ. Bảng dưới đây thể hiện lượng kẽm khuyến nghị hàng ngày, dựa trên độ tuổi và giới tính của một người:

Nhóm tuổi	Nam giới	Nữ giới
0 – 6 tháng	2 mg	2 mg
7 – 12 tháng	3 mg	3 mg
1 – 3 tuổi	3 mg	3 mg
4 – 8 tuổi	5 mg	5 mg
9 – 13 tuổi	8 mg	8 mg
14 – 18 tuổi	11 mg	9 mg
19 tuổi trở lên	11 mg	8 mg

Đặc biệt, phụ nữ trong thời kỳ mang thai và cho con bú cần bổ sung lượng kẽm cao hơn vì trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi hấp thu kẽm thông qua sữa mẹ. Trao đổi với bác sĩ để có liều lượng bổ sung sắt và kẽm cho bé phù hợp:

Vì sao trẻ bị thiếu kẽm thường đi đôi thiếu sắt?

Các nghiên cứu đã khẳng định rằng, kẽm có khả năng tăng cường sự hấp thu sắt bằng cách kích hoạt các chất vận chuyển sắt kim loại hóa trị 2 (DTM1) và ferroportin (FPN1). Hơn nữa, kẽm còn đóng vai trò là chất xúc tác cho sắt tham gia vào quá trình tổng hợp và cấu tạo nên hồng cầu.

Để đảm bảo bổ sung sắt và kẽm cho bé đầy đủ không chỉ dựa vào việc cung cấp thực phẩm giàu sắt và kẽm bởi tỷ lệ hấp thu kẽm và sắt từ thực phẩm thường khá thấp, sắt chỉ khoảng từ 5 – 15%, kẽm từ 10 – 30%. Ngoài ra, các chất này chủ yếu có trong đạm động vật như trứng, thịt bò, ghẹ, hàu,… Trong khi, bé ở giai đoạn ăn dặm thường được tập trung vào tinh bột trước và chất đạm được bổ sung sau đó với lượng nhỏ. 

Do đó, trẻ sau 6 tháng tuổi, tỷ lệ thiếu hụt sắt và kẽm thường tăng cao và thiếu hụt đồng thời. Vì thế, để đảm bảo bổ sung sắt và kẽm cho bé đủ lượng, cha mẹ có thể cho trẻ bổ sung dưới dạng vi chất uống để tránh tình trạng thiếu hụt sắt và kẽm kéo dài, ảnh hưởng đến khả năng phát triển của trẻ.

Hỏi ý kiến của bác sĩ khi bổ sung sắt và kẽm cho bé:

Những lưu ý khi bổ sung sắt và kẽm cho bé

Dưới đây là những lưu ý khi bổ sung sắt và kẽm cho bé:

• Cho bé uống sắt và kẽm sau khi ăn khoảng 30 phút.
• Để tăng khả năng hấp thu, có thể bổ sung thêm vitamin C. Tuy nhiên, nên cho bé sử dụng vitamin C trước 5h chiều.
• Không bổ sung kẽm quá 150mg/ngày, vì điều này có thể làm giảm khả năng miễn dịch và gây ra các triệu chứng như buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy,…
• Có thể kết hợp kẽm với phospho,vitamin B6, vitamin A và các vi chất khác để tăng cường khả năng hấp thu kẽm trong cơ thể.
• Sau khi uống kẽm, tránh cho bé ăn thực phẩm chứa phytates gây cản trở cho quá trình hấp thu các chất dinh dưỡng.

Hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi bổ sung sắt và kẽm cho bé:

Thực phẩm bổ sung sắt và kẽm cho bé

Cách bổ sung sắt và kẽm cho bé an toàn và đơn giản nhất là bổ sung bằng các thực phẩm phù hợp trong bữa ăn hàng ngày. Phụ huynh có thể cho bé tiêu thụ các thực phẩm giàu kẽm như hàu, sò, gan, sữa, tôm, cua, trứng, đậu nành, khoai lang,… Thực phẩm giàu chất sắt như rau bina, bông cải xanh, gan, thịt đỏ, đậu phụ, các loại đậu,.. 

Bên cạnh đó, đối với trẻ trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên có thể bổ sung kẽm và sắt thông qua các sản phẩm bổ sung dưới sự chỉ định của bác sĩ.

Tuy nhiên, để đảm bảo bổ sung sắt và kẽm cho bé an toàn và hiệu quả, ba mẹ cần lưu ý những điều sau:

• Chỉ bổ sung sắt và kẽm cho bé đủ liều lượng theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Đa dạng hóa thực đơn và cách chế biến món ăn hàng ngày để bé được ngon miệng.
• Tham khảo các quy tắc nấu nướng để bảo tồn chất dinh dưỡng trong thực phẩm.
• Lựa chọn các thực phẩm giàu sắt và kẽm phải đảm bảo sạch sẽ và tươi mới.
• Không tự ý cho trẻ uống các sản phẩm bổ sung kẽm và sắt mà không có sự tư vấn hoặc chỉ định của bác sĩ. Cần cẩn trọng đối với các sản phẩm không rõ nguồn gốc gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.

Hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi bổ sung sắt và kẽm cho bé:

Bổ sung sắt và kẽm cho bé từ thực phẩm chức năng

Các sản phẩm bổ sung sắt và kẽm cho bé phổ biến trên thị trường, bao gồm:

Siro Ferrolip Baby

Dung dịch Ferrolip Baby là sản phẩm từ thương hiệu U.G.A. Nutraceuticals (Ý), chứa thành phần chính là sắt (phức hợp sắt bisglycinate) 5mg. 

Công dụng: Sản phẩm giúp bổ sung sắt cho cơ thể, hỗ trợ tạo hồng cầu nhằm phòng tránh nguy cơ thiếu máu.

Hướng dẫn sử dụng: 

• Trẻ 0 – 12 tháng: Uống 1ml siro tương đương 5mg sắt.
• Trẻ em 1 – 3 tuổi: Uống 1,5ml siro tương đương 7,5mg sắt.
• Trẻ em 4 – 10 tuổi: Uống 2 – 2,5ml siro tương đương 10 – 12,5mg sắt.

Lưu ý: Cần lắc đều chai siro trước khi sử dụng.

Giá tham khảo: 295.000 VNĐ/lọ 30ml.

Siro Fitobimbi Ferro C

Siro Fitobimbi Ferro C là sản phẩm đến từ thương hiệu Pharmalife Research (Ý). Với thành phần chính bao gồm: Chiết xuất hoa Cúc Đức 0,5g, Sắt gluconate 384,4mg, Kẽm gluconate 378mg, chiết xuất quả Sơ ri 0,2g, đồng gluconate 28,6mg và vitamin B12 3,34mcg.

Công dụng: Hỗ trợ bổ sung sắt và kẽm cho bé, nhờ đó hỗ trợ giảm nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt và tăng cường sức đề kháng.

Hướng dẫn sử dụng: 

Trẻ em từ 6 – 12 tháng tuổi sử dụng 10 – 30ml/ngày.

Khuyến cáo hiệu chỉnh liều theo cân nặng của trẻ:

• Trẻ em dưới 10kg: 10 ml/lần, ngày 1 – 2 lần;
• Trẻ em từ 10kg – 20kg: 15 ml/lần, ngày 1 – 2 lần;
• Trẻ em từ 20kg – 30kg: 20 ml/lần, ngày 1 – 2 lần;
• Trẻ em trên 30kg: 20 – 30 ml/lần, ngày 1 – 2 lần.

Lưu ý: 

• Nên uống trước bữa ăn.
• Liệu trình tối thiểu để đạt hiệu quả từ 1 – 3 tháng.
• Dùng trực tiếp hoặc pha loãng với nước.
• Lắc kỹ trước khi sử dụng.

Giá tham khảo: 335.000 VNĐ/chai 200ml.

Siro Smartbibi ZinC

Siro Fitobimbi Ferro C là sản phẩm đến từ thương hiệu Gricar (Ý). Thành phần chính bao gồm: Kẽm bisglycinate 45mg, vitamin C 60mg và chiết xuất glycerin hoa cúc La Mã 135mg.

Công dụng: Hỗ trợ bổ sung kẽm và vitamin C giúp tăng sức đề kháng để bảo vệ cơ thể khoẻ mạnh, cải thiện tình trạng biếng ăn và chậm lớn ở trẻ bị thiếu kẽm.

Hướng dẫn sử dụng: 

• Trẻ dưới 3 tuổi: Uống 2ml/ngày;
• Trẻ từ 4 – 13 tuổi: Uống 2ml, 1 – 2 lần/ngày;
• Trẻ từ 13 tuổi trở lên: Uống 2ml, 2 – 3 lần/ngày.

Lưu ý: 

• Sản phẩm chiết xuất từ dược liệu hữu cơ toàn phần nên có chứa các bột nguyên liệu không hòa tan nhưng không ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm, do đó chú ý lắc đều trước khi sử dụng.
• Không sử dụng quá liều chỉ định. 
• Để sản phẩm xa tầm tay trẻ em dưới 3 tuổi. 
• Sử dụng hết trong vòng 2 tháng sau khi mở nắp sản phẩm.

Giá tham khảo: 275.000 VNĐ/chai 30ml.

Siro Neo Kids Protect

Siro Fitobimbi Ferro C là sản phẩm đến từ thương hiệu Laboratorios Glower Sa (Tây Ban Nha). Thành phần chính bao gồm: Chiết xuất quả anh đào 384mg, chiết xuất nấm linh chi 106mg, acid ascorbic 12mg, zinC gluconate 1,5mg.

Công dụng: Bổ sung kẽm giúp tăng cường hệ miễn dịch. Ngoài ra, chiết xuất anh đào giàu axit hữu cơ, khoáng chất, polyphenol, đặc biệt là anthocyanin, có tác dụng chống oxy hóa và chống viêm. Nấm Linh Chi có hoạt tính chống oxy hóa, điều hòa miễn dịch và nhiều lợi ích cho sức khỏe.

Hướng dẫn sử dụng: 

Thông thường, liều dùng được tính theo công thức 0,5ml/kg/ngày, tối đa là 20ml/ngày. 

Khuyến cáo liều dùng theo độ tuổi cụ thể:

• Trẻ từ 6 – 12 tháng tuổi: Uống từ 2,5 – 5ml/ngày;
• Trẻ từ 1 – 3 tuổi: Uống từ 5 – 7,5ml/ngày;
• Trẻ từ 3 – 6 tuổi: Uống từ 7,5 – 10ml/ngày;
• Trẻ từ 6 – 11 tuổi: Uống từ 10 – 15ml/ngày;
• Trẻ từ 11 tuổi trở lên: Uống từ 15-20ml/ngày. 

Lưu ý: 

• Sau khi mở nắp cần sử dụng hết trong vòng 1 tháng và bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh. 
• Lắc đều chai trước khi dùng.

Giá tham khảo: 350.000 VNĐ/chai 150ml.

---

Câu hỏi thường gặp

---

Hy vọng qua bài viết trên, quý phụ huynh đã biết bổ sung sắt và kẽm cho bé đúng cách. 

• https://moh.gov.vn/hoat-dong-cua-dia-phuong/-/asset_publisher/gHbla8vOQDuS/content/cho-tre-uong-kem-va-sat-cung-mot-luc-co-uoc-khong-chuyen-gia-dinh-duong-noi-gi-?inheritRedirect=false
• https://www.medicalnewstoday.com/articles/263176
• https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/childrens-health/in-depth/iron-deficiency/art-20045634