Trong điều trị tăng huyết áp, chế độ dinh dưỡng hợp lý có tác động nhiều đến hiệu quả điều trị bệnh. Vậy những món ăn làm tăng huyết áp nào người bệnh nên hạn chế và kiêng cử, hãy cùng Docosan tìm hiểu trong bài viết này nhé.
Tóm tắt nội dung
Vì sao người tăng huyết áp cần có chế độ ăn khoa học?
Huyết áp là áp lực của dòng máu tác động lên thành động mạch để đưa máu đến nuôi dưỡng các cơ quan trong cơ thể, do đó huyết áp là một chỉ số thường dùng để đánh giá tình trạng sức khoẻ của cơ thể. Tăng huyết áp là trình trạng máu lưu thông với áp lực tăng liên tục. Nếu áp lực máu đẩy vào thành động mạch khi tim bơm máu tăng cao kéo dài, có thể gây tổn thương tim, đột quỵ, bệnh thận và nhiều biến chứng nguy hiểm khác.
90% bệnh nhân tăng huyết áp là tăng huyết áp nguyên phát hay còn gọi là vô căn, chỉ 10% tăng huyết áp là do nguyên nhân thứ phát. Tăng huyết áp nguyên phát là do nhiều yếu tố tác động và không xác định được nguyên nhân nào là chủ yếu, trong đó có 6 yếu tố chính tác động lẫn nhau như:
- Di truyền: người có bố mẹ tăng huyết áp có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn 2-7 lần người bình thường, người có cả bố và mẹ tăng huyết áp có khả năng mắc tăng huyết áp cao hơn người chỉ có bố hoặc mẹ tăng huyết áp.
- Chế độ dinh dưỡng: trong đó quan trọng nhất là muối, ăn nhiều muối làm tăng thể tích tuần hoàn, tăng cung lượng tim, làm tăng huyết áp, suy tim.
- Tăng hoạt động giao cảm: hệ giao cảm làm tăng nhiệt tim, tăng cung lượng tim, tăng tái hấp thu muối và nước ở thận do đó hệ giao cảm tăng hoạt động làm tăng huyết áp.
- Tăng kháng lực mạch máu: ở người tăng huyết áp đặc biệt là người già, hầu hết đều có tăng kháng lực mạch máu ngoại biên. Cơ chế do động mạch cứng hơn, mạch máu kém giãn dẫn đến áp lực mạch máu gia tăng.
- Hệ Renin – Angiotensin – Aldosterone: hệ RAA là thành phần quan trọng trong đều hoà huyết áp, RAA tăng hoạt động làm co động mạch, tăng tái hấp thu nước và natri làm tăng thể tích tuần hoàn, tăng huyết áp.
- Lớp nội mạc: Tế bào nội mạc tiết ra nhiều hoá chất trung gian có tác dụng giãn mạch hay co mạch, điều hoà huyết áp.
Trong các yếu tố trên, chế độ dinh dưỡng là yếu tố mà con người có khả năng tác động và thay đổi nhất. Do đó khi mắc tăng huyết áp, ngoài sử dụng thuốc thì thay đổi lối sống nói chung và có chế độ dinh dưỡng khoa học nói riêng là yếu tố quan trọng để chữa bệnh. Vậy ngoài muối ra, những món ăn làm tăng huyết áp nào người bệnh nên tránh?
Những món ăn làm tăng huyết áp
Bệnh nhân tăng huyết áp cần tuân thủ chế độ ăn uống khoa học để giữ huyết áp ổn định, bao gồm tăng cường dùng các thực phẩm tốt cho tim mạch và kiêng cử những món ăn làm tăng huyết áp. Ở phần này chỉ đề cập những món ăn làm tăng huyết áp thường gặp người bệnh nên tránh:
Muối ăn
Như đã nói ở trên, trong số những món ăn làm tăng huyết áp, muối có vai trò đáng quan tâm nhất đối với người bệnh. Người tăng huyết áp cần kiêng muối trong bữa ăn hàng ngày, ăn nhạt hoàn toàn để huyết áp không tăng.
Cụ thể, ăn hạn chế muối <5 gam mỗi ngày. Nhu cầu muối ăn trung bình của một người khoảng 15 gam/ngày, trong đó có tới 10 gam sẵn có trong thực phẩm tự nhiên, vì vậy chỉ nên bổ sung thêm 5 gam muối tức là một thìa cà phê muối ăn/ngày hoặc ít hơn là đủ.
Dưa chua, củ cải muối
Các loại thực phẩm ướp sẵn như đồ muối chua được bảo quản nhiều muối để tránh hư hỏng. Do đó càng để lâu, thực phẩm càng hấp thu nhiều muối và chứa lượng muối cao gấp rất nhiều lần lượng muối cần thiết mỗi ngày, có hại cho bệnh nhân tăng huyết áp
Đồ ngọt và thực phẩm nhiều đường
Đồ ngọt và nhiều đường như nước ngọt, bánh kem, kẹo ngọt, các loại siro ngọt, hoa quả sấy, mứt,… là những thực phẩm chứa nhiều năng lượng góp phần làm tăng cân, béo phì, tiểu đường. Béo phì và tiểu đường là yếu tố nguy cơ tăng huyết áp.
Đồ ăn dầu mỡ, chất béo
Thực phẩm chiên xào và thịt mỡ, đặc biệt là mỡ động vật, phủ tạng động vật chứa hàm lượng chất béo bão hoà và cholesterol cao, khiến cho hàm lượng mỡ trong máu tăng cao, khiến động mạch xơ cứng, rối loạn lipid máu, gây tăng huyết áp. Hãy hạn chế những món ăn làm tăng huyết áp này nhiều nhất có thể để tránh huyết áp cao và bệnh tim mạch.
Rượu bia
Lạm dụng rượu bia gây nhiều tác hại đến hệ tim mạch, tiêu hoá, thận trong đó có gây tăng huyết áp. Khi uống rượu bia, tim đập nhanh và mạch máu co lại, thận và gan làm việc quá tải, huyết áp tăng cao.
Cà phê và trà đặc
Nồng độ cao cafein trong cà phê và trà đặc làm tăng huyết áp đột ngột, não kích thích, loạn nhịp, tim đập nhanh, mất ngủ. Do đó dù là sở thích của nhiều người, chúng cũng nằm trong danh sách những món ăn làm tăng huyết áp nên kiêng.
Người tăng huyết áp nên ăn gì?
- Chế độ ăn cho người tăng huyết áp nên bao gồm nhiều trái cây, rau xanh, hạt, đậu, cá, hải sản và các thực phẩm ít béo. Các loại rau củ quả nên ăn: rau muống, cần tây, cải cúc, cà chua, cà rốt,… Trái cây nên ăn là những loại trái cây có nhiều múi như cam, quýt, bưởi, chanh,…
- Bổ sung các loại hạt và đậu. Ví dụ hạt bí ngô, hạt hạnh nhân, hạt dẻ, đậu lăng, đậu hà lan,… rất giàu dinh dưỡng, chất xơ và protein có lợi.
- Ăn nhiều cá, hải sản do acid béo omega-3 trong cá và hải sản có tác dụng làm hạ cholesterol xấu, tăng lượng cholesterol tốt và giảm nguy cơ máu đông.
- Việc bổ sung vitamin E bằng viên uống ENAT có thể giúp giảm cholesterol xấu ở một số người. Vitamin E đóng vai trò như một chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và có thể góp phần giảm mức cholesterol LDL (cholesterol xấu) trong máu, ổn định huyết áp. Tuy nhiên, hiệu quả của việc bổ sung vitamin E trong việc giảm cholesterol có thể khác nhau tùy thuộc vào từng cá nhân và cần được tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Cảm ơn bạn đã tìm đọc bài viết “Những món ăn làm tăng huyết áp người cao huyết áp nên kiêng”. Mong rằng bài viết đã cung cấp những thông tin bổ ích, thiết thực cho bạn và người thân. Tăng huyết áp là căn bệnh cần sự phối hợp điều đặn giữa uống thuốc và thay đổi lối sống hằng ngày, hãy cố gắng có chế độ ăn uống khoa học bạn nhé.
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước.
Nguồn tham khảo: CDC
