Bệnh viêm gan: Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị

Ngày cập nhật: 22/10/24

Tác giả: Dược sĩ, Thạc sĩ Nguyễn Thị Thanh Tú

Viêm gan là tình trạng gan bị viêm. Nguyên nhân phổ biến thường do uống rượu. Tuy nhiên, nhiễm virus là nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh viêm gan. Trong bài viết này, hãy cùng Docosan tìm hiểu chi tiết về các loại viêm gan khác nhau, các triệu chứng phổ biến, nguyên nhân, cách điều trị và ngăn ngừa tình trạng bệnh.

Tổng quan về bệnh viêm gan

Viêm gan là một tình trạng viêm của gan. Nó thường là kết quả của việc gan bị nhiễm vi-rút, nhưng vẫn có nhiều nguyên nhân khác có thể gây ra bệnh viêm gan.

Chúng bao gồm viêm gan tự miễn và viêm gan xảy ra do hậu quả phụ của thuốc, ma túy, chất độc và rượu. Viêm gan tự miễn dịch là một căn bệnh xảy ra khi cơ thể bạn tạo ra kháng thể chống lại mô gan của bạn.

Năm phân loại vi rút chính của bệnh viêm gan là viêm gan A, B, C, D và E. Mỗi loại vi rút khác nhau chịu trách nhiệm cho mỗi loại viêm gan vi rút. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính rằng có khoảng 354 triệu người hiện đang sống với bệnh viêm gan B và C mãn tính trên toàn cầu.

Các loại viêm gan

Viêm gan A

Viêm gan A là kết quả của việc nhiễm vi rút viêm gan A (HAV). Loại viêm gan này là một bệnh cấp tính, ngắn hạn.

Viêm gan B

Virus viêm gan B (HBV) gây ra bệnh viêm gan B. Đây thường là một tình trạng mãn tính kéo dài.

Viêm gan C

Viêm gan C xuất phát từ vi rút viêm gan C (HCV). HCV là một trong những bệnh nhiễm vi-rút qua đường máu phổ biến nhất và thường biểu hiện như một tình trạng lâu dài.

Viêm gan siêu vi D

Đây là một dạng viêm gan hiếm gặp, chỉ xảy ra khi nhiễm viêm gan B. Virus viêm gan D (HDV) gây viêm gan giống như các chủng khác, nhưng một người không thể nhiễm HDV nếu không bị nhiễm viêm gan B hiện có.

Viêm gan E

Viêm gan E là một bệnh lây truyền qua đường nước do tiếp xúc với vi rút viêm gan E (HEV). Viêm gan E chủ yếu được tìm thấy ở những nơi có điều kiện vệ sinh kém. Viêm gan E là bệnh cấp tính nhưng có thể đặc biệt nguy hiểm ở phụ nữ mang thai.

Viêm gan tự miễn

Căn nguyên chính xác của bệnh viêm gan tự miễn dịch vẫn chưa được biết rõ. Các yếu tố khác nhau như thuốc, tác nhân môi trường hoặc nhiễm vi rút Epstein-Barr có thể kích hoạt phản ứng tự miễn dịch. Bệnh nhân phát triển kháng thể và chúng thường xuất hiện ở những người bị nhiễm vi rút viêm gan C mãn tính. Các loại thuốc như nitrofurantoin, minocycline, adalimumab, infliximab hoặc methyldopa có thể gây viêm gan tự miễn. Trong những trường hợp này, tình trạng viêm gan được cải thiện khi bệnh nhân ngừng sử dụng các loại thuốc này.

Viêm gan do rượu

Cơ chế chính xác của bệnh viêm gan do rượu vẫn chưa được xác định rõ. Nhiều yếu tố đóng vai trò bao gồm yếu tố di truyền, chuyển hóa etanol và chất chuyển hóa của nó là acetaldehyde gây tổn thương màng tế bào gan, suy dinh dưỡng, các yếu tố miễn dịch như sự kích thích của các cytokine làm tăng tốc độ chết của tế bào, thay đổi steatotic, các gốc tự do, và các tổn thương oxy hóa, v.v. Tất cả những yếu tố này được biết là có vai trò gây ra bệnh viêm gan do rượu.

Nguyên nhân của bệnh viêm gan

Nguyên nhân của viêm gan không truyền nhiễm

Mặc dù viêm gan phổ biến nhất là kết quả của việc truyền nhiễm, nhưng vẫn có nhiều yếu tố khác có thể gây ra tình trạng này.

Rượu và các chất độc khác

Uống rượu quá mức có thể gây tổn thương và viêm gan. Đây cũng có thể được gọi là viêm gan do rượu. Rượu trực tiếp làm tổn thương các tế bào gan của bạn. Theo thời gian, nó có thể gây tổn thương vĩnh viễn và dẫn đến mô gan dày lên hoặc sẹo (xơ gan) và suy gan .

Các nguyên nhân độc hại khác của viêm gan bao gồm lạm dụng thuốc và tiếp xúc với chất độc.

Phản ứng hệ thống tự miễn dịch

Trong một số trường hợp, hệ thống miễn dịch lầm tưởng gan có hại và tấn công nó. Điều này gây ra tình trạng viêm liên tục có thể từ nhẹ đến nặng, thường cản trở chức năng gan. Nó phổ biến ở phụ nữ gấp ba lần so với nam giới.

Các triệu chứng phổ biến của bệnh viêm gan

Nếu bạn đang mắc bệnh viêm gan mãn tính, như viêm gan B và C, bạn có thể không xuất hiện các triệu chứng cho đến khi tổn thương ảnh hưởng đến chức năng gan. Ngược lại, những người bị viêm gan cấp tính có thể xuất hiện các triệu chứng ngay sau khi nhiễm vi rút viêm gan.

Các triệu chứng phổ biến của bệnh viêm gan truyền nhiễm bao gồm:

Mệt mỏi
Có các triệu chứng giống như cảm cúm
Nước tiểu đậm
Phân nhạt
Đau bụng
Ăn mất ngon
Giảm cân không lý do
Vàng da và mắt

Chẩn đoán bệnh viêm gan

Thông thường, để chẩn đoán bệnh viêm gan, các bác sĩ sẽ tiến hành một loạt các xét nghiệm để chẩn đoán chính xác tình trạng của bạn. Các bước bao gồm:

Kiểm tra thể chất

Để chẩn đoán tất cả các dạng viêm gan, trước tiên bác sĩ sẽ truy xét tiền sử bệnh của bạn để xác định bất kỳ yếu tố nguy cơ nào bạn có thể có.

Trong quá trình khám sức khỏe, bác sĩ có thể ấn nhẹ xuống bụng của bạn để xem có đau hoặc căng hay không. Bác sĩ cũng có thể kiểm tra tình trạng sưng gan và bất kỳ sự đổi màu vàng nào ở mắt hoặc da của bạn.

Xét nghiệm chức năng gan

Xét nghiệm chức năng gan sử dụng các mẫu máu để xác định mức độ hoạt động hiệu quả của gan.

Kết quả bất thường của các xét nghiệm này có thể là dấu hiệu đầu tiên cho thấy có vấn đề, đặc biệt nếu bạn không có bất kỳ dấu hiệu nào khi khám sức khỏe về bệnh gan. Mức men gan cao có thể cho thấy gan của bạn đang bị căng thẳng, bị tổn thương hoặc hoạt động không bình thường.

Các xét nghiệm máu khác

Nếu các xét nghiệm chức năng gan của bạn bất thường, bác sĩ có thể sẽ yêu cầu các xét nghiệm máu khác để phát hiện nguồn gốc của vấn đề. Các bác sĩ cũng có thể sử dụng xét nghiệm máu để kiểm tra bất kỳ dấu hiệu nào của bệnh viêm gan tự miễn dịch.

Sinh thiết gan

Khi chẩn đoán viêm gan, các bác sĩ cũng sẽ đánh giá gan của bạn. Sinh thiết gan là một thủ tục bao gồm việc lấy một mẫu mô từ gan của bạn. Chuyên gia y tế có thể lấy mẫu này qua da của bạn bằng kim, có nghĩa là không cần phẫu thuật. Họ thường sẽ sử dụng siêu âm để được hướng dẫn trong quá trình này.

Xét nghiệm này cho phép bác sĩ xác định tình trạng nhiễm trùng hoặc viêm đã ảnh hưởng đến gan của bạn như thế nào.

Siêu âm

Siêu âm ổ bụng sử dụng sóng siêu âm để có hình ảnh rõ nét của các cơ quan trong ổ bụng của bạn. Điều này cho phép bác sĩ quan sát kĩ gan và các cơ quan lân cận của bạn. Nó có thể phản ánh:

Chất lỏng trong bụng của bạn
Các tổn thương gan
Khối u gan
Bất thường ở túi mật của bạn

Đôi khi tuyến tụy cũng hiển thị trên hình ảnh siêu âm. Đây là một xét nghiệm hữu ích trong việc xác định nguyên nhân của chức năng gan bất thường của bạn.