Viêm phế quản có thể gây ra tình trạng thiếu oxy máu, đặc biệt ở người lớn tuổi và trẻ em. Cách đo nồng độ oxy trong máu tại nhà là một biện pháp quan trọng để theo dõi sức khỏe hô hấp. Trong bài viết này, Docosan sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết để bạn có thể thực hiện tại nhà và nhận biết khi nào cần can thiệp y tế.
Viêm phế quản và mối nguy hiểm thiếu oxy
Viêm phế quản là một tình trạng viêm nhiễm đường thở, thường do virus gây ra. Bệnh có thể gây ra các triệu chứng như ho, khó thở, tức ngực và sốt.
Nhiều người cũng thường thắc mắc viêm phế quản có gây thiếu oxy không. Câu trả lời là có. Trong trường hợp nghiêm trọng, viêm phế quản có thể dẫn đến thiếu oxy máu – một tình trạng nguy hiểm đe dọa đến tính mạng.
Vì thế, việc theo dõi nồng độ oxy trong máu là vô cùng quan trọng đối với những người mắc các bệnh về đường hô hấp, bao gồm cả viêm phế quản. Theo dõi thường xuyên sẽ giúp bạn phát hiện sớm tình trạng thiếu oxy, đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm và kể cả đánh giá mức độ hồi phục.
Triệu chứng thiếu oxy do viêm phế quản
Triệu chứng thiếu oxy do viêm phế quản sẽ khác nhau tùy vào từng người và mức độ bệnh. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến:
- Khó thở, hụt hơi, thở nhanh, thở khò khè: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của thiếu oxy do viêm phế quản. Người bệnh sẽ cảm thấy khó khăn khi hít vào và thở ra.
- Da, môi, đầu ngón tay, ngón chân tím tái: Da môi và đầu các ngón tay tím tái cũng chỉ ra sự thiếu oxy máu, khiến oxy không đến được các bộ phận xa của cơ thể và những vùng này trở nên tím tái.
- Mệt mỏi, chóng mặt, lú lẫn, đau đầu: Thiếu oxy có thể làm giảm lượng oxy đến não, dẫn đến hoa mắt, chóng mặt và mất tập trung.
- Tim đập nhanh, hồi hộp: Khi cơ thể thiếu oxy, tim sẽ đập nhanh hơn để cố gắng bơm máu nhiều hơn đến các mô.
Chỉ số SpO2 khi bị viêm phế quản
Thông thường, chỉ số SpO2 (độ bão hòa oxy) nằm trong khoảng từ 95% – 100%. Nếu bạn mắc bệnh phổi như COPD hoặc viêm phổi, mức độ bão hòa oxy bình thường của bạn có thể thấp hơn.
Chỉ số SpO2 khi bị viêm phế quản có thể thay đổi như sau:
- SpO2 97-99%: Tốt : Đây là mức oxy trong máu lý tưởng, cho thấy hệ hô hấp hoạt động hiệu quả.
- SpO2 94-96%: Trung bình, cần theo dõi sát: Mức oxy này cho thấy có thể có sự suy giảm nhẹ chức năng hô hấp.
- SpO2 90-93%: Thấp, cần tham khảo ý kiến bác sĩ: Mức oxy này cho thấy có tình trạng thiếu oxy trong máu.
- SpO2 Dưới 90% (hoặc dưới 95% khi thở oxy): Nguy hiểm, cần cấp cứu: Mức oxy này cho thấy tình trạng thiếu oxy nghiêm trọng, có thể đe dọa tính mạng.
Cân lưu ý rằng các chỉ số trên đây chỉ mang giá trị tham khảo. Để đánh giá chính xác mức độ nghiêm trọng của bệnh, cần kết hợp với triệu chứng lâm sàng để đánh giá chính xác.
Hướng dẫn chi tiết cách đo nồng độ oxy trong máu tại nhà
Bạn có thể sử dụng các loại máy đo SpO2 (Pulse Oximeter) để theo dõi nồng độ oxy trong máu. Những loại máy này thường tương đối nhỏ gọn, có thể giúp đo SpO2 một cách không xâm lấn. Đây là cách đo nồng độ oxy trong máu phổ biến được sử dụng tại nhiều cơ sở y tế và cũng có thể áp dụng tại nhà.
Máy hoạt động dựa trên nguyên lý quang phổ hấp thụ. Nó phát ra hai bước sóng ánh sáng (đỏ và hồng ngoại) xuyên qua mô (thường là ngón tay), sau đó đo lượng ánh sáng được hấp thụ. Lượng ánh sáng được hấp thụ khác nhau tùy thuộc vào lượng oxy trong máu, từ đó máy tính toán và hiển thị chỉ số SpO2.
Có 2 loại máy đo SpO2 phổ biến là:
- Máy đo SpO2 kẹp ngón tay: Là loại phổ biến nhất, nhỏ gọn, dễ sử dụng, có giá thành phải chăng. Tuy nhiên, nhược điểm là có thể cho kết quả không chính xác nếu ngón tay lạnh, run hoặc có sơn móng tay.
- Máy đo SpO2 cầm tay: Loại này thường được sử dụng trong các cơ sở y tế, có độ chính xác cao hơn, có thể đo ở nhiều vị trí khác nhau (ngón tay, ngón chân, dái tai). Tuy nhiên, sản phẩm này sẽ có giá thành cao và kích thước lớn hơn.
Lưu ý quan trọng để đo SpO2 chính xác: Các yếu tố như ánh sáng mạnh, cử động ngón tay, sơn móng tay hay người đang có bệnh lý,… đều có thể ảnh hưởng ít nhiều đến kết quả đo. Do đó, nếu nhận thấy kết quả không ổn định hoặc nghi ngờ sai lệch, cần kiểm tra lại những yếu tố này và tham khảo ý kiến chuyên môn của bác sĩ.
Các biện pháp hỗ trợ tăng oxy máu tại nhà
Dưới đây là các biện pháp hỗ trợ tăng nồng độ oxy trong máu tại nhà, tuy nhiên, chỉ nên thực hiện khi được bác sĩ hướng dẫn và cần lưu ý rằng những biện pháp tự nhiên này không thể thay thế hỗ trợ y khoa trong các tình trạng thiếu oxy nghiêm trọng:
Tập thở sâu, thở bụng đúng cách
Các bài tập thở sâu và thở bụng có thể giúp cải thiện chức năng phổi và tăng lượng oxy hấp thụ. Hãy tham khảo bác sĩ hoặc các chuyên gia vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn các bài tập phù hợp cho tình trạng sức khỏe của bạn.
Uống đủ nước
Một chế độ ăn uống lành mạnh, giàu chất chống oxy hóa và các vitamin, khoáng chất cần thiết có thể hỗ trợ chức năng phổi. Đặc biệt là cần uống đủ nước để duy trì độ ẩm thích hợp cho đường hô hấp, tránh sự kích ứng niêm mạc gây ra các cơn co thắt.
Tư thế nằm giúp dễ thở
- Nằm nghiêng: Nằm nghiêng về bên trái giúp giảm áp lực lên tim và phổi, tạo điều kiện cho phổi mở rộng và hoạt động hiệu quả hơn. Bạn có thể thử kê một chiếc gối giữa hai chân để giúp duy trì tư thế thoải mái và ổn định.
- Nằm sấp: Tư thế này có thể giúp cải thiện thông khí ở phần sau của phổi, tuy nhiên, không phải ai cũng cảm thấy thoải mái với tư thế này, đặc biệt là những người có vấn đề về cột sống.
- Nằm ngửa và kê cao gối: Kê cao gối giúp nâng cao phần trên của cơ thể, giảm áp lực lên phổi và tạo điều kiện cho không khí lưu thông dễ dàng hơn. Tư thế này đặc biệt hữu ích cho những người bị khó thở khi nằm phẳng.
Sử dụng thẻ lọc không khí – khử mùi Card Plus
Các tác nhân trong môi trường không khí xung quanh như virus, vi khuẩn, khói thuốc lá hay bụi mịn có thể là tác nhân kích thích, gây nên tình trạng viêm phế quản hay các đợt khó thở. Do đó, việc trang bị bên mình thẻ lọc không khí – khử mùi ion e air Card Plus sẽ giúp cải thiện đáng kể chất lượng không khí cá nhân.
Thẻ Card Plus hoạt động dựa trên công nghệ ion âm. Các ion âm được tạo ra sẽ bám vào các hạt bụi, vi khuẩn, virus và các chất gây ô nhiễm khác trong không khí, khiến chúng nặng hơn và rơi xuống đất, từ đó làm sạch không khí xung quanh. Thẻ nhỏ gọn, dễ dàng mang theo bên mình, giúp bảo vệ bạn khỏi các tác nhân gây ô nhiễm ở mọi nơi.
Khi nào cần đến gặp bác sĩ?
Các dấu hiệu nguy hiểm cần cấp cứu khi bị viêm phế quản và có triệu chứng thiếu oxy:
- Khó thở dữ dội, không thể nói thành câu.
- Đau tức ngực kéo dài.
- Môi, da tím tái rõ rệt.
- Lú lẫn, mất ý thức, co giật.
- SpO2 dưới 90% (hoặc theo chỉ định của bác sĩ).
Khuyến cáo: Không tự ý điều trị tại nhà khi có dấu hiệu nguy hiểm vì điều này có thể bỏ lỡ thời điểm vàng cứu sống bệnh nhân. Cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất ngay lập tức để được can thiệp kịp thời khi gặp các tình trạng trên.
Câu hỏi liên quan
Viêm phế quản có nguy hiểm không?
Viêm phế quản thường là bệnh nhẹ, nhưng có thể nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Viêm phế quản có thể dẫn đến thiếu oxy trong máu, đặc biệt ở người cao tuổi, trẻ nhỏ hoặc người có bệnh lý nền. Các biến chứng nặng có thể bao gồm suy hô hấp và viêm phổi.
Đo SpO2 tại nhà có chính xác không?
Máy đo SpO2 tại nhà có độ chính xác tương đối cao nếu sử dụng đúng cách và máy đảm bảo chất lượng. Tuy nhiên, kết quả có thể bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có bất kỳ lo ngại nào.
Ngoài đo SpO2, còn cách nào khác để theo dõi tình trạng thiếu oxy tại nhà không?
Ngoài đo SpO2, bạn có thể theo dõi các triệu chứng như khó thở, tim đập nhanh, da xanh tái hoặc môi tím tái. Theo dõi nhịp thở và màu sắc da cũng có thể giúp phát hiện sớm tình trạng thiếu oxy. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy liên hệ ngay với bác sĩ.
Cách đo nồng độ oxy trong máu tại nhà là một công cụ hữu ích để theo dõi sức khỏe hô hấp khi bị viêm phế quản. Hãy chủ động theo dõi sức khỏe và tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời. Đừng quên chia sẻ bài viết này đến những người thân yêu để cùng nhau bảo vệ sức khỏe nhé! Hoặc theo dõi trang Docosan để cập nhật thêm nhiều kiến thức y tế hữu ích.
Xem thêm:
- Vì sao lại bị ho? Ho tiềm ẩn những nguy cơ gì?
- Nguyên nhân gây ra khạc đờm ra máu và cách điều trị
- Dị ứng lông mèo: 10 triệu chứng thường gặp và cách điều trị
Nguồn tham khảo
1. Blood Oxygen Level
- Link tham khảo: https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/22447-blood-oxygen-level
- Ngày tham khảo: 09/03/2025
2. Oxygen level testing
- Link tham khảo: https://www.asthmaandlung.org.uk/symptoms-tests-treatments/tests/oxygen-level-tests
- Ngày tham khảo: 09/03/2025
3. Pulse oximetry in bronchiolitis: is it needed?
- Link tham khảo: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4608625/
- Ngày tham khảo: 09/03/2025
