Viêm phế quản triệu chứng và cách điều trị được nhiều người quan tâm và thắc mắc vì đây dường như đã không còn là bệnh lý quá xa lạ đối với người Việt Nam. Viêm phế quản là nguyên nhân của phần lớn người trẻ và cha mẹ đưa trẻ em đi khám tại bệnh viện. Vậy hãy cùng Docosan tìm hiểu rõ hơn về bệnh viêm phế quản qua bài viết dưới đây.
Tóm tắt nội dung
Viêm phế quản là gì?
Phế quản là một ống dẫn khí nằm trong đường hô hấp dưới của con người. Đây là cơ quan nối tiếp bên dưới khí quản, sau đó sẽ phân thành các nhánh nhỏ sâu bên trong phổi tạo nên cây phế quản. Nhiệm vụ chính của phế quản là dẫn khí vào phổi.
Bệnh viêm phế quản là tình trạng niêm mạc ống phế quản bị kích thích phồng lên, tăng tiết dịch nhầy làm bít tắc phế quản do nguyên nhân khác nhau có thể kể đến gồm:
- Nguyên nhân thường gặp nhất của viêm đường hô hấp là do sự xâm nhập của vi khuẩn từ môi trường bên ngoài vào trong niêm mạc đường hô hấp. Các vi khuẩn thường gây viêm đường hô hấp bao gồm: Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae, Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae, …
- Bên cạnh đó cũng có một số trường hợp viêm đường hô hấp do virus như: HSV, Coronavirus, Enterovirus, …
- Hoặc do các tác nhân vật lý như: do nhiệt, xạ trị, chấn thương lồng ngực, không khí quá khô, quá ẩm, quá nóng, …
- Và các tác nhân hóa học như: chất kích ứng ở dạng khí, bụi, hoá chất, khói thuốc lá, khói xe,…
- Ngoài ra các nguyên nhân bên trong cơ thể gây ra sự hoại tử các mô hô hấp như: tắc nghẽn, xuất huyết mạch máu phổi, viêm tắc động mạch phổi, …
Viêm phế quản được chia thành hai loại:
- Viêm phế quản cấp tính: nguyên nhân thường do nhiễm vi khuẩn gram dương, virus, nấm, …. Biến chứng: viêm phế quản mạn, viêm phổi, …
- Viêm phế quản mạn tính: là sự viêm nhiễm tại phế quản kéo dài trên 3 tháng. Nguyên nhân gây viêm phế quản mạn thường gặp là do hút thuốc lá trong nhiều năm hoặc sống ở môi trường nhiều bụi bẩn.
Bệnh viêm phế quản thường sẽ tự giảm dần và biến mất trong vài tuần lễ, chức năng hô hấp sẽ phục hồi lại trong vòng 20 – 30 ngày.
Tuy nhiên khi mắc bệnh thì không chỉ cuộc sống hàng ngày bị ảnh hưởng mà còn là yếu tố nguy cơ dẫn đến mắc các biến chứng tiêu cực, nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh: viêm phổi, hen phế quản, áp xe phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tình, …
Viêm phế quản triệu chứng như thế nào?
Để chẩn đoán bệnh viêm phể quản ta có thể chú ý đến các Hội chứng bệnh và triệu chứng bệnh sau:
- Hội chứng tắc nghẽn hô hấp dưới: viêm phế quản khó thở thì thở ra, khò khè, nghe phổi có ran ngáy hoặc ran rít
- Hội chứng đáp ứng Viêm toàn thân nếu viêm đường hô hấp trên do nhiễm vi khuẩn: sốt > 38 độ C hoặc < 36 độ C, nhịp tim > 90 nhịp/phút, nhịp thở > 20 lần/phút, …
- Nếu nguyên nhân do siêu vi, người bệnh có Hội chứng nhiễm siêu vi: sốt, mệt mỏi, đau nhức cơ, nhức đầu, …
- Nặng hơn nữa có thể dẫn đến Hội chứng suy hô hấp cấp: khó thở, NT > 30l/phút, co kéo cơ hô hấp phụ, …
- Triệu chứng liên quan đến phế quản: ho khan, ho kèm theo đờm, nặng tức ngực.
- Nếu bệnh tiến triển nặng có tổn thương phổi: khó thở, đau ngực khi hít sâu, ho khạc đờm, ho ra máu.
Các triệu chứng của bệnh viêm phế quản thường biểu hiện khác nhau qua từng giai đoạn:
- Giai đoạn khởi phát: viêm xuất tiết đường hô hấp trên và có Hội chứng nhiễm siêu vi
- Giai đoạn viêm khô: kéo dài 1-3 ngày, ho, khó khạc đờm, khó thở, cảm giác đau rát sau xương ức
- Giai đoạn viêm tiết dịch: tương tự triệu chứng giai đoạn viêm khô nhưng lúc này đàm dễ đẩy ra ngoài hơn
- Triệu chứng: sốt nhẹ, nhức đầu, đau mỏi khắp cơ thể, ho khan hoặc đờm trắng, có thể ho ra máu do khạc đờm nhiều gây tổn thương niêm mạc, xuất hiện khi có sự thay đổi nhiệt độ không khí, khó thở, đau ngực, … Bệnh thường tự khỏi sau vài tuần lễ, hô hấp bình thường sau 20-30 ngày.
Cách điều trị viêm phế quản
Điều trị viêm phế quản cũng tương tự như điều trị viêm phế quản phổi, chủ yếu là điều trị triệu chứng phối hợp với các biện pháp chăm sóc tại nhà giúp người bệnh mau khỏe hơn:
Uống đủ nước
Uống nhiều nước có thể làm loãng đờm, giúp giảm triệu chứng bệnh viêm phế quản:
- Tránh để cơ thể bị mất nước
- Làm giảm độ đặc của đờm và dịch nhầy
- Làm loãng chất nhầy ở mũi
- Giữ ẩm cho cổ họng và làm giảm bớt sự khó chịu
Mỗi ngày nên uống ít nhất 2 lít nước, có thể đó là nước hoa quả, nước rau. Tốt nhất là nước ấm, không nên uống nước lạnh để tránh khiến tình trạng viêm họng trong viêm phế quản nặng hơn.
Vệ sinh mũi, họng
Vệ sinh mũi, súc họng bằng nước muối sinh lý 0,9% sẽ làm dịu chứng viêm mũi họng và làm long đờm gây khó chịu ở cổ họng, và giảm cảm giác nghẹt mũi.
Bỏ thuốc lá
Khói thuốc lá đã được chứng minh là rất độc hại, chứa hơn 1000 phân tử oxy hóa, gây tổn thương lên phổi bằng cách làm giảm chất chống oxy hóa nội sinh và các chất chống oxy hóa khác. Khi ta hút thuốc lá sẽ làm thu hút các tế bào đến phổi và làm tăng phản ứng viêm.
Hút thuốc cũng kích thích các tế bào giải phóng elastase khiến các sợi chun trong mô phổi bị phá vỡ, làm giảm tác dụng duy trì chức năng phổi ở tình trạng bình thường. Khi Enzyme lactase hiện diện ở phổi có thể phá vỡ elastin, phá hủy đường dẫn khí cùng phế nang và gây xơ hóa đường thở.
Chính vì cai thuốc lá là cách tốt nhất không chỉ để Chính vì cai thuốc lá là cách tốt nhất không chỉ để giảm thiểu nguy cơ, làm chậm quá trình tiến triển của các tổn thương ở phổi và ngăn ngừa bệnh lý viêm phế quản tiến triển nặng hơn mà còn giúp giảm thiểu nguy cơ mắc các tổn thương ở phổi khác.
Hít thở không khí ẩm và ấm từ máy tạo ẩm
Hít thở không khí ẩm và ấm từ có thể làm dịu cơn ho và làm giảm chất nhầy trong đường thở của người bệnh.
Tuy nhiên cần lưu ý vệ sinh máy tạo ẩm thường xuyên theo hướng dẫn của nhà sản xuất vì vi khuẩn và nấm có thể phát triển trong bình chứa nước và gây nguy hại tới hệ hô hấp nếu máy tạo ẩm không được làm sạch đúng cách.
Tập thể dục
Tập thể dục không chỉ giúp tăng sức đề kháng của cơ thể, mà còn đặc biệt có ích cho lá phổi vì trong quá trình tim hoạt động, cơ bắp cần nhiều oxy nên làm tăng nhu cầu lấy không khí ở phổi. Dần dần cơ bắp sẽ trở nên khỏe nếu được tập luyện thường xuyên, đồng thời quá trình sử dụng oxy sẽ hiệu quả hơn, giúp dễ thở và hỗ trợ hệ hô hấp hoạt động tốt.
Nhờ vậy mà tập thể dục giúp người bị viêm phế quản giảm được các triệu chứng như khó thở, khò khè.
Tuy nhiên, nên chọn lựa môn thể thao phù hợp để tập, có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ để lựa chọn sao cho phù hợp với sức khỏe và không nên luyện tập quá gắng sức.
Tập thở mím môi
Thở mím môi là một trong những phương pháp hỗ trợ rất nhiều cho quá trình điều trị của bệnh nhân mắc các bệnh về hô hấp.
Để thực hiện, người bệnh mím môi và hít không khí vào bằng mũi rồi thở ra từ từ bằng miệng (chúm môi như thổi sáo). Lưu ý, thở ra gấp đôi thời gian lúc hít vào, khi hít thở không cần quá gắng sức mà chỉ cần hít thở sâu vừa sức.
Lặp đi lặp lại động tác này hàng ngày để cho kết quả được tốt nhất. Mỗi ngày nên tập khoảng 3 lần (mỗi lần 15 phút).
Ăn đầy đủ dinh dưỡng
Người bệnh viêm phế quản nên có một chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh như sau:
- Bổ sung nhiều thực phẩm giàu chất xơ từ rau xanh và hoa quả
- Nên ăn ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt.
- Ăn thịt gia cầm, cá và các loại đậu để bổ sung protein.
- Sử dụng các loại sữa ít béo hoặc sữa thực vật.
- Giảm hàm lượng muối, đường phụ gia, cholesterol
Bên cạnh những thực phẩm cần bổ sung thì trong chế độ ăn, người mắc viêm phế quản nên tránh những thực phẩm sau:
- Tránh đồ uống có ga và thức ăn chứa nhiều đường.
- Hạn chế dùng thịt đỏ: Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng các loại thịt chế biến sẵn và thịt đỏ nếu ăn nhiều sẽ khiến các triệu chứng của người mắc viêm phế quản trở nên nặng hơn. Thay vào đó, người bệnh có thể sử dụng thực phẩm có chứa vitamin D từ các loại cá như: Cá thu, cá mòi, cá hồi,…
- Thực phẩm chứa nhiều sữa, chất béo, phô mai hoặc thực phẩm chiên xào, dầu mỡ, chứa nhiều gia vị,… sẽ dễ gây đầy hơi, chướng bụng khiến người viêm phế quản cảm thấy khó thở hơn.
- Sữa và các chế phẩm từ sữa có thể làm tăng sản xuất chất nhầy khiến đờm trở nên đặc và gây nhiều kích ứng cho người bệnh.
Viêm phế quản triệu chứng bệnh đa dạng nhưng chủ yếu vẫn là ho, sốt và khó thở. Cách điều trị viêm phế quản thường điều trị triệu chứng là chủ yếu, kết hợp với các biện pháp tự chăm sóc tại nhà khác để người bệnh có thể mau khỏe hơn.
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
Nguồn: indembassy.com.vn
