Bạch cầu giảm có nguy hiểm không? Có chữa khỏi không?

Ngày cập nhật: 20/11/23
Tác giả: Dược sĩ, Thạc sĩ Nguyễn Thị Thanh Tú
Theo dõi Docosan trên
Google News

Tình trạng bạch cầu giảm sẽ làm bạn dễ bị nhiễm trùng và bệnh tật hơn. Số lượng bạch cầu giảm ở người phản ánh tình trạng sức khỏe cũng như nguyên nhân gây bệnh của người đó. Doctor có sẵn sẽ cung cấp một số thông tin cơ bản về các nguyên nhân bạch cầu giảm thường gặp cũng như dấu hiệu điển hình để bạn có thể sớm nhận biết và kịp thời khắc phục nguyên nhân. 

bạch cầu giảm

Bạch cầu giảm là gì? Dấu hiệu cảnh báo bệnh gì?

Bạch cầu giảm là hiện tượng một người có số lượng bạch cầu giảm trong máu. Số lượng bạch cầu giảm có thể khiến một người dễ bị nhiễm trùng hơn. Các tế bào bạch cầu đóng vai trò chống lại các tác nhân gây nhiễm trùng trong cơ thể. Một người bị bạch cầu giảm nếu số lượng bạch cầu giảm trong máu.

Có năm loại tế bào bạch cầu. Mỗi loại tương ứng với loại tế bào bạch cầu bị ảnh hưởng. Mỗi loại giúp bảo vệ cơ thể khỏi một loại nhiễm trùng khác nhau.

Tỷ lệ tổng số bạch cầu trong cơ thể:

  • Bạch cầu trung tính: 55 – 70%
  • Tế bào lympho: 20 – 40%
  • Bạch cầu ái kiềm: 0,5 – 1%
  • Bạch cầu đơn nhân: 2 – 8%
  • Bạch cầu ái toan: 1 – 4%

Tỷ lệ bạch cầu trung tính chiếm 55 – 70% tổng số bạch cầu. Tỷ lệ bạch cầu trung tính giảm được gọi là bạch cầu giảm trung tính.

Xét nghiệm chẩn đoán bạch cầu giảm:

Tỷ lệ bạch cầu trung tính giảm 
Tỷ lệ bạch cầu trung tính giảm 

Theo Hiệp hội Ung thư bạch cầu & Ung thư bạch huyết, số lượng tế bào bạch cầu khỏe mạnh là 5.000 – 10.000 tế bào bạch cầu trên mỗi microlit (µL) máu đối với nam và trẻ em, và 3.500 – 11.000 tế bào bạch cầu trên mỗi µL đối với nữ. Các tế bào bạch cầu hình thành trong tủy xương và rất quan trọng đối với hệ thống miễn dịch. Một người có tỷ lệ bạch cầu giảm sẽ dễ bị nhiễm trùng và bệnh tật hơn.

bạch cầu giảm ở người thường xảy ra do số lượng bạch cầu trung tính thấp. Khi một người có tỷ lệ bạch cầu trung tính giảm, các chuyên gia chăm sóc sức khỏe gọi đó là tình trạng bạch cầu giảm trung tính. Khi bạch cầu giảm liên quan đến mức độ tế bào lympho thấp, nó được gọi là bạch cầu giảm lympho.

Một số loại bạch cầu giảm thường gặp: 

  • Bạch cầu giảm theo chu kỳ (Cyclic leukopenia) là tình trạng bạch cầu giảm trung tính thường xảy ra ba tuần một lần, kéo dài từ ba đến sáu ngày một lần. Nó thường được gây ra bởi một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc hóa trị và interferon.
  • Bạch cầu trung tính giảm (Neutropenia) đề cập đến việc bạch cầu giảm trung tính. Nó thường được gây ra bởi một tình trạng tiềm ẩn như nhiễm trùng, bệnh bạch cầu hoặc ung thư hạch, rối loạn tự miễn dịch hoặc thiếu hụt dinh dưỡng (vitamin B12, folate, đồng).
  • Bạch cầu giảm bẩm sinh (Congenital neutropenia) đề cập đến tình trạng bạch cầu giảm trung tính do bất thường về di truyền hoặc thai nhi tiếp xúc với chất độc hoặc phóng xạ trong thai kỳ.
  • Bạch cầu giảm do thuốc (Drug-induced leukopenia) là tình trạng thiếu hụt bạch cầu do một số loại thuốc, bao gồm một số loại thuốc kháng sinh và thuốc làm loãng máu.
  • Pancytopenia đề cập đến sự giảm đáng kể ở hầu hết các tế bào máu bao gồm hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu. Nó có thể được gây ra bởi bệnh tự miễn dịch, tủy xương hoặc rối loạn di truyền, cũng như điều trị ung thư, nhiễm trùng hoặc phơi nhiễm độc hại.

Xét nghiệm chẩn đoán bạch cầu giảm:

Khám bệnh bạch cầu giảm ở đâu?

Family Medical Practice là hệ thống phòng khám tư nhân có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam thành lập từ năm 1997 và hiện đang cung cấp các dịch vụ y tế theo tiêu chuẩn quốc tế. Với đội ngũ y bác sĩ đến từ khắp nơi trên thế giới cùng trang thiết bị y tế tối tân, Family Medical Practice cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và chuyển viện cấp cứu trên toàn lãnh thổ Việt Nam. Hiện phòng khám có cung cấp các xét nghiệm máu tổng quát giúp phát hiện tình trạng bạch cầu giảm. 

Phòng Khám Đa khoa Hoàn Mỹ Sài Gòn (được đổi tên từ “Phòng khám Đa Khoa Hoàn Mỹ Tân Bình” vào tháng 11/2015) trực thuộc Bệnh viện Đa Khoa Hoàn Mỹ Sài Gòn và là thành viên của Tập đoàn Y khoa Hoàn Mỹ. Với dịch vụ khám đa khoa, chữa bệnh chất lượng cao và tinh thần phục vụ chu đáo, Phòng Khám Đa khoa Hoàn Mỹ Sài Gòn đã trở thành địa chỉ khám, chữa bệnh tin cậy. Đội ngũ thạc sĩ, bác sĩ, điều dưỡng giỏi chuyên môn và được hỗ trợ bởi nhiều trang thiết bị hiện đại, hệ thống xét nghiệm hiện đại,…

Bệnh viện Truyền máu – Huyết học đảm nhận chức năng lưu trữ, điều chế & cung cấp máu đến khoa huyết học của bệnh viện khác trên toàn miền Nam; lưu trữ tế bào gốc – tế bào cuống rốn, chữa bệnh với quy mô lớn, không ngừng vươn lên để trở thành một trung tâm Huyết học hàng đầu trong cả nước. Bệnh viện chuyên các dịch vụ khám liên quan đến các bệnh về máu, huyết học.

Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh là địa chỉ chăm sóc sức khỏe uy tín của hàng triệu người bệnh. Bệnh viện luôn nỗ lực phát huy những giá trị cốt lõi bền vững, điều trị người bệnh, nghiên cứu khoa học, đào tạo và quản trị, đưa ra những giải pháp điều trị tối ưu, quản lý chất lượng, đảm bảo an toàn cho người bệnh và nhân viên y tế. Bệnh viện chuyên khám và chữa trị đa khoa, các dịch vụ xét nghiệm máu, kiểm tra tổng quát giúp sớm phát hiện các dấu hiệu bạch cầu giảm.

Nguyên nhân bạch cầu giảm

Nguyên nhân bạch cầu giảm có thể xuất phát từ một số tình trạng bệnh lý. Một số phương pháp điều trị và thuốc cũng có thể gây bạch cầu giảm.

Một người có thể bị bạch cầu giảm do các nguyên nhân sau:

Tình trạng tế bào máu hoặc tủy xương

Bạch cầu có nguồn gốc từ các tế bào gốc trong tủy xương. Vì điều này, các tình trạng ảnh hưởng đến tế bào máu hoặc tủy xương có thể dẫn đến bạch cầu giảm ở người như:

  • Thiếu máu không tái tạo
  • Bệnh bạch cầu
  • Ung thư hạch
  • Bệnh đa u tủy
  • Hội chứng loạn sản tủy
  • Hội chứng tăng sinh tủy
  • Bệnh xơ tủy
  • Lá lách đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất bạch cầu. Lách to, hoặc lá lách to, cũng có thể dẫn đến bạch cầu giảm.

Xét nghiệm chẩn đoán bạch cầu giảm:

Hóa trị là một trong những nguyên nhân gây bạch cầu giảm
Hóa trị là một trong những nguyên nhân gây bạch cầu giảm

Phương pháp điều trị ung thư

Các phương pháp điều trị ung thư nhằm mục đích nhắm mục tiêu và loại bỏ các tế bào ung thư đang phân chia nhanh chóng trong cơ thể bạn. Tuy nhiên, vì các tế bào máu cũng phát triển nhanh chóng nên một số phương pháp điều trị ung thư cũng có thể tiêu diệt các tế bào này. Các phương pháp điều trị ung thư có thể dẫn đến bạch cầu giảm ở người bao gồm:

  • Hóa trị
  • Xạ trị (đặc biệt khi sử dụng trên xương lớn, chẳng hạn như xương ở chân và xương chậu)
  • Cấy ghép tủy xương
  • Rối loạn bẩm sinh

Rối loạn bẩm sinh có mặt khi sinh. Những bệnh có thể dẫn đến bạch cầu giảm bao gồm các tình trạng ảnh hưởng đến cách thức hoạt động của tủy xương để tạo ra các tế bào máu, chẳng hạn như:

  • Hội chứng Kostmann hoặc bạch cầu giảm bẩm sinh nghiêm trọng
  • Myelokathexis
  • Bệnh truyền nhiễm

Một số bệnh truyền nhiễm có thể gây bạch cầu giảm bao gồm:

  • HIV hoặc AIDS
  • Bệnh lao
  • Viêm gan siêu vi
  • Bệnh sốt rét
  • Sốt thương hàn
  • Các bệnh nhiễm virus cấp tính khác, chẳng hạn như cúm hoặc bất kỳ bệnh nhiễm trùng rất nặng nào cũng có thể dẫn đến bạch cầu giảm.

Rối loạn tự miễn dịch

Một số rối loạn tự miễn dịch có thể tiêu diệt bạch cầu hoặc tế bào gốc tủy xương, những tế bào tạo ra tế bào máu và có thể dẫn đến bạch cầu giảm. Ví dụ về các rối loạn tự miễn dịch có thể gây bạch cầu giảm là:

Bạch cầu giảm có thể do thiếu hụt vitamin hoặc khoáng chất

  • Vitamin B12
  • Folate
  • Đồng
  • Kẽm

Thuốc

Một số loại thuốc cũng có thể gây bạch cầu giảm do tác dụng phụ. Một số ví dụ:

  • Bupropion 
  • Carbimazol
  • Clozapin 
  • Cyclosporine 
  • Interferons
  • Lamotrigine 
  • Minocycline 
  • Mycophenolate mofetil
  • Penicillin
  • Sirolimus 
  • Tacrolimus
  • Acid valproic 

Bệnh sarcoidosis

Sarcoidosis là một bệnh hệ thống do phản ứng miễn dịch quá mức gây ra. Nó được đặc trưng bởi sự hình thành u hạt hoặc các vùng viêm nhỏ ở nhiều hệ thống trong cơ thể bạn. Khi những u hạt này hình thành trong tủy xương của bạn, tình trạng bạch cầu giảm có thể xảy ra.

Xét nghiệm chẩn đoán bạch cầu giảm:

Triệu chứng bạch cầu giảm 

Một người có thể không biểu hiện triệu chứng nếu họ có số lượng bạch cầu giảm. Tuy nhiên, nhiễm trùng lặp đi lặp lại có thể chỉ ra tình trạng bạch cầu giảm ở người. Các triệu chứng nhiễm trùng bao gồm:

  • Sốt
  • Toát mồ hôi
  • Ớn lạnh
  • Đau răng
  • Đau họng
  • Vết loét miệng khó lành
  • Mệt mỏi
  • Các triệu chứng giống như cúm
  • Phát ban

Một người bị bạch cầu giảm có thể có các triệu chứng khác liên quan đến nguyên nhân gây ra số lượng bạch cầu thấp.

Sốt là một trong những dấu hiệu nhiễm trùng gây bạch cầu giảm 
Sốt là một trong những dấu hiệu nhiễm trùng gây bạch cầu giảm

Các loại bạch cầu giảm ở người

Bạch cầu giảm cấp tính

bạch cầu giảm có thể cấp tính khi số lượng bạch cầu giảm trong thời gian ngắn do nhiễm trùng, tương tác thuốc hoặc các nguyên nhân khác.

Bạch cầu giảm mãn tính

Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe xem bạch cầu giảm trung tính là mãn tính nếu một người có tỷ lệ bạch cầu trung tính giảm ít nhất 3 lần trong 3 tháng. Một người có thể bị bạch cầu giảm mãn tính do một số lý do, chẳng hạn như:

  • Tình trạng di truyền: Còn được gọi là rối loạn bẩm sinh, những tình trạng này có thể dẫn đến bạch cầu giảm. Ví dụ bao gồm hội chứng Kostmann và myelokathexis.
  • Ung thư: Các tế bào bạch cầu có thể loại bỏ các tế bào trong tủy xương tạo ra các tế bào máu bình thường. Điều này có thể dẫn đến bạch cầu giảm.
  • Tình trạng tế bào máu và tủy xương: Thiếu máu, lá lách hoạt động quá mức và hội chứng rối loạn sinh tủy.
  • Rối loạn tự miễn dịch: Ví dụ bao gồm bệnh lupus và viêm khớp dạng thấp.
  • Bệnh truyền nhiễm: Ví dụ bao gồm HIV và bệnh lao.
  • Một người phát triển nhiễm trùng lá lách cũng có thể bị bạch cầu giảm mãn tính.

Số lượng bạch cầu trung tính tuyệt đối (ANC) là một xét nghiệm có thể giúp chẩn đoán các tình trạng như bệnh bạch cầu. Nó cũng có thể giúp các chuyên gia chăm sóc sức khỏe đánh giá mức độ ảnh hưởng của hóa trị liệu đến số lượng bạch cầu trung tính của một người và liệu họ có cần tạm dừng điều trị hay không. Một người bị bạch cầu giảm trung tính nếu tỷ lệ bạch cầu trung tính giảm xuống dưới 1.000 bạch cầu trung tính trên mỗi µL máu.

Xét nghiệm chẩn đoán bạch cầu giảm:

Bạch cầu giảm có nguy hiểm không? Chữa khỏi được không?

Việc điều trị bạch cầu giảm phụ thuộc vào nguyên nhân bạch cầu giảm. Một người có thể cần thuốc kháng sinh để chống nhiễm trùng. Một người cũng có thể cần dùng thuốc để tăng số lượng bạch cầu. Điều quan trọng là không bao giờ dừng hoặc thay đổi thuốc mà không hỏi ý kiến ​​​​chuyên gia chăm sóc sức khỏe trước.

Nếu một người bị ung thư và hóa trị của họ dẫn đến bạch cầu giảm, họ có thể cần phải tạm dừng điều trị để cho phép các tế bào bạch cầu được bổ sung. Các phương pháp điều trị sử dụng các yếu tố tăng trưởng, chẳng hạn như yếu tố kích thích tạo bạch cầu hạt, có thể giúp tăng bạch cầu. Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe có thể sử dụng chúng khi hóa trị liệu gây bạch cầu giảm hoặc nếu nguyên nhân là do di truyền.

Thuốc kháng sinh giúp chống nhiễm trùng - Nguyên nhân gây bạch cầu giảm 
Thuốc kháng sinh giúp chống nhiễm trùng – Nguyên nhân gây bạch cầu giảm 

Điều trị bạch cầu giảm phụ thuộc vào loại bạch cầu nào thấp và nguyên nhân gây ra tình trạng này. Bạn cũng có thể cần các phương pháp điều trị khác để xử lý mọi bệnh nhiễm trùng phát triển do không có đủ bạch cầu. Các phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:

Ngừng điều trị hoặc thuốc gây bạch cầu giảm

Đôi khi bạn có thể cần phải ngừng điều trị để cơ thể có thời gian tạo ra nhiều bạch cầu hơn. Số lượng tế bào máu của bạn có thể tăng lên một cách tự nhiên khi kết thúc quá trình điều trị như xạ trị hoặc giữa các đợt hóa trị. Khoảng thời gian cần thiết để số lượng bạch cầu được bổ sung là khác nhau ở mỗi người.

Nếu bạn đang dùng thuốc gây bạch cầu giảm, bác sĩ có thể điều chỉnh liều lượng bạn đang dùng. Họ cũng có thể khuyên bạn nên chuyển sang một loại thuốc khác nếu có thể.

Điều trị các tình trạng tiềm ẩn gây bạch cầu giảm

Nếu bạn có tình trạng sức khỏe tiềm ẩn gây bạch cầu giảm, chẳng hạn như bệnh lupus hoặc bệnh sarcoidosis, bác sĩ sẽ xây dựng kế hoạch điều trị để kiểm soát tình trạng đó. Điều này có thể giúp đưa lượng bạch cầu của bạn về mức bình thường.

Thuốc kháng sinh

Bạn có thể được kê đơn thuốc để ngăn ngừa nhiễm trùng hoặc để loại bỏ nhiễm trùng hiện có. Một số ví dụ bao gồm thuốc chống nấm để điều trị nhiễm nấm hoặc kháng sinh để điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn.

Yếu tố tăng trưởng

Yếu tố kích thích tạo bạch cầu hạt và các yếu tố tăng trưởng khác có nguồn gốc từ tủy xương có thể giúp cơ thể bạn sản xuất nhiều bạch cầu hơn. Một số ví dụ về các yếu tố kích thích tăng bạch cầu có thể được sử dụng bao gồm filgrastim và pegfilgrastim.

Xét nghiệm chẩn đoán bạch cầu giảm:

Câu hỏi thường gặp

Bạch cầu giảm bao nhiêu là nguy hiểm?

Hiện tượng bạch cầu giảm đa phần là bạch cầu giảm trung tính. Một người bị bạch cầu giảm trung tính nếu tỷ lệ bạch cầu trung tính giảm xuống dưới 1.000 bạch cầu trung tính trên mỗi µL máu.

Bạch cầu giảm nên ăn gì?

Nếu việc bạch cầu giảm do thiếu các vitamin và khoáng chất thì nên bổ sung thực phẩm có chứa nhiều folate, vitamin B12, kẽm như các loại hạt, cá thịt, trứng, sữa, các loại rau có màu xanh đậm,…

Sốt xuất huyết bạch cầu tăng hay giảm?

Đặc thù của sốt xuất huyết là lượng bạch cầu và tiểu cầu giảm rất thấp.

Tỷ lệ bạch cầu lympho giảm khi mang thai?

Tỷ lệ bạch cầu lympho sẽ tăng nhẹ trong khi mang thai và sau khi sinh. 

Bạch cầu giảm là dấu hiệu của một số bệnh lý nhiễm trùng hoặc do các tác nhân từ thuốc, thiếu hụt các chất dinh dưỡng hay từ các phương pháp điều trị khác. Trong trường hợp bạn có các triệu chứng của bạch cầu giảm, hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và theo dõi kịp thời. 

Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Doctor có sẵn Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch khám với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.

Xét nghiệm chẩn đoán bạch cầu giảm
Contact Me on Zalo