Chăm sóc giảm nhẹ hiện là lĩnh vực còn mới mẻ không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới. Phương pháp này ngày càng được biết đến rộng rãi bởi những hiệu quả thiết thực, không thể bàn cãi mà nó mang lại. Hãy cùng Docosan tìm hiểu xem phương pháp này được thực hiện như thế nào và đem đến lợi ích gì nhé.
Tóm tắt nội dung
Chăm sóc giảm nhẹ là gì?
Chăm sóc giảm nhẹ là phương pháp tiếp cận đa ngành để chăm sóc y tế chuyên khoa và chăm sóc điều dưỡng cho những người mắc các bệnh gây giới hạn tuổi thọ. Phương pháp này không đi sâu vào cách thức điều trị bệnh mà tập trung vào việc giúp đỡ cho người bệnh giảm bớt các triệu chứng, đau đớn, căng thẳng về thể chất và tinh thần khi bị chẩn đoán mắc bệnh y khoa không chữa được.
Mục tiêu của chăm sóc giảm nhẹ không phải là kéo dài thời gian sống cho người bệnh mà là nâng cao chất lượng cuộc sống người bệnh ở những năm tháng cuối đời. Đôi khi ngoài vấn đề thể xác, tinh thần, chăm sóc giảm nhẹ còn giải toả những vấn đề về tâm lý xã hội và tâm linh cho người bệnh.
Những đối tượng nên được chăm sóc giảm nhẹ
Chăm sóc giảm nhẹ thường được áp dụng cho những bệnh nhân ung thư, tuy nhiên phương pháp này cần thiết cho nhiều loại bệnh như bệnh đe doạ tính mạng, bệnh mạn tính, bệnh gây đau đớn thể xác, tinh thần, tâm lý, xã hội hay bệnh gây tiên lượng sống ít hơn 6 tháng, ví dụ như:
- ung thư;
- bệnh tim mạch;
- bệnh hô hấp mãn tính;
- HIV/AIDS;
- đái tháo đường;
- suy thận;
- bệnh gan mạn tính;
- bệnh Parkinson;
- viêm khớp dạng thấp;
- bệnh thần kinh;
- dị tật bẩm sinh;
- lao kháng thuốc;
Ngoài ra chăm sóc giảm nhẹ còn đề cập đến việc an ủi, động viên người nhà bệnh nhân, đặc biệt là khi bệnh nhân qua đời.
Người cung cấp dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ
Chăm sóc giảm nhẹ được cung cấp bởi một nhóm bác sĩ, y tá, chuyên viên vật lý trị liệu, các chuyên gia y tế khác cùng làm việc với bác sĩ chăm sóc chính, các bác sĩ chuyên ngành hoặc đơn giản là các nhân viên y tế an dưỡng cuối đời.
Chăm sóc giảm nhẹ có thể được cung cấp trong nhiều môi trường, bao gồm trong các bệnh viện, tại nhà của bệnh nhân, tại các chương trình chăm sóc giảm nhẹ ở cộng đồng hay ở cơ sở điều dưỡng có tay nghề cao. Các nhóm chăm sóc giảm nhẹ làm việc với bệnh nhân và gia đình của họ để làm rõ các mục tiêu chăm sóc và cung cấp sự hỗ trợ về việc đối phó với triệu chứng, hỗ trợ tinh thần, tâm lý xã hội và tâm linh.
Những nội dung của chăm sóc giảm nhẹ
Chăm sóc thể chất
Một số phương pháp điều trị bệnh gây ra tác dụng phụ không mong muốn như đau, mệt mỏi, kiệt sức, buồn nôn, nôn, chán ăn, mất ngủ, khó thở giảm trí nhớ,… Chăm sóc giảm nhẹ cải thiện các tác dụng phụ bằng cách sử dụng thuốc giảm đau, thuốc chống nôn, thay đổi chế độ dinh dưỡng, tập vật lý trị liệu.
Chăm sóc tinh thần
Người bệnh nan y thường bị ảnh hưởng tinh thần nặng nề vì suy nghĩ của bản thân hoặc do thuốc điều trị bệnh. Điều này dẫn tới trạng thái tinh thần không ổn định, hay căng thẳng, đầu óc kém minh mẫn, rối loạn giấc ngủ, rối loạn lo âu,…
Chăm sóc giảm nhẹ về sức khỏe tinh thần bao gồm tập thể dục, tư vấn, tập thiền, khuyến khích người bệnh tham gia có hoạt động sáng tạo, vui chơi, thiện nguyện hay gặp gỡ các bệnh nhân cùng mắc bệnh đó. Đồng thời, bác sĩ có thể kê một số loại thuốc giảm lo âu, chống trầm cảm hoặc cải thiện giấc ngủ.
Hỗ trợ về cảm xúc
Khi mắc bệnh, người bệnh có thể trải qua nhiều trạng thái cảm xúc khác nhau như buồn, lo lắng, sợ hãi hay cáu gắt, căng thẳng. Người bệnh lúc này cần giải toả cảm xúc, lắng nghe, thấu hiểu. Lúc này những cố vấn, chuyên gia tâm lý có thể giúp người bệnh đối mặt và cải thiện những cảm xúc này bằng lời khuyên, động viên.
Hỗ trợ về tâm linh
Một số người bệnh mãn tính, bệnh sắp mất có thể đối mặt với các vấn đề tâm linh và niềm tin, tôn giáo. Bệnh nhân đặt ra những câu hỏi như tại sao mình mắc bệnh này, tại sao cuộc sống mình đau khổ, liệu có phương pháp tâm linh nào có thể giúp đỡ mình qua cơn hoạn nạn? Chăm sóc giảm nhẹ không gạt bỏ hay thay đổi niềm tin về tâm linh của bệnh nhân mà có thể hỗ trợ vấn đề đức tin dù người bệnh có niềm tin tôn giáo hay không.
Chăm sóc bệnh nhi
Chăm sóc giảm nhẹ có thể dành cho trẻ em, bất kể lứa tuổi và giai đoạn bệnh. Cha mẹ nên nói chuyện với bác sỹ điều trị trước khi trẻ bắt đầu điều trị ung thư hay các bệnh khác. Trao đổi với bác sĩ ngay khi con của bạn gặp các tác dụng phụ mới hoặc có sự thay đổi các tác dụng phụ để bác sỹ có thể điều trị kịp thời.
Chăm sóc cho người chăm sóc và người thân của người bệnh
Chăm sóc giảm nhẹ không chỉ dành cho bệnh nhân mà có thể bao gồm cả hỗ trợ cho người chăm sóc và người của người bệnh. Người thân thường mang đến những sự trợ giúp quan trọng về thể chất cũng như tinh thần cho người bệnh. Người chăm sóc cũng trải qua những căng thẳng, lo âu, trầm cảm, và thất vọng, phương pháp này cũng giúp người chăm sóc vừa đảm bảo chăm sóc được người bệnh vừa cải thiện chất lượng cuộc sống của bản thân họ.
Hiệu quả của chăm sóc giảm nhẹ
Nhu cầu chăm sóc giảm nhẹ ngày càng tăng cao do kết quả của già hoá dân số và sự gia tăng tần suất mắc các bệnh không lây nhiễm mạn tính. Do đó, WHO khuyến cáo chăm sóc giảm nhẹ nên được tích hợp trong các dịch vụ chăm sóc sức khoẻ cộng đồng vì mang lại nhiều lợi ích.
Hiệu quả thiết thực của chăm sóc giảm nhẹ đã được chuyên gia chứng minh:
- Chăm sóc giảm nhẹ sớm sẽ làm giảm nhập viện không cần thiết;
- Giảm tốn kém chi phí điều trị cho bệnh nhân;
- Cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh, cả người lớn, trẻ em và gia đình của họ;
- Tác động tích cực đến người bệnh về cả thể chất, tinh thần, tâm lý xã hội và tâm linh.
Cảm ơn bạn đã tìm đọc bài viết “Chăm sóc giảm nhẹ là gì? Ai cần được chăm sóc giảm nhẹ?”. Mong rằng bài viết đã cung cấp những thông tin thiết thực và hữu ích đến bạn và những người bệnh đang tìm đến phương pháp chăm sóc này.
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước.
