Phù tay chân hay phù cơ thể là một triệu chứng không đặc hiệu của nhiều bệnh khác nhau. Đây còn có thể là dấu hiệu dự báo một bệnh mạn tính đang tiến triển đến mức độ nguy hiểm cho tính mạng. Hãy cùng Doctor có sẵn tìm hiểu các nguyên nhân gây ra tình trạng đó trong bài viết sau đây nhé!
Bài viết được tham khảo ý kiến chuyên môn của Bác sĩ Trần Diễm Hương
Tóm tắt nội dung
Tay chân sưng phù là bệnh gì?
Sưng phù tay chân là tình trạng sưng phồng lên do lượng dịch bên trong mô dưới da tại vùng đó bị dư thừa và mắc kẹt. Lượng dịch thừa này thoát ra từ các mao mạch bị tổn thương, nên gây chảy rò rỉ và giải phóng dịch vào các mô cơ quan và khoảng giữa các tế bào. Ngoài ra phù có thể xuất hiện ở bất kỳ bộ phận nào khác trên cơ thể như là mí mắt, hai má, mắt cá chân, bụng.
Xem thêm:
Biểu hiệu bị phù tay chân
Tùy vào nguyên nhân và căn bệnh gây phù và vị trí bị phù cụ thể, người bệnh sẽ có biểu hiện phù nề đa dạng. Trong đó, sưng căng và đau nhức là hai biểu hiện chính và phổ biến nhất. Ngoài ra có thể xuất hiện thêm các biểu hiện dưới đây:
- Da tay chân sưng, căng lên và có màu sáng chói hơn.
- Dùng ngón tay ấn nhẹ thấy da bị lõm mềm vào trong, phải mất khoảng vài giây mới quay về trạng thái ban đầu.
- Sưng ở bọng mắt, mặt hoặc mắt cá chân.
- Đau nhức các khớp tay chân
- Kèm tăng hoặc giảm cân bất thường
- Quan sát tĩnh mạch ở tay chân sẽ thấy hiện rõ và đầy đủ hơn bình thường.
- Người bị phù tay chân có nhịp tim và huyết áp cao hơn bình thường.
- Đau đầu, rối loạn thị giác, hay quên.
- Đau bụng, buồn nôn, nôn, thay đổi thói quen đại tiện.
Các nguyên nhân gây sưng phù tay chân
Một câu hỏi thường hay gặp là tay chân bị sưng phù là bệnh gì có thể khiến nhiều người cảm thấy lo lắng. Phù tay chân có thể do các vấn đề bệnh lý về tuần hoàn, nhiễm trùng, hoại tử chết mô, suy dinh dưỡng thể nặng, bệnh thận, quá tải dung nạp dịch cơ thể và các vấn đề rối loạn điện giải. Có rất nhiều nguyên nhân có thể khiến chân tay bị phù, bao gồm:
Suy tim
Khi một hoặc cả hai buồng tâm thất của tim bị suy yếu sức co bóp sẽ không thể bơm máu đúng lưu lượng cần thiết làm máu và dịch có thể tích tụ ở các chi và gây phù tay chân.
Bệnh lý thận
Khi thận bị tổn thương nào đó, chức năng lọc nước tiểu và loại bỏ dịch dư thừa của thận bị ảnh hưởng sẽ tăng áp lực thủy tĩnh lên các mạch máu và khiến dịch bị thoát ra ngoài. Người bị bệnh thận mạn thường có thể bị phù ở mắt và chân nhiều hơn là ở hai tay. Đặc biệt, nếu tổn thương hoại tử cầu thận cấp có thể dẫn đến hội chứng thận hư, làm giảm nồng độ albumin protein trong máu và gây phù nề toàn thân nặng hơn.
Bệnh gan
Các bệnh lý về gan, đặc biệt là xơ gan mất bù, làm suy giảm chức năng tổng hợp của gan và gây ra những thay đổi trong việc tiết hormone, trong có các chất điều chỉnh dịch của cơ thể và giảm sản xuất protein. Các cơ chế này làm cho dịch thất thoát ra khỏi các mạch máu vào các mô xung quanh nhiều hơn. Bệnh nhân bị xơ gan còn gây tăng áp lực trong tĩnh mạch gan nhận máu máu từ ruột, lách và tuyến tụy đến, từ đó gây ra tình trạng phù từ khoang bụng đến chân.
Thai kỳ
Phụ nữ khi mang thai, cơ thể sẽ có nhiều cơ chế gây tiết ra các hormone kích thích giữ lại ion natri và nước nhiều hơn bình thường. Do đó tăng khả năng làm các vùng mặt, tay, chân, bàn chân bị phù và sưng hơn người bình thường. Ngoài ra, tử cung phát triển to lớn nhanh chóng sẽ gây áp lực lên tĩnh mạch chủ dưới và tắc nghẽn các tĩnh mạch đùi tăng thêm tình trạng phù chân.
Chế độ ăn
Nếu bạn ăn quá nhiều muối hoặc tiêu thụ ít đạm và vitamin B1, B6, B5 sẽ có thể bị bệnh suy dinh dưỡng (thiếu protein) làm tăng nguy cơ phù tay chân.
Bệnh đái tháo đường
Các biến chứng mạn tính của bệnh đái tháo đường lâu năm không kiểm soát tốt gồm tim mạch, suy thận cấp, suy tế bào gan, bệnh lý tăng tiêu thụ protein và một số loại thuốc điều trị bệnh đái tháo đường có thể dẫn đến tình trạng cơ thể bị phù tay chân và sưng phồng võng mạc.
Dị ứng
Một số người bị dị ứng hoặc phản vệ với một số loại thực phẩm, phấn hoa, côn trùng hoặc đồ mỹ phẩm. Sưng phù nặng ở mặt và tay chân là dấu hiệu của sốc phản vệ khi tiếp xúc với kháng nguyên gây dị ứng. Nếu phù tay chân kết hợp với sưng ở vùng cổ họng có thể gây ngạt thở, nguy hiểm đến tính mạng.
Tắc nghẽn mạch máu
Bất kỳ sự tắc nghẽn động – tĩnh mạch nào ở tay chân bao gồm các bệnh giãn tĩnh mạch, huyết khối tĩnh mạch sâu, khối u chèn ép, phù mạch bạch huyết ở cẳng chân đều có thể gây cản trở đáng kể sự lưu thông của dòng máu và tạo ra áp lực lên tĩnh mạch, gây thoát dịch vào khoang kẽ và khiến chân bị phù.
Các nguyên nhân khác
- Ngồi, nằm, đứng một tư thế không thay đổi quá lâu, trong một thời gian dài có thể gây phù tay chân tạm thời.
- Bị bỏng, nhiễm trùng nặng hoặc viêm ở các mô dưới da sẽ gây ra phản ứng tiết dịch vào khoảng kẽ tế bào và gây phù tay chân hay toàn thân.
- Sự thay đổi đột ngột của nồng độ hormone trong các giai đoạn của người phụ nữ như tiền kinh nguyệt, kinh nguyệt và mãn kinh đều có thể gây ứ dịch cơ thể và dẫn đến phù tay chân.
- Các bệnh lý rối loạn hormone như bệnh tuyến giáp, hoặc dùng thuốc hormone như thuốc estrogen cũng đều gây tích tụ nước, ứ dịch, khiến toàn thân bị phù tay chân.
Khi nào bị phù tay chân nên đến gặp bác sĩ?
Nếu bạn bị phù tay chân kèm theo các triệu chứng sau thì cần đến thăm khám bác sĩ ngay để được làm các xét nghiệm chẩn đoán và điều trị bệnh kịp thời:
- Thở nhanh nông, thở hơi ngắn, khó thở, đau tức vùng ngực. Đây có thể là dấu hiệu của phù phổi sung huyết, người bệnh cần được xử trí điều trị kịp thời nếu không có thể tử vong nhanh chóng.
- Chân đau và sưng cả khi không hoạt động, tình trạng này càng nặng nếu thấy da chân bị bầm tím, hoại tử. Một dấu hiệu có giá trị tiên đoán cao của chứng huyết khối tĩnh mạch sâu.
Có rất nhiều nguyên nhân bệnh lý khiến cơ thể bạn bị phù tay chân. Do đó, người bệnh cần theo dõi quan tâm, phát hiện biểu hiện phù và đến thăm khám bác sĩ càng sớm nếu bị phù tay chân trong thời gian dài, hoặc kèm các triệu chứng nguy hiểm như khó thở, đau ngực, bầm tím da.
Nguồn tham khảo: SEHAT.com
