Vì sao người bệnh đái tháo đường dễ bị thiếu vitamin B?

Ngày cập nhật: 22/11/24

Tác giả: Nguyễn Văn Uyên Vi

Trong bối cảnh ngày càng nhiều người mắc bệnh đái tháo đường, một vấn đề quan trọng nhưng thường bị bỏ qua là tình trạng thiếu hụt vitamin B. Vậy vì sao người bệnh đái tháo đường dễ bị thiếu vitamin B? Nguyên nhân có thể đến từ chế độ ăn uống không cân bằng, sự hấp thụ kém hay thậm chí là ảnh hưởng của chính bệnh lý đái tháo đường. Cùng Docosan tìm hiểu về tình trạng thiếu hụt vitamin B và các biện pháp khắc phục qua bài viết dưới đây.

Tóm tắt nội dung

1 Giới thiệu về bệnh đái tháo đường và thiếu vitamin B
- 1.1 Định nghĩa bệnh đái tháo đường
- 1.2 Vai trò quan trọng của vitamin B đối với cơ thể
2 Vì sao người bệnh đái tháo đường dễ bị thiếu vitamin B?
3 Các loại vitamin B có thể bị thiếu hụt
4 Một số vitamin và khoáng chất khác mà người tiểu đường có thể thiếu
5 Cách bổ sung vitamin B cho người bệnh đái tháo đường
6 Lưu ý khi bổ sung vitamin B cho người bị đái tháo đường
7 Câu hỏi thường gặp

Giới thiệu về bệnh đái tháo đường và thiếu vitamin B

Định nghĩa bệnh đái tháo đường

Bệnh tiểu đường, hay còn gọi là đái tháo đường, là một nhóm bệnh lý ảnh hưởng đến cách cơ thể sử dụng glucose – một nguồn năng lượng thiết yếu cho các tế bào, cơ và mô, đồng thời là nhiên liệu chính của não. Nguyên nhân gây bệnh tiểu đường có sự khác biệt tùy thuộc vào từng loại bệnh, nhưng tất cả đều dẫn đến tình trạng lượng đường trong máu vượt quá mức bình thường.

Có hai loại bệnh tiểu đường mạn tính phổ biến: bệnh tiểu đường tuýp 1 (cơ thể không sản xuất insulin) và bệnh tiểu đường tuýp 2 (cơ thể không sử dụng insulin hiệu quả). Sự xuất hiện của các tình trạng này có thể dẫn đến những biến chứng sức khỏe nghiêm trọng nếu không được kiểm soát đường huyết hiệu quả.

Biến chứng tiểu đường có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể, bao gồm mắt, thận, tim, hệ thần kinh và bàn chân

Vai trò quan trọng của vitamin B đối với cơ thể

Vitamin B đóng một vai trò thiết yếu trong nhiều chức năng sinh lý của cơ thể, góp phần duy trì sức khỏe tổng thể. Đầu tiên, các vitamin B tham gia vào quá trình chuyển hóa năng lượng, giúp cơ thể chuyển đổi carbohydrate, protein và chất béo thành năng lượng mà tế bào cần để hoạt động.

Thiamin (B1) và riboflavin (B2): Tham gia vào quá trình chuyển hóa năng lượng, giúp cơ thể chuyển đổi carbohydrate, protein và chất béo thành năng lượng mà tế bào cần để hoạt động.
Acid folic (B9) và methylcobalamin (B12): Cần thiết cho việc tổng hợp DNA và hình thành các tế bào hồng cầu.
Pyridoxine (B6): Tổng hợp neurotransmitter – Là các hóa chất giúp truyền tín hiệu giữa các tế bào thần kinh trong não và hệ thần kinh, ví dụ bao gồm serotonin, dopamine và acetylcholine.
Niacin (B3): Giúp điều hòa mức cholesterol trong máu.

Vì sao người bệnh đái tháo đường dễ bị thiếu vitamin B?

Bệnh nhân tiểu đường thường gặp tình trạng thiếu hụt vitamin B do nhiều nguyên nhân khác nhau. Đầu tiên, bệnh tiểu đường khiến lượng đường trong máu không được kiểm soát trong thời gian dài, có thể dẫn đến tổn thương đến nhiều cơ quan, bao gồm thận, dạ dày và ruột. Tổn thương thận có thể dẫn đến việc tăng bài tiết vitamin, đặc biệt là vitamin B1 và B2, trong khi tổn thương ở dạ dày và ruột có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thu các vitamin như vitamin B6, B9 và B12.

Nếu không kiểm soát tốt, bệnh nhân có thể gặp phải biến chứng thần kinh do tổn thương các mạch máu nhỏ nuôi dưỡng dây thần kinh. Biến chứng thần kinh là các vấn đề về hệ thần kinh phát sinh từ các bệnh lý khác (như tiểu đường, cao huyết áp), có thể dẫn đến các triệu chứng như đau thần kinh, rối loạn cảm giác hoặc suy giảm chức năng thần kinh.

Tổn thương này có thể làm tăng khả năng hấp thu hoặc sử dụng vitamin B9 và B12, từ đó làm tăng tốc độ thiếu hụt vitamin và các biểu hiện của bệnh thần kinh đái tháo đường. Do đó, việc chú ý đến tình trạng vitamin B là rất cần thiết trong quá trình điều trị và quản lý bệnh tiểu đường.

Tổn thương tế bào thần kinh do thiếu vitamin B có thể gây rối loạn chức năng thần kinh và giảm khả năng phục hồi của cơ thể

Bên cạnh đó, thiếu hụt vitamin B12 là tác dụng phụ thường gặp khi sử dụng metformin, đặc biệt ở những bệnh nhân dùng liều cao hoặc điều trị kéo dài. Các cơ chế gây ra tình trạng này có thể bao gồm thay đổi nhu động ruột, sự phát triển quá mức của vi khuẩn và giảm khả năng hấp thu vitamin B12 ở ruột non. Vì vậy, bệnh nhân đang sử dụng metformin cần theo dõi nồng độ vitamin B12 để tránh thiếu hụt và giảm nguy cơ biến chứng thần kinh, đồng thời tăng cường sức khỏe tổng thể.

Bệnh nhân tiểu đường thường gặp tình trạng thiếu hụt vitamin B do nhiều nguyên nhân khác nhau

Các loại vitamin B có thể bị thiếu hụt

Vậy những loại vitamin B nào có thể bị thiếu hụt ở người bệnh tiểu đường? Các loại vitamin B đóng vai trò thiết yếu trong sức khỏe và chức năng cơ thể, tuy nhiên người mắc bệnh tiểu đường thường dễ bị thiếu hụt các vitamin này. Những vitamin B quan trọng có thể bị thiếu hụt trong cơ thể người bệnh tiểu đường bao gồm:

Vitamin B1 (Thiamine): Vitamin B1 giúp chuyển hóa carbohydrate thành năng lượng và ngăn chặn sự hình thành các chất có hại do lượng đường trong máu cao. Sự thiếu hụt thiamine có thể dẫn đến các vấn đề về chức năng thần kinh và tim mạch. Mẹo bổ sung vitamin B1: Ăn gạo lứt, hạt hướng dương và thịt heo để duy trì năng lượng và hỗ trợ chức năng thần kinh.
Vitamin B2 (Riboflavin): Riboflavin tham gia vào quá trình phát triển tế bào và sản xuất năng lượng, đồng thời có tính chất chống oxy hóa mạnh mẽ. Vitamin này giúp bảo vệ các tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do, góp phần duy trì sức khỏe tổng thể. Mẹo bổ sung vitamin B2: Thêm sữa, trứng và rau lá xanh vào bữa ăn để bảo vệ làn da và giúp chuyển hóa năng lượng hiệu quả.
Vitamin B12 (Methylcobalamin): Vitamin B12 đóng vai trò quan trọng trong việc loại bỏ homocysteine – Là một amino acid có liên quan đến nguy cơ bệnh tim mạch, mức homocysteine cao có thể làm tăng nguy cơ các bệnh tim mạch và các vấn đề về thần kinh. Ngoài ra, methylcobalamin cũng giúp bảo vệ dây thần kinh, hỗ trợ chức năng thần kinh và hình thành tế bào máu. Mẹo bổ sung vitamin B12: Bổ sung vitamin B12 từ thịt đỏ, cá, sữa và các sản phẩm từ sữa để duy trì sức khỏe thần kinh và tạo hồng cầu.
Vitamin B9 (Acid folic): Acid folic cũng tham gia vào quá trình loại bỏ homocysteine, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim. Vitamin này rất quan trọng cho sự phát triển của tế bào và tổng hợp DNA, đặc biệt cần thiết trong giai đoạn mang thai. Mẹo bổ sung vitamin B9: Thêm rau lá xanh, trái cây họ cam quýt và các loại đậu vào chế độ ăn để hỗ trợ sự phát triển tế bào và ngăn ngừa dị tật bẩm sinh.
Vitamin B6 (Pyridoxine): Pyridoxine duy trì chức năng gan và hệ thần kinh, đồng thời tăng cường mức năng lượng của cơ thể. Vitamin B6 cũng đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất các neurotransmitter, giúp điều chỉnh tâm trạng và cảm xúc. Mẹo bổ sung vitamin B6: Cung cấp đủ vitamin B6 qua chuối, cá, khoai tây và thịt gà để hỗ trợ chức năng não và hệ miễn dịch.

Việc thiếu hụt các vitamin B này có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt là ở những người mắc bệnh tiểu đường. Do đó, việc theo dõi và bổ sung các vitamin B qua chế độ ăn uống hoặc thực phẩm chức năng là rất cần thiết để duy trì sức khỏe và hỗ trợ quá trình điều trị.

Một số vitamin và khoáng chất khác mà người tiểu đường có thể thiếu

Người mắc bệnh tiểu đường không chỉ cần chú ý đến việc kiểm soát lượng đường trong máu mà còn cần quan tâm đến tình trạng thiếu hụt vitamin và khoáng chất. Bạn có biết bệnh tiểu đường không chỉ làm suy giảm vitamin B mà còn gây thiếu hụt các vitamin và khoáng chất khác? Một số vitamin và khoáng chất quan trọng mà người tiểu đường có thể thiếu ngoài vitamin B bao gồm:

Vitamin A: Những người mắc bệnh tiểu đường, đặc biệt là người cao tuổi, có thể gặp phải tình trạng thiếu vitamin A và carotenoid trong máu, điều này có thể ảnh hưởng đến độ nhạy insulin và chuyển hóa lipid. Mẹo bổ sung vitamin A: Ăn cà rốt, bí đỏ và rau xanh đậm để cải thiện thị lực và bảo vệ da.
Vitamin C và vitamin E: Các nghiên cứu cho thấy rằng người mắc bệnh tiểu đường thường có mức vitamin C và vitamin E thấp hơn so với người khỏe mạnh. Sự thiếu hụt hai vitamin này có thể dẫn đến tăng cường peroxy hóa lipid, làm nặng thêm các biến chứng liên quan đến bệnh tiểu đường. Việc bổ sung vitamin C và E có thể giúp cải thiện các triệu chứng viêm và hỗ trợ sức khỏe tim mạch.

Mẹo bổ sung vitamin C: Thêm cam, quýt và dâu tây vào chế độ ăn để tăng cường hệ miễn dịch và chống lão hóa.

Mẹo bổ sung vitamin E: Bổ sung vitamin E từ các loại hạt, dầu ô liu và bơ để bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và duy trì làn da khỏe mạnh.

Vitamin D: Vitamin D có liên quan mật thiết đến cả hai dạng bệnh tiểu đường. Thiếu hụt vitamin D có thể gây kháng insulin, làm tăng lượng đường trong máu. Nghiên cứu cho thấy bổ sung vitamin D có khả năng cải thiện độ nhạy insulin và chuyển hóa glucose, do đó việc duy trì mức vitamin D đầy đủ thông qua ánh sáng mặt trời và chế độ ăn uống là rất cần thiết. Mẹo bổ sung vitamin D: Dành 10-15 phút tắm nắng mỗi sáng hoặc ăn cá hồi, trứng để giúp cơ thể tổng hợp vitamin D tự nhiên.
Vitamin K: Nghiên cứu cho thấy rằng việc tiêu thụ vitamin K có thể cải thiện độ nhạy insulin và giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Ngoài ra, những người tiêu thụ nhiều vitamin K có mức hormone liên quan đến cơn đói thấp hơn, góp phần vào việc kiểm soát cân nặng và giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Mẹo bổ sung vitamin K: Ăn rau lá xanh như cải xoăn, rau bina và bông cải xanh để hỗ trợ đông máu và xương chắc khỏe.

Một số vitamin và khoáng chất quan trọng mà người tiểu đường có thể thiếu ngoài vitamin B bao gồm vitamin A, C, E, D, K

Cách bổ sung vitamin B cho người bệnh đái tháo đường

Để hỗ trợ sức khỏe và kiểm soát bệnh đái tháo đường, việc bổ sung vitamin B là rất quan trọng. Vậy cách bổ sung vitamin B hiệu quả cho người bệnh đái tháo đường như thế nào? Chế độ ăn uống khoa học được khuyến cáo áp dụng để bổ sung vitamin B cho người bệnh tiểu đường bao gồm:

Thực phẩm giàu vitamin B12: Người bệnh tiểu đường có thể bổ sung vitamin B thông qua các thực phẩm giàu vitamin B bao gồm:
- Ngũ cốc nguyên hạt: Bánh mì, gạo lứt, yến mạch và quinoa là những nguồn giàu vitamin B, đặc biệt là vitamin B1 (thiamine) và B3 (niacin). Các loại ngũ cốc nguyên hạt còn cung cấp nhiều chất xơ, tốt cho việc kiểm soát đường huyết.
- Trứng: Trứng là một nguồn thực phẩm phong phú chứa vitamin B12, B2 (riboflavin) và B5 (pantothenic acid), rất hữu ích cho sự phát triển và chức năng của hệ thần kinh.
- Thịt gà: Thịt gà, đặc biệt là phần ức gà, là nguồn protein thấp béo chứa nhiều vitamin B6, giúp cải thiện chức năng thần kinh và hỗ trợ chuyển hóa năng lượng.
- Cá: Các loại cá như cá hồi, cá mòi, cá ngừ không chỉ cung cấp vitamin B12 mà còn chứa axit béo omega-3, tốt cho sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ viêm.
- Đậu và các loại hạt: Đậu đen, đậu lăng, hạt chia và hạt hướng dương đều là những nguồn tuyệt vời của vitamin B, đặc biệt là B1 và B9 (folate), giúp duy trì sức khỏe tim mạch và thần kinh.
- Sữa chua và các sản phẩm từ sữa ít béo: Sữa chua cung cấp vitamin B2, B12 và canxi, giúp cải thiện sức khỏe tiêu hóa và hệ thần kinh.

Kết hợp với các nguồn đạm khác: Người bệnh tiểu đường cũng nên bổ sung các loại đậu đỗ và thịt trắng vào chế độ ăn uống của mình. Các nguồn protein thực vật không chỉ giàu vitamin mà còn có lợi cho sức khỏe tim mạch.

Các nguồn thực phẩm giàu vitamin B mà người bệnh tiểu đường nên chú ý bổ sung

Thực phẩm bổ sung vitamin B: Nếu chế độ ăn uống không đủ cung cấp vitamin B, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ về việc sử dụng thực phẩm bổ sung.

Bên cạnh đó, một trong những sản phẩm hỗ trợ sức khỏe hiệu quả cho người mắc bệnh tiểu đường là Diavit. Đây là thực phẩm bảo vệ sức khỏe hàng đầu, được thiết kế với công thức tiên tiến giúp hỗ trợ quản lý và kiểm soát đường huyết hiệu quả.

Các công dụng của Diavit có thể kể đến như:

Sản phẩm bao gồm 7 loại vitamin và 3 loại khoáng chất thiết yếu, giúp duy trì hoạt động tối ưu của các hệ thống trong cơ thể, từ hệ miễn dịch đến hệ thần kinh.
Diavit không chỉ hỗ trợ điều hòa đường huyết mà còn giúp ngăn ngừa các biến chứng tiểu đường phổ biến như mệt mỏi, bệnh thần kinh ngoại biên và các vấn đề về tim mạch.

Sản phẩm Diavit được các chuyên gia nhận định có nhiều ưu điểm đối với sức khỏe, bao gồm:

Bổ sung vitamin và khoáng chất cho cơ thể khi có tình trạng thiếu hụt do tăng nhu cầu sử dụng hoặc rối loạn hấp thu.
Hỗ trợ cải thiện chỉ số đường huyết cho người bị đái tháo đường.

Tuy nhiên, cần lưu ý về đối tượng sử dụng và cách dùng sản phẩm Diavit để đảm bảo đạt được hiệu quả tốt nhất:

Đối tượng: Sản phẩm dành cho người trưởng thành bị rối loạn hấp thu và có chỉ số đường huyết cao, bao gồm cả người bị đái tháo đường (đối tượng không dung nạp glucose, đái tháo đường tuýp 2 và đái tháo đường thai kỳ).
Cách dùng: Uống 1 viên/ngày trong hoặc sau bữa ăn. Không sử dụng cho người mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào của sản phẩm.

Lưu ý khi bổ sung vitamin B cho người bị đái tháo đường

Việc bổ sung vitamin B là cần thiết cho sức khỏe của người mắc bệnh đái tháo đường, nhưng cũng cần phải lưu ý một số điểm quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Vậy các lưu ý khi bổ sung vitamin B cho người bị đái tháo đường là gì?

Bổ sung vitamin không phải là phương pháp điều trị bệnh đái tháo đường: Mặc dù vitamin B có thể hỗ trợ sức khỏe và cải thiện tình trạng thiếu hụt nhưng chúng không thay thế cho các phương pháp điều trị chính như insulin hoặc thuốc điều trị đái tháo đường. Người bệnh cần tiếp tục theo dõi và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ.
Theo dõi nồng độ vitamin B12 định kỳ: Metformin có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ vitamin B12, do đó việc kiểm tra định kỳ sẽ giúp phát hiện sớm tình trạng thiếu hụt và có biện pháp khắc phục kịp thời. Mẹo theo dõi vitamin B12: Kiểm tra nồng độ vitamin B12 qua xét nghiệm máu định kỳ để phát hiện sớm thiếu hụt và bổ sung kịp thời.
Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung: Trước khi bắt đầu bất kỳ chế độ bổ sung vitamin nào, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng. Điều này đặc biệt quan trọng để tránh tương tác giữa các loại thuốc đang sử dụng và các vitamin bổ sung, đồng thời là để xác định liều lượng và loại vitamin phù hợp với tình trạng sức khỏe của mỗi cá nhân.

Trước khi bắt đầu bất kỳ chế độ bổ sung vitamin nào, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng

Câu hỏi thường gặp

Người bệnh tiểu đường có cần uống thực phẩm chức năng bổ sung vitamin không?

Người bệnh tiểu đường có thể thiếu một số vitamin do chế độ ăn kiêng hoặc thuốc điều trị. Tuy nhiên, việc bổ sung vitamin qua thực phẩm tự nhiên là ưu tiên hàng đầu. Nếu cần thiết, bạn có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để sử dụng thực phẩm chức năng bổ sung vitamin phù hợp, tránh dùng quá liều.

Liều lượng vitamin bao nhiêu là đủ cho người tiểu đường?

Liều lượng vitamin phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe cụ thể của từng người. Nói chung, người tiểu đường nên tuân theo các liều lượng khuyến cáo hàng ngày (RDA) và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung vitamin để tránh các tác dụng phụ và tương tác với thuốc.

Có vitamin nào giúp kiểm soát đường huyết tốt hơn không?

Vitamin D, B12 và magie có thể hỗ trợ người tiểu đường trong việc kiểm soát đường huyết. Vitamin D giúp cải thiện khả năng đáp ứng insulin, trong khi B12 hỗ trợ hệ thần kinh. Tuy nhiên, bổ sung vitamin chỉ là một phần trong việc điều trị tiểu đường và không thay thế được việc tuân thủ sử dụng thuốc và chế độ ăn uống hợp lý.

Có vitamin nào gây tăng đường huyết không?

Hầu hết các vitamin đều không làm tăng đường huyết trực tiếp, nhưng một số thực phẩm chức năng bổ sung vitamin có thể chứa đường hoặc chất làm ngọt nhân tạo, có thể ảnh hưởng đến mức đường huyết. Do đó, người bệnh tiểu đường cần tập thói quen luôn đọc kỹ thành phần sản phẩm và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ thực phẩm chức năng nào.

Xem thêm:

Thiếu hụt vitamin B là vấn đề phổ biến ở người tiểu đường do rối loạn trong hấp thu và chuyển hóa. Việc bổ sung vitamin B đúng cách và theo dõi nồng độ vitamin định kỳ rất quan trọng để duy trì sức khỏe và hỗ trợ điều trị bệnh. Hãy bắt đầu chăm sóc sức khỏe ngay hôm nay bằng cách bổ sung vitamin B đầy đủ và theo dõi thường xuyên. Nếu bạn thấy bài viết hữu ích, đừng ngần ngại chia sẻ với người thân và bạn bè để cùng nhau cải thiện sức khỏe và quản lý tiểu đường hiệu quả hơn!

Nguồn tham khảo:

1. Diabetes