Bong võng mạc là tình trạng lớp võng mạc của mắt bị tách ra khỏi các phần còn lại của mắt. Triệu chứng thường gặp là suy giảm thị lực, thậm chí là mù vĩnh viễn nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách. Hãy cùng Docosan tìm hiểu rõ hơn về vấn đề này trong bài viết dưới đây.
Tóm tắt nội dung
Bong võng mạc là gì?
Bong võng mạc là một bệnh lý nhãn khoa nguy hiểm, cần phải thăm khám chẩn đoán chính xác để điều trị cấp cứu kịp thời. Võng mạc là lớp màng trong cùng ở phía sau mắt, lớp này tách biệt hẳn với các lớp còn lại. Một vết rách, vết nứt cũng có thể dẫn tới bong võng mạc. Lớp võng mạc hiện diện số lượng lớn các tế bào thần kinh thị giác do đó khi bị bong sẽ khiến thị lực bị giảm đi rõ rệt, nếu không can thiệp điều trị kịp thời sẽ để lại những thương tổn vĩnh viễn.
Nguyên nhân của bong võng mạc?
- Về nguyên nhân vết rách tồn tại các yếu tố nguy cơ sau: cận thị, tiền căn phẫu thuật thủy tinh thể, thoái hóa võng mạc dạng lưới, tiền căn di truyền bệnh lý võng mạc.
- Nguyên nhân co kéo: trong bệnh lý đái tháo đường và bệnh hồng cầu hình liềm có biến chứng lên võng mạc, màng xơ trước võng mạc tăng sinh.
- Bong thong dịch: có hiện tượng rò dịch vào khoang dưới võng mạc.
- Lớp võng mạc bị thoái hóa
Như vậy có thể thấy rằng bong võng mạc là một tình trạng tổn thương thực thể xảy ra thứ phát hoặc nguyên phát sau một tổn thương ở võng mạc do đó bệnh lý không lây và chỉ có thể di truyền gia đình với tỉ suất mắc thấp.
Những ai dễ bị bong võng mạc
Bênh cạnh những bệnh lý về mắt có thể dẫn đến bong võng mạc, một số đối tượng có nguy cơ cao dễ bị mắc bệnh là:
- Những người mắc tật cận thi trên 6 độ trở lên nhưng không đeo kính, từ đó dễ dẫn đến bong võng mạc
- Những người mắc bệnh viêm màng bồ đào hoặc khối u ở hắc mạc
- Những người cao tuổi trên 60 tuổi gặp phải tình trạng bong dịch kính phía sau nhãn cầu co kéo
- Trẻ em bị cận thị nặng bẩm sinh hoặc do các dị tật bẩm sinh của dịch kính võng mạc
Triệu chứng thường gặp của bong võng mạc?
Trong giai đoạn sớm người bệnh có thể thấy chớp sáng, tầm nhìn bị mờ nguyên nhân do dịch kích bị đục. Khi vết rách tiến triển dần sang bong, cảm giác như có tầm màn che tầm nhìn hoặc có một vùng xám. Nếu võng mạc bong luôn cả hoàng điểm sẽ gây suy giảm nghiêm trọng thị lực.
Chẩn đoán bong võng mạc
Để chẩn đoán bong võng mạc, các bác sĩ có thể tiến hành kiểm tra bằng các dụng cụ và thủ thuật chuyên môn
- Khám võng mạc: Bác sĩ có thể dùng thấu kính chuyên dụng có ánh sáng mạnh để kiểm tra ở phía sau mắt, bao gồm cả võng mạc.
- Siêu âm mắt: Trong trường hợp chảy máu phía bên trong của bệnh, gây khó khăn cho thao tác khám võng mạc ở phía trên, các bác sĩ sẽ phải tiến hành phương pháp siêu âm mắt.
Thông thường, các bác sĩ sẽ tiến hành chẩn đoán cả hai bên mắt, kể cả khi người bệnh chỉ bị ảnh hưởng một bên mắt. Nếu không thấy bất kì vết rách nào, các bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh tái khám sau vài tuần để kiểm tra thêm một lần nữa để đảm bảo rằng vết rách không tiếp tục xuất hiện.
Điều trị bong võng mạc?
Trong một số trường hợp võng mạc bị rách có thể dùng các phương pháp sau
- Phẫu thuật Laser: tạo các vết đốt nhỏ giúp hàn lại võng mạc về vị trí ban đầu
- Làm lạnh cường độ cao (Cryopexy): giúp gắn võng mạc về trị cũ.
- Bơm khí: bơm bóng khí vào mắt: đẩy lớp võng mạc trở lại vị trí phía sau mắt đồng thời kết hợp với 1 trong 2 biện pháp ở trên để cố định vị trí của võng mạc tại đây. Bóng khí có thể biến mất sau một tuần.
Còn nếu võng mạc đã bong ra thì hầu hết các trường hợp đều phải điều trị bằng phẫu thuật:
- Ấn độn củng mạc: gắn một dải băng nhân giúp đẩy nhẹ thành mắt về phía trung tâm giúp cho võng mạc bị bong được áp át vào thành mắt.
- Cắt dịch kích: khối dịch kính cắt bỏ được thay thế bằng một loại gel để giúp duy trì hình dạng của mắt.
- Sử dụng các phương pháp ở điều trị rách, lỗ nhỏ để cố định được võng mạc về vị trí ban đầu.
Thời gian hồi phục của phẫu thuật là không cố định và tùy vào tình hình phục hồi của từng người bệnh. Một số trường hợp hồi phục chậm có thể mất đến vài tháng, có khi cần phải phẫu thuật lần 2. Việc hồi phục phụ thuộc nhiều vào mức độ nghiêm trọng của tổn thương ban đầu và đáp ứng của bệnh nhân sau khi phẫu thuật. Người bệnh cần phải tuân thủ các yêu cầu của BS điều trị, thực hiện tái khám đầy đủ theo giấy hẹn. Đó là lý do khi thấy mắt có những bất thường như trên bài viết, bạn cần phải đến khám ngay tại cơ sở y tế có đội ngũ bác sĩ nhãn khoa chất lượng.
Bệnh nhân có thể mong đợi gì sau khi điều trị
Sau khi điều trị, thời gian thị lực của người bệnh trở lại như cữ tùy vào phương pháp và mức độ nặng nhẹ của tình trạng bong võng mạc. Theo một số thông ti tham khảo, thị lực ngoại biên hoàn toàn có thể quay lại bình thường nếu ca phẫu thuật thành công. Đối với th gần, nếu phần hoàng điểm không bị ảnh hưởng nhiều thì khả năng phục hồi cũng rất cao.
Bên cạnh đó, việc để bệnh cầu lâu không được điều trị sẽ ảnh hưởng rất lớn đến khả năng thành công của ca phẫu thuật bong võng mạc. Do đó, việc cần thiết là khi người bệnh nhận thấy các dấu hiệu trên, cần nhanh chóng gặp các bác sĩ giỏi về khám mắt càng sớm càng tốt
Một số bác sĩ khám và điều trị bong võng mạc
- Bác sĩ Jan Dirk Ferwerda – 25 năm kinh nghiệm – Quận 2
- BSCKII Huỳnh Thị Thu Ba – 30 năm kinh nghiệm – Quận 8
- BSCKII Lê Hồng Hà – 15 năm kinh nghiệm – Quận Phú Nhuận
Kết luận
Bệnh bong võng mạc là một bệnh hết sức nguy hiểm, nếu không điều trị sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Do đó, người bệnh cần gặp các bác sĩ chuyên khoa mắt càng sớm càng tốt để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời
Bài viết được tham khảo bác sĩ Trần Bảo Ngọc và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn tại Docosan để điều trị.
- Bệnh viện Mắt TP. HCM, Phác đồ điều trị mắt – nhãn khoa, Điều trị bong võng mạc. – phacdochuabenh.com
- Sonia Mehta, MD, Overview of retinal disorders (2020). – MSDmanuals.com
