Tinh trùng loãng là một tình trạng bệnh lý nam khoa kiến cho người bệnh mặc cảm và tự ti, ảnh hưởng đến tình cảm gia đình. Biến chứng nặng nhất chính là việc người bệnh không thể có con. Vậy nguyên nhân của hiện tượng này là do đâu? Mời bạn đọc cùng Docosan tìm hiểu rõ hơn về bệnh lý này trong bài viết dưới đây.
Tóm tắt nội dung
Dấu hiệu tinh trùng bị loãng?
Tinh trùng loãng là hiện tượng là số lượng tinh trùng trong tinh dịch khi nam giới xuất tinh lúc quan hệ thấp hơn bình thường.
Tinh trùng bị đánh giá là loãng khi lượng tinh trùng lúc xuất tinh dưới 15 triệu tinh trùng trên 1ml tinh dịch.
Tinh trùng loãng có thể gây vô sinh không? Hiện tượng tinh trùng loãng sẽ làm giảm khả năng thụ thai của nam giới với người bạn đời của mình. Tuy nhiên, có những trường hợp nam giới bị tinh trùng loãng nhưng vẫn có thể có con.
Nguyên nhân khiến tinh trùng loãng
Việc sản xuất tinh trùng yêu cầu sự phối hợp đồng bộ từ tinh hoàn cũng như các tuyến dưới đồi và tuyến yên – các cơ quan trong não sản xuất hormine kích hoạt việc tạo ra tinh trùng. Khi quá trình sản xuất hoàn tất, chúng sẽ được vận chuyển bởi các ống dẫn tin và trộn lẫn với tinh dịch. Bất kì rắc rối nào ở quá trình sản xuất tinh trùng cũng có thể khiến cho tinh trùng loãng.
Bên cạnh đó, những nguyên nhân bệnh lý, môi trường sống và lối sống không lành mạnh cũng có thể làm cho tinh trùng bị loãng:
Nguyên nhân bệnh lý
- Giãn tĩnh mạch thừng tinh: là tình trạng sưng của các tĩnh mạch dẫn lưu tinh hoàn. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến nam giới bị vô sinh. Tình trạng bệnh lý này cũng khiến cho chất lượng tinh trùng bị suy giảm.
- Nhiễm trùng: một vài tình trạng nhiễm trùng có thể cản trở quá trình sản xuất tinh trùng và làm loãng tinh trùng. Một số bệnh phổ biến như viêm tinh hoàn, viêm mào tinh hoàn, các bệnh lây lan qua đường tình dục như lậu, HIV.
- Các vấn đề xuất tinh: Hiện tượng xuất tinh ngược, khi mà tinh trùng thay vì được xuất ra ngoài mà đi ngược vào dương vật cũng làm tinh trùng bị loãng
- Các kháng thể miễn dịch lầm tưởng tinh trùng là các chất vi khuẩn tấn công cơ thể cũng làm suy yếu tinh trùng
- Các khối u ác tính và lành tính có thể ảnh hưởng trực tiếp đến cơ quan sinh sản của nam giới, thông qua các tuyến tiết ra hormone liên quan đến sinh sản, chẳng hạn như tuyến yên. Phẫu thuật, xạ trị hoặc hóa trị để điều trị khối u cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới.
- Tinh hoàn ẩn: Trong quá trình phát triển của bào thai, một hoặc cả hai tinh hoàn đôi khi không thể đi xuống túi bìu. Điều này làm giảm khả năng sinh sản và loãng tinh trùng ở người bệnh.
- Mất cân bằng hormone: Vùng dưới đồi, tuyến yên và tinh hoàn sản xuất các hormone cần thiết để tạo ra tinh trùng. Những thay đổi trong các hormone này, cũng như từ các hệ thống khác như tuyến giáp và tuyến thượng thận, có thể làm suy giảm khả năng sản xuất tinh trùng ở nam giới.
Ngoài những nguyên nhân kể trên, một vài nguyên nhân khác khiến nam giới gặp phải hiện tượng tinh trùng loãng là:
- Các khiếm khuyết về nhiễm sắc thể như hội chứng Klinefelter, hội chứng Kallman và hội chứng Kartagener
- Hội chứng Celiac
- Tác dụng phụ của một số loại thuốc điều trị ung thư, kháng nấm,…
- Bệnh nhân đã trải qua vài cuộc phẫu thuật trước đó như: thắt ống dẫn tinh, thoát vị bẹn, phẫu thuật bìu,…
Yếu tố môi trường
Tinh trùng loãng và khả năng sản xuất tinh trùng bị suy yếu cũng có thể do tác động từ các yếu tố môi trường như:
- Tiếp xúc với các hóa chất công nghiệp như benzen, toluen, xylen, thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu, dung môi hữu cơ, vật liệu sơn và chì, có thể góp phần làm loãng tinh trùng.
- Tiếp xúc với chì hoặc các kim loại nặng khác cũng tăng nguy cơ tinh trùng bị loãng ở nam giới.
- Tiếp xúc với các tia bức xạ có thể suy giảm chất lượng tinh trùng. Với liều lượng bức xạ cao thì số lượng tinh trùng có thể bị mất đi vĩnh viễn.
- Nhiệt độ tinh hoàn tăng cao cũng có thể làm giảm số lượng tinh trùng. Mặc dù nhiều thông tin chưa được kiểm chứng rõ ràng. Nhưng việc sử dụng nước nóng, phòng xông hơi khô có thể làm suy giảm số lượng tinh trùng tạm thời.
Lối sống không lành mạnh
Việc tinh trùng bị loãng cũng bắt nguồn từ những thói quen sinh hoạt không lành mạnh. Cụ thể như:
- Sử dụng ma túy: Steroid đồng hóa được dùng để kích thích sức mạnh và sự phát triển của cơ có thể khiến tinh hoàn co lại và khiến cho khả năng sản xuất tinh trùng bị suy giảm. Sử dụng cocaine hoặc cần sa cũng có thể làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng của nam giới.
- Sử dụng thức uống có cồn sẽ làm suy giảm nội tiết tố nam và ảnh hưởng đến việc sản xuất tinh trùng ở nam giới.
- Nam giới hút thuốc lá có số lượng tinh trùng bị loãng nhiều hơn so với nam giới không hút thuốc
- Những cảm xúc tiêu cực như căng thẳng, trầm cảm cũng khiến cho chất lượng tinh trùng bị suy giảm.
- Tình trạng béo phì có thể làm giảm khả năng sản xuất tinh trùng bằng việc tác động trực tiếp đến tinh trùng hoặc gây ra những thay đổi hormone.
Chẩn đoán tình trạng tinh trùng loãng như thế nào?
Thông thường, cách chẩn đoán tình trạng tinh trùng loãng chính xác nhất chính là phương pháp xét nghiệm tinh dịch đồ. Nếu số lượng tinh trùng dao động từ 15 triệu đến 200 triệu trên 1 lít tinh dịch thì đó là số lượng bình thường.
Nếu nam giới có số lượng tinh trùng ít hơn 15 triệu trên 1 lít tinh dịch, thì đó được xác định là trường hợp tinh trùng loãng. Nguy cơ vô sinh sẽ càng tăng cao khi số lượng tinh trùng ở mức thấp hơn. Thậm chí, có người còn không có tinh trùng, gọi là hiện tượng bế tinh, hay vô tinh (Azoospermia).
Bên cạnh đó, các bác sĩ có thể khuyến khích bệnh nhân các biện pháp chẩn đoán khác để tìm ra nguyên nhân gây suy giảm số lượng tinh trùng. Một số phương pháp là:
- Siêu âm bìu
- Kiểm tra hormone
- Phân tích nước tiểu sau khi xuất tinh
- Xét nghiệm di truyền
- Sinh thiết tinh hoàn
- Xét nghiệm các kháng thể chống tinh trùng
- Các xét nghiệm chức năng tinh trùng chuyên biệt
- Siêu âm qua trực tràng
Điều trị tình trạng tinh trùng loãng như thế nào?
Các phương pháp điều trị tinh trùng loãng thường được bác sĩ áp dụng là:
- Phẫu thuật: chứng giãn tĩnh mạch thừng tinh thường có thể được điều trị bằng phẫu thuật hoặc tình trạng ống dẫn tinh bị tắc nghẽn có thể được điều trị bằng phẫu thuật. Phương pháp đảo ngược ống thắt dẫn tinh cũng có thể được áp dụng. Trong trường hợp không có tinh trùng trong xuất tinh, tinh trùng thường có thể được lấy trực tiếp từ tinh hoàn hoặc mào tinh bằng kỹ thuật lấy tinh trùng.
- Điều trị nhiễm trùng bằng thuốc kháng sinh có thể chữa khỏi tình trạng nhiễm trùng đường sinh sản, nhưng điều này không phải lúc nào cũng phục hồi khả năng sinh sản ở nam giới.
- Điều trị các bệnh lý ảnh hưởng đến khả năng quan hệ tình dục như rối loạn cương dương, xuất tinh sớm bằng thuốc hay liệu pháp tâm lý có thể giúp cải thiện chất lượng tinh trùng
- Bác sĩ có thể đề nghị liệu pháp thay thế hormone hoặc thuốc trong trường hợp vô sinh do mức độ cao hoặc thấp của một số hormone nhất định.
- Công cụ hỗ trợ sinh sản (Assisted reproductive technology – ART ) có thể được áp dụng để điều trị tình trạng hiếm muộn do tinh trùng loãng.
Chú ý: những phương pháp điều trị trên chỉ mang tính chất tham khảo, tùy thuộc vào cơ địa và tình trạng bệnh mà các bác sĩ sẽ dụng phương pháp phù hợp nhất đối với người bệnh.
Bác sĩ nam khoa khám và điều trị bệnh tinh trùng loãng
- Thạc sĩ, Bác sĩ Trà Anh Duy, hơn 10 năm kinh nghiệm, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam
Kết luận
Tình trạng tinh trùng loãng có thể khiến cho nam giới mất đi tự tin và dễ rơi vào trạng thái trầm cảm. Do đó, người bệnh cần tìm đến các bác sĩ Nam khoa càng sớm càng tốt để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.
Bài viết được tham khảo từ các bác sĩ nam khoa giỏi và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn tại Docosan để điều trị.
Low sperm count – Mayoclinic.org
