U tuyến tiền liệt: Top 6 biến chứng, dấu hiệu và cách điều trị 

Hiện nay tỷ lệ đàn ông mắc bệnh u tuyến tiền liệt đang có chiều hướng tăng mạnh, đặc biệt là ở tuổi trung niên và người già. Bệnh này thường xuất hiện với triệu chứng của đường tiểu, và là một trong những dạng bệnh lành tính nhưng u tuyến tiền liệt vẫn cần điều trị kịp thời để tránh biến chứng xấu về sau. Hãy cùng Doctor có sẵn tìm hiểu nhé!

Bệnh u tuyến tiền liệt là gì?

Tuyến tiền liệt là một cơ quan có vai trò quan trọng trong hệ sinh dục của nam giới, vị trí nằm ngay dưới cổ bàng quang và bao quanh đoạn đầu niệu đạo. Tuyến tiền liệt có chức năng trong việc sản xuất ra chất bôi nhờn và một số thành phần của tinh dịch để nuôi dưỡng và bảo vệ tinh trùng.

Tuyến tiền liệt sẽ phát triển ổn định ở độ tuổi 20-25, khi nam giới bước vào độ tuổi 40 thì tuyến tiền liệt bắt đầu tăng sinh mạnh hơn bất thường gây phì đại tuyến. Tuổi càng cao thì khả năng mắc bệnh u tuyến tiền liệt càng lớn, hầu hết đàn ông khi bước vào tuổi 80 thì gần như ai cũng mắc bệnh.

U tiền liệt tuyến hay còn gọi là phì đại lành tính u tuyến tiền liệt, căn bệnh phổ biến ở đàn ông nước ta. Sự tăng kích thước bất thường của u tuyến tiền liệt có thể làm chèn ép vào niệu đạo và bàng quang, gây ra các triệu chứng và các vấn đề về đường tiết niệu và chức năng thận.

Nguyên nhân u tiền liệt tuyến có nguy hiểm không? Các yếu tố nguy cơ gây bệnh u tuyến tiền liệt thường do thói quen uống nhiều rượu bia, ăn nhiều đồ cay nóng và thường xuyên nhịn tiểu quá lâu, đồng thời cũng có một vài yếu tố do gen di truyền và tuổi tác gây bệnh.

Xem thêm:

• Dấu hiệu u xơ tuyến tiền liệt và những thông tin quan trọng
• Đàn ông có bị u xơ tiền liệt tuyến có nguy hiểm không?

Dấu hiệu u tuyến tiền liệt

Mức độ biểu hiện của triệu chứng u tuyến tiền liệt sẽ khác nhau tùy vào mỗi người. Nhưng nói chung các dấu hiệu có xu hướng trở nên tệ dần theo thời gian của bệnh.

• Tiểu ngập ngừng, ngắt quãng;
• Tiểu són, cảm giác tiểu không hết;
• Tiểu khó, tiểu đau buốt;
• Đi tiểu liên tục, tiểu nhiều vào ban đêm;
• Tiểu rắt, tiểu nhiều lần tuy nhiên lượng nước tiểu mỗi lần ít;
• Sinh lý đàn ông giảm sút;
• Tiểu ra máu giữa dòng hoặc cuối dòng.

Kích cỡ của u tuyến tiền liệt không thể xác định mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng của bệnh. Một số nam giới dù u tuyến tiền liệt đã có kích thước lớn nhưng triệu chứng thì lại rất ít, trong khi những người khác lại có dấu hiệu nghiêm trọng hơn dù kích thước u tuyến tiền liệt không to. Điều này có thể giải thích rằng tùy vào sức đề kháng và các yếu tố nguy cơ khác kèm theo của người bệnh.

Chẩn đoán u tuyến tiền liệt

Việc phát hiện sớm và chẩn đoán ra u tuyến tiền liệt là việc làm cần thiết để có thể điều trị kịp thời. Hiện nay có các phương pháp sau để chẩn đoán u tuyến tiền liệt là;

• Sàng lọc bằng thăm trực tràng bằng ngón tay và xét nghiệm kháng nguyên tiền liệt tuyết đặc hiệu;
• Chẩn đoán bằng sinh thiết tiền liệt tuyết bằng kim hoặc sinh thiết tổn thương di căn;
• Phân loại theo mô học;
• Phân đoạn bằng chụp CT/MRI hoặc chụp xương, có thể chụp PET CT dựa trên kháng nguyên màng đặc hiệu tuyến tiền liệt.

Yếu tố nguy cơ gây bệnh u tuyến tiền liệt

Một số yếu tố nguy cơ có thể làm tăng nguy cơ mắc khối u tuyến tiền liệt có thể liệt kể như sau:

• Lớn tuổi: Nguy cơ u tuyến tiền liệt tăng cao khi bạn già đi, phổ biến nhất sau khi bạn qua 50 tuổi. Cụ thể dưới 54 tuổi chỉ có 10% trường hợp phát hiện bệnh sớm, nhưng từ 55-74 tuổi thì khả năng phát hiện bệnh nhờ các dấu hiệu lên đến 65%
• Tiền sử gia đình: Nếu trong gia đình có người bị u tuyến tiền liệt thì bạn cũng có nguy cơ mắc phải u tuyến tiền liệt do gen di truyền;
• Chủng tộc: Nguy cơ mắc bệnh của người da màu cao hơn so với nhóm người da trắng cùng độ tuổi.
• Béo phì: Những người béo phì có nguy cơ mắc u tuyến tiền liệt cao hơn những người có cân nặng ổn định.

U tuyến tiền liệt tác động đến đời sống

Thời gian đầu của u xơ tiền liệt tuyến có triệu chứng không rõ ràng, nên không ảnh hưởng quá nhiều đến đời sống của người bệnh, cũng như chưa cần đến phẫu thuật. Nhưng khi bệnh tiến triển, các dầu hiệu trở nên rõ ràng hơn, bạn cần được thăm khám và chữa trị trước khi các biến chứng xấu xuất hiện. 

Điều này sẽ khiến bạn cảm thấy lo lắng và ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của mình. Nếu trong trường hợp cần phẫu thuật, bạn cần có thời gian điều trị và phục hồi tại bệnh viện nên thời gian làm việc sẽ giảm lại hoặc phải ngưng làm việc một thời gian. 

Biến chứng của u tuyến tiền liệt có nguy hiểm không? 

U tuyến tiền liệt gây nhiễm trùng đường tiết niệu

Sự gia tăng bất thường kích thước của tiền liệt tuyến sẽ cản trở đến quá trình lưu thông của dòng nước tiểu. Nước tiểu bị ứ đọng quá lâu trong bàng quang mà không thể bài tiết ra ngoài, sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng và khả năng miễn dịch tự nhiên của tiết niệu.

U tuyến tiền liệt gây tác động xấu đến sinh lý 

Một bất thường tăng sinh trong bệnh u xơ tiền liệt tuyến sẽ có thể ảnh hưởng trực tiếp làm giảm chức năng sinh dục của nam giới. Vì vậy mà khi nam giới có các dấu hiệu bị u xơ tiền liệt tuyến sẽ tăng nguy cơ mắc các bệnh như: rối loạn cương dương, đau khi xuất tinh… 

U tuyến tiền liệt gây bí tiểu mạn tính

Bí tiểu là biến chứng thường gặp của bệnh nhân bị u xơ tiền liệt tuyến vì u xơ phì đại quá mức sẽ làm tắc nghẽn ống tiểu của nam giới. Đi kèm với triệu chứng bí tiểu, nam giới còn tăng nguy cơ bị chứng tiểu buốt, tiểu đau và tiểu ra máu. Từ đó lần nào đi tiểu cũng dần trở thành ám ảnh của người đàn ông. 

U tuyến tiền liệt gây ảnh hưởng tâm lý

Những ảnh hưởng và biến chứng xấu của bệnh u xơ tiền liệt tuyến sẽ khiến nam giới rơi vào trạng thái cáu gắt, khó chịu và hoảng loạn. Nguy hiểm hơn là khi tâm lý ngược trở lại có thể khiến cho bệnh tình trở nên nghiêm trọng hơn.

U tuyến tiền liệt gây tiểu không tự chủ

Ngoài ra u xơ tuyến tiền liệt còn có thể gây tiểu không tự chủ. Dù trong thời gian điều trị thì tình trạng này vẫn còn nhưng nhẹ hơn trước khi điều trị. Việc điều trị tiểu không tự chủ tùy thuộc vào nguyên nhân mắc bệnh, mức độ nghiêm trọng hay khả năng năng cải thiện của bệnh còn phụ thuộc vào thời gian điều trị. Phương pháp điều trị có thể là thuốc, đặt ống thông hay phẫu thuật. 

U tuyến tiền liệt gây rối loạn cương dương

Rối loạn cương dương có thể là biến chứng của u tuyến tiền liệt hay có thể do phác đồ điều trị thường là do phẫu thuật gây nên. Tình trạng này có thể cải thiện nhờ thuốc hay phẫu thuật.

Điều trị u tuyến tiền liệt 

Nhiều người đàn ông có thắc mắc bị u tuyến tiền liệt có chữa được không? Đây là một dạng u lành tính và cần phải có các biện pháp chữa trị kịp thời để dứt điểm bệnh. Hiện nay có rất nhiều phương pháp điều trị cho u tuyến tiền liệt, người bệnh sẽ được tư vấn chọn lựa cách điều trị tốt nhất phụ thuộc vào nhiều yếu tố như sau:

• Kích thước khối u tuyến tiền liệt của bạn;
• Tuổi của bệnh nhân;
• Sức khỏe tổng trạng, các bệnh lý nền kèm theo;
• Mức độ ảnh hưởng của các triệu chứng tới sinh hoạt.

Căn cứ vào các yếu tố trên, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp điều trị u tuyến tiền liệt, bao gồm.

Điều trị nội khoa

Bạn được chỉ định sử dụng các loại thuốc hỗ trợ giãn cơ trơn thành mạch hoặc cổ bàng quang để hạn chế sự tắc nghẽn niệu đạo do u tuyến tiền liệt gây ra. Những loại thuốc này giúp những bệnh nhân khắc phục tình trạng bí tiểu nên có thể đi tiểu dễ dàng hơn chứ không điều trị triệt tiêu được các khối u.

Một số nhóm thuốc đề cập dưới đây có tác dụng khắc phục điều trị đường tiểu dưới do u xơ tuyến tiền liệt như sau:

Thuốc chẹn alpha

Thuốc chẹn thụ thể alpha có tác dụng làm giãn cơ trơn, giúp cho người bệnh có thể đi tiểu dễ dàng hơn, giảm cảm giác đau khi đi tiểu và làm giảm nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu. Một số loại loại thuốc bác sĩ có thể lê cho bạn như alfuzosin, doxazosin

terazosin,… 

Tuy nhiên khi sử dụng thuốc chẹn alpha, người bệnh có thể gặp một số tác dụng có hại như đau đầu, chóng mặt,… Đồng thời tùy vào tình trạng bệnh cũng như thể trạng của bệnh nhân mà bác sĩ có thể kê thuốc và thời gian điều trị sẽ khác nhau.

Thuốc ức chế 5-alpha reductase

Thuốc ức chế 5-alpha reductase có tác dụng ức chế enzyme 5α-reductase trong quá trình chuyển hóa testosterone thành 5α-dihydrotestosterone (DHT). Từ đó, làm giảm kích thước của tuyến tiền liệt, lượng nước tiểu được cải thiện sẽ giảm nguy cơ tiến triển thành bí tiểu.

Hai thuốc phổ biến trong nhóm này là finasteride và dutasteride. Tránh sử dụng thuốc cho người quá mẫn cảm với hoạt chất hoặc với bất kỳ tá dược nào có trong thuốc.

Thuốc ức chế phosphodiesterase-5 (PDE5)

Đây là nhóm thuốc có tác dụng chủ yếu trong bệnh rối loạn cương dương. Tuy nhiên, loại thuốc duy nhất trong nhóm thuốc này được FDA (Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ) chấp thuận để hỗ trợ giảm các triệu chứng ở tuyến tiền liệt là tadalafil.

Liệu pháp thảo dược

Hiện nay, thuốc có chiết xuất từ cây cọ lùn Nam mỹ được các chuyên gia y tế công nhận có tác dụng hỗ trợ và điều trị cho bệnh nhân u xơ tuyến tiền liệt. 

Ngoài ra còn có hạt quả bí ngô, mận Châu Phi, cây trình nữ hoàng cung,… Tuy nhiên, không có nhiều bằng chứng khoa học có thể chứng minh tác dụng của các loại thảo dược trên có thể điều trị u tuyến tiền liệt. Cân cân nhắc và tham vấn ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.

Liệu pháp kết hợp

Liệu pháp kết hợp là tên gọi mô tả việc dùng song song cả thuốc chẹn alpha và chất ức chế 5-alpha reductase. Liệu pháp kết hợp có thể đem lại lợi ích nhiều hơn trong việc kiểm soát triệu chứng và giảm nhẹ sự phát triển của các biến chứng. Tuy nhiên, khả năng xảy ra tác dụng phụ cũng sẽ nhiều và phức tạp hơn.

Để điều trị nội khoa u tuyến tiền liệt, tốt nhất người bệnh hãy đến các cơ sở y tế uy tín để được các bác sĩ thăm khám và điều trị bệnh kịp thời. Nếu người bệnh được kê đơn và sử dụng thuốc, bệnh nhân cần tuân thủ đúng và đầy đủ theo đơn, đồng thời khi thấy bất kỳ phản ứng bất thường nào trên cơ thể, hãy liên hệ với bác sĩ ngay để có hướng xử lý phù hợp.

Phương pháp phẫu thuật nội soi

Hiện nay, phổ biến và an toàn hiệu quả nhất là áp dụng phương pháp cắt bỏ tuyến tiền liệt bằng nội soi qua đường niệu đạo. Bác sĩ sẽ đưa dụng cụ nội soi rất nhỏ vào tuyến tiền liệt qua đường niệu đạo bệnh nhân để tiến hành phẫu thuật cắt bỏ các khối u xơ và hút bỏ ra ngoài cơ thể qua đường tiểu.

Toàn bộ quá trình phẫu thuật này được kiểm soát qua màn hình máy tính hiện đại và thời gian thực hiện kéo dài khoảng 60-90 phút. Phương pháp này khá nhanh mà không gây đau đớn nhưng hiệu quả kém vì có thể tái phát trở lại do không loại bỏ hết u tuyến tiền liệt.

Phương pháp phẫu thuật mở

Đây là phương pháp sử dụng laser có năng lượng cao để triệt tiêu và cắt bỏ hết các khối u. Kỹ thuật xâm lấn tối thiểu giúp giảm được các nguy cơ u tuyến tiền liệt gây ra, hạn chế các tác dụng phụ có thể xảy ra trong quá trình phẫu thuật.

Bên cạnh đó, u tuyến tiền liệt không thể tự chữa khỏi bằng chế độ dinh dưỡng. Nhưng với một chế độ ăn ít thịt đỏ (thịt bò, thịt heo,…), ít mỡ động vật, nhiều rau xanh, trái cây có thể phần nào giúp cho bệnh không tiến triển thành cách biến chứng nặng hơn. Đầy đủ chất dinh dưỡng, vitamin sẽ giúp cho cơ thể khỏe mạnh chống lại các tác nhân gây hại cho bản thân mình.

Biện pháp phòng ngừa u tuyến tiền liệt

Có nhiều cách để bạn có thể phòng ngừa khối u tuyến tiền liệt trong đó xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh với nhiều trái cây và rau củ. Chúng chứa nhiều vitamin và các chất dinh dưỡng có thể giúp cơ thể bạn năng cao sức khỏe.

Tập thể dục thường xuyên giúp bạn cải thiện sức khỏe tổng quan, đồng thời giúp kiểm soát cân nặng và cải thiện tâm trạng của bạn. Nếu bạn mới bắt đầu tập thể dục, hãy tập chậm rãi và tăng dần theo thời gian tập mỗi ngày.

Duy trì cân nặng khỏe mạnh, Nếu cân nặng hiện tại của bạn ở mức tốt, hãy cố gắng duy trì nó bằng cách chọn chế độ ăn uống và chế độ học tập và rèn luyện hợp lý. Nếu cân nặng chưa tới hay quá cân, bạn cần tập thể dục nhiều hơn và chế độ ăn cần chỉnh sửa sao cho hợp lý với mục tiêu của mình.

U tuyến tiền liệt thường gặp nhất ở nam giới từ độ tuổi trung niên trở về già. Bệnh cũng có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống, sinh hoạt, và chức năng sinh dụng. Để hạn chế bệnh tiến triển đến những biến chứng nguy hiểm khi không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Bạn cần nắm rõ các dấu hiệu của bệnh để đi khám bác sĩ nam khoa càng sớm và lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp.

Câu hỏi thường gặp:

---

Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Doctor có sẵn Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch khám với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.

Nguồn tham khảo: Mayoclinic.