Top 7 cách trị chàm sữa an toàn, hiệu quả cho trẻ em

Chàm sữa còn được gọi là lác sữa, là bệnh lý nhi khoa rất thường gặp, đặc biệt là trẻ sơ sinh. Ðể có cách trị chàm sữa cho con hiệu quả, cha mẹ cần hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh và một số vấn đề cần lưu ý trong chăm sóc trẻ theo gợi ý được tổng hợp trong bài viết sau của Doctor có sẵn.

Chàm sữa là gì?

Chàm sữa còn có tên gọi khác là lác sữa – có khả năng tiến triển thành bệnh chàm thể tạng. Tình trạng này có thể xảy ra lần đầu ở giai đoạn ba đến sáu tháng tuổi. Vùng da tổn thương thường gặp là ở mặt, hai má và lan ra tay chân hay toàn thân. Lúc mới phát bệnh, cơ thể trẻ chỉ xuất hiện nốt hồng rồi chuyển thành mụn nước có màu đỏ, sau đó nứt da và tiết dịch, có vảy và bong tróc.

Chàm sữa sẽ khỏi khi trẻ được 2 – 4 tuổi. Nếu như đến tuổi này mà trẻ vẫn chưa khỏi thì bệnh sẽ kéo dài, dễ tái phát và phát triển thành chàm thể tạng. Bệnh này ở trẻ tuy không lây lan thế nhưng sẽ khó điều trị nếu không được phát hiện sớm và điều trị đúng cách.

Triệu chứng trẻ bị chàm sữa?

Một vài dấu hiệu cảnh báo cha mẹ rằng trẻ đang mắc chàm sữa mà bố mẹ có thể quan sát được:

• Vùng da tổn thương hay xuất hiện ở trên mặt, hai má, lan ra tay chân và toàn cơ thể
• Giai đoạn đầu, chàm sữa chỉ xuất hiện nốt mẩn đỏ sau đó chuyển thành mụn nước nhỏ màu đỏ gây nứt da, khi vỡ có tiết dịch và tiến triển có đóng vảy và bong tróc vảy.
• Vùng da tổn thương khá thô ráp, có vảy li ti, da bị khô và căng.
• Một số trẻ có thêm triệu chứng dị ứng của bệnh hen suyễn và viêm mũi.
• Trẻ bị chàm sữa sẽ khó chịu, hay khóc, khó ngủ, bú ít.
• Vùng da bị lác sẽ gây ngứa và trẻ sẽ khó chịu, gãi liên tục dẫn đến mụn nước bị vỡ và chảy máu. Nếu không giữ vệ sinh sạch sẽ vùng da tổn thương dễ bị nhiễm trùng khiến việc điều trị gặp khó khăn và có thể gây sẹo trên da ảnh hưởng thẩm mỹ của trẻ.

Tại sao trẻ bị chàm sữa?

Nguyên nhân chính xác của chàm sữa hiện vẫn chưa được làm rõ. Tuy nhiên các nhà khoa học cũng từng ghi nhận chàm sữa có liên quan đến các nguyên nhân đặc trưng như :

• Trẻ có cơ địa bị dị ứng. 
• Nếu bố mẹ của trẻ có có tiền sử bị nổi mề đay, hen suyễn, dị ứng da,…thì con sinh ra cũng có nguy cơ mắc bệnh.
• Do chế độ ăn uống không hợp lý của mẹ khi cho con bú: thức ăn của mẹ có thể ảnh hưởng trực tiếp đến con thông qua sữa mẹ. Cụ thể, nếu mẹ nạp quá nhiều thức ăn giàu đạm hoặc ăn nhiều hải sản, các chất này có thể xuất hiện trong sữa mẹ, cơ thể con chưa kịp thích ứng sẽ dẫn đến tình trạng dị ứng.
• Các yếu tố từ môi trường xung quanh như thời tiết, lông động vật,… cũng có thể là nguyên nhân gây chàm sữa ở trẻ.
• Do không chú ý chăm sóc da cho trẻ: Vào mùa lạnh, hanh khô nếu mẹ không dưỡng ẩm cho bé thường xuyên nhất là những bé có làn da khô, nhạy cảm sẽ khiến da nứt nẻ tạo điều kiện vi khuẩn xâm nhập, phát triển gây ra chàm sữa.
• Mẹ sử dụng chất tẩy rửa hoặc sữa tắm không an toàn, dễ gây kích ứng cũng khiến cho làn da của bé trở nên nhạy cảm

Ảnh hưởng của bệnh chàm sữa tới trẻ

Chàm sữa không gây nguy hiểm cho bé nhưng nó cũng ảnh hưởng đến sự phát triển cũng như vui chơi, sinh hoạt hàng ngày:

• Khi bị chàm sữa, trẻ sẽ ngứa ngáy, khó chịu, trẻ thường muốn gãi khiến cho các vết mụn bị tổn thương gây đau đớn, nhiễm trùng, điều trị sẽ lâu hơn.
• Nếu những tổn thương này không được điều trị sẽ có nguy cơ để lại sẹo, gây mất thẩm mỹ cho trẻ sau này nhất là vùng da mặt.
• Hạn chế trong một số hoạt động vui chơi vì lúc này trẻ phải tránh tiếp xúc với nơi đông người, môi trường bụi bẩn…

Vì vậy, cha mẹ cần nhanh chóng có cách trị chàm sữa giúp trẻ vượt qua căn bệnh phiền toái này để trẻ sớm được tận hưởng niềm vui tuổi thơ.

7 cách trị chàm sữa tại nhà cho trẻ nhanh khỏi

Cách trị chàm sữa thứ nhất: Kiểm soát các yếu tố liên quan đến chàm sữa

Mục tiêu bước 1: Tránh hoàn toàn hoặc loại bỏ một phần các yếu tố gây kích ứng da, giảm tình trạng bùng phát bệnh như:

• Các loại sữa tắm, sữa dưỡng thể không chuyên dụng cho em bé
• Các tác nhân dị ứng từ môi trường: nấm mốc, vi khuẩn, phấn hoa, bụi….
• Quần áo sử dụng vải thô hoặc nhiều tơ, sợi, họa tiết cứng
• Mồ hôi hay nước bọt của trẻ

Cách trị chàm sữa hiệu quả là:

• Tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa về loại sữa tắm, sữa dưỡng thể lành tính, an toàn cho làn da của bé.
• Thường xuyên thay chăn ga, gối, vệ sinh nhà cửa sạch sẽ. Sử dụng những loại nước giặt, chất tẩy rửa đảm bảo, an toàn với làn da.
• Luôn giữ nhiệt độ môi trường ổn định, thoáng mát, sạch sẽ, không quá khô, độ ẩm thích hợp.
• Chọn quần áo thoáng mát, thấm hút mồ hôi tốt, mềm mại, thoải mái với làn da của bé
• Không cho trẻ tiếp xúc với thú cưng như chó mèo…, môi trường bụi bẩn, khói bụi, ô nhiễm.

Cách trị chàm sữa thứ hai: Kiểm soát nhiễm khuẩn vùng da bị chàm

Mục tiêu bước 2: Hạn chế tình trạng bội nhiễm vùng da bị chàm sữa

Dù chàm sữa xuất phát từ nguyên nhân nào thì yếu tố khiến chàm sữa nặng thêm, lâu khỏi, khó dứt điểm chính là tình trạng nhiễm khuẩn tại vùng da bị chàm. Nếu chàm xuất hiện khi trẻ còn nhỏ, việc sử dụng thuốc cần được cân nhắc cẩn thận.

Do đó, nếu trẻ bị chàm sữa, cha mẹ nên tránh để trẻ cào gãi, gây trầy xước vùng da bị tổn thương, dễ nhiễm trùng dẫn đến việc điều trị khó khăn, kéo dài. Cha mẹ cũng có thể sử dụng những dung dịch bôi ngoài da theo chỉ định của bác sĩ nhi khoa hoặc bác sĩ da liễu.

Cách trị chàm sữa thứ ba: Dưỡng ẩm, chăm sóc da cho bé

Mục tiêu bước 3: Giúp giảm khô ngứa, nứt nẻ cho da trẻ, tạo hàng rào da khỏe mạnh, chống chọi được với sự tấn công của các tác nhân gây kích ứng bên ngoài.

Các sản phẩm dưỡng ẩm có thể ở dạng kem, dầu dừa hoặc thuốc mỡ. Tùy vào tình trạng khô nứt của da, cha mẹ có thể lựa chọn loại sản phẩm phù hợp. Theo nhiều nghiên cứu, kem dưỡng ẩm dạng đặc sẽ giúp giữ ẩm tốt hơn các dạng dung dịch cấp ẩm.

Bên cạnh đó, các kem dưỡng ẩm chứa thành phần tự nhiên nên được ưu tiên hàng đầu (ví dụ như gel lô hội). Các sản phẩm chứa nhiều hương liệu, chất bảo quản có thể gây kích ứng nhiều cho da chàm của trẻ.

Cha mẹ cần tham khảo ý kiến của các bác sĩ chuyên khoa trước khi sử dụng các sản phẩm dưỡng ẩm cho bé.

Cách trị chàm sữa thứ tư: Thuốc chống viêm da corticoid

Mục tiêu bước 4:Giúp giảm phản ứng viêm trong đợt bùng phát của chàm sữa.

Tuy nhiên việc sử dụng kem bôi chứa corticoid trong cách trị chàm sữa cần phải có sự đồng ý của bác sĩ bởi các tác dụng phụ nghiêm trọng của corticoid đối với trẻ em. Không dùng thuốc cho trẻ dưới 1 tuổi khi không có chỉ định của bác sĩ.

Chỉ nên dùng corticoid ở liều thấp để điều trị cho trẻ và sử dụng trong thời gian ngắn, khoảng từ 5 – 7 ngày.

Cách trị chàm sữa thứ năm: Kiểm soát ngứa, phát ban

Mục tiêu bước 5: Cải thiện các triệu chứng ngứa, phát ban sẽ giúp trẻ dễ chịu hơn.

Các vết chàm thường gây ngứa, tuy nhiên cha mẹ nên để ý, tránh cho trẻ gãi, cào, để tránh vết chàm tổn thương nặng hơn và nguy cơ nhiễm khuẩn.

Có thể dùng các thuốc kháng histamin cho trẻ bị chàm trên 2 tuổi để làm giảm các triệu chứng ngứa, phát ban. Việc dùng thuốc phải tuân thủ theo sự chỉ dẫn của bác sĩ.

Cách trị chàm sữa thứ sáu: Tắm bằng nước ấm và sử dụng kem dưỡng ẩm

Để các cách trị chàm sữa hiệu quả. Khi tắm cho trẻ bố mẹ cần lưu ý một số điểm sau:

• Nên sử dụng nước ấm, không dùng nước nóng để tránh làm khô da trẻ
• Không sử dụng các loại sữa tắm chứa nhiều chất tẩy rửa, tạo bọt, tạo mùi
• Quan sát sự thay đổi của da trẻ sau mỗi lần tắm để kịp thời theo dõi tiến triển bệnh
• Nhẹ nhàng lau khô cho trẻ bằng khăn mềm. Không nên để da trẻ ẩm ướt sẽ dễ gây nhiễm nấm, vi khuẩn, làm chàm sữa nặng thêm.
• Không nên lau quá khô, tốt nhất là nên giữ một độ ẩm nhất định cho da trẻ. Sau đó thoa các sản phẩm dưỡng ẩm dành riêng cho da em bé.

Cách trị chàm sữa thứ bảy: Phương pháp quấn ướt

Trong trường hợp chàm sữa thể nặng, các bác sĩ nhi khoa có thể chỉ định cách trị chàm sữa bằng phương pháp quấn ướt. Mục đích của việc quấn ướt là giữ ẩm cho vùng da tổn thương hiệu quả hơn.

• Bước 7.1: Tắm cho trẻ bằng nước ấm, lau khô nhẹ nhàng
• Bước 7.2: Thoa một lớp kem dưỡng ẩm
• Bước 7.3: Dùng 1 miếng gạc hoặc bông sạch, tẩm nước ấm, sạch và đắp lên bên trên
• Bước 7.4: Quấn 1 lớp băng/gạc mỏng, khô bên ngoài để cố định, giữ trong 3-8 giờ

Có thể lặp lại phương pháp quấn ướt trong 24-72h. Thời gian áp dụng phương pháp không quá 1 tuần.

Ngay khi phát hiện các dấu hiệu bệnh chàm sữa ở trẻ, cha mẹ cần đưa trẻ đến các phòng khám nhi để được bác sĩ tư vấn chuyên môn, tránh để tình trạng bệnh kéo dài khiến trẻ khó chịu, bệnh trở nên khó chữa trị.

Một số lưu ý trong điều trị chàm sữa cho bé

Bệnh chàm ở trẻ sơ sinh nếu không được điều trị sẽ ngày càng nặng và lan rộng. Việc áp dụng các cách trị chàm sữa không đúng lại càng nguy hiểm. Theo thống kê có tới 90% trẻ bị chàm sữa không được điều trị đúng cách.

Không lạm dụng thuốc chứa corticoid

Rất nhiều mẹ Việt xem các loại kem bôi chứa corticoid là “thần dược”, vì khi bôi các triệu chứng giảm nhanh rõ rệt. Tuy nhiên, các mẹ không biết rằng đằng sau tác dụng “siêu nhanh” ấy lại là những tác hại “siêu lớn”. Lạm dụng thuốc chứa corticoid trong thời gian quá dài, lặp đi lặp lại có thể gây tổn thương da và tăng nguy cơ nhiễm trùng, khiến bệnh nghiêm trọng hơn. Bên cạnh đó, tình trạng teo da, sạm da, giãn mạch, suy tuyến thượng thận cũng rất dễ xảy ra. Hãy cẩn trọng khi sử dụng cách trị chàm sữa này bố mẹ nhé.

Không áp dụng cùng lúc nhiều cách chữa trị

Tâm lý nóng vội muốn con nhanh chóng khỏi bệnh khiến các mẹ thử nghiệm cùng lúc nhiều cách trị chàm sữa khác nhau. Tuy nhiên, da trẻ rất nhạy cảm, việc phải chịu đựng nhiều hoạt chất tác động cùng lúc có thể khiến da bị tổn thương nghiêm trọng. Tình trạng bội nhiễm, triệu chứng nặng hơn, điều trị dai dẳng mãi không khỏi… là hậu quả của sai lầm trong điều trị cùng lúc nhiều cách trị chàm sữa.

Không tùy tiện áp dụng các bài lá tắm

Cách trị chàm sữa phổ biến hoặc trị các bệnh ngoài da nhiều mẹ sử dụng cho con là sử dụng các loại lá tắm. Các loại lá như trầu không, sài đất, lá khế… được sử dụng với nhiều công thức lá tắm khác nhau. Mẹo chữa bệnh ngoài da này được truyền miệng trong dân gian nhưng lại chưa được kiểm chứng về độ an toàn.

Lá có thể nhiễm tạp chất hóa học, bụi bẩn, độc dược gây kích ứng, nhiễm khuẩn nguy hiểm. Nhiều trường hợp, khi sử dụng cách trị chàm sữa này lại khiến chàm sữa tái phát liên tục, lần sau nặng hơn lần trước vì thói quen sử dụng lá tắm sai cách.

Chăm sóc da đúng cách khi trẻ bị chàm sữa

Chăm sóc da cho trẻ đúng cách cũng là biện pháp hỗ trợ điều trị, cách trị chàm sữa hiệu quả. Nhiều mẹ khi nhận thấy da con bị nổi mụn và rỉ dịch thì kiêng tắm rửa cho con vì sợ lây lan. Tuy nhiên, việc không vệ sinh da cho con lại khiến vi khuẩn có cơ hội xâm nhập gây viêm nhiễm nặng hơn.

Thói quen lạm dụng các loại xà phòng, sữa tắm để tắm cho trẻ của nhiều mẹ lại khiến da trẻ dễ bị viêm, bong tróc. Thoa kem dưỡng ẩm để chăm sóc da cho trẻ nhưng dùng kem dưỡng ẩm không đảm bảo chất lượng cũng gây hại cho các trẻ.

Ngoài ra, việc không tuân thủ chỉ định điều trị của bác sĩ về cách sử dụng thuốc, dùng thuốc ngắt quãng, bỏ thuốc giữa chừng cũng khiến chàm sữa nặng hơn, khó chữa trị.Khoảng 70% trẻ bị chàm sữa sẽ khỏi hẳn, số còn lại sẽ phải gắn bó với bệnh suốt cả cuộc đời vì không được chăm sóc đúng cách. Cho nên, cha mẹ cần tìm hiểu và xác định rõ mục tiêu điều trị chàm sữa cho trẻ là: Áp dụng các biện pháp hỗ trợ giảm triệu chứng an toàn – không lạm dụng corticoid.

Chế độ ăn uống phù hợp

Cách trị chàm sữa ở trẻ sơ sinh phụ thuộc rất nhiều ở sữa mẹ. Bởi thời gian này, nguồn dinh dưỡng duy nhất của bé là từ đây. Trẻ nên được bú sữa mẹ trong thời gian lâu nhất có thể, ít nhất là 6 tháng.

Trong thời gian đó, mẹ phải có chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học, hạn chế ăn những thực phẩm dễ gây kích ứng, dị ứng như: đồ tanh (hải sản), các sản phẩm làm từ sữa bò( sữa tươi, sữa chua, phô mai…), sản phẩm giàu chất béo (thịt bò, nội tạng động vật…), đồ cay nóng…

Những thực phẩm mẹ ăn sẽ đi vào sữa và hấp thụ sang con nên mẹ cần hạn chế để không ảnh hưởng đến trẻ.Khi trẻ ăn dặm, mẹ cũng nên hạn chế những loại thực phẩm này vào thực đơn của trẻ, tránh trẻ bị dị ứng, không hấp thụ được.

Bác sĩ Nhi khoa & Da liễu khám & điều trị bệnh chàm sữa

• Bác sĩ Nhi khoa Trần Văn Công tốt nghiệp bác sĩ chuyên khoa cấp I chuyên ngành Nhi khoa tổng quát tại ĐH Y Dược TP.HCM

• Bác sĩ Nguyễn Thị Hồng Thê với hơn 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Nhi khoa đã từng đảm nhiệm những vị trí quan trọng như Trưởng khoa Nội Nhi BV Nhi Đồng 2.

Khi trẻ bị chàm sữa, bố mẹ không cần quá lo lắng vì bệnh không nguy hiểm. Tuy nhiên, cũng không vì thế mà chủ quan, để cho trẻ khó chịu, ngứa ngáy. Bố mẹ hãy tham khảo cách trị chàm sữa cho bé để áp dụng và thực hiện. Trong trường hợp không tự khỏi hay tình trạng nặng, bố mẹ nên đưa bé đi gặp bác sĩ chuyên khoa để được kiểm tra và điều trị kịp thời

---

Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Doctor có sẵn Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch khám với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.

Nguồn tham khảo: 

1. Baby eczema: Symptoms, causes, pictures, and more 

2. Pediatric Eczema (Atopic Dermatitis) – Conditions and Treatments | Children’s National Hospital.