Dậy thì sớm ở bé trai: Định nghĩa, nguyên nhân và dấu hiệu

Dậy thì sớm ở bé trai là sự xuất hiện các đặc tính sinh dục sớm hơn độ tuổi bình thường, khoảng trước 9 tuổi với sự phát triển tinh hoàn, lông mu… Hãy cùng Docosan tìm hiểu về biểu hiện dậy thì sớm ở bé trai trong bài viết dưới đây nhé!

Dậy thì sớm ở bé trai là gì?

Để có cái nhìn tổng quát về dậy thì sớm đầu tiên chúng ta cần hiểu được dậy thì là gì. Theo định nghĩa của nhiều tài liệu, dậy thì là sự phát triển các đặc tính sinh dục khi trẻ. Bé gái bắt đầu dậy thì bắt đầu từ 8 đến 13 tuổi, trẻ trai bắt đầu dậy thì từ 9 đến 14 tuổi. Thông thường thì trẻ gái có độ tuổi sớm hơn so với bé trai.

Ở bé gái các dấu hiệu dậy thì bao gồm phát triển tuyến vú, tăng kích và phát triển thước của bộ phận sinh dục, phát triển phần lông mu, lông nách, có hiện tượng hành kinh, tăng trưởng nhanh về chiều cao. Đối với trẻ trai sẽ có các dấu hiệu dậy thì như dương vật và tinh hoàn to ra, phát triền lông mu, lông nách, khàn tiếng hay vỡ giọng, tăng trưởng nhanh về chiều cao.

Phân loại dậy thì sớm: gồm 3 loại

• Dậy thì sớm do nguyên nhân tại trung ương: Thường gặp do các bệnh lý và tổn thương trong não hoặc tủy sống, có thể kể đến như viêm não màng não, các khối u não như u tuyến yên, u cột sống…
• Dậy thì sớm do nguyên nhân ngoại vi: Thường ít phổ biến hơn so với dậy thì sớm do nguyên nhân trung ương.
• Dậy thì sớm không hoàn toàn: Khi có một dấu hiệu dậy thì sớm xuất hiện đơn lẻ, trường hợp này thường không tiến triển hoặc tiến triển rất chậm. Các dạng phát triển đơn lẻ thường gặp bao gồm: tuyến vú phát triển sớm đơn độc, lông mu hay lông nách phát triển sớm đơn độc, mọc râu đơn độc, vỡ giọng/khàn tiếng đơn độc, kinh nguyệt xuất hiện sớm đơn độc…

Trên thế giới, đã có nhiều nghiên cứu về dậy thì sớm, trong đó có các nghiên cứu về dậy thì sớm ở nam đã được công bố từ rất lâu. Tại Việt Nam, tình trạng dậy thì sớm chỉ mới được quan tâm những năm gần đây như một vấn đề nổi cộm, cảnh tỉnh đối với phụ huynh. Tuy nhiên vì điều kiện kinh tế – xã hội do đó vấn đề này vẫn chưa được nghiên cứu nhiều ở nước ta.

Nguyên nhân, dấu hiệu dậy thì sớm ở bé trai

Nguyên nhân dậy thì sớm ở bé trai được chia thành nhiều nhóm. Trong đó thường gặp nhất là nhóm nguyên nhân xuất phát từ trung ương như:

• Sự gia tăng nồng độ GnRH do các tác động lên trục hạ đồi – tuyến yên
• Bệnh lý hệ thần kinh trung ương như khối u não hoặc u cột sống, tổn thương não hoặc cột sống do tai nạn, chấn thương; ảnh hưởng của tia xạ, bức xạ hiếm gặp
• Bệnh lý nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương như viêm não – màng não,…
• Các bệnh lý bẩm sinh gây tăng áp lực nội sọ như não úng thủy
• Tắc các động mạch trong hệ thống mạch máu nuôi não
• Tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh do rối loạn di truyền liên quan đến sản xuất hormone bất thường đặc biệt là lượng lớn testosterone ở trẻ trai
• Bệnh lý tại tuyến giáp như u giáp, suy giáp,…

Dậy thì sớm ở bé trai có thể do các nguyên nhân đến từ ngoại vi sau:

• Hội chứng McCune-Albright
• Bôi các loại thuốc có thành phần bao gồm hormone testosterone cho trẻ nam
• Một khối u trong các tế bào mầm (tiền thân của tế bào sản xuất tinh trùng ở nam sau này) hoặc trong các tế bào Leydig (tế bào sản xuất hormone testosterone ở nam khi dậy thì)
• Do một số trẻ nam có gen đột biến có thể sản xuất gonadotropin trong độ tuổi từ 1 đến 4 có thể gây dậy thì sớm

Ngoài ra các yếu tố môi trường xã hội cũng là những yếu tố nguy cơ khiến trẻ trai dậy thì sớm:

• Béo phì: việc dung nạp quá nhiều các loại đồ ăn có thể dư thừa chất dinh dưỡng đi kèm với việc lười vận động dễ làm tăng lượng hormone hoặc gây các rối loạn nội tiết bên trong cơ thể khiến trẻ nam bị dậy thì sớm.
• Bổ sung dinh dưỡng không đúng cách: nhiều bậc phụ huynh vì thương con muốn con được phát triển toàn diện nên cho trẻ sử dụng các sản phẩm kích thích tăng trưởng, thuốc bổ, thuốc giúp ăn ngon miệng, thuốc tăng chiều cao,… không rõ nguồn gốc hoặc có chứa các hormone tăng trưởng làm rối loạn nội tiết ở trẻ gây dậy thì sớm.
• Dùng nhiều đồ uống có gas, sử dụng các sản phẩm bằng nhựa đựng thức ăn nóng có thể làm nhựa tan chảy có chất BPA đi vào thức ăn,… các loại chất này có thể gây dậy thì sớm ở bé trai.
• Bé trai nếu xem phim người lớn, chơi các trò chơi có yếu tố người lớn… gây ra các kích thích thần kinh có thể khiến trẻ dậy thì sớm.

Dấu hiệu dậy thì sớm ở bé trai bao gồm:

• Dương vật và tinh hoàn của trẻ phát triển về kích thước sớm hơn các bạn cùng lứa.
• Tóc, ria mép, lông nách và lông ở vùng kín (lông mu) bắt đầu xuất hiện.
• Tăng trưởng chiều cao rõ rệt và nhanh chóng ở bé trai.
• Thay đổi giọng nói (âm thanh có xu hướng khàn, ồm ồm) và các nét trên khuôn mặt có sự thay đổi theo hướng trưởng thành hơn.
• Xuất hiện mụn trứng chủ yếu là 2 khu vực là gò má và trán.

Tác hại của dậy thì sớm ở bé trai

Phát triển xương sớm ảnh hưởng đến chiều cao sau này của trẻ. Lúc đầu trẻ có thể cao hơn bạn học cùng trang lứa do dậy thì sớm tuy nhiên điều đó tác động xấu lên quá trình tạo, hủy xương ở trẻ do sự thay đổi các hormone trong cơ thể. Hậu quả có thể khiến trẻ có chiều cao hạn chế khi trưởng thành.

Dậy thì sớm ở bé trai cũng có thể gây ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ. Trẻ có thể bị mặc cảm vì những khác biệt về ngoại hình, lo lắng về sự phát triển của cơ thể. Đồng thời những thay đổi về tâm sinh lý nếu không được cha mẹ trang bị kiến thức tốt về giáo dục giới tính có thể khiến trẻ gặp một số khó khăn quá trình dậy thì.

Bé trai dậy thì sớm có thể gặp một số vấn đề, hành vi nguy cơ bị lạm dụng tình dục . Hậu quả có thể để lại những vết sẹo tâm lý cho trẻ, ảnh hưởng đến việc học hành cũng như sức khỏe tinh thần của trẻ về lâu dài.

Cảm ơn bạn đã tìm đọc bài viết “Dậy thì sớm ở bé trai: định nghĩa, nguyên nhân và dấu hiệu?”. Để phòng dậy thì sớm ở trẻ trai các bậc phụ huynh cần xây dựng cho trẻ chế độ ăn uống khoa học, không cho trẻ ăn qía nhiều thực phẩm dầu mỡ, thức ăn có nhiều chất bảo quản, cần ăn nhiều rau xanh, trái cây, kiểm soát cân nặng để tránh tình trạng tránh béo phì và thường xuyên tập luyện thể dục thể thao phù hợp với độ tuổi.

Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị. Để được tư vấn trực tiếp, bạn đọc vui lòng liên hệ hotline 1900 638 082 hoặc CHAT để được hướng dẫn đặt hẹn.

Nguồn tham khảo: CDC