Trẻ sơ sinh bị táo bón: Nguyên nhân và điều trị

Mẹ nào mà không xót xa khi thấy con mình khó đi ngoài. Đặc biệt là khi trẻ sơ sinh bị táo bón thì nhiều mẹ bối rối không biết phải làm sao. Vì vậy, những thông tin hữu ích và cách trị táo bón cho trẻ sơ sinh được ghi chú trong bài viết này của Docosan với mong muốn giúp mẹ hết lo, giúp bé khỏe mạnh.

Dấu hiệu nhận biết trẻ sơ sinh bị táo bón

Nhiều mẹ lo lắng bé yêu đi ngoài quá ít so với lượng thức ăn nạp vào và hoài nghi có thể bé bị táo bón. Tuy nhiên, đặc điểm đi ngoài của mỗi bé là không giống nhau.

Thực tế thì, bình thường những bé bú bình đi ngoài 1 lần/ ngày, có khi 2-3 ngày mới đi một lần. Đối với những bé bú mẹ, thì số lần đi tiêu còn phụ thuộc vào lượng sữa bé bú. Trẻ sơ sinh mà không đi tiêu mỗi ngày thì có lẽ lượng thực ăn nạp vào chưa đủ đáp ứng nhu cầu cơ thể. Sữa mẹ rất giàu dinh dưỡng, vì thế hầu hết lượng sữa mẹ nạp vào được cơ thể bé hấp thụ, chỉ còn lại một phần rất ít bị thải ra. Vì vậy lượng phân ít không phải dấu hiệu trẻ sơ sinh bị táo bón, trẻ sơ sinh bú mẹ đi ngoài 1 lần mỗi tuần bị táo bón là quan niệm sai lầm.

Trẻ sơ sinh bị táo bón là khi bé gặp khó khăn khi đi ngoài với các dấu hiệu sau đây:

  • Bé rặn rất lâu, mặt đỏ và khóc vì đau
  • Phân khô dạng “hạt ngô”, ngắn và cứng
  • Bé không đi ngoài suốt một tuần
  • Bé quấy khóc, không chịu ăn
  • Bụng bé căng cứng
  • Đi phân có dính máu hoặc phân đen
trẻ sơ sinh bị táo bón
Dấu hiệu nhận biết trẻ sơ sinh bị táo bón

Nguyên nhân trẻ sơ sinh bị táo bón

Một số nguyên nhân chính gây táo bón ở trẻ sơ sinh là:

  • Sữa mẹ không cung cấp đủ dưỡng chất: Chế độ dinh dưỡng của mẹ có ảnh hưởng đến hàm lượng dinh dưỡng trong sữa mẹ. Nếu mẹ ăn thiếu chất xơ, chất béo và vitamin, … thì sữa mẹ nuôi bé thiếu những chất này, bé sẽ bị táo bón.
  • Lượng sữa bé bú mẹ không đủ để cung cấp cho cơ thể: sữa mẹ vừa là nguồn thức ăn vừa là nguồn cung cấp nước cho cơ thể. Trẻ bú mẹ chưa đủ lượng sẽ khiến cơ thể bị mất nước, thiếu dinh dưỡng và bị táo bón.
  • Trẻ chuyển từ sữa mẹ sang sữa công thức: Trẻ sơ sinh bị táo bón còn do mẹ cho bé dùng sữa công thức thay cho sữa mẹ. Việc thay đổi sữa có thể làm bé bị táo bón do đường tiêu hoá của bé chưa làm quen với loại sữa mới.
  • Do chế độ ăn dặm: Thức ăn dặm thiếu chất xơ, dầu thực vật, thiếu nước và chất dinh dưỡng khác
  • Nguyên nhân khác: Do tổn thương thực thể ở đường tiêu hóa hoặc các dị tật bẩm sinh như: đại tràng bị phình to, bệnh suy giáp trạng khiến trẻ bị táo bón sớm.
trẻ sơ sinh bị táo bón
Nguyên nhân trẻ sơ sinh bị táo bón

Cách chăm sóc trẻ sơ sinh bị táo bón

Thay đổi chế độ dinh dưỡng cho trẻ

Đối với trẻ đang bú sữa mẹ thì nên cải thiện chế độ dinh dưỡng của mẹ, mẹ nên bổ sung thật nhiều lượng rau củ, trái cây, và nước uống hàng ngày. Bên cạnh đó, mẹ cần cân bằng lượng đạm và tinh bột, giảm các gia vị cay nóng.

Đối với trẻ bú sữa công thức, nếu mẹ ít sữa, buộc phải cho bé dùng sữa công thức thì nên đổi loại sữa đang dùng. Thay đổi thành phần sữa có thể thay đổi tình trạng táo bón ở trẻ. Mẹ cũng nên xem xét về cữ sữa và thể tích sữa bé uống mỗi lần, lượng sữa bé cần tăng theo tuổi và cân nặng.

Đối với trẻ đang ăn dặm thì mẹ cần cho bé ăn bổ sung chất xơ và nước. Cụ thể là mẹ cần cho bé uống bổ sung khoảng 100ml (hoặc hơn, tùy ý thích của bé) nước ép táo hoặc lê mỗi ngày. Trong thức ăn dặm thì mẹ xay nhuyễn rau củ trộn vào cháo hoặc bột cho bé. Ở bữa ăn nhẹ, mẹ nên xé thật nhuyễn nho khô hoặc mận khô vào sữa chua cho bé ăn. Cách trị táo bón cho trẻ sơ sinh này khiến phân mềm ra, tăng khối lượng chất xơ và dễ đào thải ra ngoài hơn.

Ngâm hậu môn bằng nước ấm

Đây được coi là cách trị táo bón cho trẻ sơ sinh khá hiệu quả. Nước ấm có tác dụng kích thích cơ vòng hậu môn giúp trẻ sơ sinh dễ đi ngoài hơn. Mẹ cần ngâm hậu môn bé vào nước ấm khoảng 1-2 lần/ngày, mỗi lần từ 5-10 phút.

Massage bụng cho bé

Mẹ dùng 3 ngón tay giữa chụm lại, xoa tròn xung quanh rốn với lực ấn nhẹ. Động tác này khiến thức ăn khó tiêu còn trong bụng sẽ mềm ra và chuyển động xuống hậu môn. Mỗi lần massage kéo dài 3 phút trước giờ đi vệ sinh sẽ giúp bé dễ đi ngoài hơn.

trẻ sơ sinh bị táo bón
Massage bụng là cách trị táo bón cho trẻ sơ sinh hiệu quả

Bài viết đã cung cấp những thông tin hữu ích và cách trị táo bón cho trẻ sơ sinh mà mẹ bỉm sữa nào cũng cần. Nếu việc áp dụng các cách làm được chia sẻ trên đây không làm thay đổi tình trạng táo bón của bé, mẹ cần đưa bé đi khám ở các bác sĩ nhi khoa, tránh để bé bị táo bón kéo dài sẽ dẫn đến tình trạng nứt hậu môn hay chảy máu.

Ở phòng khám, mẹ cần kể chi tiết những thay đổi đã áp dụng để bác sĩ chẩn đoán đúng nguyên nhân và điều trị đúng cách.

Các bác sĩ nhi giỏi có kinh nghiệm điều trị táo bón

  • Bác sĩ Chế Hoàng Thái – Quận Bình Thạnh
  • Bác sĩ Lê Hồng Thiện – Quận Thủ Đức – TP. HCM
  • Bác sĩ Nguyễn Thị Hồng Thê – Quận Tân Bình – TP. HCM

Bài viết được tham khảo từ Bác sĩ Trần Bảo Ngọc và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị trên Docosan.com

Sign and treatment of infant constipation – Mayoclinic