Viêm phế quản cấp ở trẻ em luôn là một bệnh lý thường gặp ở các bé nhỏ do sức đề kháng của trẻ vẫn chưa phát triển hoàn chỉnh. Viết mắc phải bệnh lý này khiến cho trẻ gặp trở ngại trong cuộc sống hàng ngày và cũng khiến bố mẹ không khỏi lo lắng. Qua bài viết này hãy cùng Docosan học cách điều trị và phòng ngừa bệnh viêm phế quản cấp ở trẻ em nhé!
Tóm tắt nội dung
Viêm phế quản cấp ở trẻ em là gì?
Viêm phế quản cấp ở trẻ em là tình trạng niêm mạc ống phế quản bị kích thích phồng lên, tăng tiết dịch nhầy làm bít tắc phế quản, thường xảy ra ở các bé dưới 5 tuổi, do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó nguyên nhân thường gặp nhất là do sự xâm nhập của vi khuẩn từ môi trường bên ngoài vào trong niêm mạc đường hô hấp. Các vi khuẩn thường gây viêm đường hô hấp bao gồm: Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae, Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae, …
Bên cạnh đó cũng có một số trường hợp viêm đường hô hấp do virus như: HSV, Coronavirus, Enterovirus, … Hoặc do các tác nhân vật lý và hóa học như: do nhiệt, xạ trị, chấn thương lồng ngực, không khí quá khô, quá ẩm, quá nóng, chất kích ứng ở dạng khí, bụi, hoá chất, khói thuốc lá, khói xe,…
Để chẩn đoán viêm phế quản cấp ở trẻ em, ta có thể chú ý đến các Hội chứng bệnh và triệu chứng bệnh sau:
- Hội chứng tắc nghẽn hô hấp dưới: bé bị viêm phế quản thở khò khè, khó thở thì thở ra, nghe phổi có ran ngáy hoặc ran rít
- Thường sẽ có Hội chứng đáp ứng Viêm toàn thân nếu viêm đường hô hấp trên do nhiễm vi khuẩn: sốt > 38 độ C hoặc < 36 độ C, nhịp tim > 90 nhịp/phút, nhịp thở > 20 lần/phút, …
- Nếu nguyên nhân do siêu vi, người bệnh có Hội chứng nhiễm siêu vi: sốt, mệt mỏi, đau nhức cơ, nhức đầu, …
- Nặng hơn nữa có thể dẫn đến Hội chứng suy hô hấp cấp: khó thở, nhịp thở > 30 lần/phút, co kéo cơ hô hấp phụ, …
- Triệu chứng liên quan đến phế quản: ho khan, ho kèm theo đờm, nặng tức ngực.
- Nếu bệnh tiến triển nặng có tổn thương phổi: khó thở, đau ngực khi hít sâu, ho khạc đờm, ho ra máu.
Điều trị viêm phế quản cấp ở trẻ em
Trẻ bị viêm phế quản có thể tự khỏi nếu được điều trị sớm và đúng cách. Để chữa dứt điểm bệnh, cha mẹ cần chăm sóc trẻ ngay từ khi bắt đầu có triệu chứng đầu tiên, cách điều trị cơ bản là điều trị triệu chứng:
- Sốt: Phổ biến là acetaminophen (paracetamol) và ibuprofen. Chỉ nên dùng thuốc hạ sốt khi sốt cao (từ 38,5 độ trở lên) và có chỉ định của bác sĩ, đặc biệt là bệnh nhi, bố mẹ không nên tự cho con dùng thuốc hạ sốt khi chưa được bác sĩ cho phép.
- Ho: Các thuốc giảm ho chủ yếu là Dextromethorphan, Terpin codein… được sử dụng trong các trường hợp ho nhiều gây mệt mỏi, mất ngủ… Người bệnh không nên lạm dụng thuốc ho vì có thể làm mất phản xạ ho tự nhiên của cơ thể. Đặc biệt, không khuyến khích dùng thuốc ho cho trẻ dưới 18 tuổi vì có thể gây ức chế hô hấp.
- Đờm: Thuốc loãng đờm thường được sử dụng là acetylcystein, bromhexin, carbocystein… giúp dễ đẩy đờm ra khỏi đường dẫn khí hơn.
- Khó thở, co thắt phế quản: Dùng thuốc giãn phế quản như Theophyllin, Salbutamol… dạng khí dung.
Và bố mẹ nên phối hợp chung với một số phương pháp sau:
- Cho trẻ uống nhiều nước có thể làm loãng đờm, giúp giảm triệu chứng bệnh viêm phế quản. Mỗi ngày nên uống ít nhất 2 lít nước, có thể đó là nước hoa quả, nước rau. Tốt nhất là nước ấm, không nên uống nước lạnh để tránh khiến tình trạng viêm họng trong viêm phế quản nặng hơn.
- Vệ sinh mũi cho trẻ bằng nước muối sinh lý 0,9% dạng nhỏ mũi.
- Hạ sốt cho trẻ bằng cách chườm ấm toàn thân.
- Bố mẹ nên xây dựng cho trẻ viêm phế quản một chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh như sau:
- Bổ sung nhiều thực phẩm giàu chất xơ từ rau xanh và hoa quả
- Nên ăn ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt.
- Ăn thịt gia cầm, cá và các loại đậu để bổ sung protein.
- Sử dụng các loại sữa ít béo hoặc sữa thực vật.
- Giảm hàm lượng muối, đường phụ gia, cholesterol
- Bên cạnh những thực phẩm cần bổ sung thì trong chế độ ăn, trẻ mắc viêm phế quản nên tránh những thực phẩm sau:
- Tránh đồ uống có ga và thức ăn chứa nhiều đường.
- Hạn chế dùng thịt đỏ: Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng các loại thịt chế biến sẵn và thịt đỏ nếu ăn nhiều sẽ khiến các triệu chứng của người mắc viêm phế quản trở nên nặng hơn. Thay vào đó, người bệnh có thể sử dụng thực phẩm có chứa vitamin D từ các loại cá như: Cá thu, cá mòi, cá hồi,…
- Thực phẩm chứa nhiều sữa, chất béo, phô mai hoặc thực phẩm chiên xào, dầu mỡ, chứa nhiều gia vị,… sẽ dễ gây đầy hơi, chướng bụng khiến người viêm phế quản cảm thấy khó thở hơn.
- Sữa và các chế phẩm từ sữa có thể làm tăng sản xuất chất nhầy khiến đờm trở nên đặc và gây nhiều kích ứng cho người bệnh.
- Nếu trẻ biếng ăn, bố mẹ nên chia nhỏ bữa ăn thành nhiều lần trong ngày, cho trẻ ăn thức ăn lỏng, dễ nuốt để trẻ dễ hấp thu và tiêu hóa.
Bệnh viêm phế quản ở trẻ em chủ yếu do virus gây nên, vì vậy, dùng kháng sinh thường không có tác dụng. Chỉ dùng kháng sinh khi có chỉ định của bác sĩ, thường sẽ được chỉ định dùng nếu trẻ đang trong tình trạng sau:
- Ho kéo dài trên 7 ngày.
- Ho, khạc đờm mủ rõ.
- Viêm phế quản cấp ở trẻ có bệnh mạn tính nặng như suy tim, hen.
- Chọn kháng sinh tùy thuộc mô hình vi khuẩn và tình hình kháng thuốc tại địa phương.
Cách phòng ngừa viêm phế quản cấp ở trẻ em
Trẻ em là những đối tượng có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện nên rất dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh. Do vậy việc phòng bệnh và chăm sóc trẻ là hết sức quan trọng, cha mẹ nên lưu ý thực hiện đầy đủ các biện pháp dưới đây sẽ giúp trẻ tránh bị mắc bệnh vì khi trẻ đã mắc bệnh ta mới chạy chữa, có thể dẫn đến những hậu quả không mong muốn:
Tránh để trẻ tiếp xúc với khói, bụi ô nhiễm
Khi tiếp xúc với khói thuốc lá nhiều, phổi và các đường dẫn khí của hệ hô hấp sẽ bị tổn thương bởi khói thuốc. Do vậy sức đề kháng của hệ hô hấp sẽ yếu đi trước các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus nếu bị chúng tấn công. Không những thế, thuốc lá còn là căn nguyên dẫn tới nhiều bệnh hiểm nghèo khác, nhất là ung thư phổi.
Vì vậy mỗi cha mẹ nên có ý thức tránh cho trẻ tiếp xúc với khói thuốc bằng cách không hút thuốc trước mặt trẻ.
Nếu gia đình có con nhỏ thì thì tốt nhất bố mẹ nên bỏ hút thuốc lá sớm nhất có thể. Bỏ thuốc lá là một biện pháp giảm phòng bệnh viêm phế quản cấp cho chỉnh bản thân các bậc phụ huynh và cho con trẻ, cũng như mọi người xung quanh.
Ngoài khói thuốc lá thì hiện nay với sự phát triển của đô thị hóa và các khu công nghiệp nhà máy mọc lên khắp nơi là gây nên tình trạng ô nhiễm môi trường tăng nhanh chóng. Kéo theo đó là tỉ lệ mắc các bệnh lý hô hấp cũng ngày một nhiều hơn, đặc biệt là ở trẻ nhỏ.
Vì vậy cha mẹ cần chú ý tránh để trẻ tiếp xúc với khói bụi ô nhiễm quá nhiều, nên bắt bé đeo khẩu trang khi ra ngoài đường; giữ gìn vệ sinh nhà cửa nơi sinh sống và môi trường xung quanh sạch sẽ… là các biện pháp giảm thiểu nguy cơ mắc viêm phế quản cấp.
Vệ sinh tai mũi họng sạch sẽ hàng ngày cho bé
Giữ gìn vệ sinh tai mũi họng, phải thường xuyên nhắc trẻ hoặc giúp trẻ súc rửa họng, nhỏ mũi bằng nước muối sinh lý 0,9%.
Bổ sung vitamin, xây dựng chế độ ăn giàu dinh dưỡng để tăng sức đề kháng cho trẻ
Để có một sức khỏe tốt thì việc thực hiện một chế độ dinh dưỡng đầy đủ cho trẻ là hết sức quan trọng:
- Nếu trẻ còn bú mẹ, cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và kéo dài càng lâu càng tốt.
- Trẻ cần ăn đa dạng các loại thực phẩm trong bốn nhóm dinh dưỡng chính: chất đường bột, chất béo, protein, vitamin và khoáng chất:
- Bố mẹ nên bổ sung nhiều thực phẩm giàu chất xơ từ rau xanh và hoa quả cho bé
- Nên cho bé ăn ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt.
- Ăn thịt gia cầm, cá và các loại đậu để bổ sung protein.
- Sử dụng các loại sữa ít béo hoặc sữa thực vật.
- Giảm hàm lượng muối, đường phụ gia, cholesterol
Giữ ấm cơ thể mùa lạnh, không tắm quá lâu
Lưu ý phòng nhiễm lạnh cho trẻ bằng cách mặc quần áo đủ ấm cho bé nhưng phải thấm hút mồ hôi tốt.
Không nên tắm cho trẻ quá lâu và cần tắm trong phòng kín tránh gió lùa.
Tiêm phòng vắc xin cho trẻ đầy đủ
Là biện pháp phòng bệnh quen thuộc và phổ biến cho trẻ mà cha mẹ nào cũng nên thực hiện, nhất là phải cho trẻ tiêm phòng mũi vắc xin phòng cúm và phế cầu.
Viêm phế quản cấp ở trẻ là bệnh không khó để phòng tránh và điều trị, tuy nhiên cha mẹ không nên chủ quan trước bất kì một triệu chứng bệnh bất thường nào của con vì nếu không được phát hiện và điều trị đúng thì vẫn sẽ để lại các biến chứng nặng nề như các bệnh lý khác.
Nguồn: thaythuocvietnam.vn, indembassy.com.vn
