Tê bì chân tay ở người tiểu đường: Biến chứng, cách điều trị

Ngày cập nhật: 27/11/24

Tác giả: Tường Vi

Tê bì chân tay ở người tiểu đường là một trong những biến chứng phổ biến do tổn thương dây thần kinh, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Trong bài viết này, Docosan sẽ chia sẻ với bạn cách nhận biết sớm và điều trị hiệu quả, giúp ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm mà tình trạng này có thể gây ra.

Tóm tắt nội dung

1 Giới thiệu tổng quát về tê bì chân tay ở người tiểu đường
2 Nguyên nhân gây nên tê bì chân tay ở người tiểu đường
3 Các triệu chứng tê bì chân tay ở người tiểu đường
4 Tê bì chân tay ở người bị tiểu đường có nguy hiểm không?
5 Tê bì chân tay ở người bị tiểu đường có chữa khỏi được không?
6 Các phương pháp giúp làm giảm cảm giác tê bì chân tay ở người tiểu đường
7 Một số câu hỏi liên quan
- 7.1 Tê bì chân tay ở người tiểu đường uống thuốc gì?
- 7.2 Tê bì chân tay thiếu chất gì?

Giới thiệu tổng quát về tê bì chân tay ở người tiểu đường

Tê bì chân tay ở người tiểu đường là một biến chứng xảy ra khi đường huyết tăng cao gây tổn thương các dây thần kinh trong cơ thể. Thông thường, các dây thần kinh ở chi sẽ bị ảnh hưởng đầu tiên, dẫn đến cảm giác tê bì, ngứa râm ran hoặc thậm chí mất cảm giác.

Điều này không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống mà còn tăng nguy cơ bị các vết loét hoặc nhiễm trùng nghiêm trọng ở những vùng cơ thể bị tổn thương. Ngoài tê bì chân tay, người tiểu đường có thể gặp phải nhiều loại bệnh lý thần kinh khác nhau như:

Bệnh lý thần kinh ngoại biên: Đây là loại phổ biến nhất, gây tê, yếu cơ và đau ở tay chân.
Bệnh lý thần kinh tự động: Tình trạng này ảnh hưởng đến các chức năng tự động của cơ thể như huyết áp, tiêu hóa và nhịp tim.
Bệnh lý thần kinh cục bộ: Tình trạng này gây ảnh hưởng đến một vùng dây thần kinh cụ thể, gây yếu hoặc đau tại các vị trí như đầu, thân hoặc chân.

Các bệnh lý thần kinh này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng vận động mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe nguy hiểm hơn như nhiễm trùng và viêm loét.

Tê bì chân tay là tình trạng thường gặp ở người tiểu đường

Nguyên nhân gây nên tê bì chân tay ở người tiểu đường

Khi mức đường trong máu vượt quá ngưỡng kiểm soát, các mạch máu nhỏ cung cấp dưỡng chất và oxy cho các dây thần kinh bị hư hại, dẫn đến sự suy yếu về chức năng của các dây thần kinh. Quá trình này được gọi là bệnh lý thần kinh do tiểu đường và đây là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng tê bì chân tay.

Ngoài ra, tình trạng đường huyết cao còn làm gia tăng sự tích tụ của sorbitol và fructose trong tế bào thần kinh, gây tổn thương và suy yếu các chức năng của dây thần kinh theo thời gian. Những yếu tố khác như huyết áp cao, cholesterol cao và thói quen hút thuốc cũng góp phần làm tổn thương thêm hệ thần kinh của người tiểu đường, khiến tình trạng tê bì chân tay diễn ra nhanh chóng hơn và nghiêm trọng hơn.

Tổn thương dây thần kinh không chỉ ảnh hưởng đến cảm giác ở tay chân mà còn có thể làm suy yếu khả năng vận động và gây ra các biến chứng khác. Điều này làm giảm khả năng cảm nhận đau hoặc nhiệt độ, khiến người bệnh dễ gặp phải chấn thương, loét chân hay nhiễm trùng mà không nhận biết kịp thời.

Tê bì chân tay ở người tiểu đường do chứng rối loạn cảm giác

Các triệu chứng tê bì chân tay ở người tiểu đường

Tê bì chân tay ở người tiểu đường thường tiến triển từ từ và có thể không có triệu chứng rõ ràng ngay từ đầu. Tuy nhiên, theo thời gian, các triệu chứng sẽ trở nên rõ rệt và gây ảnh hưởng đáng kể đến sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Các triệu chứng phổ biến là:

Cảm giác tê hoặc ngứa ran: Đây là dấu hiệu sớm và phổ biến nhất, xuất hiện chủ yếu ở đầu ngón tay, ngón chân, sau đó lan dần ra toàn bộ bàn tay, bàn chân. Người bệnh có thể cảm nhận được cảm giác tê bì như bị kim châm hoặc kiến bò dưới da.
Mất cảm giác: Người bệnh có thể mất dần khả năng cảm nhận nhiệt độ nóng, lạnh hoặc thậm chí là đau ở tay chân. Điều này gây ra nhiều nguy hiểm, đặc biệt là việc không nhận biết được các vết thương hoặc nhiễm trùng.
Cảm giác đau nhói hoặc nóng rát: Ngoài tê bì, một số người tiểu đường có thể trải qua cảm giác đau nhói, đau như bị đâm hoặc nóng rát ở các khu vực tay chân bị ảnh hưởng. Những cơn đau này có thể xảy ra vào ban đêm và khiến người bệnh khó ngủ.
Yếu cơ và mất thăng bằng: Tổn thương dây thần kinh cũng có thể dẫn đến yếu cơ, đặc biệt là ở chân. Người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc duy trì thăng bằng khi đi lại hoặc thực hiện các hoạt động thể chất.
Loét và nhiễm trùng: Khi mất cảm giác ở chân, các vết loét hoặc tổn thương da có thể không được phát hiện kịp thời. Điều này làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và nếu không được điều trị sớm, có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như cắt cụt chi.

Những triệu chứng này thường trở nên trầm trọng hơn nếu người bệnh không kiểm soát tốt đường huyết, vì vậy việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời là rất quan trọng.

Người bệnh có thể cảm nhận được cảm giác tê bì như bị kim châm hoặc kiến bò dưới da

Tê bì chân tay ở người bị tiểu đường có nguy hiểm không?

Bạn có thể nghĩ tê bì chân tay chỉ là một triệu chứng bình thường nhưng với người bị tiểu đường, đây là hồi chuông cảnh báo về những nguy hiểm tiềm ẩn. Nếu không kiểm soát tốt lượng đường trong máu, tê bì chân tay có thể là “khởi đầu” của nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng sâu sắc đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bạn.

Tê bì chân tay gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống:

Cảm giác khó chịu, phiền phức: Tê bì chân tay thường đi kèm với cảm giác châm chích, ngứa râm ran, gây khó khăn trong sinh hoạt và vận động hàng ngày. Các hoạt động đơn giản như cầm nắm đồ vật, đi lại hoặc thậm chí mặc quần áo cũng trở nên khó khăn.
Giấc ngủ kém: Tê bì thường xuất hiện nhiều vào ban đêm, đặc biệt là ở người lớn tuổi, khiến người bệnh khó ngủ, dẫn đến tình trạng mệt mỏi, thiếu năng lượng vào ban ngày.
Khó khăn trong di chuyển: Khi tình trạng tê bì trở nên nghiêm trọng, người bệnh dễ bị mất thăng bằng, té ngã và có nguy cơ chấn thương. Bàn chân có thể bị biến dạng do các vấn đề về dây thần kinh, gây khó khăn trong việc di chuyển.

Tê bì chân tay tăng nguy cơ nhiễm trùng, hoại tử:

Mất cảm giác: Người tiểu đường có thể không còn cảm nhận được sự nóng, lạnh hoặc đau ở tay và chân. Điều này gây nguy hiểm bởi vì các vết thương nhỏ như trầy xước, phồng rộp có thể không được phát hiện và chăm sóc kịp thời.
Nhiễm trùng, lở loét: Khi không nhận ra các tổn thương ở chân tay, người bệnh dễ bị nhiễm trùng và lở loét. Những vết thương này, nếu không được điều trị kịp thời thì có thể lan rộng, làm cho tình trạng viêm nhiễm trở nên nghiêm trọng hơn, thậm chí dẫn đến hoại tử.
Nguy cơ đoạn chi: Tê bì chân tay nếu không được kiểm soát có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm hơn như khô da, ngứa ngáy, loét da hoặc lớp da dày, chai sần. Những yếu tố này làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và nghiêm trọng hơn, người bệnh có thể phải đối mặt với việc đoạn chi (cắt bỏ một phần chân) để ngăn ngừa nhiễm trùng lan rộng và bảo vệ các cơ quan còn lại.

Tóm lại, tê bì chân tay ở người tiểu đường không chỉ là một triệu chứng thông thường mà là dấu hiệu của những biến chứng nghiêm trọng. Vì vậy, kiểm soát tốt lượng đường trong máu và theo dõi sức khỏe thường xuyên là cách tốt nhất để ngăn ngừa những nguy hiểm này.

Khi không nhận ra các tổn thương ở chân tay, người bệnh dễ bị nhiễm trùng và lở loét

Tê bì chân tay ở người bị tiểu đường có chữa khỏi được không?

Tê bì chân tay ở người bị tiểu đường là kết quả của tổn thương thần kinh lâu dài và thường khó chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, với việc kiểm soát tốt đường huyết và áp dụng các biện pháp điều trị phù hợp, người bệnh có thể làm chậm quá trình tiến triển của tổn thương thần kinh, giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Việc điều trị tập trung vào các mục tiêu chính:

Kiểm soát đường huyết.
Dùng thuốc giảm đau và điều trị triệu chứng.
Thay đổi lối sống.
Theo dõi và chăm sóc bản thân.

Mặc dù tê bì chân tay do tiểu đường không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng với sự phối hợp điều trị giữa người bệnh và bác sĩ, các triệu chứng có thể được kiểm soát và giảm thiểu. Điều này giúp người bệnh duy trì cuộc sống thoải mái hơn và tránh các biến chứng nghiêm trọng.

Các phương pháp giúp làm giảm cảm giác tê bì chân tay ở người tiểu đường

Tê bì chân tay ở người tiểu đường không chỉ gây ra nhiều bất tiện trong sinh hoạt hàng ngày mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nghiêm trọng. Để giảm thiểu cảm giác tê bì và ngăn ngừa biến chứng, người bệnh có thể áp dụng các phương pháp sau:

Kiểm soát đường huyết

Kiểm soát tốt đường huyết là yếu tố quan trọng nhất để ngăn chặn tổn thương dây thần kinh và giảm tình trạng tê bì chân tay. Người bệnh cần duy trì lượng đường huyết trong ngưỡng khuyến nghị thông qua việc:

Sử dụng thuốc đúng cách: Tuân thủ việc sử dụng các loại thuốc điều trị tiểu đường như insulin hoặc thuốc uống theo chỉ định của bác sĩ.
Theo dõi đường huyết thường xuyên: Việc đo đường huyết định kỳ sẽ giúp điều chỉnh chế độ ăn uống và thuốc điều trị kịp thời.
Tập thể dục đều đặn: Các bài tập như đi bộ, bơi lội hoặc yoga giúp cải thiện sự tuần hoàn máu và tăng khả năng kiểm soát đường huyết.

Theo dõi đường huyết để phòng và chữa tê bì chân tay ở người tiểu đường

Chăm sóc bản thân

Kiểm tra và chăm sóc chân, tay hàng ngày: Người tiểu đường nên kiểm tra kỹ bàn chân và tay để phát hiện sớm các vết thương hoặc dấu hiệu nhiễm trùng, tránh tình trạng lở loét.
Mang giày và tất thoải mái: Đảm bảo giày và tất không gây cọ xát hay làm tổn thương chân, giúp giảm thiểu nguy cơ tổn thương da.
Bỏ thuốc lá: Thuốc lá gây hẹp mạch máu và làm giảm lưu thông máu đến các dây thần kinh, khiến tình trạng tê bì trầm trọng hơn.

Người tiểu đường nên kiểm tra kỹ bàn chân và tay để phát hiện sớm các vết thương

Massage cải thiện tình trạng tê bì

Massage là một phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả để cải thiện tuần hoàn máu và giảm cảm giác tê bì ở tay chân. Người bệnh có thể thực hiện các động tác xoa bóp nhẹ nhàng lên vùng chân và tay, giúp tăng cường lưu thông máu, làm giảm căng thẳng ở các cơ và dây thần kinh.

Massage thường xuyên: Thực hiện massage mỗi ngày từ 10-15 phút có thể giúp giảm triệu chứng tê bì và cải thiện cảm giác ở các chi.
Sử dụng các loại dầu massage: Một số loại dầu tự nhiên như dầu dừa, dầu ô liu hoặc tinh dầu bạch đàn có thể hỗ trợ làm dịu và tăng hiệu quả massage.

Thực hiện massage mỗi ngày từ 10-15 phút có thể giúp giảm triệu chứng tê bì và cải thiện cảm giác ở các chi

Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát đường huyết và ngăn ngừa tổn thương thần kinh. Người bệnh tiểu đường cần chú ý đến việc lựa chọn thực phẩm hợp lý để bảo vệ sức khỏe thần kinh và giảm cảm giác tê bì.

Ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ: Các loại rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và trái cây ít đường sẽ giúp ổn định lượng đường trong máu và cải thiện tuần hoàn.
Bổ sung vitamin B: Vitamin B1, vitamin B6 và vitamin B12 có tác dụng bảo vệ hệ thần kinh và giúp giảm các triệu chứng của bệnh lý thần kinh tiểu đường.
Tránh thực phẩm nhiều đường và tinh bột: Những thực phẩm này làm tăng đột biến đường huyết, gây hại thêm cho dây thần kinh.

Ngoài ra, người bị tê bì chân tay có thể cải thiện tình trạng này bằng cách sử dụng các sản phẩm bổ sung vitamin B, đặc biệt là vitamin B1, B6 và B12. Các vitamin này giúp hỗ trợ chức năng thần kinh, tăng cường tuần hoàn máu và giảm thiểu cảm giác tê bì, ngứa ran. Việc bổ sung đầy đủ vitamin B có thể giúp cải thiện sức khỏe thần kinh và giảm các triệu chứng tê bì hiệu quả.

Các phương pháp này sẽ giúp người bệnh tiểu đường kiểm soát tốt tình trạng tê bì chân tay, cải thiện chất lượng cuộc sống và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.

Người bệnh tiểu đường cần chú ý đến việc lựa chọn thực phẩm hợp lý để bảo vệ sức khỏe thần kinh và giảm cảm giác tê bì

Một số câu hỏi liên quan

Tê bì chân tay ở người tiểu đường uống thuốc gì?

Để điều trị tình trạng tê bì chân tay ở người tiểu đường, các bác sĩ thường kê đơn một số loại thuốc giúp giảm đau và hỗ trợ phục hồi hệ thần kinh, thường thấy là:

Thuốc chống co giật như Gabapentin và Pregabalin, giúp giảm triệu chứng đau và ngứa râm ran.
Thuốc chống trầm cảm như Amitriptyline hoặc Duloxetine, được sử dụng để giảm đau do tổn thương thần kinh.
Thuốc giảm đau không steroid (NSAIDs) hoặc opioid trong những trường hợp đau nặng nhưng cần thận trọng khi sử dụng lâu dài vì nguy cơ gây nghiện.

Bạn nên thăm khám để được bác sĩ kê đơn và hướng dẫn sử dụng thuốc an toàn. Không nên tự ý sử dụng thuốc mà chưa được thông tin hay chỉ định của bác sĩ để bảo vệ sức khoẻ một cách tốt nhất.

Tê bì chân tay thiếu chất gì?

Tình trạng tê bì chân tay có thể là do thiếu hụt một số chất dinh dưỡng quan trọng cho hệ thần kinh như:

Vitamin nhóm B: Đặc biệt là vitamin B1, B6 và B12, đây những vitamin này cần thiết để bảo vệ và duy trì sức khỏe của dây thần kinh.
Kali: Giúp cân bằng điện giải và duy trì chức năng cơ bắp, dây thần kinh.
Vitamin E: Hoạt động như một chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ các tế bào thần kinh.
Canxi và Vitamin D: Giúp hỗ trợ chức năng cơ và thần kinh.
Magie và Vitamin K: Cũng góp phần quan trọng trong việc duy trì hoạt động bình thường của hệ thần kinh.

Bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng này thông qua chế độ ăn uống hợp lý sẽ giúp cải thiện tình trạng tê bì chân tay một cách hiệu quả. Xem thêm:

Để giảm thiểu tình trạng tê bì chân tay và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm, hãy kiểm soát tốt đường huyết và chăm sóc sức khỏe toàn diện. Nếu bạn đang gặp phải các triệu chứng này, đừng ngần ngại liên hệ với bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời. Đừng quên chia sẻ bài viết để giúp ích cho nhiều người hơn!

Nguồn tham khảo:

1. Diabetic neuropathy