Chỉ số BMI (Body Mass Index) là một công cụ đơn giản và hiệu quả để đánh giá mức độ béo phì của cơ thể. Việc theo dõi chỉ số BMI thường xuyên giúp bạn có cái nhìn tổng quan về sức khỏe và đưa ra những biện pháp điều chỉnh kịp thời để duy trì cân nặng hợp lý. Bài viết này, chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn cách tính chỉ số BMI một cách chính xác, đồng thời giải thích ý nghĩa của các chỉ số và ảnh hưởng của chỉ số BMI quá cao đến sức khỏe. Ngoài ra, bạn cũng sẽ được chia sẻ những bí quyết để có được chỉ số BMI lý tưởng thông qua chế độ ăn uống, tập luyện và phương pháp phẫu thuật giảm cân (nếu cần thiết).
Tóm tắt nội dung
Chỉ số BMI là gì?
Chỉ số BMI hay còn gọi là chỉ số khối cơ thể là một thước đo cân nặng cơ thể dựa trên chiều cao. So với giá trị BMI tiêu chuẩn, chỉ số BMI cá nhân sẽ xác định một người đang thừa cân, thiếu cân hay có cân nặng cân đối.
Chỉ số BMI chuẩn của người châu Á
Tham khảo thêm: Chỉ số cân nặng chiều cao lý tưởng cho nam và nữ
Cách tính chỉ số BMI cơ thể
Công thức tính chỉ số BMI:
BMI = Cân nặng (kg) / (Chiều cao (m))²
Ví dụ: Một người nặng 65 kg và cao 1,7 m có chỉ số BMI là:
BMI = 65 / (1,7)² = 22,4
Lưu ý rằng, chỉ số BMI không được sử dụng chung trên toàn cầu do sự đa dạng về hình thái cơ thể ở các vùng khác nhau. Ví dụ, chỉ số BMI của người Châu Á thường thấp hơn so với người Châu Âu – Mỹ. Điều này đòi hỏi sự chính xác khi so sánh, vì vậy nên tìm kiếm bộ số liệu phù hợp với đặc điểm cơ thể của bạn.
Ý nghĩa của các chỉ số BMI
Bảng thống kê phân loại cân nặng dựa trên chỉ số BMI mang ý nghĩa quan trọng trong việc đánh giá sức khỏe. Đối với người Việt Nam, chỉ số BMI lý tưởng được xác định là từ 18,5 đến 22,9.
Nếu chỉ số BMI dưới 18,5, đó là dấu hiệu của tình trạng thiếu cân và cần có chế độ dinh dưỡng và tập luyện thể thao phù hợp. Khi chỉ số BMI vượt quá 23, được coi là thừa cân, tuy nhiên không đến mức nghiêm trọng, có thể giảm cân tự nhiên thông qua việc tập luyện và chế độ ăn uống.
Chỉ số BMI cơ thể
Tham khảo thêm: Trẻ em béo phì: 8 nguyên nhân béo phì mà cha mẹ cần nắm rõ
Theo chỉ số BMI của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) từ 23 đến 24,9 được xem là tiền béo phì, vì thế nên thay đổi ngay chế độ ăn uống và tập luyện thể dục để tránh tình trạng béo phì và nguy cơ mắc các bệnh liên quan như tiểu đường, cao huyết áp, và bệnh tim mạch.
Có thể thấy chỉ số BMI là một công cụ hữu ích để đánh giá cân nặng tổng thể, nhưng nó không thể hiện chính xác lượng mỡ cơ thể và nguy cơ bệnh lý. Chẳng hạn, nó không tính được sự khác biệt về mỡ cơ thể giữa nam và nữ, sự ảnh hưởng của tuổi tác, hoạt động thể chất, hay mức độ tập luyện.
Ảnh hưởng của chỉ số BMI quá cao đến sức khỏe
Chỉ số BMI cao không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng. Dưới đây là một số tác hại phổ biến:
- Bệnh tim mạch: Thừa cân béo phì làm tăng áp lực lên tim, dẫn đến các vấn đề như cao huyết áp, xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim và đột quỵ.
- Bệnh tiểu đường: Lượng mỡ thừa cao khiến cơ thể kháng insulin, dẫn đến bệnh tiểu đường tuýp 2.
- Bệnh về túi mật: Nguy cơ sỏi mật và viêm túi mật tăng cao ở người béo phì.
- Ung thư: Béo phì liên quan đến nguy cơ cao mắc một số loại ung thư như ung thư vú, nội mạc tử cung, đại tràng, túi mật và buồng trứng.
- Chứng ngưng thở khi ngủ: Tình trạng tắc nghẽn đường thở khi ngủ do mô mỡ cổ họng dày lên, gây ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và sức khỏe tim mạch.
- Bệnh về khớp: Việc mang vác trọng lượng cơ thể quá mức làm gia tăng áp lực lên các khớp, dẫn đến thoái hóa khớp, đau khớp và viêm khớp.
- Vô sinh: Béo phì có thể ảnh hưởng đến hormone sinh sản, gây ra các vấn đề về khả năng sinh sản ở cả nam và nữ.
Ngoài những tác hại trên, chỉ số BMI cao còn có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe khác như: Tăng huyết áp, mỡ máu cao, gan nhiễm mỡ, suy giảm trí nhớ, trầm cảm, mệt mỏi, giảm tuổi thọ. Vì vậy, duy trì chỉ số BMI ở mức khỏe mạnh là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Làm thế nào để có chỉ số BMI lý tưởng
Để đạt được chỉ số BMI lý tưởng, bạn cần giảm cân bằng cách tiêu thụ ít calo hơn bạn tiêu thụ. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc tập thể dục đều đặn để đốt cháy năng lượng dư thừa, kết hợp với chế độ ăn lành mạnh.
Tập thể dục kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh để duy trì chỉ số cơ thể
Chế độ ăn uống
- Hạn chế thực phẩm giàu đường và chất béo: Cắt giảm lượng calo và đường bằng cách tránh đồ uống có đường, thức ăn nhanh, đồ chiên rán, bánh ngọt,… Thay vào đó, hãy ưu tiên thực phẩm tươi ngon, ít calo như trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt, thịt nạc, cá,…
- Kiểm soát khẩu phần ăn: Chia nhỏ bữa ăn thành 5-6 bữa mỗi ngày thay vì 3 bữa chính. Ăn chậm, nhai kỹ để tạo cảm giác no lâu và hạn chế nạp thêm calo.
- Uống đủ nước: Nước lọc giúp thanh lọc cơ thể, hỗ trợ trao đổi chất và tạo cảm giác no, hạn chế cảm giác thèm ăn. Nên uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày.
Tập thể dục
- Dành 60-90 phút mỗi ngày cho các bài tập vận động với cường độ vừa phải: Đi bộ, chạy bộ, đạp xe, bơi lội, yoga,… đều là những lựa chọn hiệu quả.
- Chia nhỏ thời gian tập luyện: Thay vì tập luyện liên tục trong một khoảng thời gian dài, hãy chia thành các buổi tập ngắn hơn trong ngày.
- Kết hợp nhiều bài tập khác nhau: Tập luyện đa dạng giúp tăng cường sức khỏe tổng thể và tránh nhàm chán.
Phẫu thuật giảm cân
Nếu kế hoạch ăn kiêng và tập thể dục không đạt được kết quả, bác sĩ có thể đề xuất phẫu thuật giảm cân. Phương pháp này phù hợp cho những người béo phì nặng (BMI từ 40 trở lên) hoặc có BMI từ 35 đến 39 kèm theo các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng do béo phì gây ra. Phẫu thuật giảm cân có thể giúp bạn giảm cân đáng kể, làm giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến béo phì.
Phẫu thuật giảm cân
Nếu bạn chưa biết xây dựng chế độ ăn uống và vận động như thế nào cho phù hợp, hãy tham gia chương trình Sống khỏe cùng DiaB. Những lợi ích khi bạn lựa chọn DiaB là người bạn đồng hành:
- Chuyên gia dinh dưỡng/vận động tư vấn và giải đáp mọi thắc mắc của bạn.
- Huấn luyện viên sức khoẻ đồng hành cùng bạn trong quá trình thiết lập chế độ ăn uống và vận động phù hợp.
- Trang bị kiến thức về dinh dưỡng và tập luyện an toàn thông qua bài học video.
Tìm hiểu chi tiết về chương trình tại ĐÂY.
Chỉ số BMI là một công cụ hữu ích để đánh giá sức khỏe cơ thể. Bằng cách hiểu và theo dõi chỉ số BMI cơ thể, bạn có thể đưa ra các quyết định thông minh để duy trì một lối sống lành mạnh và đạt được mục tiêu sức khỏe của mình. Hãy áp dụng những kiến thức từ bài viết này và nắm rõ cách tính chỉ số BMI chính xác nhất, từ đó đưa ra chế độ sinh hoạt khoa học để có cơ thể khỏe mạnh và cân đối.
Nguồn tham khảo:
https://www.cdc.gov/healthyweight/assessing/bmi/index.html
https://www.cdc.gov/healthyweight/assessing/bmi/adult_bmi/index.html
