10 dấu hiệu biến chứng tiểu đường ở da mà bạn cần lưu ý ngay

Ngày cập nhật: 15/11/24

Tác giả: Nguyễn Văn Uyên Vi

Bệnh tiểu đường không chỉ gây ra các vấn đề về tim mạch, thận và mắt mà còn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến da, gây ra nhiều biến chứng đáng lo ngại. Các dấu hiệu biến chứng tiểu đường trên da thường xuất hiện sớm và là một trong những cảnh báo đầu tiên về sức khỏe cần được chú ý. Cùng Docosan tìm hiểu 10 dấu hiệu biến chứng tiểu đường ở da và cách xử lý kịp thời các dấu hiệu này qua bài viết dưới đây.

Tóm tắt nội dung

1 Nguyên nhân chính gây biến chứng tiểu đường ở da
2 Các biến chứng tiểu đường ở da
3 Phòng ngừa biến chứng tiểu đường ở da

Nguyên nhân chính gây biến chứng tiểu đường ở da

Biến chứng tiểu đường trên da có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân liên quan đến mức đường huyết cao và tình trạng suy giảm chức năng miễn dịch. Một số vấn đề da liễu phổ biến như nhiễm trùng do vi khuẩn, nhiễm nấm và ngứa có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, nhưng xác suất gặp phải ở người bệnh tiểu đường sẽ cao hơn rất nhiều.

Điều này xảy ra do lượng đường trong máu tăng cao tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và nấm phát triển, làm suy yếu khả năng đề kháng tự nhiên của cơ thể. Ngoài ra, có những vấn đề da chỉ hoặc chủ yếu xuất hiện ở người mắc bệnh tiểu đường như bệnh da do tiểu đường, hoại tử mỡ dạng tiểu đường, mụn nước tiểu đường và u vàng phát ban. Những bệnh lý này thường liên quan trực tiếp đến sự thay đổi cấu trúc mạch máu và tổn thương mô do tình trạng tiểu đường kéo dài.

Các biến chứng tiểu đường ở da

Biến chứng nhiễm trùng vi khuẩn

Biến chứng nhiễm trùng vi khuẩn trên da là một vấn đề phổ biến và nghiêm trọng ở người bệnh tiểu đường, đặc biệt khi lượng đường trong máu không được kiểm soát tốt. Một loại vi khuẩn thường gặp là tụ cầu khuẩn, có thể gây ra nhiễm trùng da từ nhẹ đến nặng. Khi nang lông bị kích thích hoặc tổn thương, tụ cầu khuẩn dễ dàng xâm nhập và gây nên các triệu chứng viêm, dẫn đến tình trạng như nhọt hoặc vết sưng viêm.

Ngoài nhọt, nhiễm trùng da ở người bệnh tiểu đường còn có thể biểu hiện qua các bệnh lý khác như lẹo mắt – tình trạng nhiễm trùng ở tuyến mí mắt hoặc nhiễm trùng ở móng tay. Những nhiễm trùng này thường đau nhức, sưng đỏ và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Hầu hết các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn đều cần điều trị bằng thuốc kháng sinh dạng viên. Người bệnh nên trao đổi với bác sĩ ngay khi xuất hiện các dấu hiệu nhiễm trùng để được điều trị kịp thời và tránh những biến chứng nguy hiểm hơn.

Nhiễm nấm

Người mắc bệnh tiểu đường thường dễ gặp phải tình trạng nhiễm nấm do lượng đường trong máu cao tạo điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển, đặc biệt là tại các vùng da ấm và ẩm. Một trong những loại nấm phổ biến nhất gây nhiễm trùng ở người tiểu đường là Candida albicans – một loại nấm men có thể gây bệnh ở nhiều vùng khác nhau trên cơ thể. Ba loại nhiễm nấm thường gặp ở người bệnh tiểu đường bao gồm:

Ngứa ở bẹn: Xuất hiện ở vùng bẹn, bên trong đùi và bộ phận sinh dục, gây ra mảng đỏ, ngứa và khó chịu.
Bệnh nấm chân: Thường thấy giữa các ngón chân, gây ra vảy da, ngứa và có thể tạo cảm giác khó chịu.
Hắc lào: Gây ra các mảng vảy hình vòng, có thể ngứa hoặc phồng rộp và thường xuất hiện ở các khu vực như bàn chân, bẹn, ngực, bụng, da đầu hoặc móng tay.

Ngoài ra, nhiễm nấm Candida albicans còn có thể xuất hiện tại khóe miệng, gây ra vết cắt nhỏ gọi là viêm góc miệng. Người tiểu đường cũng dễ mắc bệnh nấm móng ở móng tay và móng chân, khiến móng đổi màu, dày lên và tách khỏi nền móng.

Bệnh bạch biến

Bệnh bạch biến là một trong những biến chứng da thường gặp ở người mắc tiểu đường, đặc biệt là tiểu đường tuýp 1. Bệnh bạch biến xảy ra khi các tế bào tạo melanin bị phá hủy, dẫn đến các vùng da mất sắc tố và trở nên nhợt nhạt hoặc đổi màu rõ rệt. Các mảng da đổi màu này thường xuất hiện trên ngực và bụng, nhưng cũng có thể xuất hiện ở các vùng nhạy cảm khác như mặt, đặc biệt là quanh miệng, mũi và mắt.

Việc điều trị bạch biến hiện nay có thể bao gồm sử dụng kem steroid, liệu pháp tia cực tím hoặc vi sắc tố (phương pháp xăm). Đồng thời, người bệnh cần thoa kem chống nắng có SPF từ 30 trở lên để ngăn ngừa cháy nắng và bảo vệ da khỏi tác động của ánh nắng mặt trời.

Da bị khô và ngứa

Biến chứng tiểu đường trên da có thể gây ra tình trạng khô và ngứa. Khi đường huyết cao, cơ thể dễ mất nước, làm cho làn da trở nên khô ráp và thiếu độ ẩm. Tình trạng này còn có thể trầm trọng hơn nếu lưu lượng máu không được tuần hoàn tốt, khiến da không được cung cấp đủ dinh dưỡng và oxy cần thiết.

Để giảm thiểu tình trạng này, người bệnh nên duy trì thói quen dưỡng ẩm cho da thường xuyên, sử dụng các loại kem dưỡng không chứa cồn, hạn chế tắm nước nóng và tăng cường bổ sung nước cho cơ thể.

Mụn phỏng nước

Mụn phỏng nước (hay còn gọi là mụn nước tiểu đường) là một biến chứng da hiếm gặp nhưng đáng chú ý ở người mắc tiểu đường, đặc biệt là những người có biến chứng thần kinh tiểu đường. Các mụn nước này có thể xuất hiện đột ngột trên da, thường ở bàn tay, bàn chân, cẳng chân hoặc cẳng tay với kích thước khác nhau từ vài milimet đến vài centimet.

Điểm đặc biệt của mụn phỏng nước là chúng không gây đau đớn hay ngứa ngáy và thường chứa chất lỏng trong suốt. Mặc dù không nguy hiểm và có thể tự lành trong vòng 2 – 4 tuần mà không để lại sẹo, nhưng mụn phỏng nước vẫn có thể dẫn đến nhiễm trùng nếu bị vỡ hoặc không được chăm sóc đúng cách. Người bệnh cần chú ý giữ vệ sinh sạch sẽ cho vùng da bị ảnh hưởng, tránh gãi hoặc làm tổn thương mụn nước.

Trong trường hợp có dấu hiệu nhiễm trùng như sưng đỏ, đau nhức hoặc chảy mủ, cần thăm khám bác sĩ sớm để được hướng dẫn điều trị kịp thời và ngăn ngừa biến chứng nặng hơn.

Bệnh da do tiểu đường

Bệnh da do tiểu đường là một trong những biến chứng da liễu phổ biến ở người mắc tiểu đường. Tình trạng này thường xuất hiện dưới dạng các mảng nâu, đỏ hoặc hồng nhạt trên da, có hình bầu dục hoặc tròn và chủ yếu xuất hiện ở vùng cẳng chân. Nguyên nhân chính gây bệnh da do tiểu đường là do tổn thương các mạch máu nhỏ dưới da khi mức đường huyết không được kiểm soát tốt, làm giảm lưu lượng máu và gây viêm.

Điều trị bệnh da do tiểu đường cần chủ yếu tập trung vào việc duy trì mức đường huyết ổn định và chăm sóc da đúng cách để hạn chế nguy cơ nhiễm trùng.

Xơ cứng ngón tay

Biến chứng xơ cứng ngón tay hay còn gọi là xơ cứng da do tiểu đường, là một tình trạng da thường xuất hiện ở người mắc bệnh tiểu đường lâu năm, đặc biệt ở những bệnh nhân kiểm soát đường huyết không tốt. Tình trạng này khiến da ở các ngón tay hoặc cả bàn tay trở nên dày, căng và xơ cứng. Khi đó, người bệnh sẽ cảm thấy khó khăn khi co duỗi ngón tay và độ linh hoạt của bàn tay bị giảm đáng kể.

Xơ cứng ngón tay có thể tiến triển thành các vấn đề nghiêm trọng hơn nếu không được điều trị kịp thời, thậm chí ảnh hưởng đến khả năng cầm nắm. Hiện chưa có phương pháp điều trị triệt để cho tình trạng này nhưng các biện pháp như giữ ẩm cho da, tập luyện các động tác co duỗi ngón tay và kiểm soát đường huyết ở mức ổn định có thể giúp giảm thiểu tình trạng xơ cứng và giữ cho các ngón tay linh hoạt hơn.

Biến chứng xơ cứng ngón tay khiến da ở các ngón tay hoặc cả bàn tay trở nên dày, căng và xơ cứng

U vàng phát ban

U vàng phát ban (xanthoma) là một trong những biến chứng da liên quan đến bệnh tiểu đường. Đây là tình trạng hình thành các nốt phát ban màu vàng, thường xuất hiện ở những người có mức đường huyết hoặc lipid (chất béo trong máu) cao. Khi lượng mỡ trong máu vượt mức, cơ thể bắt đầu tích tụ các hạt mỡ tại những vị trí da bị tổn thương, tạo thành các nốt phát ban nhỏ có màu vàng nhạt.

Các nốt này thường tập trung tại các khu vực như khuỷu tay, đầu gối, tay, chân hoặc thậm chí quanh mắt. Mặc dù u vàng phát ban không gây đau nhưng chúng có thể làm ảnh hưởng đến thẩm mỹ và gây khó chịu cho người bệnh. Việc điều trị tình trạng này tập trung vào kiểm soát đường huyết và lipid trong máu thông qua chế độ ăn uống, thuốc và thay đổi lối sống.

Bệnh gai đen

Bệnh gai đen hay acanthosis nigricans, là một biến chứng phổ biến ở những người mắc tiểu đường, đặc biệt là tiểu đường type 2. Tình trạng này biểu hiện bằng những mảng da sẫm màu, dày và nhô lên, thường xuất hiện ở cổ, nách và khuỷu tay. Mặc dù không gây ngứa hay đau, nhưng có thể ảnh hưởng đến thẩm mỹ và tâm lý của người bệnh. Nguyên tắc điều trị bệnh gai đen tập trung vào kiểm soát tiểu đường và các yếu tố nguy cơ bao gồm:

Kiểm soát đường huyết: Giữ mức đường huyết ổn định.
Giảm cân: Hỗ trợ cải thiện tình trạng kháng insulin.
Chăm sóc da: Sử dụng kem tẩy tế bào chết và kem dưỡng ẩm.

U hạt vòng lan tỏa

U hạt vòng lan tỏa là một trong những biến chứng về da liên quan đến tiểu đường. Tình trạng này thường xuất hiện dưới dạng các u nhỏ, tròn, có màu vàng và thường không gây đau đớn. U hạt vòng thường xuất hiện ở những người mắc tiểu đường type 2 và có thể ảnh hưởng đến cả vùng da quanh mắt và mặt.

U hạt vòng lan tỏa có thể hình thành do rối loạn chuyển hóa lipid trong cơ thể, đặc biệt là ở những người có cholesterol cao. Để điều trị, bác sĩ có thể khuyên dùng thuốc hoặc các biện pháp can thiệp thích hợp. Việc kiểm soát tốt đường huyết và duy trì lối sống lành mạnh sẽ giúp giảm nguy cơ phát triển tình trạng này.

Phòng ngừa biến chứng tiểu đường ở da

Để ngăn ngừa các vấn đề về da do tiểu đường, người bệnh có thể thực hiện một số biện pháp sau:

Quản lý tốt bệnh tiểu đường: Đảm bảo mức đường huyết ổn định giúp giảm nguy cơ da khô và tăng khả năng chống lại vi khuẩn có hại.
Giữ cho da sạch và khô: Tắm rửa thường xuyên và lau khô kỹ, tránh để da ẩm ướt.
Sử dụng sữa tắm phù hợp: Sử dụng xà phòng dưỡng ẩm và tránh các loại bồn tắm có bọt. Sau khi tắm, có thể thoa kem dưỡng ẩm nhưng không nên thoa giữa các ngón chân để ngăn ngừa nấm phát triển.
Ngăn ngừa da khô: Dưỡng ẩm thường xuyên để tránh tình trạng khô hoặc ngứa, nhất là trong thời tiết lạnh hoặc nhiều gió.
Điều trị vết thương ngay lập tức: Rửa sạch các vết cắt nhỏ bằng xà phòng và nước, sau đó che lại bằng gạc sạch. Đồng thời, cần đến gặp bác sĩ nếu bạn gặp vết cắt lớn hoặc nhiễm trùng.
Duy trì độ ẩm cho không khí: Trong những tháng mùa lạnh và khô, cần giữ độ ẩm trong nhà để bảo vệ da.
Sử dụng sản phẩm nhẹ nhàng: Chọn các loại dầu gội và xà phòng nhẹ nhàng, tránh các sản phẩm có hóa chất tẩy rửa mạnh.
Kiểm tra sức khỏe chân: Cần kiểm tra chân hàng ngày để phát hiện vết thương hoặc lở loét. Đảm bảo đi giày vừa vặn và kiểm tra giày trước khi mang.
Tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa: Nếu không thể tự giải quyết các vấn đề về da, hãy đến gặp bác sĩ da liễu càng sớm càng tốt để được tư vấn.

Trong những tháng lạnh và khô, cần giữ độ ẩm trong nhà để bảo vệ da

Xem thêm:

Biến chứng tiểu đường ở da có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc nhận biết sớm những dấu hiệu này và chăm sóc da đúng cách sẽ giúp bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh. Nếu cảm thấy bài viết hữu ích, bạn đọc hãy chia sẻ với người thân và bạn bè nhé!

Nguồn tham khảo:

1. Diabetes and Skin Complications