9 Dấu hiệu tiền tiểu đường ở người trẻ không thể bỏ qua

Theo dõi Docosan trên

Tiền tiểu đường, một căn bệnh tưởng chừng chỉ xuất hiện ở người lớn tuổi, đang ngày càng trở nên phổ biến ở giới trẻ. Lối sống hiện đại với chế độ ăn uống không lành mạnh, ít vận động và căng thẳng kéo dài đã khiến nhiều người trẻ đối mặt với nguy này. Vậy tiền tiểu đường là gì? Có nguy hiểm không? Và làm thế nào để chúng ta có thể phòng ngừa và kiểm soát căn bệnh này? Hãy cùng Docosan giải đáp những câu hỏi trên ở bài viết dưới đây.

Tiền tiểu đường là gì?

Tiền đái tháo đường (tiền ĐTĐ) là tình trạng bệnh lý khi nồng độ glucose máu cao hơn bình thường nhưng chưa đạt tiêu chí chẩn đoán ĐTĐ, bao gồm những người rối loạn glucose máu lúc đói, hoặc rối loạn dung nạp glucose (RLDNG), hoặc tăng HbA1c.

Tiền ĐTĐ là giai đoạn trung gian giữa người bình thường và ĐTĐ típ 2. Khoảng 5-10% người tiền ĐTĐ sẽ trở thành ĐTĐ hàng năm và tổng cộng 70% người tiền ĐTĐ sẽ thành ĐTĐ thực sự.

Vì sao tiền tiểu đường ngày càng phổ biến ở người trẻ?

Lối sống hiện đại là nguyên nhân chính khiến tiền tiểu đường gia tăng ở người trẻ tuổi. Theo một nghiên cứu trên thanh thiếu niên tại Mỹ, tỷ lệ tiền tiểu đường tăng từ 11% trong giai đoạn 1999 – 2002 lên hơn 36% trong giai đoạn 2015 – 2020. Các yếu tố chính dẫn đến điều này bao gồm:

• Chế độ ăn uống không cân bằng: Sự phổ biến của các loại thức ăn nhanh, đồ uống có đường và thực phẩm chế biến sẵn khiến nhiều người trẻ tiêu thụ nhiều đường, chất béo xấu cũng như ít ăn chất xơ và trái cây. Đây là những yếu tố làm tăng nguy cơ gây ra tiền tiểu đường.
• Lười vận động: Công nghệ phát triển dẫn đến người trẻ có lối sống ít vận động hơn, ngồi làm việc nhiều giờ và ít quan tâm đến hoạt động thể chất. Việc thiếu vận động làm giảm khả năng cơ thể sử dụng insulin hiệu quả, tăng nguy cơ kháng insulin – một nguyên nhân chính gây tiền tiểu đường.
• Béo phì: Béo phì, đặc biệt là béo bụng, làm tăng nguy cơ kháng insulin. Do lối sống ít vận động cộng với mức độ tiêu thụ chất béo cao, ỷ lệ béo phì ở người trẻ đang ngày càng tăng nhanh, khiến tiền tiểu đường trở nên phổ biến hơn.
• Stress và thức khuya: Áp lực từ công việc và học tập khiến thói quen thức khuya ở người trẻ đan ngày càng đáng báo động. Việc thức khuya có thể gây rối loạn hormone, đặc biệt là hai hormon insulin và cortisol – các hormone điều hòa đường huyết, dẫn đến làm tăng nguy cơ tiền tiểu đường ở thanh thiếu niên.

9 Dấu hiệu tiền tiểu đường để nhận biết sớm ở người trẻ

Khát nước thường xuyên

Triệu chứng đầu tiên của tiền tiểu đường là khát nước thường xuyên. Vì khi bạn mắc căn bệnh này, thận của bạn không thể hấp thu được lượng đường dư thừa. Đường sẽ tích tụ trong nước tiểu và làm cho các mô bị mất nước. Từ đó khiến bạn đi tiểu nhiều hơn, cơ thế mất nước nên thường xuyên khát nước hơn. Người bình thường thường đi tiểu khoảng 4 – 7 lần mỗi ngày, nếu nhiều hơn bạn nên chú ý đến nguy cơ mắc tiền tiểu đường.

Đi tiểu nhiều, đặc biệt là ban đêm

Tiền tiểu đường có thể gây đi tiểu nhiều, đặc biệt vào ban đêm, do mức đường huyết tăng nhẹ khiến thận phải loại bỏ glucose dư thừa qua nước tiểu, dẫn đến sản xuất nhiều nước tiểu hơn. Khả năng tái hấp thu glucose của thận giảm và rối loạn hormone cũng góp phần làm tăng tiểu đêm. Thói quen ăn uống muộn hoặc tiêu thụ thực phẩm giàu đường trước khi ngủ có thể làm tình trạng này nghiêm trọng hơn. Tiểu đêm kéo dài là dấu hiệu cần kiểm tra đường huyết và điều chỉnh lối sống để ngăn ngừa tiểu đường.

Sụt cân không rõ nguyên nhân

Nếu bạn không thay đổi chế độ ăn uống hay tập luyện nhưng vẫn giảm cân không kiểm soát, hãy cẩn thận vì đây có thể là dấu hiệu của bệnh tiền tiểu đường. Nguyên nhân là do cơ thể không sử dụng được glucose làm nguồn năng lượng, nên bắt đầu đốt cháy chất béo, dẫn đến sụt cân. Ngoài ra, việc mất nước cũng góp phần giảm cân đột ngột, vì cơ thể sử dụng các chất lỏng sẵn có để tăng sản xuất nước tiểu.

Luôn cảm thấy mệt mỏi, thiếu năng lượng

Mệt mỏi liên tục là một dấu hiệu khác của bệnh tiền tiểu đường, xảy ra khi tế bào không nhận đủ glucose để tạo năng lượng. Thêm vào đó, mất nước do đi tiểu thường xuyên cũng khiến cơ thể cảm thấy kiệt sức.

Tuy nhiên, mệt mỏi cũng có thể xuất phát từ các nguyên nhân khác như bệnh lý, chế độ ăn nhiều carbohydrate, tiêu thụ quá nhiều caffeine, hoặc quá trình lão hóa. Nếu tình trạng này đi kèm với các triệu chứng khác trong danh sách, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh tiểu đường.

Nhìn mờ

Nhìn mờ ở người bị tiền tiểu đường xảy ra do sự thay đổi mức đường huyết, ảnh hưởng đến mắt. Khi đường huyết tăng cao, glucose có thể tích tụ trong thủy tinh thể của mắt, khiến thủy tinh thể hấp thụ nước và thay đổi hình dạng. Điều này làm thay đổi khả năng tập trung của mắt, dẫn đến tầm nhìn mờ.

Ngoài ra, sự dao động đường huyết thường xuyên cũng gây căng thẳng cho các mạch máu nhỏ ở võng mạc, làm suy giảm chức năng thị giác. Mặc dù tầm nhìn mờ do tiền tiểu đường thường là tạm thời, nhưng nếu không kiểm soát đường huyết tốt, nó có thể dẫn đến các vấn đề mắt nghiêm trọng hơn như bệnh võng mạc tiểu đường.

Vết thương lâu lành

Tiền tiểu đường khiến vết thương lâu lành do đường huyết cao làm tổn thương mạch máu nhỏ, giảm lưu thông máu và cung cấp oxy đến vùng tổn thương. Đồng thời, chức năng miễn dịch suy giảm, phản ứng viêm kéo dài, và môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển cũng góp phần làm chậm quá trình phục hồi. Kiểm soát đường huyết tốt và chăm sóc đúng cách có thể giúp cải thiện tốc độ lành vết thương.

Nhiễm trùng da tái phát nhiều lần

Tiền tiểu đường có thể khiến nhiễm trùng da tái phát nhiều lần do hệ miễn dịch suy yếu, khiến cơ thể khó chống lại vi khuẩn và vi rút. Mức đường huyết cao tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, đặc biệt ở những vùng da ẩm ướt hoặc tổn thương. Thêm vào đó, việc lành vết thương chậm và tình trạng viêm mãn tính do tăng đường huyết cũng làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Kiểm soát đường huyết và chăm sóc da đúng cách có thể giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng tái phát.

Vùng da sẫm màu ở nách, cổ, bẹn

Vùng da sẫm màu ở nách, cổ, bẹn là một dấu hiệu phổ biến của tiền tiểu đường, gọi là gai đen . Tình trạng này xảy ra khi cơ thể sản xuất quá nhiều insulin để cố gắng kiểm soát lượng đường huyết cao. Mức insulin dư thừa kích thích các tế bào da phát triển quá mức, dẫn đến sự hình thành các vết da sậm màu, dày và nhăn.

Tê bì, ngứa ran ở tay chân

Tê bì, ngứa ran ở tay chân là một trong những biến chứng thường gặp ở người mắc tiền tiểu đường. Lượng đường huyết cao kéo dài gây tổn thương các mạch máu nhỏ nuôi dưỡng dây thần kinh, dẫn đến tình trạng thiếu oxy và chất dinh dưỡng. Điều này làm suy yếu chức năng của dây thần kinh, gây ra các triệu chứng tê bì, ngứa ran.

Ngoài ra, đường huyết cao còn làm thay đổi cấu trúc của dây thần kinh, ảnh hưởng đến khả năng truyền dẫn các tín hiệu thần kinh. Các yếu tố như thời gian mắc bệnh, mức độ kiểm soát đường huyết, tuổi tác, hút thuốc, béo phì và huyết áp cao đều làm tăng nguy cơ mắc biến chứng này.

Những ai cần tầm soát tiền đái tháo đường? Có phải khi nào có triệu chứng mới cần đi khám?

Khuyến cáo làm xét nghiệm để tầm soát tiền ĐTĐ ở người lớn ngay cả khi không có triệu chứng:

• Người trưởng thành ở bất kỳ tuổi nào có thừa cân hoặc béo phì (BMI ≥ 23 kg/m2) và có kèm một trong số các yếu tố nguy cơ sau:
  – Có người thân đời thứ nhất ( bố mẹ, anh chị em ruột, con đẻ ) bị ĐTĐ
  – Tiền sử bệnh tim mạch do xơ vữa động mạch
  – Tăng huyết áp (HA ≥ 140/90 mmHg, hoặc đang điều trị THA)
  – HDL cholesterol < 35 mg/dL (0,9mmol/l) và/hoặc triglyceride >250mg/dL (2,8mmol/l)
  – Phụ nữ bị hội chứng buồng trứng đa nang
  – Ít hoạt động thể lực
  – Các tình trạng lâm sàng khác liên quan với kháng insulin (như béo phì nặng, dấu gai đen)
• Phụ nữ đã được chẩn đoán ĐTĐ thai kỳ cần theo dõi lâu dài, xét nghiệm ít nhất mỗi 3 năm
• Tất cả mọi người từ tuổi 45 trở lên
• Các trường hợp nêu trên nếu các kết quả bình thường, xét nghiệm sẽ được làm lại trong vòng 1- 3 năm sau hoặc ngắn hơn tùy theo kết quả ban đầu và các yếu tố nguy cơ.

Tiền tiểu đường có nguy hiểm không?

Hiện nay, tỷ lệ tiền đái tháo đường tiến triển thành đái tháo đường được ghi nhận như sau:

• 5-10% bệnh nhân tiền đái tháo đường sẽ tiến triển thành đái tháo đường mỗi năm
• 15 – 30% bệnh nhân tiền đái tháo đường có thể tiến triển thành đái tháo đường trong vòng 5 năm
• 50% bệnh nhân tiền đái tháo đường sẽ tiến triển thành đái tháo đường trong vòng 10 năm
• 70% bệnh nhân tiền đái tháo đường sẽ tiến triển thành đái tháo đường nếu không điều trị.

Theo đó, tiền đái tháo đường làm tăng nguy cơ biến cố tim mạch, bệnh mạch vành, đột quỵ và tử vong. Vì thế, việc tầm soát, phát hiện của quản lý tiền đái tháo đường ở giai đoạn sớm rất quan trọng.

Làm sao để phòng ngừa và điều trị tiền tiểu đường?

Thay đổi lối sống là biện pháp đầu tiên được áp dụng trong phòng ngừa và điều trị tiền tiểu đường. Dưới đây là một số hướng dẫn cụ thể:

• Kiểm soát cân nặng: Giảm cân giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ khuyến cáo những người bị tiền tiểu đường nên giảm ít nhất 7 – 10% trọng lượng cơ thể để ngăn ngừa bệnh phát triển.
• Tăng cường vận động thể lực: Vận động thể chất đều đặn không chỉ giúp giảm cân mà còn làm giảm lượng đường trong máu, tăng độ nhạy cảm với insulin và giữ đường huyết ở mức bình thường.
• Ăn các loại rau quả tốt cho sức khỏe: Rau quả và ngũ cốc nguyên hạt cung cấp chất xơ, vitamin, khoáng chất và ít carbohydrate, giúp phòng ngừa bệnh tiểu đường. Một số gợi ý cho bạn bao gồm trái cây như cà chua, ớt chuông; các loại rau lá xanh, bông cải xanh, súp lơ trắng; các loại đậu và ngũ cốc nguyên hạt như mì ống, bánh mì từ lúa mì nguyên hạt, gạo nguyên hạt, yến mạch, quinoa,…
• Ăn chất béo tốt: Chế độ ăn nên bao gồm chất béo không bão hòa (chất béo tốt) để giảm cholesterol xấu và nguy cơ bệnh tim mạch. Các nguồn chất béo tốt bao gồm dầu ô liu, dầu hạt cải, các loại hạt như hạnh nhân, đậu phộng, cá béo như cá hồi, cá thu. Hạn chế chất béo bão hòa từ sữa và thịt, thay bằng các sản phẩm ít béo và thịt nạc.
• Tránh ăn kiêng cấp tốc: Chế độ ăn kiêng theo xu hướng như chế độ ăn kiêng nhạt hay keto có thể giúp giảm cân, nhưng thiếu nghiên cứu dài hạn về hiệu quả trong việc ngăn ngừa bệnh tiểu đường. Việc lựa chọn chế độ ăn uống lành mạnh nên dựa trên chiến lược lâu dài và sở thích cá nhân để duy trì lợi ích sức khỏe.
• Nói không với thuốc lá: Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, đặc biệt là ở nữ giới. Do đó, bỏ thuốc lá hoặc không hút để giảm nguy cơ mắc bệnh.
• Uống rượu với liều lượng vừa phải: Uống rượu ở mức vừa phải có thể giảm nguy cơ tiểu đường, nhưng uống quá nhiều có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Lượng rượu vừa phải là khoảng 1 đơn vị/ngày cho nữ giới và nam giới trên 65 tuổi, và tối đa 2 đơn vị/ngày cho nam giới dưới 65 tuổi.
• Thường xuyên kiểm tra lượng đường trong cơ thể: Kiểm tra đường huyết định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ giúp duy trì mức đường huyết ổn định và ngăn ngừa hoặc trì hoãn các biến chứng của bệnh tiểu đường.

Với những người trẻ không thể điều chỉnh lối sống hiệu quả trong việc làm giảm đường huyết hoặc có nguy cơ cao tiến triển thành tiểu đường type 2, bác sĩ có thể chỉ định thuốc để kiểm soát mức đường huyết và ngăn ngừa biến chứng. Metformin thường là lựa chọn đầu tay trong trường hợp này.

Ngoài ra, việc sử dụng các Sản phẩm bổ sung vitamin B cũng có thể hữu ích cho người trẻ trong việc phòng ngừa tiền tiểu đường. NAT-B giúp hỗ trợ sức khỏe thần kinh và cải thiện chức năng chuyển hóa, để cơ thể duy trì mức năng lượng ổn định và giảm các triệu chứng liên quan đến tiền tiểu đường. Tuy nhiên, trước khi sử dụng bất kỳ sản phẩm bổ sung nào, bạn vẫn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình.

Tiền tiểu đường là giai đoạn báo động, nhưng bạn hoàn toàn có thể kiểm soát và ngăn ngừa bệnh tiến triển thành tiểu đường type 2. Hãy chú ý đến các dấu hiệu cảnh báo và thay đổi lối sống lành mạnh ngay hôm nay.

Câu hỏi thường gặp

Làm sao để biết mình có bị tiền tiểu đường?

Để biết mình có bị tiền tiểu đường hay không, bạn cần kiểm tra mức đường huyết qua các xét nghiệm như xét nghiệm đường huyết lúc đói, xét nghiệm HbA1c hoặc xét nghiệm dung nạp glucose. Nếu mức đường huyết lúc đói từ 100 – 125 mg/dL, HbA1c từ 5.7% đến 6.4%, hoặc mức đường huyết sau 2 giờ trong xét nghiệm dung nạp glucose từ 140 – 199 mg/dL, bạn có thể bị tiền tiểu đường. Ngoài ra, nếu có các triệu chứng như khát nước nhiều, đi tiểu thường xuyên, mệt mỏi, tầm nhìn mờ, hay giảm cân không rõ lý do, bạn nên tham khảo bác sĩ để được kiểm tra và chẩn đoán chính xác.

Tiền tiểu đường có chữa khỏi được không?

Tiền tiểu đường có thể chữa khỏi nếu bạn thay đổi lối sống một cách hiệu quả. Bằng cách áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, giảm cân và kiểm tra sức khỏe định kỳ, bạn có thể kiểm soát và thậm chí hồi phục hoàn toàn tình trạng này. Việc ăn nhiều rau quả, ngũ cốc nguyên hạt, hạn chế carbohydrate tinh chế, kết hợp với việc giảm từ 7 – 10% trọng lượng cơ thể có thể giúp ổn định mức đường huyết. Nếu thực hiện đúng các biện pháp này, tiền tiểu đường có thể không tiến triển thành bệnh tiểu đường type 2. Tuy nhiên, việc duy trì lối sống lành mạnh lâu dài là rất quan trọng để giữ mức đường huyết ổn định.

Nên đi khám bác sĩ khi nào?

Bạn nên đi khám bác sĩ khi có các dấu hiệu như khát nước nhiều, đi tiểu thường xuyên, giảm cân không rõ lý do, mệt mỏi kéo dài, tầm nhìn mờ, hoặc nếu bạn có tiền sử gia đình bị tiểu đường. Ngoài ra, nếu bạn thừa cân hoặc béo phì, hãy kiểm tra đường huyết định kỳ để phòng ngừa tiền tiểu đường. Nếu đã được chẩn đoán là tiền tiểu đường, việc khám bác sĩ thường xuyên để theo dõi và kiểm soát mức đường huyết là rất quan trọng.

Xem thêm: 

• Tiền tiểu đường là gì? 12 nguyên nhân gây bệnh tiền tiểu đường
• Tiểu đường thai kỳ: Dấu hiệu hạ đường huyết mẹ bầu cần biết
• Lưu ý thực phẩm chứa Vitamin B cho người tiểu đường type 1-2 và thai kỳ

Nguồn tham khảo:

1. Prediabetes

• Link tham khảo: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/prediabetes/symptoms-causes/syc-20355278
• Ngày tham khảo: 27/12/2024

2. Prevalence of Prediabetes Among Adolescents and Young Adults in the United States, 2005-2016

• Link tham khảo: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6902249/
• Ngày tham khảo: 27/12/2024