Phác đồ điều trị tiểu đường đòi hỏi sự kết hợp chặt chẽ giữa chế độ ăn uống hợp lý, lối sống sinh hoạt điều độ và sử dụng thuốc điều trị đúng chỉ định. Trong đó, uống bổ sung vitamin B được nhiều khuyến cáo đưa ra do lo ngại nguy cơ giảm hấp thu vitamin B ở nhóm bệnh nhân này. Vậy uống sản phẩm bổ sung vitamin B có giúp giảm lượng thuốc điều trị tiểu đường? Hãy cùng Docosan tìm lời giải đáp cho câu hỏi trên trong bài viết dưới đây.
Tóm tắt nội dung
Tìm hiểu về sản phẩm bổ sung Vitamin B
Cùng với vitamin D, vitamin B là nhóm vitamin tan trong nước có vai trò quan trọng đối với quá trình chuyển hoá năng lượng của cơ thể.
Sản phẩm bổ sung Vitamin B là gì?
Sản phẩm bổ sung vitamin B là các loại thực phẩm chức năng có chỉ định điều trị, hỗ trợ điều trị tình trạng thiếu hụt vitamin nhóm B do chế độ ăn uống không đầy đủ hoặc các nguyên nhân bệnh lý khác. Có 8 loại vitamin B gồm vitamin B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9 và B12. Mỗi loại có vai trò quan trọng và riêng biệt trong quá trình điều hoà trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng của cơ thể.
Bệnh nhân tiểu đường nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi uống bổ sung vitamin B để tránh uống quá liều lượng không cần thiết. Trên thực tế, cơ thể chỉ cần một lượng nhỏ vitamin và phần lớn nhu cầu này đều có thể đáp ứng qua chế độ ăn uống. Một số vitamin có thể gây độc nếu bổ sung quá nhu cầu cần thiết của cơ thể.
Vai trò của vitamin B đối với sức khỏe con người
Vitamin B đóng vai trò quan trọng trong nhiều quá trình chuyển hoá của cơ thể. Hợp chất này hoạt động như một coenzyme trong chu trình chuyển hoá các chất, duy trì chức năng thần kinh, sản xuất hồng cầu,…
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng, vitamin B có tác dụng bảo vệ và phục hồi các tế bào thần kinh bị tổn thương. Điều này đặc biệt quan trọng đối với bệnh nhân tiểu đường do biến chứng thần kinh là một trong những biến chứng thường gặp nhất ở nhóm bệnh nhân này.
Sự liên quan giữa việc bổ sung vitamin B với người bệnh tiểu đường
Thiếu hụt vitamin B ở người tiểu đường
Có 3 nguyên nhân chính dẫn đến thiếu hụt vitamin B ở người tiểu đường:
Sử dụng lâu dài metformin ở bệnh nhân tiểu đường type 2: Một số nghiên cứu cắt ngang đã ghi nhận tình trạng thiếu hụt vitamin B12 tăng ở bệnh nhân tiểu đường type 2. Việc sử dụng metformin đã được chứng minh rõ ràng là yếu tố chính liên quan đến tình trạng thiếu hụt vitamin B12 ở nhóm bệnh nhân này. Các nghiên cứu đánh giá trên bệnh nhân đái tháo đường type 2 dùng metformin cho thấy, tỷ lệ thiếu hụt vitamin B12 dao động từ 5,8% đến 33%.
Chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng: Nghiên cứu tại Ấn Độ (quốc gia có tỷ lệ người ăn chay nhiều) cho thấy tỷ lệ thiếu hụt vitamin B12 rất cao trong dân số. Trong một nghiên cứu nhằm xác định tỷ lệ thiếu hụt vitamin B12 và tăng homocysteine máu ở 441 nam giới Ấn Độ trung niên khỏe mạnh, tình trạng thiếu hụt vitamin B12 (< 150 pmol/L) đã được báo cáo ở 67% số người tham gia nghiên cứu. Chế độ ăn chay là nguyên nhân chính gây giảm nồng độ vitamin B12 trong máu khi thực hiện phân tích kết quả nghiên cứu.
Thiếu vitamin ở bệnh nhân tiểu đường type 1: Thiếu máu ác tính do viêm dạ dày tự miễn mãn tính rất thường gặp ở những bệnh nhân mắc tiểu đường type 1. Viêm dạ dày tự miễn mãn tính và thiếu máu ác tính chiếm tỷ lệ khoảng 1 – 2% dân số. Trong đó, bệnh nhân tiểu đường type 1 có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 3 – 5 lần so với người khoẻ mạnh. Ngoài ra, người bệnh tiểu đường type 1 có thể giảm hấp thu vitamin do suy giáp tự miễn nguyên phát hoặc bệnh celiac.
Ảnh hưởng của thiếu Vitamin B đến cơ thể
Do nguy cơ cao thiếu hụt vitamin (nhất là vitamin B), người bệnh tiểu đường đòi hỏi phải quản lý dinh dưỡng chặt chẽ. Mặc dù có 8 loại vitamin nhóm B, hầu hết các triệu chứng thiếu vitamin B đều tương tự nhau, bao gồm:
- Thở gấp hoặc khó thở.
- Đau đầu.
- Ăn không tiêu.
- Mất cảm giác thèm ăn.
- Hồi hộp.
- Thường xuyên mệt mỏi.
- Tiêu chảy.
- Đau hoặc đỏ rát lưỡi, có thể kèm theo loét miệng.
- Suy giảm trí nhớ, thay đổi khả năng nhận thức và phán đoán.
Đặc biệt, thiếu vitamin B12 có thể gây ra các triệu chứng thần kinh như:
- Tê liệt, yếu cơ tay chân.
- Trầm cảm nhẹ, lo lắng, lú lẫn, mất trí nhớ.
- Khó phối hợp tay chân và giữ thăng bằng.
- Cảm giác kim châm ở bàn tay, bàn chân.
- Tiểu không tự chủ.
Lợi ích của việc bổ sung vitamin B cho người tiểu đường
Vitamin B12 nói riêng rất cần thiết để duy trì hoạt động bình thường của hệ thần kinh và tế bào máu. Tuy nhiên, do người bệnh tiểu đường bị giảm hấp thu chất dinh dưỡng, việc bổ sung vitamin B qua chế độ ăn uống là không đủ.
Bệnh nhân mắc tiểu đường type 2 đang dùng metformin có thể có nguy cơ thiếu hụt vitamin B12 vì khả năng hấp thu hợp chất này bị giảm khoảng 6-50%. Thiếu vitamin B12 có xu hướng xảy ra ở những người dùng metformin liều cao trong thời gian dài.
Vì vitamin B12 chủ yếu có trong các sản phẩm từ động vật, những người ăn chay hoặc ăn chay trường cũng có nguy cơ thiếu hụt B12 cao hơn. Người lớn tuổi và phụ nữ mang thai cũng có thể tăng cao nhu cầu vitamin B so với người bình thường.
Thiếu vitamin B có thể dẫn đến thiếu máu, tổn thương thần kinh, các bệnh lý về tiêu hóa, da liễu và tăng nguy cơ nhiễm trùng. Đây đều là những bệnh lý rất nghiêm trọng ở bệnh nhân tiểu đường. Vì vậy, người bệnh tiểu đường cần trao đổi với bác sĩ điều trị để cân nhắc có nên bổ sung thêm vitamin B hay không.
Uống sản phẩm bổ sung Vitamin B có giúp giảm lượng thuốc điều trị tiểu đường không?
Không, Vitamin B không thể thay thế thuốc điều trị tiểu đường. Mặc dù bổ sung vitamin B có thể hỗ trợ giảm một số triệu chứng và biến chứng liên quan đến tiểu đường. Nhưng hợp chất này không có tác dụng trực tiếp làm giảm đường huyết như thuốc điều trị thường quy trong phác đồ. Việc sử dụng thuốc điều trị tiểu đường vẫn rất cần thiết và vitamin B chỉ đóng vai trò hỗ trợ, giúp cải thiện sức khỏe tổng thể của bệnh nhân.
Metformin – thuốc điều trị tiểu đường phổ biến trong phác đồ – có thể gây ra tình trạng thiếu hụt vitamin B12. Hiện chưa xác định được cơ chế gây thiếu hụt vitamin B12 do metformin gây ra. Một số lý thuyết cho rằng metformin ngăn cản sự hấp thu vitamin B12 bằng các cơ chế sau:
- Tổn thương chu trình tuần hoàn ruột – gan.
- Tăng dự trữ vitamin B12 ở gan.
- Giảm sản xuất IF và giảm nhu động ruột do sự phát triển quá mức của vi khuẩn.
- Metformin đối kháng với cation canxi và ngăn phức hợp IF-vitamin B12 phụ thuộc canxi liên kết với thụ thể cubilin ở hồi tràng. Từ đó, làm giảm quá trình hấp thu nội bào của vitamin B12.
Do đó, bổ sung vitamin B có thể giúp cải thiện triệu chứng và nguy cơ thiếu hụt vitamin B ở bệnh nhân tiểu đường. Tuy nhiên, thực phẩm bổ sung vitamin B không trực tiếp hạ đường huyết như thuốc điều trị.
Xem thêm:
- Tầm quan trọng của Vitamin B cho người tiểu đường, bổ sung bao nhiêu?.
- Cách sử dụng sản phẩm bổ sung vitamin B hiệu quả cho người tiểu đường: Hướng dẫn chi tiết.
- Tầm quan trọng của các loại vitamin cho người tiểu đường: Cách dùng và lưu ý.
Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn trả lời câu hỏi uống sản phẩm bổ sung vitamin B có giúp làm giảm lượng thuốc điều trị tiểu đường hay không. Vitamin B có thể giúp cải thiện các triệu chứng và biến chứng liên quan đến tiểu đường, nhưng không thể trực tiếp thay thế thuốc điều trị tiểu đường hoặc làm giảm lượng thuốc cần thiết.
Vì vậy, bệnh nhân tiểu đường cần duy trì việc sử dụng thuốc điều trị kết hợp với chế độ dinh dưỡng hợp lý và bổ sung vitamin B để hỗ trợ sức khỏe tổng thể. Người bệnh tiểu đường nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung vitamin B vào chế độ dinh dưỡng của mình.
Link tham khảo:
1. Vitamin B.
- Link tham khảo: https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/healthyliving/vitamin-b
- Ngày tham khảo: 24/11/2024.
2. Vitamins: Functions and Uses in Medicine.
- Link tham khảo: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9662251/
- Ngày tham khảo: 24/11/2024.
3. Vitamin B12 deficiency among patients with diabetes mellitus: is routine screening and supplementation justified
- Link tham khảo: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3649932/
- Ngày tham khảo: 24/11/2024.
4. Symptoms: Vitamin B12 or folate deficiency anaemia.
- Link tham khảo: https://www.nhs.uk/conditions/vitamin-b12-or-folate-deficiency-anaemia/symptoms/.
- Ngày tham khảo: 24/11/2024.
5. Are B vitamins important for managing type 2 diabetes?.
- Link tham khảo: https://www.diabetescarecommunity.ca/diet-and-fitness-articles/diabetes-diet-articles/are-b-vitamins-important-for-managing-type-2-diabetes/
- Ngày tham khảo: 24/11/2024.
6. Association between metformin and vitamin B12 deficiency in patients with type 2 diabetes.
- Link tham khảo: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10236989/
- Ngày tham khảo: 24/11/2024.
