Hội chứng Cushing: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Ngày cập nhật: 31/07/23

Tác giả: Dược sĩ Nguyễn Thị Diệu

Hội chứng Cushing là tình trạng mà cơ thể có nồng độ glucocorticoid cao trong máu trong thời gian dài. Đây là một tập hợp các dấu hiệu có liên quan đến sự gia tăng cortisol gây ra nhiều triệu chứng không mong muốn, bao gồm như mặt tròn và béo bụng, dễ bầm tím và cơ thể yếu. Hiểu rõ về hội chứng Cushing là quan trọng để đưa ra phác đồ điều trị và giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh. Do đó, để hiểu rõ hơn về hội chứng Cushing, hãy cùng tìm hiểu chi tiết thông qua bài dưới đây của Doctor có sẵn.

Tóm tắt nội dung

1 Tổng quan về Hội chứng Cushing
2 Nguyên nhân hội chứng Cushing
3 Triệu chứng Hội chứng Cushing
4 Phân biệt hội chứng Cushing với các bệnh lý khác
5 Chẩn đoán hội chứng Cushing
6 Biến chứng của hội chứng Cushing
7 Cách điều trị hội chứng Cushing
8 Bệnh viện Đa khoa Hồng Đức – Địa chỉ khám hội chứng Cushing đáng tin cậy
9 Câu hỏi thường gặp

Tổng quan về Hội chứng Cushing

Hội chứng Cushing là tình trạng cơ thể có quá nhiều hormone cortisol trong thời gian dài. Nguyên nhân của hội chứng Cushing có thể là do cơ thể tự sản xuất quá nhiều cortisol hoặc do sử dụng glucocorticoid (một loại thuốc tương tự cortisol). Các triệu chứng chính bao gồm tăng lượng mỡ trên xương đòn và u mỡ vùng gáy, mặt tròn và vết rạn da màu hồng hoặc tím.

Hội chứng Cushing cũng có thể gây ra huyết áp cao, mất xương và thậm chí bệnh tiểu đường loại 2. Điều trị hội chứng Cushing sẽ tập trung vào giảm mức cortisol trong cơ thể và cải thiện triệu chứng, càng bắt đầu điều trị sớm, cơ hội hồi phục càng cao.

Nguyên nhân hội chứng Cushing

Sự tăng chức năng của vỏ thượng thận có thể được phân loại thành hai dạng: phụ thuộc ACTH và không phụ thuộc ACTH.

Tăng chức năng phụ thuộc ACTH có thể xuất phát từ:

Tuyến yên, dẫn đến bệnh Cushing.
Một khối u không phải là tuyến yên, như ung thư phổi tế bào nhỏ hoặc một khối u carcinoid, gây ra hội chứng tiết ACTH lạc chỗ.
Điều trị hội chứng Cushing bằng ACTH ngoại sinh.

Tăng chức năng không phụ thuộc ACTH thường có nguyên nhân từ:

Điều trị bằng corticosteroid.
U tuyến thượng thận hoặc ung thư biểu mô.
Các nguyên nhân hiếm gặp bao gồm loạn sản tuyến thượng thận dạng nốt sắc tố nguyên phát ở thanh thiếu niên và tăng sản vĩ mô hai bên ở bệnh nhân lớn tuổi.

Điều quan trọng là hội chứng Cushing thường chỉ đề cập đến tăng chức năng vỏ thượng thận do dư thừa ACTH tuyến yên, trong khi thuật ngữ bệnh Cushing có thể đề cập đến một bệnh cảnh lâm sàng do dư thừa corticosteroid từ bất kỳ nguyên nhân nào, và bệnh nhân thường có một u tuyến nhỏ của tuyến yên.

Triệu chứng Hội chứng Cushing

Triệu chứng của hội chứng Cushing có thể khác nhau dựa trên mức độ dư thừa cortisol bao gồm:

Tăng cân, tay chân mảnh
Mặt tròn, được gọi là “mặt trăng”
Một cục mỡ giữa hai vai, được gọi là “bướu trâu”
Vết rạn da màu hồng hoặc tím trên bụng, hông, đùi, ngực và nách
Da mỏng, dễ bị bầm tím, chậm lành vết thương và xuất hiện mụn

Nữ có thể gặp thêm triệu chứng như lông dày, kinh nguyệt không đều hoặc ngừng kinh. Nam giới có thể gặp triệu chứng như giảm ham muốn tình dục, rối loạn khả năng sinh sản và mắc vấn đề rối loạn cương dương.

Các triệu chứng khác bao gồm mệt mỏi, yếu cơ, trầm cảm, lo lắng, khó tập trung, mất ngủ, huyết áp cao, đau đầu, nhiễm trùng, sạm da, mất xương và chậm phát triển ở trẻ em.

Nếu như có bất kỳ triệu chứng của hội chứng Cushing, đặc biệt khi bạn đang dùng thuốc glucocorticoid điều trị một vấn đề sức khỏe, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Phân biệt hội chứng Cushing với các bệnh lý khác

Hội chứng Cushing là một bệnh lý cần được phân biệt một cách cẩn thận để tránh nhầm lẫn với một số bệnh khác, bao gồm các trường hợp béo phì, trầm cảm và bệnh cấp tính.

Béo phì: Mặc dù cả hai tình trạng này đều có liên quan đến cortisol, nhưng béo phì do hội chứng Cushing thường không phổ biến. Người mắc béo phì thường có tình trạng tăng cân toàn thân, trong khi hội chứng Cushing thường gây tăng cân chỉ ở phần thân trên của cơ thể.
Trầm cảm: Người mắc trầm cảm có thể thể hiện tăng nhẹ cortisol niệu, nhưng họ không thể hiện các triệu chứng rõ ràng của hội chứng Cushing. Thêm vào đó, họ thường có rối loạn nhịp ngày đêm và những biểu hiện tâm lý khác, khác biệt hoàn toàn so với hội chứng Cushing.
Bệnh cấp tính: Đối với những bệnh cấp tính, những điều chỉnh bài tiết ACTH thường bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như đau, sốt và các tình trạng căng thẳng. Khi xét nghiệm, các kết quả thường không bình thường và dexamethasone sẽ không có hiệu quả trong việc ức chế cortisol như trong hội chứng Cushing.

Để chẩn đoán chính xác và tránh những nhầm lẫn đáng tiếc, việc kết hợp các phương pháp xét nghiệm, kiểm tra triệu chứng cũng như khám lâm sàng được thực hiện. Chẩn đoán chính xác sẽ định hướng việc điều trị hiệu quả và hỗ trợ người bệnh đạt được chất lượng cuộc sống tốt nhất.

Chẩn đoán hội chứng Cushing

Hội chứng Cushing là một tình trạng nội tiết do sự tăng mạnh của cortisol trong cơ thể trong một thời gian dài. Để chẩn đoán và xác định nguyên nhân gây ra hội chứng Cushing, các xét nghiệm sau thường được thực hiện:

Đo nồng độ cortisol tự do trong nước tiểu trong 24 giờ: Xét nghiệm này sẽ đo lượng cortisol tự do thải ra qua nước tiểu trong suốt một ngày, giúp phát hiện sự dư thừa cortisol trong cơ thể.
Test ức chế bằng Dexamethasone: Dexamethasone là một loại thuốc corticosteroid. Bằng cách uống một liều dexamethasone vào buổi tối và đo cortisol huyết thanh vào buổi sáng hôm sau, xét nghiệm này sẽ xác định phản ứng của cơ thể đối với corticosteroid và phát hiện hội chứng Cushing.
Đo nồng độ cortisol huyết thanh hoặc cortisol trong nước bọt vào buổi sáng: Xét nghiệm này sẽ đo lượng cortisol trong máu hoặc nước bọt vào buổi sáng, giúp xác định mức độ dư thừa cortisol ban đầu.
Đo mức ACTH huyết thanh: ACTH là một hormone điều hòa sự sản xuất cortisol. Xét nghiệm này sẽ đo mức độ ACTH trong máu để phân biệt nguyên nhân gây tuyến yên hoặc tiết ACTH lạc chỗ.

Nếu kết quả xét nghiệm gây nghi ngờ hoặc không rõ ràng, các xét nghiệm bổ sung như đo nồng độ cortisol nửa đêm hoặc đo ACTH huyết thanh có thể được thực hiện để đưa ra chẩn đoán hội chứng Cushing chính xác hơn. Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như MRI cũng được sử dụng để xác định nguyên nhân từ tuyến yên và loại trừ các nguyên nhân khác có triệu chứng tương tự hội chứng Cushing.

Biến chứng của hội chứng Cushing

Nếu không tiến hành điều trị, hội chứng Cushing có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của người bệnh. Dưới đây là một số biến chứng phổ biến liên quan đến hội chứng Cushing:

Loãng xương: Mức cortisol dư thừa trong cơ thể có thể làm suy yếu hệ thống xương và gây ra loãng xương, làm giảm khả năng chịu lực của xương. Kết quả là, bệnh nhân dễ gặp phải các vấn đề về xương như dễ gãy xương, đặc biệt là ở người già.
Cao huyết áp: Dư thừa cortisol có thể ảnh hưởng đến cơ chế điều tiết huyết áp trong cơ thể, dẫn đến tình trạng cao huyết áp. Cao huyết áp có thể gây nguy hiểm cho tim mạch và làm gia tăng nguy cơ các bệnh tim mạch và đột quỵ.
Bệnh tiểu đường loại 2: Các tác động của cortisol đối với sự đáp ứng của cơ thể với insulin có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2. Bệnh nhân có khả năng trở nên kháng insulin và khó kiểm soát mức đường huyết.
Nhiễm trùng nghiêm trọng hoặc bội nhiễm: Hệ thống miễn dịch bị suy yếu do tác động của cortisol dư thừa, dẫn đến sự dễ bị tổn thương trước các vi khuẩn và vi rút gây bệnh. Bệnh nhân có nguy cơ cao hơn mắc các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng hoặc bội nhiễm.
Mất khối lượng cơ: Mức cortisol cao trong cơ thể có thể làm giảm sức mạnh và khả năng tăng cơ, gây ra sự mất khối lượng cơ. Điều này ảnh hưởng đến khả năng thực hiện hoạt động hàng ngày và làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Cách điều trị hội chứng Cushing

Trong việc điều trị hội chứng Cushing, có nhiều phương pháp và loại thuốc điều trị hội chứng Cushing được sử dụng để giảm mức cortisol trong cơ thể và điều chỉnh các triệu chứng.

Sử dụng nhiều chất đạm và quản lý kali: Điều này là cần thiết để hỗ trợ sức khỏe tổng quát của bệnh nhân và giảm thiểu tác động của dư thừa cortisol.
Thuốc ức chế tuyến thượng thận: Một số loại thuốc như metyrapone, ketoconazole, mitotane, osilodrostat và levoketoconazole có thể được sử dụng để ức chế sản xuất cortisol. Cơ chế là ngăn cản các bước trong quá trình tổng hợp cortisol, giúp giảm mức cortisol trong cơ thể.
Phẫu thuật hoặc xạ trị: Trong trường hợp tuyến yên, thượng thận hoặc khối u ngoại sinh tiết ACTH, phẫu thuật hoặc xạ trị có thể được thực hiện để loại bỏ những khối u này. Việc loại bỏ các nguồn gốc tiết ACTH sẽ giảm lượng cortisol dư thừa trong cơ thể.
Thuốc tương tự somatostatin hoặc thuốc chủ vận dopamine: Các loại thuốc này có thể được sử dụng để ngăn tiết ACTH hoặc giảm tác động của cortisol.

Để điều trị hội chứng Cushing một cách hiệu quả, việc quản lý các triệu chứng và tình trạng chung của bệnh nhân là rất quan trọng. Việc điều chỉnh lượng đạm và sử dụng kali hợp lý có thể giúp giảm tác động của dư thừa cortisol. Các phương pháp điều trị khác nhau được sử dụng tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ của hội chứng Cushing ở từng bệnh nhân cụ thể.

Bệnh viện Đa khoa Hồng Đức – Địa chỉ khám hội chứng Cushing đáng tin cậy

Lựa chọn Bệnh viện Đa khoa Hồng Đức để khám và điều trị hội chứng Cushing là một quyết định đáng tin cậy và thông minh. Hội chứng Cushing là một tình trạng y tế nghiêm trọng và phức tạp, cần được chẩn đoán và điều trị một cách cẩn thận và chuyên nghiệp. Sự hỗ trợ nhiệt tình của nơi đây sẽ giúp bệnh nhân chẩn đoán đúng bệnh, từ đó có hướng điều trị phù hợp.

Bệnh viện Đa khoa Hồng Đức là một trong những bệnh viện tư nhân có quy mô hoạt động lớn trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. Bệnh viện đã khẳng định được vị thế và tên tuổi của mình nên dần được lòng của đông đảo người dân trong và ngoài nước. Nơi đây không chỉ sở hữu đội ngũ y bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm mà còn liên tục ứng dụng các phương pháp điều trị tiên tiến nhất vào trong quy trình thăm khám và điều trị bệnh cho bệnh nhân.

Việc lựa chọn Bệnh viện Đa khoa Hồng Đức để thăm khám và chẩn đoán hội chứng Cushing là hoàn toàn có thể. Chuyên khoa Nội Tổng hợp của bệnh viện sẽ tiếp nhận các trường hợp này. Đang công tác tại đây là đội ngũ chuyên gia hàng đầu với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Nội Tổng hợp nói chung và hội chứng Cushing nói riêng. Những bác sĩ tại đây không chỉ có kiến thức chuyên sâu mà còn được đào tạo theo tiêu chuẩn của quốc tế, giúp bệnh nhân an tâm hơn vào tay nghề.

Hỗ trợ các bác sĩ là hệ thống máy móc, trang thiết bị y tế hiện đại. Sự đầu tư này sẽ hỗ trợ phần lớn đến việc chẩn đoán được chính xác và nhanh chóng, từ đó đảm bảo tính hiệu quả và an toàn cho quá trình điều trị. Hơn thế không thể không đề cập đến phương pháp điều trị hội chứng Cushing. Tùy vào mức độ nặng nhẹ khác nhau mà bệnh nhân sẽ được bác sĩ chuyên khoa chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Đồng thời không quên căn dặn bệnh nhân một số vấn đề liên quan đến việc chăm sóc sức khỏe nhằm giúp bệnh tình sớm phù hợp.

Cho đến nay, đã có không ít bệnh nhân lựa chọn Bệnh viện Đa khoa Hồng Đức để thăm khám và điều trị hội chứng Cushing và để lại những đánh giá. Mặt bằng chung, họ đều cảm thấy hài lòng với tay nghề của bác sĩ và chất lượng dịch vụ tại đây. Họ cảm thấy sáng suốt khi lựa chọn bệnh viện để thăm khám và điều trị mà không phải là một cơ sở y tế khác. Dưới đây là một số đánh giá từ phía bệnh nhân:

Bệnh nhân 1: “Tôi đã chọn Bệnh viện Đa khoa Hồng Đức để khám và điều trị hội chứng Cushing, và đúng là quyết định đúng đắn của tôi. Đội ngũ y bác sĩ và nhân viên y tế ở đây rất tận tâm và chuyên nghiệp. Họ đã lắng nghe và hiểu rõ những lo ngại của tôi, giúp tôi cảm thấy an tâm và tin tưởng. Phương pháp chẩn đoán và điều trị hiện đại, và tôi đã nhận được kết quả rõ rệt sau mỗi lần điều trị.”
Bệnh nhân 2: “Đối diện với hội chứng Cushing, tôi đã chọn Bệnh viện Đa khoa Hồng Đức để tìm kiếm sự chữa trị. Tôi thực sự rất ấn tượng với đội ngũ y bác sĩ tại đây. Họ không chỉ có kiến thức chuyên môn cao mà còn rất chu đáo và tận tâm trong việc chăm sóc bệnh nhân. Quy trình khám và chẩn đoán rất nhanh chóng và hiệu quả, giúp tôi tiết kiệm thời gian và giảm bớt lo lắng.”
Bệnh nhân 3: “Tôi đã nhận được sự chăm sóc tận tình và chu đáo từ đội ngũ y bác sĩ và nhân viên y tế tại đây. Họ đã giải thích chi tiết về tình trạng của tôi và tư vấn về quy trình điều trị. Tôi cảm thấy yên tâm và tin tưởng vào sự chuyên nghiệp của họ. Cơ sở vật chất và công nghệ y tế tại Bệnh viện Đa khoa Hồng Đức cũng rất tiên tiến, giúp chẩn đoán và điều trị trở nên hiệu quả hơn.”

Với những đánh giá trên từ phía bệnh nhân, bạn hoàn toàn có thể an tâm khi lựa chọn Bệnh viện Đa khoa Hồng Đức để khám chữa bệnh. Đặt hẹn qua Doctor có sẵn để không mất nhiều thời gian chờ đợi lâu!

Câu hỏi thường gặp

u003cstrongu003eHội chứng cushing có nguy hiểm không? u003c/strongu003e

Hội chứng Cushing có nguy hiểm, gây ra nhiều biến chứng như mất xương, tăng huyết áp, bệnh tiểu đường, nhiễm trùng và mất khối lượng cơ bắp. Việc điều trị kịp thời và chính xác rất quan trọng để hạn chế các tác động trầm trọng của bệnh.

u003cstrongu003eHội chứng giả cushing là gì? u003c/strongu003e

Hội chứng giả Cushing là trạng thái giống hội chứng Cushing, nhưng không do tăng bài tiết cortisol. Thường do sử dụng corticosteroid quá nhiều hoặc nguyên nhân khác.

u003cstrongu003eHội chứng cushing nên ăn gì? u003c/strongu003e

Bệnh nhân mắc hội chứng Cushing nên tuân thủ chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh. Hạn chế sử dụng đường, muối, và chất béo trong chế độ ăn. Tăng cường thực phẩm giàu vitamin D và canxi để hỗ trợ xương.

u003cstrongu003eCách điều trị hội chứng cushingu003c/strongu003e

Cách điều trị hội chứng Cushing phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Các cách điều trị bao gồm phẫu thuật loại bỏ khối u, dùng thuốc ức chế hormone, xạ trị hoặc dùng thuốc đối kháng.

u003cstrongu003eHội chứng cushing có chữa được không?u003c/strongu003e

Có, hội chứng Cushing có thể điều trị. Nếu nguyên nhân là do khối u tuyến yên hoặc tuyến thượng thận, thì phẫu thuật loại bỏ khối u. Ngoài ra, thuốc ức chế hormone, xạ trị và thuốc đối kháng cũng được sử dụng để điều trị hội chứng Cushing.

u003cstrongu003eHội chứng cushing và suy thượng thận có liên quan không? u003c/strongu003e

Có, hội chứng Cushing có thể gây suy thượng thận. Tuyến thượng thận không hoạt động đủ để sản xuất hormone cortisol do ảnh hưởng của quá mức cortisol từ bên ngoài hoặc do tuyến thượng thận bị tổn thương trong quá trình điều trị hội chứng Cushing.

u003cstrongu003eCách khắc phục hội chứng cushing là gì? u003c/strongu003e

Cách khắc phục hội chứng Cushing thường gồm phẫu thuật loại bỏ khối u, sử dụng thuốc ức chế cortisol như metyrapone hoặc ketoconazole, xạ trị tuyến yên hoặc tuyến thượng thận, và sử dụng các loại thuốc tương tự somatostatin hoặc mifepristone tùy trường hợp.

u003cstrongu003eVì sao bị hội chứng cushing? u003c/strongu003e

Hội chứng Cushing thường xảy ra do khối u tuyến yên hoặc tuyến thượng thận gây ra sự sản xuất dư thừa cortisol, hoặc do sử dụng quá nhiều corticosteroid trong thời gian dài.

u003cstrongu003eHội chứng cushing trong chấn thương sọ não là gì? u003c/strongu003e

Hội chứng Cushing trong chấn thương sọ não là tình trạng tăng cortisol do tuyến yên sản xuất quá mức hormone ACTH do tổn thương sọ não, dẫn đến triệu chứng của bệnh Cushing.

u003cstrongu003eHội chứng cushing ở trẻ em có nguy hiểm không? u003c/strongu003e

Có, hội chứng Cushing ở trẻ em có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như mất xương, tăng huyết áp, tiểu đường, mất khối lượng cơ bắp và sức mạnh. Điều trị kịp thời là cần thiết để tránh tình trạng này.

u003cstrongu003eTại sao hội chứng cushing gây tăng huyết áp? u003c/strongu003e

Hội chứng Cushing gây tăng huyết áp do tăng hormon cortisol. Cortisol có tác động làm tăng hấp thu nước và natri trong cơ thể, dẫn đến tăng thể tích máu và tăng áp lực đẩy máu. Điều này gây tăng huyết áp trong bệnh nhân mắc hội chứng Cushing.

u003cstrongu003eTiêu chuẩn chẩn đoán hội chứng cushing là gì? u003c/strongu003e

Tiêu chuẩn chẩn đoán hội chứng Cushing bao gồm: kiểm tra triệu chứng, xét nghiệm cortisol trong máu, nước tiểu, xét nghiệm dexamethason và hình ảnh y học như MRI, CT scan để tìm nguyên nhân gây bệnh.

Khi phát hiện các triệu chứng như loãng xương, tăng huyết áp, bệnh tiểu đường loại 2, nhiễm trùng nghiêm trọng hoặc mất khối lượng cơ, hãy lưu ý đến khả năng mắc hội chứng Cushing. Để đảm bảo chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời, hãy tìm hiểu thêm thông tin và đặt lịch khám với bác sĩ chuyên khoa tại docosan.com.