Chụp nhũ ảnh (hay chụp X quang tuyến vú) là kỹ thuật sử dụng một lượng tia Xnhỏ để ghi hình ảnh chi tiết tuyến vú, giúp phát hiện ung thư vú giai đoạn sớm, đặc biệt ở phụ nữ sau tuổi 40. Theo Viện Ung thư Quốc gia, ung thư vú là loại ung thư đứng hàng đầu trong những loại ung thư thường gặp ở phụ nữ. Cùng Docosan tìm hiểu về các phương pháp tầm soát ung thư vú này giúp phát hiện sớm bệnh ung thư và có những phương pháp điều trị kịp thời.
Tóm tắt nội dung
Mục đích chụp nhũ ảnh
Có hai mục đích chụp nhũ ảnh: Chụp nhũ ảnh tầm soát và chụp nhũ ảnh chẩn đoán.
- Chụp nhũ ảnh tầm soát được thực hiện như một bước thăm khám thường quy nhằm phát hiện sớm bệnh ung thư hoặc những thay đổi bất thường ở vú. Việc chụp nhũ ảnh tầm soát chỉ chụp 1 phim tư thế chếch.
- Chụp nhũ ảnh chẩn đoán yêu cầu chụp từ nhiều vị trí khác nhau hơn so với chụp nhũ ảnh tuyến vú sàng lọc. Bác sĩ chụp X quang cũng có thể cần phóng đại một số khu vực có dấu hiệu đáng nghi ngờ.
Ai nên chụp nhũ ảnh?
Một số chuyên gia khuyến cáo rằng những trường hợp sau nên tầm soát ung thư vú bằng nhũ ảnh :
- Phụ nữ từ 40 tuổi trở lên nên chụp nhũ ảnh định kỳ mỗi năm một lần.
- Nếu bạn có tiền sử cá nhân hoặc gia đình mắc bệnh ung thư vú, bác sĩ có thể khuyên bạn nên bắt đầu khám sàng lọc sớm hơn, thường xuyên hơn hoặc kết hợp thêm các công cụ chẩn đoán bổ sung.
- Nếu bạn tự sờ thấy khối khu trú trong vùng tuyến vú, bạn nên chụp nhũ ảnh tầm soát
- Nếu bạn có con đầu tiên sau 30 tuổi hoặc bị vô sinh.
Bác sĩ chỉ định chụp nhũ ảnh chẩn đoán trong những trường hợp sau :
- Bạn không có hoặc chỉ có các triệu chứng mơ hồ ở vú, bác sĩ có thể chỉ định chụp nhũ ảnh chẩn đoán để loại trừ các trường hợp ung thư vú không triệu chứng.
- Chụp nhũ ảnh với nhiều góc chụp khác nhau sẽ gợi ý cho việc sinh thiết mô bất thường tuyến vú chính xác hơn.
- Nếu bạn có một tổn thương ở vú không được phẫu thuật thì việc chụp nhũ ảnh chẩn đoán sẽ góp phần theo dõi tiến triển tổn thương của tuyến vú.
Chuẩn bị chụp nhũ ảnh
Trước khi thực hiện chụp nhũ ảnh, bạn nên tránh sử dụng các chất sau vì chúng có thể hiển thị dưới dạng đốm trắng khiến cho hình ảnh không rõ ràng:
- Chất khử mùi.
- Phấn trang điểm/phấn cơ thể.
- Nước hoa.
- Thuốc mỡ hoặc kem bôi lên ngực/nách.
Lưu ý rằng bạn cần phải nói với bác sĩ chụp X quang của bạn trước khi khám nếu bạn đang mang thai hoặc cho con bú, khi đó bác sĩ có thể yêu cầu các phương pháp kiểm tra khác, chẳng hạn như siêu âm.
Bạn nên tránh chụp nhũ ảnh trong giai đoạn hành kinh hoặc vài ngày trước khi hành kinh vì khi đó ngực có thể căng và quá trình chụp nhũ ảnh có thể gây đau.
Quá trình chụp nhũ ảnh
Đầu tiên, bạn sẽ được yêu cầu không mặc gì từ thắt lưng trở lên. Bạn cần tháo bỏ khuyên tai, vòng cổ, cặp tóc nếu có để tránh ảnh hưởng đến hình ảnh chụp.
Một số thông tin bạn cần cung cấp cho bác sĩ :
- Số lần mang thai
- Tiền căn ung thư vú của gia đình
- Liệu pháp hormone đã và đang điều trị (nếu có)
- Tiền căn phẫu thuật của bản thân
- Bạn có đặt túi ngực không
- Kết quả khám vú lần trước nếu có
Sau đó bạn đứng trước một chiếc máy X-quang và đặt một phần ngực lên một bàn chụp. Bác sĩ hoặc kỹ thuật viên có thể sử dụng một băng dính ghi dấu X-quang nhỏ dán lên phần vú – nơi nghi ngờ có khối u. Bác sĩ chỉnh hướng tấm plastic phẳng đặt đè ép vú theo hướng tuỳ mục đích chụp nhũ ảnh. Tấm plastic sẽ ép chặt ngực để ghi nhận hình ảnh của mô vú.
Bạn sẽ cảm thấy ngực bị ép mạnh và khó chịu đôi chút. Nếu hình ảnh chụp được không rõ ràng, bác sĩ có thể yêu cầu chụp ở những góc khác nhau.
Sau khi chụp nhũ ảnh
Hình ảnh từ chụp X-quang tuyến vú có thể giúp phát hiện các mảng vôi hóa, cặn canxi trong vú hoặc những tổn thương bên trong nhu mô vú (có thể lành tính hoặc ác tính) và các hạch di căn nếu có. Mặt khác, việc so sánh nhũ ảnh vừa mới chụp với các nhũ ảnh trước đó cũng hỗ trợ bác sĩ trong việc theo dõi tiến triển của một tổn thương trong khu vực khảo sát.
Bác sĩ sẽ dựa vào hệ thống tiêu chuẩn BI-RADS để đọc kết quả hình ảnh quang tuyến vú. Hệ thống này có 7 loại từ 0 đến 6. Mỗi loại sẽ cung cấp những thông tin như: Liệu có cần bổ sung hình ảnh hay không, liệu khu vực được xem xét có nhiều khả năng có khối u lành tính (không phải ung thư) hay ung thư hay không? v.v.
Dựa vào mỗi loại, bác sĩ có thể đề nghị thực hiện thêm các bước sau:
- Thêm hình ảnh bổ sung cho chẩn đoán (siêu âm, nhũ ảnh chẩn đoán).
- So sánh hình chụp nhũ ảnh trước đó.
- Chụp nhũ ảnh định kỳ.
- Hẹn tái khám sau 6 tháng.
- Thực hiện sinh thiết.
- Phẫu thuật cắt bỏ
Chụp nhũ ảnh giá bao nhiêu?
Chi phí chụp nhũ ảnh dao động từ 150.000 tùy thuộc vào cơ sở khám y tế.
Bác sĩ phụ sản khám & tư vấn
- BS. Phí Thị Tuyết Nga là bác sĩ phụ trách phòng khám Chuyên khoa Phụ sản Hoa sen. Với gần 30 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực sản phụ khoa.
- BS. Trần Thiện Vĩnh Quân đã có hơn 30 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực sản phụ khoa. Hiện đang công tác tại Phòng Khám Đa Khoa Sài Gòn Healthcare.
Các chuyên gia khuyến nghị sàng lọc ung thư định kỳ là cực kì quan trọng để bảo vệ sức khỏe bản thân. Nếu có bất cứ câu hỏi gì, bạn đọc nên trao đổi trực tiếp với bác sĩ để được tư vấn kĩ lưỡng trước khi thực hiện.
Bài viết được tham khảo từ các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước cùng tham vấn y khoa từ Bác sĩ Trần Bảo Ngọc. Bài viết mang tính chất tham khảo và Docosan khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
- Mammogram – Healthline
