Siêu âm là một phương tiện rất hữu ích hỗ trợ các bác sĩ sản khoa trong quá trình theo dõi sức khoẻ của thai nhi trong thai kỳ. So với phương pháp siêu âm 2D (2-dimension : hai chiều) truyền thống, siêu âm 3D và siêu âm 4D giúp mang lại hình ảnh thai nhi chi tiết và rõ nét hơn. Mẹ bầu có thể trang bị những kiến thức cần thiết trước khi thực hiện siêu âm 3D hoặc 4D trong thai kỳ nhằm đảm bảo bản thân có được những thông tin bổ ích để chăm sóc thai kỳ hiệu quả hơn.
Tóm tắt nội dung
1. Sự khác biệt giữa siêu âm 2D, Doppler, 3D và 4D
Các hình thức siêu âm phổ biến trong thai kỳ bao gồm:
- Siêu âm 2D: Đối với phương pháp siêu âm 2D, bác sĩ sẽ đặt đầu dò siêu âm trên bụng hoặc trong âm đạo của thai phụ. Sóng âm được phát ra từ đầu dò, chạm vào các cơ quan và dội ngược lại, sự thu phát tín hiệu này sẽ được chuyển thành hình ảnh hai chiều (hoặc hình ảnh mặt cắt ngang) của thai nhi trên màn hình.
- Siêu âm Doppler: Máy siêu âm sẽ đo những thay đổi nhỏ của sóng siêu âm khi chúng dội lại từ các vật thể chuyển động, chẳng hạn như tế bào máu. Phương pháp này giúp khảo sát các mạch máu của bánh nhau và thai nhi.
- Siêu âm 3D: Hình ảnh hai chiều được chụp ở nhiều góc độ khác nhau và sau đó được ghép lại với nhau để tạo thành kết xuất ba chiều. Siêu âm 3D giúp các bác sĩ phát hiện những bất thường về hình thái học của thai nhi, ví dụ như tật chân khoèo, chẻ vòm….
- Siêu âm 4D: Siêu âm 4D tương tự như siêu âm 3D, nhưng hình ảnh hiển thị kiểu chuyển động giống như video. Vì vậy trong siêu âm 4D, bạn sẽ thấy mọi hành động của bé trong thời gian thực (như mở, nhắm mắt và mút ngón tay cái).
2. Những lý do nên siêu âm khi mang thai
Tần suất siêu âm nhiều hay ít thường dựa vào việc người mẹ có nhiều rủi ro khi mang thai hay không. Ví dụ: Mẹ đã lớn tuổi (trên 35 tuổi), có dấu hiệu biến chứng thai kỳ v.v. cần siêu âm nhiều hơn so với những mẹ bầu mang thai thông thường.
Tuy nhiên có nhiều lý do mẹ bầu nên siêu âm trong thai kỳ (tùy thuộc vào tuổi thai). Các lý do đó bao gồm:
- Ước tính ngày hạ sinh.
- Siêu âm xác định tim thai.
- Đảm bảo thai nằm trong tử cung (không nằm ngoài tử cung như ở vòi trứng, cổ tử cung…).
- Xác nhận số lượng em bé trong tử cung.
- Đảm bảo em bé đang phát triển bình thường và các chỉ số phát triển phù hợp với tuổi thai.
- Kiểm tra và đo các bộ phận chính của cơ thể em bé.
- Đo kích thước của em bé và tư thế để dự đoán phương pháp sinh cho mẹ bầu.
- Kiểm tra lượng nước ối, bánh nhau.
- Xác định một số dị tật bẩm sinh.
Xem thêm:
3. Tại sao nên siêu âm 3D/4D trong thai kỳ
Các bác sĩ thường sử dụng phương pháp siêu âm 2D và Doppler trong các trường hợp mẹ mang thai không có biến chứng để kiểm tra sức khỏe thai nhi, đánh giá lượng nước ối và bánh nhau, cũng như tìm một số dị tật bẩm sinh đơn giản như chân khoèo, tật 6 ngón…
Siêu âm 3D và 4D được thực hiện nhằm phát hiện các dị tật bẩm sinh về hình thái học của thai nhi, chẳng hạn sứt môi hoặc tật chẻ đôi tủy sống.
4. Siêu âm 3D và siêu âm 4D có an toàn khi mang thai không?
Các nghiên cứu đánh giá mức độ an toàn của công nghệ siêu âm cho thấy nhiều kết quả khác nhau. Theo một số chuyên gia, sóng siêu âm khi đi vào cơ thể sẽ làm tăng nhẹ nhiệt độ tại các mô, trong một số trường hợp có thể tạo ra các túi khí nhỏ trong dịch cơ thể hoặc mô (tác động lâu dài của tình trạng này là chưa rõ).
Tuy nhiên, siêu âm đã được ứng dụng trong quá trình theo dõi, đánh giá sức khỏe của thai nhi trong rất nhiều năm và chưa ghi nhận biến chứng nghiêm trọng do siêu âm gây ra cho thai nhi. Do đó, mẹ bầu vẫn nên khám thai định kỳ và thực hiện siêu âm theo đúng hẹn để có được những thông tin về sức khỏe và sự phát triển của bé tốt nhất.
Bác sĩ sản khoa tư vấn và siêu âm 4D
Bạn có thể tham khảo danh sách các bác sĩ sản khoa nổi tiếng trên Docosan.
- BS. Phí Thị Tuyết Nga là bác sĩ phụ trách phòng khám Chuyên khoa Phụ sản Hoa sen. Với gần 30 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực sản phụ khoa.
- ThS.BS. Trần Thị Kim Xuyến đã có hơn 20 năm kinh nghiệm trong chẩn đoán, điều trị trong lĩnh vực sản phụ khoa và hiện đang đảm nhiệm vị trí trưởng khoa Phụ Sản Bệnh viện Quốc tế City, TP.HCM.
- BS. Trần Thiện Vĩnh Quân đã có hơn 30 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực sản phụ khoa. Hiện đang công tác tại Phòng Khám Đa Khoa Sài Gòn Healthcare.
Siêu âm 3D và siêu âm 4D giúp tạo ra hình ảnh thai nhi rõ nét và chi tiết hơn. Mẹ bầu nên trao đổi với bác sĩ trước khi thực hiện để có được những thông tin hữu ích về sức khỏe của cả mẹ và bé.
Bài viết được tham khảo từ các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước cùng tham vấn y khoa từ Bác sĩ Trần Bảo Ngọc. Bài viết mang tính chất tham khảo và Doctor có sẵn khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch khám với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
- 3D and 4D Ultrasounds During Pregnancy – whattoexpect
