Vòng tránh thai là một biện pháp tránh thai được sử dụng rộng rãi hiện nay nhờ tính hiệu quả cao, an toàn và kinh tế. Vậy vòng tránh thai là gì? Loại vòng tránh thai nào là phù hợp? Tác dụng của nó như thế nào? Có tác dụng phụ không? Hãy cùng Doctor có sẵn tìm hiểu để trả lời những câu hỏi trên nhé!
Tóm tắt nội dung
Vòng tránh thai là gì?
Vòng tránh thai hay dụng cụ tử cung (Intrauterine Device – viết tắt: IUD) là một dụng cụ nhỏ, dẻo, thường có hình chữ T, được đặt vào trong tử cung của phụ nữ, tạo nên hiệu quả tránh thai cao trong thời gian kéo dài nhiều năm.
Các loại vòng tránh thai đều có nhiều ưu điểm chung như sau:
- Hiệu quả tránh thai cao (98-99%) và kéo dài 5-10 năm tùy loại.
- Vì vòng tránh thai được đặt cố định trong tử cung và có tác dụng kéo dài nên người phụ nữ không phải lo lắng về việc quên sử dụng thuốc tránh thai 1 tháng 1 viên hay bao cao su. Tuy nhiên, lưu ý rằng chúng không có khả năng bảo vệ các bệnh nhiễm trùng lây qua đường tình dục, do đó nếu nghi ngờ quan hệ không an toàn bạn vẫn nên sử dụng bao cao su.
- Không ảnh hưởng tới việc quan hệ tình dục.
- An toàn ở phụ nữ đang cho con bú.
- Có khả năng mang thai bình thường sau khi tháo vòng.
- Ít tốn kém.
Loại vòng tránh thai nào phù hợp với bạn?
Hiện nay, ở Việt Nam sử dụng phổ biến nhất 2 loại: vòng tránh thai chứa đồng và vòng tránh thai nội tiết. Hai loại này đều có hình chữ T.
Để lựa chọn loại vòng phù hợp, các chị em phụ nữ cần được bác sĩ kiểm tra sức khỏe và tư vấn kĩ trước khi đặt vòng. Sau đây là một số ưu và nhược điểm riêng của mỗi loại vòng:
Vòng tránh thai đồng
Ưu điểm:
- Không chứa nội tiết tố: An toàn cho những phụ nữ không thể sử dụng biện pháp tránh thai nội tiết.
- Tránh thai khẩn cấp: Có tác dụng ngay lập tức sau khi đặt vào tử cung và được xem là biện pháp tránh thai khẩn cấp hiệu quả nhất hiện nay.
- Hiệu quả kéo dài: Có thời gian tác dụng kéo dài khoảng 10 năm (lâu hơn so với vòng tránh thai nội tiết).
Nhược điểm:
- Kinh nguyệt nhiều hơn: Một số trường hợp sau khi đặt vòng tránh thai đồng xuất hiện kinh nguyệt nhiều hơn. Vì thế, đây không phải là lựa chọn phù hợp cho những phụ nữ bị đau bụng nhiều trong chu kỳ kinh nguyệt hoặc bị lạc nội mạc tử cung.
- Dị ứng đồng: Những phụ nữ bị dị ứng với đồng hoặc bệnh Wilson không an toàn khi sử dụng vòng tránh thai đồng.
Vòng tránh thai nội tiết (phóng thích hormone progestin)
Ưu điểm:
- Hiệu quả cao: Cả 2 loại vòng tránh thai nội tiết và đồng đều có hiệu quả tránh thai lên đến 99%. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng vòng nội tiết có hiệu quả cao hơn vòng tránh thai đồng.
- Điều hòa chu kỳ kinh nguyệt: Ngoài tác dụng tránh thai, vòng nội tiết còn có thể làm giảm đau bụng kinh hay các triệu chứng của lạc nội mạc tử cung như đau vùng chậu, xuất huyết bất thường.
- Giảm nguy cơ một số bệnh ung thư nhất định, chẳng hạn như ung thư nội mạc tử cung.
- Đây là lựa chọn tốt cho những phụ nữ không thể sử dụng biện pháp tránh thai chứa estrogen, bao gồm những trường hợp bị đau đầu migraine hoặc nguy cơ cao huyết khối ở chân.
Nhược điểm:
Vòng tránh thai nội tiết không phù hợp cho những phụ nữ mắc các bệnh nhiễm trùng vùng chậu, dị dạng tử cung, chảy máu âm đạo không thể giải thích và ung thư cổ tử cung hay nội mạc tử cung.
Tác dụng của vòng tránh thai
Cơ chế tránh thai chung của các loại vòng là sau khi được đặt vào trong tử cung, vòng tránh thai sẽ làm thay đổi môi trường của nội mạc tử cung. Điều này ngăn tinh trùng tiếp xúc với trứng, ngăn trứng làm tổ trong tử cung và phát triển thành bào thai.
Tác dụng tránh thai của vòng tránh thai đồng:
- Hiệu quả tránh thai của vòng tăng lên bởi sự phóng thích liên tục của đồng vào buồng tử cung, làm tăng phản ứng viêm và có thể gây ra co cơ tử cung ngăn chặn sự làm tổ của trứng.
- Ion đồng còn làm thay đổi sinh hoá của chất nhầy cổ tử cung, từ đó ảnh hưởng đến sự di động, hoạt hoá và khả năng sống sót của tinh trùng.
- Đồng làm thay đổi niêm mạc tử cung, ngăn chặn sự làm tổ của trứng thụ tinh.
Tác dụng tránh thai của vòng tránh thai nội tiết:
- Vòng tránh thai nội tiết phóng thích hormone progestin làm đặc chất nhầy ở cổ tử cung, ngăn chặn tinh trùng xâm nhập vào buồng tử cung để gặp trứng.
- Hormone progestin ngăn chặn hoạt động chu kỳ của nội mạc tử cung do nồng độ của nó cao so với estrogen, tạo điều kiện không thuận lợi cho trứng thụ tinh không thể làm tổ ở niêm mạc tử cung.
- Hormone progestin cũng ngăn không cho rụng trứng, có nghĩa là không có trứng để tinh trùng thụ tinh.
Một ưu điểm quan trọng về tác dụng của vòng tránh thai (cả vòng tránh thai đồng và nội tiết) là việc mang lại hiệu quả kéo dài nhiều năm nhưng không vĩnh viễn. Bất cứ khi nào bạn muốn mang thai hoặc đơn giản không muốn mang vòng nữa, bạn có thể đến các cơ sở y tế để được tháo vòng một cách dễ dàng và nhanh chóng. Phụ nữ có khả năng mang thai bình thường ngay sau khi tháo vòng.
Tác dụng phụ của vòng tránh thai
Bên cạnh những ưu điểm nổi bật, một số rất ít trường hợp sau khi đặt vòng tránh thai có thể gặp các tác dụng phụ sau:
- Vào chu kỳ kinh nguyệt, máu có thể ra nhiều hơn, dài hơn và đau bụng hơn dù điều này có thể được cải thiện sau vài tháng đặt vòng.
- Có thể gây co thắt tử cung, đau bụng.
- Có thể bị rong kinh, ra nhiều huyết trắng…
- Một số nguy cơ hiếm gặp khác: nhiễm trùng vùng chậu, nhiễm nấm Candida, di lệch chỗ/tuột vòng, phá hủy thành tử cung, thai ngoài tử cung.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các tác dụng phụ trên là rất hiếm gặp và có thể phòng tránh nếu người phụ nữ được kiểm tra sức khoẻ đầy đủ trước khi tiến hành đặt vòng.
Vòng tránh thai là một biện pháp an toàn nhưng không phải dành cho tất cả đối tượng phụ nữ. Sau đây là những trường hợp chống chỉ định đặt vòng tránh thai:
- Có thai hoặc nghi ngờ có thai.
- Đang bị viêm vùng chậu, mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục hoặc mắc các bệnh này trong vòng ba tháng trước.
- Bệnh lý ác tính đường sinh dục.
- Dị tật bẩm sinh ở tử cung hay u xơ làm biến dạng lòng tử cung.
- Xuất huyết đường sinh dục bất thường chưa được chẩn đoán và điều trị.
- Ngay sau hút thai hoặc trong các trường hợp có thương tổn nặng chưa lành, chưa kiểm soát được băng huyết và thiếu máu cấp tính.
Tóm lại, vòng tránh thai hay dụng cụ tử cung có tác dụng làm thay đổi môi trường của nội mạc tử cung, ngăn tinh trùng gặp trứng, ngăn trứng làm tổ và phát triển thành bào thai. Có 2 loại vòng tránh thai phổ biến là vòng tránh thai đồng và vòng tránh thai nội tiết.
Mỗi loại có cơ chế tác dụng và những ưu – nhược điểm riêng nhưng nhìn chung đều mang lại hiệu quả tránh thai cao, kéo dài và an toàn. Để xác định bản thân có phù hợp với biện pháp đặt vòng tránh thai không hay loại vòng tránh thai nào là tốt nhất cho mình, các chị em phụ nữ cần đến cơ sở y tế để được kiểm tra sức khoẻ đầy đủ và tư vấn cụ thể.
Xem thêm:
Bài viết được tham khảo bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước.
