Amidan là bộ phận đóng vai trò quan trọng trong khoang miệng. Không chỉ giúp ngăn các vật lạ trượt vào phổi, amidan còn hỗ trợ tạo ra kháng thể bảo vệ khoang miệng cũng như sức khỏe toàn diện. Vậy amidan cụ thể là gì và quan trọng như thế nào? Hãy cùng Docosan tìm hiểu qua bài viết sau đây.
Tóm tắt nội dung
Amidan là gì?
Amidan là cơ quan nhỏ ở phía sau cổ họng, là một phần của hệ bạch huyết , chúng đóng một vai trò quan trọng đối với sức khỏe của cơ thể. Amidan từng được cho là một bộ phận vô dụng, đã trở nên lỗi thời bởi quá trình tiến hóa tuy nhiên hiện nay đây đã trở thành cơ quan thực sự khá hữu ích với các tính năng như:
- Tiết ra kháng thể và các lympho bào chống lại các tác nhân có hại cho cơ thể
- Nhận diện vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể từ đó tạo kháng thể để tiêu diệt các loại vi khuẩn có hại xâm nhập
- Là lớp lá chắn ngăn các vật lạ trượt vào phổi
Kích thước và vị trí của amidan
Cấu tạo của amidan bao gồm 6 khối nằm xung quanh cửa hầu xếp thành một vòng kín được gọi với cái tên vòng bạch huyết quanh hầu (vòng Waldeyer). Cụ thể là: Amidan vòm (VA), Amidan vòi, Amidan khẩu cái (amidan), Amidan lưỡi. Trong đó:
- Amidan vòm (VA): Là hạch bạch huyết lớn nhất cơ thể với hình khối hình tam giác nằm tại vòm họng và phát triển theo thành sau họng mũi. Nằm tại vị trí cửa ngõ ra vào của hầu họng nên amidan vòm rất dễ bị tấn công
- Amidan vòi: Gồm 2 amidan nằm tại hai bên phải và trái, quanh lỗ vòi tai, vị trí ngay dưới vòi Eustache
- Amidan khẩu cái (amidan): Là 2 amidan hình ô van có màu hồng, amidan khẩu cái có kích thước to nhỏ tùy vào độ tuổi của mỗi người. Đây cũng là nơi thực hiện các chức năng chính của amidan, vị trí này rất dễ bị viêm amidan do là nơi vi khuẩn và virus xâm nhập
- Amidan lưỡi: Là 1 khối nằm dưới đáy lưỡi, nơi đây tập trung ít tế bào Lympho nhất trong vòng bạch huyết Waldayer
Các bệnh amidan thường gặp và cách điều trị
Vì là nơi tiếp nhận vi khuẩn, virus nhằm phân tích để cơ thể tạo ra kháng thể nên bộ phần này rất dễ bị tổn thương nếu có lối sống không lành mạnh. Dưới đây là một số bệnh thường gặp ở amidan mà bạn nên lưu ý.
Viêm amidan
Là bệnh phổ biến nhất của amidan, viêm amidan do vi khuẩn gây ra và có thể phát triển thành viêm amidan mãn tính nếu thời gian dài không điều trị. Viêm amidan có thể được điều trị bằng các phương pháp chữa trị tại nhà như ngậm họng, súc miệng nước muối, uống nhiều nước hoặc dùng thuốc giảm đau không kê đơn.
Viêm họng xảy ra khi amidan bị nhiễm trùng bởi vi khuẩn có tên là Streptococcus, thường được phân loại bởi hai chủng khác nhau, A và B. Viêm amidan thường là một vấn đề ảnh hưởng đến trẻ em, mặc dù người lớn cũng có thể bị viêm.
Sỏi amidan
Sỏi amidan là bệnh lý điển hình của vùng cổ họng thường xảy ra khi các mảnh vụn mắc vào các rãnh của amidan. Sau đó, các tế bào bạch cầu tấn công các mảnh vỡ, tạo ra một viên đá giống như đá. Thông thường, sỏi amidan có thể được loại bỏ bằng đánh răng, lấy nước hoặc đến nha sĩ.
Có nên cắt amidan?
Amidan là tuyết dễ bị viêm nhiễm, gây khó chịu nhưng sự tồn tại của nó rất có ích cho cơ thể. Tốt nhất bạn không nên cắt amidan nếu bệnh không quá nặng và không trở đi trở lại nhiều lần. Thông thường, bạn chỉ được cắt amidan khi bị viêm amidan:
- Tái viêm amidan liên tục
- Gây ra các vấn đề khác, chẳng hạn như ngưng thở khi ngủ, một chứng rối loạn phổ biến khiến bạn ngừng thở nhiều lần trong một thời gian ngắn
Nếu khu vực xung quanh amidan của bạn bị nhiễm trùng và tạo thành một túi mủ, nó được gọi là áp xe. Những lý do này cùng với các khối u là một lý do khác để phẫu thuật, mặc dù cả hai đều không phổ biến.
Viêm amidan tiếp tục tái phát: Nếu bạn hoặc con bạn có vẻ bị viêm amidan nhiều, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật. Số trường hợp nhiễm trùng báo hiệu đã đến lúc phải cắt bỏ amidan là khác nhau ở mỗi người. Nhưng bác sĩ có thể đề nghị nếu bạn ít nhất bị viêm amidan:
- 7 lần trong 1 năm
- 5 lần một năm trong 2 năm liên tiếp
- 3 lần một năm trong 3 năm liên tiếp
Amidan có chức năng quan trọng đối với cơ thể, tuy nhiên do vị trí và nhiệm vụ đặc thù, amidan rất dễ nhiễm bệnh và gây nhiều khó khăn cho người bệnh. Vậy nên một lối sống lành mạnh là thứ bạn cần để luôn giữ cho amidan luôn ở tình trạng tốt nhất.
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
Nguồn tham khảo: webmd
