Bệnh viêm họng mãn tính là một tình trạng tổn thương niêm mạc kéo dài, nếu không điều trị dứt điểm có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng. Vậy dấu hiệu viêm họng mãn tính là gì? Chữa bệnh viêm họng mãn tính như thế nào? Hãy cùng Docosan tìm hiểu ở bài viết dưới đây.
Tóm tắt nội dung
Viêm họng mãn tính là gì
Viêm họng là tình trạng viêm nhiễm ở phần sau họng, còn được gọi là vùng hầu. Viêm họng cấp thường gặp hơn viêm họng mãn tính và các triệu chứng thường cải thiện trong vòng mười ngày trở lại. Điều trị viêm họng cấp thường tập trung vào việc điều trị các triệu chứng. Hầu hết các trường hợp viêm họng cấp là do nhiễm trùng siêu vi, nhưng một số trường hợp là do vi khuẩn. Tuy nhiên, viêm họng mãn tính có thể do một số yếu tố khác nhau ngoài nhiễm trùng.
Viêm họng mãn tính hay còn được gọi là viêm họng kéo dài, bệnh này khác với viêm họng cấp ở thời gian bệnh lâu hơn đáng kể và bệnh không cải thiện với các hướng điều trị viêm họng cấp.
Trong bệnh viêm họng mãn tính, triệu chứng đau tái phát thường xuyên hoặc không thuyên giảm. Viêm họng cấp có thể chuyển sang mãn tính nếu tình trạng viêm họng kéo dài hơn một vài tuần và không được điều trị. Điều trị viêm họng mãn tính phụ thuộc nguyên nhân cơ bản gây ra nó là gì.
Dấu hiệu bệnh viêm họng mãn tính
Các triệu chứng của viêm họng mãn tính thường giống như của viêm họng cấp, và bao gồm:
- Ho, khàn tiếng
- Đau họng, ngứa họng
- Cảm giác khó chịu trong họng
- Cảm giác có gì mắc kẹt trong họng
- Nuốt khó
- Thay đổi giọng nói, phổ biến hơn ở những ca sĩ hoặc những phát thanh viên.
- Sốt, nhức đầu
Nguyên nhân của viêm họng mãn tính
Nguyên nhân của viêm họng mãn tính rất đa dạng và tiềm ẩn, và nếu không đáp ứng điều trị với thuốc (kháng sinh), tốt nhất nên gặp bác sĩ để được tư vấn thêm. Viêm họng mãn tính có thể do các yếu tố sau đây:
- Nhiễm trùng (siêu vi, vi trùng).
- Dị ứng (viêm thực quản hầu họng tăng bạch cầu ái toan).
- Khói bụi hoặc hóa chất ô nhiễm môi trường
- Trào ngược axit dạ dày
- Ung thư vòm họng (hiếm gặp)
Khói bụi hoặc hóa chất ô nhiễm môi trường
Khói bụi có chứa các hạt mịn của vật chất ở các thể rắn, khí và lỏng, chúng lơ lửngtrong không khí và có thể bao gồm cả các hóa chất ô nhiễm cũng như các mảnh vật liệu bị cháy. Khói bui có thể được tạo ra khi đốt gỗ, than, nhựa, cỏ, thuốc lá, công trình, đốt rác thải, khí thải từ phương tiện giao thông, khí thải từ khu công nghiệp hoặc hầu hết các vật liệu dễ cháy.
Các hóa chất cụ thể và các hạt được chứa trong làn khói phụ thuộc vào những nguyên liệu của vật bị đốt trước. Ô nhiễm bụi mịn là một vấn đề phổ biến ở nước đang phát triển cũng như ở các hộ gia đình và các khu vực chưa phát triển nấu nước chủ yếu nhờ đốt củi và than để sưởi ấm.
Nồng độ khói và các chất ô nhiễm môi trường trong không khí khác nhau có thể gây viêm họng mãn tính và các vấn đề về phổi ở mỗi người là khác nhau, nhưng khi các vấn đề xảy ra, chúng thường biểu hiện như khô, đau họng, chảy nước mũi và ho. Tiếp xúc thường xuyên với khói bụi trong thời gian dài có thể gây ra bệnh viêm họng mãn tính.
Viêm amidan dai dẳng
Một nguyên nhân phổ biến khác của viêm họng mãn tính là do nhiễm trùng các cấu trúc trong hoặc xung quanh vòm họng. Ở những người chưa cắt amidan, đây là cấu trúc thường bị ảnh hưởng nhất. Tình trạng đó được gọi là viêm amidan và các biểu hiện của bệnh bao gồm:
- Sốt
- Ho, đau họng.
- Đau khi nuốt thức ăn, uống.
- Buồn nôn, nôn.
- Hạch cổ, hạch dưới hàm sưng to.
- Nhức đầu
Viêm mũi dị ứng
Viêm mũi dị ứng còn được gọi là sốt hoa cỏ và là một tình trạng trong đó hệ miễn dịch của cơ thể phản ứng dị ứng mạnh mẽ với các phần tử vô hại (còn được gọi là dị nguyên) như lông thú cưng, nấm mốc hoặc phấn hoa. Tùy thuộc vào yếu tố dị nguyên, triệu chứng của viêm mũi dị ứng có thể xảy ra theo mùa hoặc cả năm.
Trong viêm mũi dị ứng, cơ thể phản ứng với chất gây dị ứng bằng cách sản sinh histamine, kích thích phản ứng viêm của niêm mạc xoang, mắt và lỗ mũi. Nghẹt mũi, hắt hơi, chảy nước mũi sau và ngứa cổ họng là những triệu chứng viêm mũi dị ứng phổ biến
Khi chảy dịch mũi sau, các tuyến tiết nhầy của mũi và vòm họng sản xuất quá nhiều chất nhầy, có thể khiến họng bị kích ứng và sưng, làm cho đau họng tái phát hoặc kéo dài liên tục.
Trào ngược thanh quản – hầu họng
Trào ngược thanh quản – hầu họng (LPR) là một rối loạn liên quan đến bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD), trong đó axit tiêu hóa từ dạ dày trào ngược đến vùng hầu họng và mũi. Ở người trưởng thành, các triệu chứng bao gồm:
- Khó nuốt.
- Chảy dịch mũi sau.
- Cảm giác đau trong cổ họng hoặc bỏng rát.
- Thay đổi giọng, khàn tiếng
- Cảm giác vật gì mắc kẹt trong họng.
Nguyên nhân của LPR có thể do các vấn đề về chế độ ăn, các rối loạn hoạt động của cơ vòng thực quản và thừa cân, béo phì. Nghiên cứu cho thấy, một số loại thực phẩm có thể liên quan đến LPR, ví dụ như:
- Đồ ăn nhiều chất béo
- Thức ăn cay
- Rượu bia, khói thuốc lá.
- Caffeine
- Căng thẳng cũng có thể gây ra LPR. Có thể có LPR mà không có GERD, hoặc có GERD mà không có LPR.
Viêm hầu họng thực quản do tăng bạch cầu ái toan
Viêm hầu họng thực quản do tăng bạch cầu ái toan là một rối loạn thực quản, trong đó các phản ứng dị ứng khiến thực quản bị kích thích và đôi khi bị chít hẹp. Tình trạng kích ứng này có thể do dị ứng thức ăn hoặc dị ứng từ môi trường. Bác sĩ không thể chẩn đoán Viêm hầu họng thực quản do tăng bạch cầu ái toan bằng các xét nghiệm chuyên biệt cho dị ứng và thường khó xác định dị nguyên, vì các phản ứng dị ứng thường bị trì hoãn trong chứng rối loạn này.
Các triệu chứng của viêm thực quản tăng bạch cầu ái toan bao gồm:
- Ợ nóng
- Nuốt khó, nuốt đau (đặc biệt là thức ăn khô hoặc đặc).
- Đau họng
- Buồn nôn, nôn.
- Đau bụng tái phát
- Cảm giác có thức ăn mắc kẹt trong thực quản bị chít hẹp.
Trẻ bị rối loạn này ngoài các triệu chứng trên có thể từ chối ăn, nôn trớ sau bữa ăn hoặc chậm phát triển thể chất.
Thức ăn bị mắc kẹt trong thực quản (thức ăn bị trào ngược) là một trường hợp cấp cứu nội khoa ở trẻ em và người lớn, và nếu nó xảy ra, cần được chăm sóc y tế ngay lập tức.
Ung thư vòm họng
Ung thư vòm họng là một nguyên nhân ác tính hiếm gặp gây ra viêm họng mãn tính. Ung thư vòm họng thường bắt đầu ở thanh quản (nơi có dây thanh âm giúp phát ra giọng nói) hoặc hầu, và đau họng chỉ là một trong số các triệu chứng. Các triệu chứng kèm với viêm họng mãn tính là cơ sở để nghi ngờ ung thư vòm họng gồm:
- Ho mãn tính
- Khàn tiếng
- Nuốt khó.
- Khó thở (chèn ép khí quản).
- Cảm thấy có gì đó mắc kẹt trong họng
- Khối u ở cổ hoặc họng
- Chảy máu miệng hoặc máu mũi
- Giảm cân nhanh, nhiều không rõ nguyên nhân
Các yếu tố nguy cơ chủ yếu của ung thư vòm họng là hút thuốc và uống rượu.
Chẩn đoán và chữa bệnh viêm họng mãn tính
Viêm họng mãn tính thường chỉ ra sự hiện diện của một bệnh lý tiềm ẩn và điều trị bao gồm vừa nhằm giảm bớt triệu chứng, vừa điều trị bệnh lý nguyên nhân.
Để giảm viêm họng, bạn có thể thử các biện pháp sau:
- Súc miệng bằng dung dịch nước muối sinh lý ấm
- Uống đủ nước.
- Ngừng hút thuốc.
- Kiểm soát cơn đau bằng thuốc paracetamol.
Trường hợp bị viêm họng mãn tính do khói bụi hoặc các chất ô nhiễm từ môi trường thì phải hỗ trợ người bệnh không được tiếp môi trường bị ô nhiễm đó.
- Viêm amidan thường được điều trị bằng một đợt kháng sinh chuyên biệt. Nếu tình trạng viêm thường xuyên tái phát, hoặc đặc biệt nghiêm trọng, có thể xem xét phẫu cắt amidan. Cắt amidan là một thủ thuật tương đối nhỏ và không gây nhiều đau đớn cho bệnh nahan.
- Viêm mũi dị ứng thường được điều trị bằng thuốc xịt mũi, xịt nước muối và thuốc dị ứng. Trong những trường hợp dị ứng nặng, cần đến bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng để được tư vấn.
- Trào ngược thanh quản – hầu họng có thể được điều trị bằng cách thay đổi lối sống để loại bỏ các yếu tố nguy cơ, chẳng hạn như căng thẳng và thừa cân, thay đổi chế độ ăn uống. Bên cạnh đó, bác sĩ sẽ cân nhắc điều trị bằng thuốc ức chế bơm proton, chẳng hạn như esomeprazole hoặc omeprazole trong trường hợp thay đổi lối sống dường như không có hiệu quả.
Những người có LPR do những bất thường về cấu trúc trong thực quản có thể cần phẫu thuật để có thể điều trị dứt điểm.
- Viêm hầu họng thực quản do tăng bạch cầu ái toan thường được chẩn đoán bởi bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa hoặc chuyên khoa tai mũi họng và được điều trị bằng chế độ ăn uống nhằm cô lập và sau đó loại bỏ các yếu tố dị nguyên trong thức ăn. Bên cạnh thay đổi chế độ ăn, các triệu chứng có thể được điều trị bằng corticosteroid và thuốc ức chế bơm proton.
- Điều trị ung thư vòm họng phụ thuộc vào loại ung thư, vị trí và giai đoạn tiến triển của nó. Nếu chẩn đoán ung thư vòm họng được xác nhận, các lựa chọn điều trị bao gồm phẫu thuật, xạ trị và hóa trị. Phẫu thuật giúp chữa khỏi 80% trường hợp ung thư vòm họng giai đoạn đầu, trong khi xạ trị cũng thường thành công. Trong một số trường hợp, phẫu thuật và xạ trị có thể được sử dụng kết hợp.
Câu hỏi thường gặp
Bệnh viêm họng mãn tính có nguy hiểm không?
Mặc dù không gây nguy hiểm ngay tức thì, nhưng nếu không được chữa trị đúng cách, viêm họng mãn tính có thể dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng hơn như viêm xoang, viêm tai giữa, hoặc viêm phế quản và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống người bệnh.
Bị viêm họng mãn tính nên ăn gì?
Khi mắc phải bệnh viêm họng mãn tính, người bệnh nên chọn những thực phẩm dễ nuốt như canh, cháo,… và bổ sung hoa quả, rau xanh, đặc biệt là những loại có chất chống oxy hóa như cam, quýt, kiwi, dưa hấu, xà lách, cải xoăn,… để cung cấp vitamin và chất xơ giúp tăng cường hệ miễn dịch và làm dịu cơn viêm.
Bệnh viêm họng mãn tính có lây không?
Viêm họng mãn tính không lây trực tiếp từ người này sang người khác. Tuy nhiên, nếu nguyên nhân gây ra viêm họng mãn tính là một loại vi khuẩn hay virus nhiễm trùng, người bị viêm họng mãn tính có thể lây cho người khác thông qua tiếp xúc trực tiếp hoặc qua việc chia sẻ đồ dùng cá nhân.
Phòng bệnh viêm họng mãn tính như thế nào?
Rửa tay thường xuyên
Tránh tiếp xúc với người bị viêm họng
Hạn chế tiếp xúc với chất gây kích ứng
Sử dụng khẩu trang khi cần
Tăng cường hệ miễn dịch bằng việc duy trì lối sống lành mạnh
Điều trị đúng bằng hướng dẫn của bác sĩ
Điều trị viêm họng mãn tính ở trẻ nhỏ như thế nào?
Điều trị bệnh viêm họng mãn tính ở trẻ nhỏ thường tập trung vào việc giảm triệu chứng và giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn, như:
Sử dụng thuốc giảm đau và hạ sốt
Tạo ẩm cho không khí bằng cách sử dụng máy tạo ẩm hoặc đặt một bình nước trong phòng
Rửa họng bằng nước muối sinh lý
Tránh môi trường có khói thuốc lá hoặc khói
Đảm bảo trẻ uống đủ lượng nước để giữ họng ẩm và giảm cảm giác khô.
Bệnh viêm họng mãn tính có gây ung thư không?
Bệnh viêm họng mãn tính không trực tiếp gây ung thư. Tuy nhiên, một số yếu tố liên quan đến viêm họng mãn tính có thể tăng nguy cơ mắc ung thư vòm họng, như: Tiếp xúc với hóa chất có hại (thuốc lá, rượu nhiều, chất gây kích ứng họng), nhiễm trùng tái diễn, HPV (Human Papillomavirus).
Kết luận:
Tóm lại, viêm họng mãn tính có thể biểu hiệu bởi rất nhiều triệu chứng và đôi khi bạn có thể phớt lờ chúng, làm cho bệnh ngày càng tiến triển nặng và có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng. Hãy nhớ các dấu hiệu của bệnh và liên hệ với bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng sẽ giúp bạn được điều trị kịp thời và thích hợp nhất.
Cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc và tìm hiểu chứng viêm họng mãn tính tại Docosan. Chúng tôi rất vinh hạnh chào đón và nhận được sự tín nhiệm từ các bạn.
Bài viết được tham khảo bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn tại Docosan để điều trị.
