Trầm cảm hay bệnh trầm cảm nhẹ được xem như một căn bệnh của thời đại, gây ra nhiều ảnh hưởng đến cuộc sống với không chỉ người mắc phải mà còn đối với những người xung quanh. Tuy nhiên, việc phát hiện và can thiệp sớm có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng hơn phát sinh. Cùng Docosan xem xét cách xác định bệnh trầm cảm nhẹ và khi nào cần tìm kiếm sự giúp đỡ.
Tóm tắt nội dung
Các dấu hiệu và triệu chứng trầm cảm nhẹ
Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia (NIMH) cho biết những thay đổi về tâm trạng và hành vi có thể chỉ ra bệnh trầm cảm nhẹ. Các dấu hiệu trầm cảm nhẹ phổ biến bao gồm:
- Khó chịu và kích động.
- Cảm thấy mệt mỏi bất thường.
- Cảm thấy tuyệt vọng.
- Cảm thấy tội lỗi hoặc vô giá trị.
- Cảm thấy buồn vô cùng.
- Khó tập trung.
- Cảm thấy không có động lực.
- Muốn được ở một mình.
- Đau nhức nhẹ không rõ nguyên nhân.
- Mất sự đồng cảm với người khác.
- Di chuyển hoặc nói chậm.
- Nghĩ về cái chết hoặc tự tử.
- Ăn nhiều hơn hoặc ít hơn bình thường.
- Thay đổi trong việc sử dụng thuốc lá, rượu hoặc ma túy.
Nhiều người bị bệnh trầm cảm nhẹ có thể kiểm soát được những triệu chứng này, nhưng chúng có thể ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống xã hội và công việc của họ.
Các loại trầm cảm
Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia (NIMH) liệt kê một số loại trầm cảm phổ biến. Các triệu chứng có thể khác nhau từ nhẹ đến nặng ở bất kỳ loại nào.
- Rối loạn trầm cảm dai dẳng (rối loạn nhịp tim): Các triệu chứng kéo dài ít nhất 2 năm.
- Rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD): Có thể xảy ra trong những ngày ngắn hơn của mùa thu và mùa đông. Thiếu ánh sáng mặt trời và thay đổi cách ngủ có thể góp phần gây ra tình trạng này. Người đó có thể trở nên tách biệt khỏi xã hội, tăng cân và ngủ nhiều hơn vào mùa đông.
- Trầm cảm chu sinh và sau sinh: Các triệu chứng có thể xảy ra trong và sau khi mang thai, kéo dài hàng tuần, hàng tháng hoặc thậm chí hàng năm. Trầm cảm sau sinh bao gồm tâm trạng buồn bã, lo lắng và mệt mỏi, khiến người mới làm cha mẹ gặp khó khăn trong việc chăm sóc con của họ.
- Trầm cảm lưỡng cực: Một người bị rối loạn lưỡng cực trải qua những thay đổi trong tâm trạng. Họ có thể có các triệu chứng trầm cảm trước hoặc sau khi tâm trạng phấn chấn, trong thời gian đó họ sẽ có năng lượng và hoạt động cao.
- Rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt: Tương tự như hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS) nhưng nghiêm trọng hơn. Các triệu chứng bao gồm khó chịu, lo lắng và trầm cảm nghiêm trọng kéo dài từ 1–2 tuần trước cho đến 2-3 ngày sau khi bắt đầu kinh nguyệt.
Tìm kiếm sự trợ giúp cho bệnh trầm cảm nhẹ
Nhằm giúp xác định vấn đề mà bạn đang gặp phải, bác sĩ có thể hỏi về:
- Các triệu chứng.
- Tiền sử bệnh.
- Thuốc đang sử dụng.
- Thói quen làm việc và lối sống.
- Lịch sử y tế gia đình.
Bác sĩ sẽ sử dụng một loạt các tiêu chí để chẩn đoán trầm cảm và các loại bệnh tâm thần khác.
Một người được chẩn đoán mắc chứng rối loạn trầm cảm nặng nếu họ có từ năm triệu chứng sau trở lên trong 2 tuần hoặc lâu hơn:
- Tâm trạng chán nản hầu hết thời gian.
- Giảm hứng thú với các hoạt động mà họ thường yêu thích.
- Thay đổi đáng kể về cân nặng hoặc cảm giác thèm ăn.
- Khó đi vào giấc ngủ.
- Ngủ quá nhiều.
- Cảm giác bồn chồn hoặc lời nói, hành động chậm lại khá dễ nhận thấy đối với người khác.
- Mệt mỏi hoặc năng lượng thấp hầu hết các ngày.
- Cảm giác vô giá trị hoặc tội lỗi.
- Khó suy nghĩ, tập trung hoặc đưa ra quyết định.
- Nghĩ về cái chết hoặc tự tử.
Điều trị bệnh trầm cảm nhẹ
Các chuyên gia gợi ý rằng việc thực hiện các thay đổi sau đây có thể giúp ích trong việc điều trị bệnh trầm cảm nhẹ:
- Chế độ ăn.
- Mức độ tập thể dục.
- Các hoạt động giải trí và tương tác xã hội.
- Âm nhạc trị liệu.
- Thư giãn và thiền định.
- Thói quen ngủ đúng giờ.
- Liên hệ với những người khác.
- Tương tác với vật nuôi và động vật.
- Giảm sử dụng rượu và thuốc lá.
Một số nghiên cứu đã gợi ý rằng ăn một chế độ ăn tập trung vào thực phẩm tươi, chế độ ăn dựa trên thực vật sẽ cung cấp nhiều chất dinh dưỡng (bao gồm chất chống oxy hóa) hơn là chế độ ăn nhiều chất béo, đường và các thành phần chế biến cao.
Các biện pháp khác giúp cải thiện các triệu chứng trầm cảm nhẹ bao gồm: Dành thời gian trong một môi trường ít ô nhiễm hơn, tham gia các hoạt động giải trí, thay đổi tại nơi làm việc có thể giúp những người bị trầm cảm do căng thẳng trong công việc.
Nếu những thay đổi trên không giúp ích, một người có thể muốn xem xét các phương pháp điều trị khác, bao gồm sự kết hợp giữa thuốc và liệu pháp trị liệu tâm lý.
Liệu pháp trị liệu tâm lý
Có nhiều loại liệu pháp điều trị bệnh trầm cảm nhẹ, ví dụ:
- Liệu pháp nhận thức-hành vi (CBT): CBT giúp một người hiểu cách suy nghĩ có thể tác động đến hành vi, giúp trang bị cho họ kỹ năng để thay đổi những khuôn mẫu trong lối suy nghĩ.
- Kích hoạt hành vi: Liệu pháp giúp bạn học một số bước nhỏ, thiết thực nhằm tham gia vào các hoạt động bên ngoài thường xuyên và tận hưởng cuộc sống trở lại.
- Liệu pháp giữa các cá nhân: Giúp một người tìm ra những cách hiệu quả hơn để quản lý các mối quan hệ.
- Tư vấn cho chứng trầm cảm: Giúp một người tìm hiểu lý do tại sao chứng trầm cảm lại xảy ra và tìm cách vượt qua nó.
Sử dụng thuốc
Bác sĩ có thể kê đơn thuốc cùng với tư vấn nếu các phương pháp khác không giúp ích. Các loại thuốc điều trị bệnh trầm cảm nhẹ phổ biến bao gồm thuốc chống trầm cảm fluoxetine (Prozac) và citalopram (Celexa).
Chuyên gia tâm lý và Trung tâm tư vấn uy tín
- SHARE được thành lập từ năm 2008 – là một trong những trung tâm điều trị tâm lý đầu tiên tại Hà Nội.
- Chuyên gia Trần Anh Vũ đã có 9 năm kinh nghiệm trong việc tham vấn và điều trị tâm lý.
- Chuyên gia tâm lý Đoàn Thị Hương là một trong những Thạc sỹ tâm lý lâm sàng đầu tiên trong chương trình hợp tác đào tạo thạc sỹ lâm sàng giữa Trường Đại học giáo dục Hà Nội và Trường Đại học Vanderbilt Hoa Kỳ.
Một người có dấu hiệu bệnh trầm cảm nhẹ nên cân nhắc tìm kiếm sự giúp đỡ, hành động sớm có thể giúp ngăn ngừa các triệu chứng tồi tệ hơn hoặc kéo dài. Bước đầu tiên có thể là thực hiện một số thay đổi trong lối sống. Tuy nhiên, nếu những điều này không giúp ích gì, bạn nên tham khảo phương pháp điều trị tâm lý và sử dụng thuốc.
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
What are the signs of mild depression? – medicalnewstoday
