Bài viết được tham khảo từ Chuyên gia tâm lý Trần Anh Vũ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị trên Docosan.com
Thống kê cho thấy chứng rối loạn giấc ngủ hiện đang ảnh hưởng đến đời sống của hàng triệu người, hơn 30% người dân Sài Gòn mắc phải, trong đó mất ngủ là chứng rối loạn giấc ngủ phổ biến nhất. 05 loại rối loạn giấc ngủ thường gặp nhất bao gồm:
- Mất ngủ.
- Chứng ngưng thở lúc ngủ.
- Chứng ngủ rũ.
- Hội chứng chân không yên.
- Rối loạn hành vi giấc ngủ REM.
Nhằm có được chẩn đoán chính xác, bạn cần trao đổi bác sĩ để nhận biết bất kỳ triệu chứng nào của 05 tình trạng này.
Tóm tắt nội dung
1. Mất ngủ
Mất ngủ là thuật ngữ chỉ tình trạng khó ngủ hoặc ngủ không sâu giấc. Có hai loại mất ngủ khác nhau: Mất ngủ ngắn hạn và mất ngủ mãn tính.
Mất ngủ ngắn hạn. Loại mất ngủ này thường xảy ra sau khi bạn trải qua những tình huống căng thẳng trong cuộc sống – ví dụ: mất một người thân yêu hoặc trải qua các vấn đề trong mối quan hệ. Mất ngủ ngắn hạn cũng có thể xảy ra nếu bạn thay đổi giờ ngủ bất thình lình hoặc gặp hội chứng jet lag.
Mất ngủ mãn tính. Chứng mất ngủ mãn tính là tình trạng khó đi vào giấc ngủ và duy trì giấc ngủ trong ít nhất một tháng, khiến bạn cảm thấy kiệt sức trong ngày.
Có nhiều lý do khiến bạn có thể bị mất ngủ, bao gồm:
- Vệ sinh giấc ngủ kém (thuật ngữ bao hàm những thói quen, hành vi cần thiết để đạt được chất lượng giấc ngủ ngon vào ban đêm cũng như giữ sự tỉnh táo vào ban ngày).
- Rối loạn ngưng thở khi ngủ.
- Giấc ngủ bị gián đoạn.
- Thay đổi nội tiết tố.
- Cử động chân tay khi ngủ.
- Rối loạn nhịp điệu sinh hoạt hàng ngày.
Các triệu chứng chung của chứng mất ngủ bao gồm:
- Bạn không thể ngủ ngay cả khi bạn mệt mỏi.
- Bạn không thể ngủ đủ giấc.
- Bạn trải qua giấc ngủ không sâu và kiệt sức khi thức dậy.
- Bạn không thể tập trung, cảm thấy mệt mỏi và cáu kỉnh. Chất lượng cuộc sống và đời sống xã hội của bạn có thể bị ảnh hưởng. Bạn cũng có thể bị đau đầu, căng cơ và có các triệu chứng về đường tiêu hóa.
Điều trị mất ngủ phổ biến:
Các loại thuốc điều trị loại rối loạn giấc ngủ này sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân gây mất ngủ. Ví dụ, nếu lo lắng hoặc trầm cảm là nguyên nhân cơ bản gây ra tình trạng của bạn, bác sĩ có thể kê đơn cho bạn thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc chống lo âu. Thuốc ngủ cũng có thể được sử dụng, nhưng thường được kê đơn để sử dụng trong thời gian ngắn hạn hoặc khi cần thiết.
Các phương pháp phi y tế, chẳng hạn như liệu pháp hành vi nhận thức, thôi miên, kiểm soát kích thích và kỹ thuật thư giãn cũng có thể được sử dụng để điều trị chứng mất ngủ. Biện pháp thay đổi lối sống, chẳng hạn như tránh caffeine và rượu cũng được nhiều chuyên gia khuyến nghị.
2. Chứng ngưng thở lúc ngủ
Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn là một chứng rối loạn giấc ngủ nghiêm trọng nhưng phổ biến. Đường thở của bạn nhiều lần bị tắc nghẽn khiến bạn bạn tạo ra tiếng động nghẹt thở hoặc ngáy to, sau đó thức dậy trong tình trạng cơ thể và não bị thiếu oxy.
Các triệu chứng phổ biến của chứng ngưng thở khi ngủ:
- Bạn thức dậy trong đêm với tình trạng khô họng hoặc đau họng.
- Bạn ngáy to.
- Thỉnh thoảng bạn thức dậy thở hổn hển hoặc nghẹt thở.
- Bạn cảm thấy cực kỳ buồn ngủ vào ban ngày.
- Bạn thiếu năng lượng.
- Bạn bị đau đầu.
- Bạn cảm thấy mệt mỏi và cáu kỉnh.
Điều trị phổ biến cho chứng ngưng thở khi ngủ:
Liệu pháp CPAP. Máy CPAP (liệu pháp áp lực đường thở dương liên tục) được sử dụng để giữ cho đường thở của bạn mở khi bạn ngủ. Máy sử dụng áp suất không khí nhẹ và được gắn vào mặt nạ hoặc ngạnh vừa với mũi của bạn.
Các lựa chọn thay thế.
- Mang thiết bị nha khoa hoặc răng miệng. Hãy trao đổi thêm với bác sĩ liệu bạn có phù hợp với liệu pháp này không.
- Phẫu thuật. Nếu thiết bị răng miệng và CPAP không phù hợp với bạn, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật.
- Giảm cân. Giảm cân có thể giúp cải thiện hoặc loại bỏ các triệu chứng ngưng thở lúc ngủ nếu bạn bị béo phì hoặc thừa cân.
3. Chứng ngủ rũ
Chứng ngủ rũ khiến bạn đột ngột rơi vào giấc ngủ bất cứ lúc nào, bất kể bạn đang ở đâu. Những người mắc chứng ngủ rũ không thể điều chỉnh chu kỳ ngủ và thức của họ.
Các triệu chứng chung của chứng ngủ rũ:
- Bạn chìm vào giấc ngủ bất thình lình.
- Bạn cảm thấy rất buồn ngủ trong ngày.
- Bạn bị tê liệt khi ngủ.
- Bạn bị cataplexy (mất kiểm soát tạm thời cơ khiến bạn cảm thấy yếu ớt hoặc có thể khiến bạn suy sụp. Cataplexy thường bị ảnh hưởng bởi những cảm xúc như tức giận hoặc vui vẻ).
- Ảo giác khi bạn chuyển từ trạng thái thức sang trạng thái ngủ (hypnagogic) hoặc từ trạng thái ngủ sang thức (hypnopompic).
- Mất ngủ và giấc ngủ ban đêm bị xáo trộn.
Điều trị chứng ngủ rũ:
Điều trị ngủ rũ bằng cách xây dựng lịch trình những giấc ngủ ngắn và sử dụng thuốc. Bạn cần trao đổi bác sĩ để có phương pháp điều trị phù hợp nhất.
4. Hội chứng chân không nghỉ (Restless Legs Syndrome – RLS)
Hội chứng chân không nghỉ (Restless Legs Syndrome – RLS) có biểu hiện là những sự thôi thúc không kiểm soát được hoặc bạn luôn có mong muốn vận động chân khi bạn đang nghỉ ngơi. Bạn cũng có thể cảm thấy đau nhức khó chịu, ngứa ran, bỏng rát và cảm giác có thứ gì đó đang bò trong bắp chân của bạn. Đôi khi bạn cảm thấy những cảm giác khó chịu này ở các bộ phận cơ thể khác.
Các triệu chứng phổ biến của hội chứng chân không yên:
- Bạn cảm thấy thôi thúc mạnh mẽ để di chuyển chân của bạn.
- Bạn bị cảm giác bò hoặc đau nhức ở chân.
- Các triệu chứng của bạn tồi tệ hơn khi bạn không hoạt động.
- Các triệu chứng của bạn trở nên tồi tệ hơn vào ban đêm.
- Bạn thấy giảm nhẹ các triệu chứng của mình khi bạn vươn vai, đi bộ hoặc di chuyển.
Điều trị phổ biến cho hội chứng chân không yên
Thuốc và liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) có thể được sử dụng để điều trị RLS.
5. Rối loạn hành vi giấc ngủ REM
Khi bị rối loạn hành vi giấc ngủ REM, bạn thực hiện những hành động trong giấc mơ của mình trong khi ngủ, trong khi hầu hết mọi người đều gặp phải tình trạng tê liệt cơ khi ngủ.
Các triệu chứng phổ biến của rối loạn hành vi giấc ngủ REM:
- Bạn cử động chân tay trong giấc ngủ.
- Bạn la hét, nói chuyện, đánh, đấm, v.v. khi đang ngủ.
Các loại điều trị phổ biến cho chứng rối loạn hành vi giấc ngủ REM:
Rối loạn hành vi giấc ngủ REM thường được điều trị bằng thuốc. Bên cạnh đó có các biện pháp phòng ngừa thương tích là điều quan trọng khi bạn mắc chứng REM.
Vitamin B đóng vai trò quan trọng trong ngăn ngừa và đẩy lùi mất ngủ. Bổ sung đủ vitamin B với NATB để tăng cường sản xuất các chất dẫn truyền thần kinh điều hòa giấc ngủ và tâm trạng, tăng cường lưu thông máu lên não cũng như bảo vệ hệ thần kinh.
Điều trị các chứng rối loạn giấc ngủ
- ThS. BS. Lê Hoàng Ngọc Trâm đã khám và điều trị cho rất nhiều bệnh nhân mắc các bệnh lý về tâm thần kinh.
- Bác sĩ Đặng Thế Ân chuyên khoa về Tâm thần có 24 năm kinh nghiệm.
- Phòng khám chuyên khoa Tâm thần của Tiến sĩ Bác sĩ Nguyễn Thành Quang được thành lập vào năm 2013.
Để chẩn đoán và điều trị chứng rối loạn giấc ngủ một cách tốt nhất, bạn đọc nên trao đổi thêm với các chuyên gia để được tư vấn phù hợp với tình trạng cá nhân.
Nguồn tham khảo: aastweb
