Căng thẳng (stress): Triệu chứng, ngăn ngừa và phương pháp giảm stress

Căng thẳng (hay stress) là một phản ứng bình thường của cơ thể, tuy nhiên có thể ảnh hưởng đến thể chất, cảm xúc và trí tuệ. Bài viết sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin quan trọng về nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp giúp giảm căng thẳng.

1. Căng thẳng – stress là gì?

Khi bạn trải qua những thay đổi hoặc thách thức (yếu tố gây căng thẳng), cơ thể tạo ra các phản ứng về thể chất và tinh thần, đó là stress. Chính vì vậy stress xảy ra với tất cả mọi người.

Stress có thể mang tính tích cực, giúp chúng ta luôn tỉnh táo, có động lực và biết cách tránh những nguy hiểm, giúp cơ thể thích nghi với những tình huống mới. Ví dụ, nếu bạn sắp có một bài kiểm tra quan trọng, phản ứng căng thẳng có thể giúp cơ thể bạn làm việc chăm chỉ hơn và tỉnh táo lâu hơn. Tuy nhiên căng thẳng trở thành một vấn đề khi các tác nhân gây căng thẳng tiếp tục xảy ra mà không được giảm bớt hoặc có thời gian để thư giãn.

stress
Căng thẳng là một phản ứng bình thường của cơ thể

2. Điều gì xảy ra với cơ thể khi bạn căng thẳng?

Hệ thần kinh thực vật (Autonomic Nervous System) của cơ thể kiểm soát nhịp tim, nhịp thở, thay đổi thị lực v.v.. được kích hoạt bởi sự phóng thích hormone đột ngột để đối phó với căng thẳng cấp tính, trong tâm lý học gọi là phản ứng chống trả-hay-bỏ chạy.

Khi một người bị stress lâu dài (mãn tính), việc tiếp tục kích hoạt phản ứng căng thẳng (phản ứng chống trả-hay-bỏ chạy) sẽ gây những hư tổn trên cơ thể. Các triệu chứng về thể chất, cảm xúc và hành vi sẽ phát triển. Các triệu chứng thể chất của stress bao gồm:

  • Nhức mỏi.
  • Đau ngực hoặc cảm giác như tim đập mạnh.
  • Kiệt sức hoặc khó ngủ.
  • Nhức đầu, chóng mặt hoặc run rẩy.
  • Huyết áp cao.
  • Căng cơ hoặc nghiến chặt hàm.
  • Các vấn đề về dạ dày hoặc tiêu hóa.
  • Gặp rắc rối khi quan hệ tình dục.
  • Hệ thống miễn dịch yếu.

Căng thẳng có thể dẫn đến các triệu chứng về cảm xúc và tinh thần như:

  • Lo lắng hoặc khó chịu.
  • Phiền muộn.
  • Hoảng loạn.
  • Sầu nảo.

Thông thường, những người bị stress mãn tính cố gắng kiểm soát nó bằng các hành vi không lành mạnh, bao gồm:

  • Uống rượu, bia quá nhiều hoặc quá thường xuyên.
  • Bài bạc.
  • Ăn quá nhiều hoặc phát triển chứng rối loạn ăn uống.
  • Hoạt động tình dục, mua sắm hoặc sử dụng thiết bị điện tử quá độ.
  • Hút thuốc.
  • Sử dụng ma túy.

Bạn có thể đọc thêm về 02 dấu hiệu cho thấy bạn đang bị stress nặng.

3. Một số phương pháp giúp giảm căng thẳng

Bạn không thể tránh khỏi stress, nhưng có thể ngăn stress trở nên quá tải bằng cách thực hiện một số biện pháp sau:

  • Tập thể dục hoặc vận động thể chất khi bạn cảm thấy có triệu chứng căng thẳng. 
  • Vào cuối mỗi ngày, hãy dành một chút thời gian để nghĩ về những gì bạn đã hoàn thành – chứ không phải những gì bạn chưa làm được.
  • Đặt mục tiêu cho ngày, tuần và tháng của bạn, giúp bạn kiểm soát được thời điểm và các nhiệm vụ lâu dài hơn.
  • Cân nhắc nói chuyện với một chuyên gia tâm lý hoặc bác sĩ thần kinh về những lo lắng của bạn.

4. Ngăn ngừa căng thẳng

Một vài hoạt động hàng ngày có thể giúp bạn giảm bớt căng thẳng:

  • Hãy thử các hoạt động thư giãn, chẳng hạn như thiền, yoga, thái cực quyền, các bài tập thở và thư giãn cơ bắp. 
  • Hãy chăm sóc cơ thể thật tốt mỗi ngày. Ăn uống đúng cách, tập thể dục và ngủ đủ giấc sẽ giúp cơ thể xử lý căng thẳng tốt hơn rất nhiều.
  • Suy nghĩ tích cực và thực hành lòng biết ơn, nhìn nhận những phần tốt đẹp trong ngày hoặc cuộc sống của bạn.
  • Chấp nhận rằng bạn không thể kiểm soát mọi thứ. Tìm cách loại bỏ lo lắng về những tình huống bạn không thể thay đổi.
  • Học cách nói “không” khi bạn quá bận rộn hoặc căng thẳng.

Hãy kết nối với những người giúp bạn bình tĩnh, khiến bạn vui vẻ, hỗ trợ tinh thần và giúp bạn những việc thiết thực. 

5. Chuyên gia tâm lý và Trung tâm tư vấn uy tín

  • SHARE được thành lập từ năm 2008 – là một trong những trung tâm điều trị tâm lý đầu tiên tại Hà Nội.
  • Chuyên gia Trần Anh Vũ đã có 9 năm kinh nghiệm trong việc tham vấn và điều trị tâm lý.
  • Chuyên gia tâm lý Đoàn Thị Hương là một trong những Thạc sỹ tâm lý lâm sàng đầu tiên trong chương trình hợp tác đào tạo thạc sỹ lâm sàng giữa Trường Đại học giáo dục Hà Nội và Trường Đại học Vanderbilt Hoa Kỳ.

Đôi khi căng thẳng là điều tự nhiên và bình thường. Nhưng căng thẳng lâu dài có thể gây ra các triệu chứng thể chất, triệu chứng cảm xúc và hành vi không lành mạnh. Nếu bạn cảm thấy quá tải, hãy nói chuyện với chuyên gia tâm lý hoặc bác sĩ.


Bài viết được tham khảo từ các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước cùng tham vấn y khoa từ Bác sĩ Trần Bảo Ngọc. Bài viết mang tính chất tham khảo và Docosan khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.

Stress – my.clevelandclinic