Jet Lag là một vấn đề về rối loạn giấc ngủ phổ biến nhưng ngắn hạn mà bạn có thể gặp phải sau khi đi qua các múi giờ khác nhau. Vậy Jet Lag là gì? Xử lý Jet Lag như thế nào, hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Tóm tắt nội dung
Giới thiệu về Jet Lag
Jet Lag hay được gọi là hội chứng lệch múi giờ hay còn gọi là rối loạn lệch múi giờ, là một vấn đề tạm thời của giấc ngủ ở những người phải di chuyển nhanh qua nhiều múi giờ.
Jet Lag là gì?
Hội chứng Jet Lag là tình trạng rối loạn nhịp sinh học do thay đổi múi giờ đột ngột, thường xảy ra khi du lịch đường dài bằng máy bay. Cơ thể bị mất khả năng đồng bộ hóa với chu kỳ sáng tối mới, gây ra các triệu chứng như mệt mỏi, mất ngủ, chóng mặt, khó tiêu hóa, và giảm khả năng tập trung. Hội chứng Jet Lag thường mất vài ngày để cơ thể thích nghi và phục hồi.
Jet Lag ảnh hưởng đến cuộc sống như thế nào?
Hội chứng lệch múi giờ có thể gây ra tình trạng mệt mỏi vào ban ngày, cảm giác không khoẻ, khó giữ tỉnh táo và các vấn đề ở dạ dày. Mệt mỏi do Jet Lag làm ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Người bị Jet Lag không thể có được sự tập trung khi làm việc, nhất là ở những người cần phải di chuyển máy bay, đi lại nhiều qua các múi giờ khác nhau. Mặc dù các triệu chứng chỉ là tạm thời, nhưng chúng có thể ảnh hưởng đến sự thoải mái của bạn khi đi du lịch hoặc trong chuyến công tác.
Nguyên nhân gây ra Jet Lag
Nguyên nhân Jet Lag chủ yếu là do cơ thể chưa kịp thích nghi khi di chuyển giữa hai vị trí có múi giờ cách xa nhau.
Sự gián đoạn nhịp sinh học
Hội chứng lệch múi giờ có thể xảy ra bất cứ khi nào bạn đi qua hai hoặc nhiều múi giờ cách xa nhau. Đi qua nhiều múi giờ khiến đồng hồ sinh học của bạn không đồng bộ với thời gian ở địa phương mới. Đồng hồ sinh học bên trong của bạn, còn được gọi là nhịp sinh học, điều chỉnh chu kỳ ngủ – thức của bạn.
Tác dụng của ánh sáng mặt trời
Một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến nhịp sinh học là ánh sáng mặt trời. Ánh sáng ảnh hưởng đến việc điều chỉnh melatonin, một loại hormone ở tuyến tùng giúp hỗ trợ nhịp sinh học.
Các tế bào trong mô ở phía sau mắt truyền tín hiệu ánh sáng đến một vùng não gọi là vùng dưới đồi. Khi ánh sáng yếu vào ban đêm, vùng dưới đồi báo hiệu cho một cơ quan nhỏ trong não gọi là tuyến tùng giải phóng melatonin. Vào ban ngày, điều ngược lại xảy ra, tuyến tùng giải phóng rất ít melatonin.
Vì ánh sáng rất quan trọng đối với đồng hồ sinh học bên trong cơ thể bạn, bạn có thể dễ dàng điều chỉnh múi giờ mới bằng cách tiếp xúc với ánh sáng ban ngày. Tuy nhiên, thời gian ra ngoài trời cần phải phù hợp, không thể ra ngoài trời vào lúc nắng quá gắt bởi vì điều này sẽ gây ra một số hệ luỵ nguy hiểm khác.
Áp suất và bầu khí quyển của máy bay
Một số nghiên cứu cho thấy những thay đổi về áp suất trong cabin và độ cao liên quan đến việc di chuyển bằng máy bay có thể góp phần gây ra một số triệu chứng của chứng mệt mỏi do lệch múi giờ, bất kể có di chuyển qua các múi giờ khác nhau hay không.
Ngoài ra, khi ở trên máy bay độ ẩm thấp, nếu không được cung cấp đủ nước trong cả chuyến bay, bạn có thể bị mất nước nhẹ. Mất nước cũng có thể góp phần gây ra một số triệu chứng của tình trạng lệch múi giờ.
Các yếu tố rủi ro gây nên hội chứng Jet Lag
Các yếu tố làm tăng khả năng bạn bị lệch múi giờ bao gồm:
- Múi giờ di chuyển thay đổi.
- Là người thường xuyên bay đến các múi giờ khác nhau. Phi công, tiếp viên hàng không và khách du lịch công tác có nhiều khả năng bị lệch múi giờ nhất.
- Người lớn tuổi có thể cần nhiều thời gian hơn để phục hồi sau tình trạng lệch múi giờ.
Triệu chứng của Jet Lag
Các triệu chứng của tình trạng lệch múi giờ có thể khác nhau. Bạn có thể có một trong những triệu chứng sau:
- Các vấn đề về rối loạn giấc ngủ như không ngủ được hoặc thức dậy sớm, khó vào giấc ngủ.
- Không thể tập trung hoặc hoạt động ở mức bình thường.
- Các vấn đề về dạ dày như táo bón hoặc tiêu chảy.
- Cảm giác mệt mỏi cả ngày.
- Thay đổi tâm trạng dễ cáu gắt.
Một số biến chứng có thể xảy ra
Hội chứng lệch múi giờ thường là vấn đề tạm thời và sẽ biến mất sau khi nhịp sinh học của cơ thể bạn đã điều chỉnh theo giờ địa phương. Tuy nhiên, nếu Jet Lag xảy ra thường xuyên trong một khoảng thời gian dài như những người thường xuyên đi máy bay như phi công, tiếp viên hàng không và khách du lịch, công tác đôi khi có thể gây ra biến chứng.
Nếu nhịp sinh học của bạn liên tục không đồng bộ, chúng có thể gây ra các vấn đề về giấc ngủ dẫn đến mất ngủ. Các biến chứng khác có thể bao gồm:
- Bệnh tiểu đường.
- Trầm cảm.
- Có thể buồn ngủ khi lái xe, điều này rất nguy hiểm vì có thể gây ra tai nạn.
Cách xử lý Jet Lag
Các nhà nghiên cứu vẫn chưa tìm ra cách chữa chứng lệch múi giờ. Tuy nhiên, bạn có thể tự phục hồi hầu hết các triệu chứng này. Bình thường các triệu chứng của bạn sẽ biến mất sau vài ngày mà không cần bất kỳ phương pháp điều trị lệch múi giờ nào. Một số gợi ý sau giúp bạn cảm thấy giảm sự mệt mỏi khi bị Jet Lag:
- Hạn chế lựa chọn các chuyến bay đêm dễ làm lệch múi giờ sinh học.
- Điều chỉnh giờ ngủ và thức dậy.
- Hãy cố gắng ngủ trên máy bay, điều này sẽ giúp bạn thích nghi nhanh với múi giờ mới. Nếu cần thiết hãy hỏi ý kiến bác sĩ về việc sử dụng thuốc ngủ không kê đơn như melatonin.
- Uống nhiều nước có thể giúp cơ thể cảm thấy khỏe hơn và giảm nguy cơ mất nước sau chuyến bay dài.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Hãy gọi cho bác sĩ nếu các triệu chứng mệt mỏi do lệch múi giờ không biến mất hoặc trở nên tồi tệ hơn sau hơn một tuần kể từ khi đi du lịch.
Dấu hiệu bất thường
Bạn cũng nên liên hệ với bác sĩ nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu bất thường do tình trạng lệch múi giờ gây ra, bao gồm:
Các xét nghiệm chẩn đoán
Hầu hết những người bị lệch múi giờ đều có triệu chứng nhẹ. Họ thường không tìm kiếm sự can thiệp y tế. Các triệu chứng thường sẽ tự khỏi trong thời gian ngắn.
Hãy đến gặp bác sĩ nếu bạn lo lắng về các triệu chứng của mình hoặc cảm thấy cơ thể không thể thích nghi với múi giờ mới như bình thường. Nếu các vấn đề về giấc ngủ do Jet Lag của bạn không cải thiện hoặc ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, bác sĩ sẽ thực hiện các nghiên cứu về giấc ngủ trong khi bệnh nhân đang ngủ để đánh giá triệu chứng và có hướng điều trị phù hợp..
Một số bệnh viện chuyên khoa uy tín
Jet Lag không phải là một bệnh lý nguy hiểm, tuy nhiên nếu tình trạng này xảy ra quá lâu có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày. Vì vậy trường hợp không thể tự khỏi Jet Lag hãy đến bệnh viện, phòng khám thần kinh uy tín để kiểm tra, Docosan gợi ý cho bạn một số bệnh viện chuyên khoa uy tín:
- Bệnh viện tâm thần trung ương 1.
- Bệnh viện tâm thần Thành phố Hồ Chí Minh.
- Bệnh viện tâm thần thành phố Đà Nẵng.
- Phòng khám đa khoa FV Sài Gòn.
- Phòng khám chuyên khoa Tâm thần – TS.BS Nguyễn Thành Quang.
Jet Lag hay lệch múi giờ là tình trạng phổ biến ở những người cần phải di chuyển nhiều qua các vùng khác nhau, tình trạng này xảy ra ở bất kỳ lứa tuổi nào. Việc chuẩn bị kỹ càng trước khi di chuyển cùng với các thói quen được gợi ý ở trên có thể giảm bớt được tình trạng mệt mỏi này. Hãy chia sẻ thông tin bổ ích này đến mọi người xung quanh.
Xem thêm:
- Rối loạn giấc ngủ: Nguyên nhân và triệu chứng.
- Bệnh mất ngủ: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị.
- Buồn phiền, mất ngủ,…là dấu hiệu sức khoẻ tinh thần gặp vấn đề.
Tài liệu tham khảo:
1. Jet Lag disorder
- Link tham khảo: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/jet-lag/diagnosis-treatment/drc-20374031
- Ngày tham khảo: 19/08/2024.
2. Jet Lag
- Link tham khảo: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/12781-jet-lag
- Ngày tham khảo: 19/08/2024.
